راهبرد ترکیه برای افزایش میزان تولید گاز طبیعی

مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF ) در گزارشی به بررسی وضعیت تولید گاز در میدانهای گازی ترکیه در دریای سیاه پرداخته است . بر اساس این گزارش، اقدامات ترکیه در افزایش تولید گاز طبیعی از میدان‌های گازی دریای سیاه همچنان ادامه داشته و این کشور هر سال بر میزان تولید گاز طبیعی خود می افزاید.

 میزان تولید گاز طبیعی از میدان گازی ساکاریا در دریای سیاه در سال جاری میلادی 1.6 میلیارد متر مکعب برآورد می‌شود، بیشترین میزان تولید در فاز اول این میدان گازی 3.5 میلیارد متر مکعب پیش بینی شده است. با تکمیل فاز دوم میدان گازی ساکاریا، انتظار می رود که در مجموع میزان تولید گاز طبیعی این میدان به بیش از 11 میلیارد متر مکعب برسد.  بر اساس برنامه‌های تنظیمی، پیش بینی می‌شود که ترکیه تا سال 2050 میلادی بتواند ظرفیت تولید گاز طبیعی خود از میدانهای گازی دریای سیاه را به 13 میلیارد متر مکعب برساند. این کشور سعی دارد تا میزان تولید گاز خود را با گسترش میدان ساکاریا و اکتشافات احتمالی میدانهای گازی در حوزه آکچا کوجای جنوبی افزایش دهد. میزان تولید می‌تواند با گسترش میدان ساکاریا و اکتشافات احتمالی در زیر حوضه آکچاکوکای جنوبی واقع در شمال دریای سیاه افزایش یابد.

 

گام های ترکیه برای تبدیل شدن به یک مرکز منطقه ای

ترکیه همواره سعی نموده تا بتواند با انعقاد قراردادهای متنوع انتقال انرژی به یک هاب انرژی در منطقه تبدیل شود. اقدامات این کشور در دسترسی به منابع غنی انرژی در کشور در بازارهای غربی، خاورمیانه و روسیه حائز اهمیت است. این کشور به لطف اتصال خطوط لوله خود به بقیه اروپا و بارگیری تاسیسات در سه پایانه گازی سازی مجدد، حرکت به سمت نقش مرکزی منطقه ای در بخش انرژی را آغاز کرده و برای تبدیل شدن به یک کشور راهبردی و کلیدی در میان تامین کنندگان خود گام های لازم را برداشته است. ترکیه از سال 2022 میلادی با حمایت روسیه در حال برنامه ریزی برای ایجاد یک مرکز بین المللی گاز در این کشور است که با مشارکت قابل توجه گاز روسیه همراه خواهد بود.

واردات گاز طبیعی ترکیه در سال 2022 میلادی  54 میلیارد متر مکعب بود که 72 درصد از این میزان از طریق خطوط لوله وارد کشور شده است . این کشور علاوه بر دریافت گاز مورد نیاز خود از طریق خط لوله از روسیه و ایران ، در سالهای اخیر منابع تامین گاز خود را تنوع بخشیده و با استفاده از 5 پایانه گاز مایع (LNG) ظرفیت مجموع سالانه خود را به 27 میلیون تن رسانده است.

 

پایانه‌های مراکز تصعید گاز مایع ترکیه  

این کشور هم اکنون دارای 5 ترمینال گاز مایع  LNG است که دو ترمینال به صورت واحدهای  نگهداری و تصعید شناور   ( FSRU  Floating Storage Regasification Unit ) هستند. قدیمی ترین ترمینال گازی  LNG ترکیه در سال 1994 توسط شرکت بوتاش BOTAŞ ساخته شده  و فعالیت خود را در منطقه مرمره با ظرفیت تولید 37 میلیون متر مکعب آغاز نمود . دومین ترمینال در سال 1996 با ظرفیت روزانه 40.5 میلیون متر مکعب گاز در منطقه علی آغای اژه ساخته شد و بزرگترین ترمینال گاز LNG در ترکیه می‌باشد . در اواخر سال 2016 میلادی سومین ترمینال گازLNG ترکیه در منطقه اتکی لیمان با ظرفیت 28 میلیون متر مکعب ساخته شد که توانست 12 درصد از تقاضای ترکیه را تامین نماید . چهارمین ترمینال گاز LNG این کشور در سال 2017 در منطقه حاتای با ظرفیت روزانه 20.5 میلیون متر مکعب فعالیت خود را آغاز نمود ، ترمینال مذکور با ظرفیت ذخیره 263 هزار متر مکعب دارای بزرگترین منبع ذخیره گاز در جهان است . پایانه پنجم تبدیل گاز مایع به گاز طبیعی در خلیج ساروس در دریای اژه می‌باشد.

ترکیه علاوه بر برخورداری از ترمینال های مذکور، دارای تاسیسات و مراکز ذخیره ای زیر زمینی است که به این کشور کمک می‌کند تا بتواند در تبدیل شدن به‌هاب گاز منطقه گام بردارد . این کشور دارای دو منبع زیرزمینی ذخیره گاز در دریاچه نمک ( Tuz Gölü ) و منطقه سیلیوری است که ظرفیت ذخیره گاز را تا سال 2023 میلادی به 11 میلیارد مترمکعب رسانده است. ترکیه در نظر دارد که 20 درصد از میزان مصرف گاز خود را که معادل 10 میلیارد متر مکعب است ذخیره کند. قرار است خالص واردات گاز طبیعی ترکیه تا سال 2050 میلادی به 55 میلیارد متر مکعب در سال برسد. پیش بینی می‌شود که این کشور در سال 2050 میلادی با استفاده از خط لوله انتقال گاز از کشورهای روسیه، آذربایجان و ایران، واردات گاز مایع LNG را کاهش دهد. این کشور در سال 2022 میلادی در زمینه سرمایه گذاری در صنعت گاز پیشرفت قابل توجهی داشت. با تاثیر فعالیت فاز اول میدان گازی ساکاریا ، میزان سرمایه گذاری در صنایع بالادستی در صنعت گاز کشور در سال 2022 میلادی 1.6 میلیارد دلار افزایش یافت و به 2.3 میلیارد دلار رسید. این کشور قرار است در دراز مدت با سرمایه گذاری در بخش صنایع بالادستی گاز 8.7 میلیارد دلار سرمایه گذاری کرده و میزان تولید خود در میدانهای گاری ساکاریا را به 13 میلیارد متر مکعب برساند.  

بر اساس پیش بینی سازمان تنظیم بازار انرژی کشور ( EPDK ) میزان تقاضای گاز از سوی ترکیه در سال 2024 میلادی کمتر از 56 میلیارد متر مکعب خواهد بود. توسعه شبکه گازرسانی در مناطق مختلف این کشور سبب شده است که استفاده از گاز در واحدهای مسکونی هر سال بیش از یک میلیارد متر مکعب افزایش یابد و پیش بینی میشود که میزان گاز مورد استفاده در واحدهای مسکونی در سال جاری میلادی به 16 الی 17 میلیارد متر مکعب برسد.

شایان ذکر است که مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF ) یک سازمان بین دولتی است که در حال حاضر شامل 19 کشور عضو از تولیدکنندگان پیشرو گاز طبیعی در جهان است: الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد و توباگو، و ونزوئلا و آنگولا، آذربایجان، عراق اعضاء اصلی و کشورهای موزامبیک، مالزی، نروژ، پرو و امارات متحده عربی اعضاء ناظر هستند. اعضای این مجمع در مجموع بیش از 71 درصد از ذخایر گاز طبیعی جهان، 44 درصد از تولید بازار ،53 درصد از خط لوله و 57 درصد از صادرات گاز طبیعی مایع (LNG) در سراسر جهان را کنترل می‌کنند. دفتر مرکزی مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF ) آن در دوحه قطر میباشد.

منبع: گزارش مجمع کشورهای صادر کننده گاز (GECF )  http://www.gecf.org