اخبار اقتصادی ازبکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ازبکستان در هفته اول دی ماه 1402مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

احتمال ارزان شدن کالاهای روسیه در ازبکستان

https://oz.sputniknews.uz/20231226/ozbekiston-rossiya-tovarlar-arzon-41812340.html

بنا به گزارش خبرگزاری ریونوستی، مصوبه ای در مورد گسترش اختیارات دولت روسیه از جمله، کاهش هزینه‌های صادرات کالا به کشورهای دوست توسط جناب آقای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه به امضا و  به این علت تغییرات مهمی در مصوبه‌های  دولت "در مورد تعرفه‌های گمرک" و "در مورد مبانی تنظیم فعالیت تجاری خارجی " ایجاد شده است. طبق اظهارات آقای میخائیل میشوستین، نخست وزیر روسیه، احتمال می رود دولت از سازوکار انعطاف پذیر ویژه ترجیهات تعرفه ‎ای جهت تشویق افزایش میزان تحویل غلات، کود و مواد خام به کشورهای دوست استفاده کند. علاوه بر این هیئت وزیران فدراسیون روسیه از فرصت پایش قیمت‎های کالا برای محاسبات نرخ عوارض صادراتی، همچنین، تعیین روش و ترتیب تقسیمات تعرفه در راستای تحویل بین حاضران جدید فعالیت تجاری خارجی برخوردار می‌شود.

آغاز امور 24 طرح با ارزش کل 12 میلیارد دلاری در سال 2024 در زمینه‌های مهندس برقی، شیمیایی و داروسازی

https://kun.uz/uz/news/2023/12/25/2024-yilda-elektrotexnika-kimyo-va-farmatsevtikada-12-milliard-dollarlik-24-ta-loyiha-boshlanadi

در تاریخ 25 دسامبر سال 2023 م. جناب آقای شوکت میرضیایف، رئیس جمهوری ازبکستان نشستی در مورد موضوع توسعه بخش‎های مهندسی برقی، شیمیایی و داروسازی در مناطق کشور بر گزار کرد. طی نشست گزارشی در مورد نتایج تغییرات ساختاری در صنعت ارائه و علاوه بر این به فرصت‎های به کار گرفته نشده در این حوزه‌های اشاره شد. از جمله، خاطرنشان شد که پر کردن بازار داخلی با محصولات داخلی در مهندسی برق 50 درصد، در صنایع شیمیایی 40 درصد و در داروسازی 18 درصد می‌باشد. بر عدم استفاده کافی از مناطق ایجاد شده و فرصت‎های تعاون صنعتی، عدم به کار گیری 85 میلیون دلاری دستگاه‎های صنعتی در 116 کارخانه و عدم استفاده از ظرفیت‎های کامل 727 کارخانه اشاره شد. طی جلسه این‎گونه کاستی‎ها مورد تحلیل انتقادی قرار گرفت و وظایف فوری تعیین شد. "فرمانداران باید در ارتباط نزدیک با بخش‎های صنعتی کار کنند، اقتصاد مناطق را متنوع کنند و تعداد طرح‌های آینده‌دار را افزایش دهند. تنها در این صورت رشد اقتصادی، شغل و درآمد در بودجه وجود خواهد داشت"، آقای شوکت میرضیایف. به آغاز امور 24 طرح بزرگ با ارزش کل 12 میلیارد 700 میلیون دلاری در 3 زمینه یاد شده اشاره شد.

 

ازبکستان اصلی‌ترین مشتری گندم قزاقستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/26/ozbekiston-qozogiston-bugdoyining-asosiy-xaridori-ekani-malum-boldi

ازبکستان همکاری اصلی قزاقستان در خرید گندم می‌باشد. طی سال 2023 ازبکستان از کشور همسایه حدود 2 میلیون تن گندم وارد کرد. درباره این موارد خبرگزاری APK News مبنی بر داده‎های دفتر آمار ملی قزاقستان گزارش می دهد. خاطرنشان می‌شود، صادرات گندم قزاقستان 24 درصد بالا رفت. در ماه‌های ژانویه الی اکتبر سال 2023 قزاقستان 3.8 میلیون تن گندم با ارزش 1 میلیارد دلاری صادر کرد. به کشورهای همسود حدود 2.7 میلیون تن گندم صادر شد. روند افزایش 29 درصد رقم خورد. بزرگترین میزان گندم به ازبکستان صادر شد – 2 میلیون تن. به تاجیکستان – 404 هزار تن، به ترکمنستان – 230 هزار تن گندم صادر شد. همچنین، گندم قزاقستان به کشورهای نظیر افغانستان، چین، ایتالیا و ترکیه صادر شد.

 

آمار صادرات مجتمع معدنی و فلزات آلمالیق

https://yuz.uz/uz/news/2023-yilda-olmaliqkmk-tomonidan-umumiy-qiymati-6454-mln-dollarlik-mahsulotlar-eksport-qilindi

پیشبینی صادرات تعیین شده توسط مجتمع قبل از فرا رسیدن زمان انجام گردید. از جمله، حدود 55175 تن مس با ارزش 453.3 میلیون، 41007 تن فرآوردهای روی با ارزش 109.6 میلیون دلار صادر شد. علاوه بر این، حدود 813 تن ملیبدن تحویل مصرف‌کنندگان خارجی شد. میزان صادرات ملیبدن 46.4 میلیون دلار رقم خورد. صادرات فرآوردهای سایر به 36.1 میلیون دلار رسید.

 

بررسی موضوعات مهم توسعه کریدور حمل و نقل چند وجهی "ازبکستان – ترکمنستان – ایران – ترکیه"

https://www.uzdaily.uz/ru/post/82383

در تاریخ 26 دسامبر سال 2023 در شهر استانبول ترکیه اولین نشست مقامات حمل و نقل کشورهای حاضر در مسیر حمل و نقل چند وجهی "ازبکستان – ترکمنستان – ایران – ترکیه" برگزار شد. جنبه‌های اصلی توسعه مسیر حمل و نقل یاد شده مورد بررسی قرار گرفت. موضوع اصلی مورد بررسی نشست مذکور اجرایی نمودن تعرفه‌های رقابت‌پذیر در حمل و نقل راه آهن و افزایش میزان حمل بار از مسیر یاد شده، بود. طرف‎ها بر این اعتقاد داشتند که تعیین قیمت‎های رقابت پذیر و مساعد برای حمل بار جهت افزایش میزان بارهای حملی کمک می‌کند. طی نشست پروتکل ذیربط بین مقامات راه آهن کشورهای حاضر به امضا رسید. این سند گام مهمی در مسیر توسعه کریدور حمل و نقل متحدساز اقدامات مشترک جهت عملیاتی کردن به طور موفقیت‌آمیز توافقات و طرح‌های مربوط به تمام بخش‎های همکاری می‌باشد. خاطرنشان می‌شود، در حاشیه 12 مین نشست وزرای حمل و نقل کشورهای عضو سازمان همکاری اقتصادی (اکو) پروتکل در مورد شکل گیری کریدور حمل و نقل "ازبکستان – ترکمنستان – ایران – ترکیه" به امضا رسید. مسیر یاد شده جهت توسعه زیرساخت حمل و نقل و روابط تجاری بین کشورهای منطقه از جایگاه خاصی برخوردار است. رشد مسیر حمل و نقل چند وجهی فوق‌ذکر جهت تحکیم روابط اقتصادی بین ازبکستان، ترکمنستان، ایران و ترکیه و گسترش فرصت‌های تجاری کمک قابل توجهی می‌کند. همچنین، این مسیر برای افزایش مساعد و بهره‌وری حمل و نقل در منطقه، توسعه اقتصادی و تحکیم همکاری بین کشورها خدمت خواهد کرد. 

 

تحکیم همکاری‎های ازبکستان و ایران در زمینه بهداشت گیاهی

https://t.me/uzagroministry/16314

در تاریخ 26 دسامبر سال 2023 جناب آقای ابراهیم ایرگاش‌اف، رئیس آژانس قارانتینه و حفاظت گیاهان وابسته به وزارت کشاورزی جمهوری ازبکستان با جناب آقای محمدعلی اسکندری، سفیر فوق‌العاده و تام‌الاختیار جمهوری اسلامی ایران در جمهوری ازبکستان دیدار و گفت‌وگو نمود. رویداد مذکور با ابتکار عمل سفارت جمهوری اسلامی ایران در جمهوری ازبکستان تنظیم شد. طی دیدار وضع کنونی همکاری در زمینه بهداشت نباتی و چشم‌اندازهای توسعه آن مورد بررسی و تبادل نظر طرف‎ها قرار گرفت. به خصوص، موضوعات یکی کردن متقابل سیستم‌های اطلاعات در زمینه بهداشت گیاهی به منظور باز کردن بازارهای متقابل برای صادرات فرآوردهای میوه و سبزیجات و تسهیل فرآیند واردات، بررسی شد. همچنین، طرف‎ها بر موضوع انجام سفرهای متقابل جهت تبادل تجربه بین کارشناسان ایران و ازبکستان در حوزه قرنطینه و حفاظت گیاهان تمرکز کردند. در  دیدار نهایی در مورد تدوین برنامۀ اقدامات مشترک برای سال 2024 به توافق رسیدند. به اطلاع می رساند، در حال امروز صادرات بیش از 20 نوع محصولات ازبکستان مبتنی بر گواهی بهداشت گیاهی به جمهوری اسلامی ایران مجاز است. بعد از اتمام گفت‌وگو نمایندگان هیئت ایرانی از فرصت بازدید از ظرفیت‌های آژانس برخوردار شدند. نمایندگان ایران از ظرفیت‌های سیستم اطلاعات الکترونیکی خودکار شده آزمایشگاه مرکزی بهداشت نباتی، “Situation center” و “e-Fitouz” دیدن کردند. در نهایت طرف ایران جهت توسعه همکاری در زمینه کشاورزی و حمایت از طرح‎های مشترک در این راستا اعلام آمادگی نمود.   

 

به کار گیری تجربه اتحادیه سوئیس در صنعت پنبه ازبکستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/20/ozbekiston-paxta-sanoatida-shveytsariya-uyushmasi-tajribasi-tatbiq-etiladi

در تاریخ 19 دسامبر سال 2023 آقای ابراهیم عبدالرحمن‎اف، وزیر کشاورزی جمهوری ازبکستان با نمایندگان اتحادیه بین‎ المللی Better Cotton Initiative سوئیس دیدار کرد. بنا به گزارش وزارت کشاورزی جمهوری ازبکستان، در رویداد مذکور موضوعات همکاری در زمینه کشاورزی مورد بررسی طرف‎ها قرار گرفت. در خصوص موضوعات به کار گیری تجربه اتحادیه یاد شده در زمینه تولید پنبه و توسعه صنایع پنبه در ازبکستان، برقراری همکاری دوجانبه در این راستا و تدوین برنامه‌های دوره‏ دانش و مهارت افزایی دانشمندان مؤسسه علمی تحقیقی در آینده تبادل نظر داشتند. طی گفت‎گو طرف‎ها در مورد جنبه‌های کاربردی همکاری‎های مؤثر و سازنده به توافق رسیدند.

 

سهم ازبکستان در میزان سرمایه گذاری منطقه ای در آسیای مرکزی

https://kun.uz/uz/news/2023/12/19/ozbekiston-markaziy-osiyodagi-mintaqaviy-investitsiyalar-hajmi-boyicha-ikkinchi-orinda-qayd-etildi

طبق داده‎های "رصد سرمایه گذاری‎های متقابل – 2023 " بانک توسعه اورآسیا، قرقیزستان با سهم 63 درصدی در آسیای مرکزی اصلی ‎ترین جذب کننده سرمایه‎ های مستقیم منطقه‎ ای می‌باشد. 24 درصد سرمایه‎ ها سهم ازبکستان، 11 درصد سهم قزاقستان، 2 درصد سهم تاجیکستان است. طرح‎ها با مشارکت ترکمنستان در دست اجرا نیست. بر اساس داده‎ های بانک توسعه اورآسیا، سرمایه‎ یاد شده به 27 طرح در دست اجرا گذاشته شده است. میزان کلی سرمایه‌گذاری‌ها 1.1 میلیارد دلار می‌باشد. پنج طرح بزرگ در منطقه توسط شرکت‌های Kaz Minerals, United Cement Group, “Narodny bank” و “Vernyy bank” (دو طرح) در حال اجرا است. بقیه دو طرح بزرگ متعلق به شرکت‎های Artel و Alliance Textile ازبکستان می‌باشد. خاطرنشان می‌شود، سرمایه ‎داران اصلی منطقه قزاقستان و ازبکستان است. حدود 87 درصد سرمایه‌ها سهم قزاقستان و 13 درصد سهم ازبکستان می‌باشد.  

 

میزان گردش تجارت خارجی ازبکستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/21/ozbekiston-tashqi-savdo-aylanmasi-hajmi-57-mlrd-dollardan-oshdi

طی ماه‎های ژانویه الی نوامبر سال 2023 گردش تجارت خارجی جمهوری ازبکستان 57.3 میلیارد دلار رقم خورد. بنا به داده‌های آژانس آمار ازبکستان، میزان چرخش تجارت خارجی در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته 26.2 درصد افزایش یافت. صادرات – 23.2 میلیارد (30.6 درصد افزایش یافت)، واردات – 34.1 میلیارد (23.3 درصد افزایش یافت) رقم خورد. طی ماه‌های ژانویه الی نوامبر سال 2023 ازبکستان با 199 کشور خارجی داد و ستد کرده است. در گردش تجارت خارجی کشور سهم چین (21.3 درصد)، روسیه (15.5 درصد)، قزاقستان (7 درصد)، ترکیه (5 درصد) و کرۀ جنوبی (3.7 درصد) می‌باشد.

 

گزارش در مورد معادن ازبکستان

https://oz.sputniknews.uz/20231221/oltin-kumush-neft-gaz-ozbekiston-foydali-qazilmalar-41676891.html

بنا به اعلام آقای الیاس جمعه‌یف، مدیرکل اداره در وزارت صنعت معدن و زمین‌شناسی جمهوری ازبکستان در نشست توجیهی که در تاریخ 21 دسامبر سال 2023 در آژانس اطلاعات و ارتباطات جمعی برگزار شد، در ازبکستان 101 معدن طلا و 3 معدن نقره ثبت شده است. خاطرنشان شد، در ازبکستان تقریباً تمام نوع مواد معدنی که در کرۀ زمین شناسایی شده است، موجود است. از جمله، طلا، نقره، پلاتینوئیدها، مس، اورانیوم، سرب، مولیبدن، تنگستن، نفت، گاز طبیعی، منگنز، لیتیوم، کروم، نیکل، قلع، تانتالیوم، نیوبیم، کبالت، اسکاندیم، ژرمانیوم، رنیم. در حال امروز 101 معدن طلا و 3 معدن نقره در ازبکستان به ثبت رسیده است. به طور کلی 2537 معدن در ازبکستان ثبت شده است. آن‎ها به شرح ذیل می‌باشد:

• مصالح ساختمانی – 1855 معدن؛
• هیدروکربن – 296 معدن؛
• مواد خام معدنی – 128 معدن؛
• فلزات گران‌بها – 92 معدن؛
• مواد خام شیمیایی – 61 معدن؛
• فلزات رادیواکتیو (هسته‎ای) – 41 معدن؛
• سنگ‎های رنگین – 31 معدن؛
• فلزات کمیاب و رنگین – 20 معدن؛
• زغال سنگ – 8 معدن؛
• فلزات سیاه – 5 معدن.

"10 معدن مس ثبت شده است و ذخایر اصلی آن در معادن "عالی ضیا"، "سریچکو" و "قیزآته" استان تاشکند قرار دارد. 5 معدن سرب و روی (خانجیزه، اوچقولاچ، جینارسای، لشکرک و کوچولاق) شناسایی شده است". در حال حاضر این فلزات توسط مجتمع فلزات معدنی آلمالیق استخراج می‌شود و این امر فرصت افزایش دو برابری ظرفیت‎های مجتمع یاد شده در آینده را فراهم می‌کند.

آمار صادرات میوه و سبزیجات ازبکستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/23/ozbekiston-qiymati-1-mlrd-dollardan-ortiq-meva-va-sabzavotlarni-xorijga-sotdi

طی ماه‎های ژانویه الی نوامبر سال 2023 ازبکستان 1.6 میلیون تن میوه و سبزیجات با ارزش کلی 1.1 میلیارد دلاری به کشورهای خارجی صادر کرد. طبق داده‎های آژانس آمار، این شاخص در مقایسه با مدت مشابه در سال 2022، 1.4 درصد یا 23.1 هزار تن افزایش یافته است. بازارهای صادرات اصلی فرآوردهای میوه و سبزیجات ازبکستان کشورهای نظیر روسیه (37.6 درصد)، پاکستان (16.5 درصد)، چین (12.7 درصد) و قزاقستان (10.4 درصد) می‌باشد. 

 

شرکای اصلی تجارت خارجی ازبکستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/23/xitoy-va-rossiya-ozbekistonning-asosiy-tashqi-savdo-hamkori-bolib-qolyapti

طی ماه‌های ژانویه الی نوامبر سال 2023 گردش تجارت خارجی جمهوری ازبکستان 57.3 میلیارد دلار رقم خورد. طبق داده‎های آژانس آمار، چین بین کشورهای همکار دارایی سهم بالا در گردش تجارت خارجی جمهوری ازبکستان با 12.2 میلیارد دلار در صدر می‌باشد. در رتبه‌های بعدی روسیه با 8.8 میلیارد و قزاقستان با 4 میلیارد دلار قرار دارد. این شاخص برای کشورهای سایر به شرح ذیل می‌باشد:

• ترکیه –8 میلیارد؛
• کرۀ جنوبی –1 میلیارد؛
• ترکمنستان – 970 میلیون؛
• آلمان – 962 میلیون؛
• قرقیزستان – 878 میلیون؛
• فرانسه – 832 میلیون؛
• افغانستان – 784 میلیون دلار.

 

مقایسه تعرفه ای انرژی برق در کشورهای آسیای مرکزی

https://kun.uz/uz/news/2023/12/22/markaziy-osiyo-davlatlarida-elektr-energiyasi-tarifi-taqqoslab-korildi

بالاترین تعرفه‎ ی انرژی برق بین کشورهای آسیای مرکزی در قزاقستان رقم خورد. در باره این Asia-Plus اعلام نمود. برای تسهیل مقایسه قیمت‎ها محاسبات در دلار آمریکا صورت گرفته است. خاطرنشان می‌شود در قزاقستان قیمت 1 کیلووات برق برابر با 4.8 سنت و این بالاترین شاخص بین کشورهای آسیای مرکزی است. رتبه بعدی را تاجیکستان با 2.4 سنت به خود اختصاص داد. از 1 ژانویه سال 2024 قیمت انرژی برق در این کشور تا 2.8 سنت بالا خواهد رفت. رتبه سوم را ازبکستان با 2.3 سنت به خود اختصاص داد. در رتبه چهارم قرقیزستان قرار دارد. در این کشور قیمت 1 کیلووات انرژی برق 1 سنت می‌باشد.

قصد افزایش انتقال نفت از روسیه به مقصد ازبکستان

https://kun.uz/uz/news/2023/12/18/rossiya-ozbekistonga-neft-yetkazib-berish-hajmini-oshirmoqchi

روسیه فرصت افزایش صادرات نفت و فرآوردهای نفتی به ازبکستان را بررسی می‌کند. در باره این موارد آقای دنیس منتوراف، وزیر صنعت و تجارت فدراسیون روسیه در نشست کمیسیون همکاری‌های اقتصادی ازبکستان و روسیه که در تاریخ 15 دسامبر سال 2023 در شهر مسکو برگزار شد، اعلام نمود. طبق اقای منتوراف، همکاری‌های مؤثر طرف‌ها در زمینه استانداردسازی و اندازه‌شناسی در دست اجراست. در عین حال فهرست‎های پیشنهادی تجهیزات آزمایشی جهت نوسازی آزمایشگاه‎ها و تجهیز مجدد، توسط ازبکستان تدوین شده است. شایان به ذکر است، روسیه از تمایل توسعه مبانی مواد خام ازبکستان حمایت و جهت تداوم بررسی همکاری در حوزه زمین‌شناسی و بهره‌برداری از معادن اعلام آمادگی می‌کند.

کاهش قیمت نارنگی در ازبکستان

https://qalampir.uz/uz/news/uzbekistonda-mandarin-rekord-darazhada-arzonlashdi-94684

بنا به گزارش تحلیلگران EastFruit، در ازبکستان قیمت عمده فروشی نارنگی از هفتۀ گذشته روند کاهش شدید را طی کرده و به پایین‌ترین حد خود رسید. طبق گزارش، هفتۀ گذشته در ازبکستان قیمت عمده فروشی نارنگی 38 درصد کاهش یافت. علت این امر ورود  میزان زیادی نارنگی پاکستان به بازارهای کشور می‌باشد. طی 8 الی 15 دسامبر سال 2023 قیمت عمده فروشی نارنگی در ازبکستان برای هر کیلوگرم از 10 تا 8 هزار صوم رقم خورده 20 درصد کاهش یافت. با توجه به اینکه قیمت عمده فورشی نارنگی برای هر کیلو در ماه اکتبر سال 2023، 23 صوم بود، تا امروز قیمت این محصول 3.6 برابر پایین آمد. قیمت نارنگی در مقایسه با مدت مشابه در سال 2022، 27 درصد و نسبت به مدت مشابه در سال 2021، 33 درصد کاهش یافته است. به اطلاع می رساند، در سال 2022 ایران بین کشورهای صادرکننده نارنگی به ازبکستان پیشتاز بود.

میزان تولید سیمان در ازبکستان

https://www.uzdaily.uz/ru/post/82148

طبق داده‎های مؤسسه دولتی آمار ازبکستان، طی ماه‎های ژانویه لغایت اکتبر سال 2023 توسط کارخانه‌های ازبکستان 10.31 میلیون تن سیمان تولید شد. این نسبت به مدت مشابه در سال گذشته 3.7 درصد بیشتر است. طی ماه اکتبر سال 2023 در ازبکستان حدود 1.09 میلیون تن سیمان تولید شد.

  

افزایش تعداد کارخانه‌های حوزه ساخت و ساز در پنج سال اخیر

https://kun.uz/uz/news/2023/12/19/ozbekistonda-5-yilda-qurilish-korxonalari-soni-qanchaga-kopaygani-aytildi

بنا به داده‌های آژانس آمار، 1 دسامبر سال 2023، در زمینه ساخت و ساز 53050 کارخانه ثبت نام شده است. این شاخص در مقایسه با مدت مشابه در سال 2022، 8.5 درصد افزایش یافته است. روند افزایش کارخانه‌های ثبت نام شده در حوزه ساخت و ساز در سال‎های اخیر به شرح ذیل می‌باشد:

• در سال 2019 – 37942 کارخانه؛
• در سال 2020 – 42923 کارخانه؛
• در سال 2021 – 45603 کارخانه؛
• در سال 2022 – 48874 کارخانه؛
• در سال 2023 – 53050 کارخانه.