اخـبار اقتصادی سوئد

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سوئد در هفته دوم مهر ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

روندهای متضاد منطقه‌ای در چشم‌انداز اقتصادی سوئد

طبق آخرین گزارش‌های Swedbank و Nordea، چشم‌انداز اقتصادی سوئد روندهای متضادی را در مناطق مختلف نشان می‌دهد. این کشور با چالش‌های اقتصادی، احساسات بدبینانه تجاری، افزایش ورشکستگی‌ها و کاهش پروژه‌های ساختمانی مواجه است و نرخ اشتغال در برخی مناطق به ویژه در بخش ساخت‌و‌ساز مسکن و خرده‌فروشی در حال کاهش است، با این حال، وضعیت بخش صنعتی متفاوت است، به طوری که برخی مناطق رشد را تجربه می‌کنند و برخی دیگر با کاهش روبرو هستند. علی‌رغم رکود، ابتکارات فناوری سبز منجر به رشد شغل در برخی از مناطق شده است که در میان چالش‌ها، بارقه‌ای از امید را ارائه می‌دهد.

چشم‌انداز اقتصادی نگران کننده برای ماه‌های آتی

 آخرین گزارش Handelsbarometer Svensk Handel نشان می‌دهد که انتظارات آتی خرده‌فروشان در سوئد همچنان در حال کاهش است؛ هزینه‌های بالا و کاهش فروش، زمینه را برای ماه‌های چالش‌برانگیز پاییز و زمستان فراهم کرده است و رشد قوی ماه قبل در تجارت الکترونیک نیز به دلیل کاهش قابل توجه انتظارات برای فروش آتی از بین رفته است. برای شانزدهمین ماه متوالی، همه زیرشاخه‌ها زیر ارزش خنثی (امتیاز 100) قرار دارند که نشان دهنده چشم‌انداز بدبینانه برای سه ماه آینده از نظر اشتغال، فروش و سودآوری عملیات است. بخش تجارت الکترونیک همچنین در ماه سپتامبر شاهد کاهش قابل توجهی در انتظارات فروش آینده بود که با وجود علاقه مداوم مصرف کنندگان به خرید آنلاین، نشان دهنده احتیاط است. با این اوصاف، ترکیب کاهش مصرف و کاهش خوش‌بینی فروش آینده، دوره چالش‌برانگیز پیش روی صنعت خرده‌فروشی را نشان می‌دهد.

پیش‌بینی کاهش نرخ تورم سوئد

طبق پیش‌بینی Nordea، تورم سوئد در ماه سپتامبر زیر 4 درصد بوده است که نشان‌دهنده کاهش نرخ تورم نسبت به ماه آگوست (با نرخ تورم 4.7 درصدی) است. همچنین Nordea برای شاخص CPIF (نرخ تورم بدون لحاظ تغییرات نرخ بهره) نرخ تورم 3.8 درصدی را پیش‌بینی می‌کند که معیاری مهم برای فرآیندهای تصمیم‌گیری بانک مرکزی است. کاهش نرخ تورم در سپتامبر، عمدتا به کاهش قیمت برق نسبت داده می‌شود. Nordea برآورد می‌کند که تورم مطابق با پیش‌بینی‌های بانک مرکزی به کاهش خود ادامه می‌دهد و آن را در ماه نوامبر 3.6 درصد و در دسامبر 2.3 درصد برآورد می‌کند.

کاهش درآمد قابل تصرف خانوارهای سوئدی

داده‌های جدید Swedbank نشان می‌دهد که از هر سه خانوار در سوئد، یک خانوار با مشکلات مالی مواجه است. در ماه سپتامبر، یک خانواده معمولی تک والدی با دو فرزند 8 و 10 ساله و ساکن در آپارتمان‌های اجاره‌ای، کاهش 700 کرونی در درآمد قابل تصرف (Disposable Income) را نسبت به ابتدای سال تجربه کردند و در همین حال، یک خانواده متشکل از دو والدین و دو فرزند 4 و 6 ساله و ساکن در آپارتمان‌های اجاره‌ای، شاهد کاهش 1000 کرونی در درآمد قابل تصرف خود در مدت مشابه بودند.

افزایش اجاره‌بها در سال 2023

مرکز آمار سوئد ارقامی را منتشر کرد که نشان می‌دهد متوسط اجاره‌بها در این کشور 4.1 درصد در سال 2023 افزایش یافته است که بیشتر از افزایش 1.7 درصدی در سال گذشته است. این ارقام خاطرنشان می‌کنند که طی ده سال گذشته، تغییرات اجاره‌بها از 0.8 درصد تا 2.2 درصد متغیر بوده است و افزایش 4.1 درصدی در سال 2023 بزرگترین تغییر اجاره‌بها از سال 1994 است. در سال 2023، متوسط اجاره ماهانه برای یک آپارتمان سه اتاقه، 8095 کرون و برای یک آپارتمان دو اتاقه 6621 کرون است. با این حال، اجاره‌بها در مناطق مختلف متفاوت است و شهرهای بزرگ خواهان نرخ بالاتر اجاره هستند.

مدیرعامل فدراسیون املاک سوئد معتقد است افزایش اجاره‌بها تنها کسری از چیزی است که صاحبخانه‌ها برای پوشش همه هزینه‌ها نیاز دارند، زیرا افزایش نرخ بهره و افزایش هزینه‌های گرمایش مرکزی، بسیار فراتر از افزایش اجاره فعلی است. در مقابل، ماری لیندر، رئیس اتحادیه مستاجران سوئد معتقد است که مستاجران به اندازه کافی پول پرداخت کرده‌اند و صاحبان ملک باید به جای صرفه‌جویی در اموری مانند تعمیر و نگهداری، سود انتظاری خود را بازبینی کنند.

افزایش آستانه حقوق برای مهاجران کار

آژانس مهاجرت سوئد  اعلام کرد که دولت، آستانه حقوق (حداقل درآمد قابل قبول برای صدور یا تمدید مجوز کار) را برای نیروی کار خارجی در سوئد، افزایش داده است. از اول نوامبر، هر فرد خارجی که برای مجوز کار در سوئد درخواست می‌کند، باید حداقل به میزان 80 درصد حقوق متوسط در سوئد، که در حال حاضر 27360 کرون است، درآمد داشته باشد. افرادی که از آستانه حقوق جدید معاف می‌شوند شامل شهروندان اتحادیه اروپا / منطقه اقتصادی اروپا و اعضای خانواده آنها، افرادی که از کارت آبی اتحادیه اروپا یا مجوز ICT استفاده می‌کنند، کارگران فصلی، مربیان و ورزشکاران حرفه‌ای، کارآموزان و محققان هستند. با این اوصاف، مهاجران اقتصادی اکنون باید دو برابر قبل درآمد داشته باشند تا مجوز خود را تمدید کنند. داده‌های منتشر شده توسط آژانس مهاجرت نشان می‌دهد که 10 تا 20 درصد از افرادی که در سال گذشته مجوز کار در سوئد دریافت کرده‌اند، شرایط جدید آستانۀ حقوق را برآورده نخواهند کرد.

پیشنهاد افزایش مالیات در استکهلم

شهرداری استکهلم افزایش مالیات را برای رفع کسری پیش‌بینی شده 28 میلیارد کرونی در بودجه‌های شهری و منطقه‌ای پیشنهاد کرده است. این اقدام پس از آن صورت می‌گیرد که کمک‌های دولتی که به شهرداری‌ها و مناطق تعلق می‌گیرد، در بودجه سال 2024 به میزان  10 میلیارد کرون افزایش یافت، اما مقامات شهری استدلال می‌کنند که این افزایش برای مقابله با چالش‌های رو به رشد، از جمله افزایش ناامنی اقتصادی کافی نیست. افزایش پیشنهادی مالیات، تقریبا 0.24 کرون بیشتر به ازای هر 100 کرون کسب شده، با هدف ایجاد 848 میلیون کرون درآمد اضافی است. این بودجه به خدمات رفاهی، به ویژه مدارس، مراقبت از کودکان، مراقبت از سالمندان، و خدمات اجتماعی و همچنین سرمایه‌گذاری در اقدامات اقلیمی اختصاص خواهد یافت.

عدم اطلاع اکثر شرکت‌ها از تعهدات مکانیسم تنظیم مرز کربن اتحادیه اروپا

از سال جاری مکانیسم تنظیم مرز کربن اتحادیه اروپا (CBAM) اجرا خواهد شد، اما بسیاری از شرکت‌ها و صاحبان مشاغل نمی‌دانند که تاثیر این مکانیسم بر کسب و کارشان چیست. مکانیسم تنظیم مرز کربن اتحادیه اروپا که در سال 2022 تصویب شد، کسب‌وکارها را در سراسر اتحادیه اروپا موظف می‌کند تا از سال جاری نحوه ارتباط انتشارات آب و هوایی با وارداتشان را گزارش دهند.  این مکانیسم قصد دارد نشت دی اکسید کربن را در زنجیره تامین مشاغل اتحادیه اروپا که با شرکت‌های غیر اتحادیه اروپا تجارت می‌کنند، کاهش دهد.

یک دوره انتقالی از اول اکتبر آغاز شده و تا سال 2026 ادامه خواهد داشت که انتظار می‌رود طی این دورۀ انتقالی، کسب‌وکارها و مقامات به سرعت با سازوکار جدید منطبق گردند. شرکت‌هایی که هر چیزی از پیچ‌های کوچک، کود، سیمان و آهن گرفته تا انرژی را از شرکت‌های خارج از اتحادیه اروپا وارد می‌کنند، تحت تأثیر تعهدات این مکانیسم قرار می‌گیرند که باید هر سه ماه یک بار گزارش شود. شرکت‌های سوئدی برای به روز ماندن با جریانی از قوانین و مقررات جدید که بر زنجیره تامین آنها تأثیر می‌گذارد و کسب و کار آنها را سخت‌تر می‌کند، باید برای خرید گواهی‌های CBAM از سال 2026 آماده شوند.

افزایش تعداد ورشکستگی‌ها در مرکز سوئد

بر اساس ارقام جدید آژانس مرجع کسب و کار و اعتبار (UC)، ورشکستگی‌ها در سوئد به ویژه در شهرستان‌های Västerbotten، Södermanland و Gävleborg افزایش یافته است. به ویژه ماه سپتامبر شاهد افزایش 14 درصدی ورشکستگی‌ها نسبت به سال قبل و در مجموع 34 درصد افزایش در سال بوده است. بخش‌های ساخت‌وساز و هتل از جمله بخش‌های آسیب‌پذیر هستند که منجر به از دست دادن بیش از 4 هزار شغل در سال جاری شده است. این وضعیت باعث نگرانی در مورد بیکاری و کاهش تقاضای مصرف‌کنندگان شده است که تهدیدی برای توسعه بلندمدت سوئد است.

کرون ضعیف، یکی از عوامل کمبود دارو

تعداد فزاینده‌ای از داروهای حیاتی در سوئد با کمبود مواجه هستند و تعدادی از داروها در حال سفارش مجدد است. در حالی که برخی از عوامل شناخته شده مانند مشکلات زنجیره تامین در این خصوص نقش دارند، کرون ضعیف شده نیز می‌تواند مقصر باشد. برخی از داروهای قدیمی‌که مجوز آنها منقضی شده است، مانند آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای صرع، حاشیه‌های سود کمی دارند که در صورت سفارش مجدد، دارو در بازارهای دیگر فروخته می‌شود که درآمد بیشتری دارد و این موضوع به تشدید کمبود در سوئد کمک می‌کند. اگر چه سیاست‌های قیمت‌گذاری داروها برای رفع این مشکل در دست بررسی است، اما کارشناسان معتقدند که بعید است وضعیت در کوتاه‌مدت بهبود یابد.

تولید برق نیروگاه‌های بادی در ماه سپتامبر

Dagens PS گزارش می‌دهد که انرژی بادی 28 درصد از تولید برق سوئد در سال جاری را به خود اختصاص داده است که از انرژی هسته‌ای که 27 درصد را تشکیل می‌دهد، پیشی گرفته است. ارقام اولیه نشان می‌دهد که سپتامبر دومین ماه است که انرژی بادی بیشتر از انرژی هسته‌ای برق تولید می‌کند. اولین مورد در فوریه بود. تولید برق بادی در سوئد در ماه سپتامبر به حدود 3 هزار گیگاوات ساعت برق رسید که این رقم در پنج سال گذشته دو برابر شده است. نیروگاه‌های آبی همچنان بزرگترین سهم را دارند و 40 درصد از تولید برق سوئد در ماه سپتامبر را به خود اختصاص داده‌اند.

اولین گام به سوی انرژی هسته‌ای جدید در سوئد

دولت، در حال پیشنهاد تغییراتی در مقرراتی است که در حال حاضر گسترش انرژی هسته‌ای را محدود می‌کند. این تغییرات شامل حذف ممنوعیت ساخت راکتورهای هسته‌ای در مکان‌های جدید و حذف محدودیت در تعداد راکتورهای عملیاتی است. هدف از این کار، تسهیل تولید انرژی هسته‌ای برای برآوردن نیازهای روزافزون برق کشور، حمایت از گذار سبز و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای است. این پیشنهاد بخشی از تلاش‌های جاری برای تقویت تامین برق سوئد و ترویج منابع انرژی پاک مانند انرژی هسته‌ای است.

شبکه 5G برای وسایل نقلیه خودران در سه جاده سوئد

شرکت Telia با همکاری شرکت اریکسون، بهبود و گسترش شبکه‌های 5G را در سه جاده خاص سوئد با هدف تسهیل عملکرد خودروهای خودران آغاز کرده است. انتظار می‌رود این پروژه در مراحل اولیه تا اوایل سال آینده عملیاتی شود. پروژه مذکور بخش‌های خاصی از اتوبان E4، اتوبان E18 و جاده ملی 40 را پوشش خواهد داد. این مسیرها به دلیل نزدیک بودن به مناطقی که به طور فعال در توسعه و آزمایش وسایل نقلیه خودران هستند، از نظر استراتژیک انتخاب شده‌اند. مگنوس لئونهارت، رئیس استراتژی و نوآوری Telia، وسایل نقلیه خودران را به عنوان یک کاربرد مهم از فناوری 5G در نظر می‌گیرد و پیش‌بینی می‌کند که استفاده از این فناوری به وسایل نقلیه کنترل از راه دور و پهپادهای بالقوه نیز گسترش یابد. وی همچنین مفهوم «جوخه» یا رانندگی کاروان را برجسته کرد که در آن چندین وسیله نقلیه، به صورت بی‌سیم به هم متصل می‌شوند و به طور خودکار وسیله نقلیه رهبری شده توسط یک راننده را دنبال می‌کنند. شبکه‌های 5G شرکت Telia در حال حاضر در هر سه منطقه هدف حضور دارند و این شرکت با دکل‌های اضافی آنها را تقویت خواهد کرد. افزوده شدن دکل‌های جدید به این شبکه‌ها، ویژگی‌هایی را که در شبکه‌های 5G فعلی وجود ندارد، شامل امنیت و موقعیت‌یابی اضافی برای تکمیل بالقوه GPS، و اصطلاحا برش شبکه که ظرفیت شبکه خاصی را به گیرنده‌های خاصی اختصاص می‌دهد، تضمین می‌کند. استارت آپ Einride که در توسعه کامیون‌های الکتریکی و خودران تخصص دارد، یکی از شرکت‌هایی است که علاقه مند به استفاده از شبکه‌های جدید است.

تحقیقات و نوآوری در 6G

دولت سوئد 65 میلیون کرون در تحقیق و نوآوری برای توسعه سیستم‌های بی‌سیم نسل ششم (6G) سرمایه‌گذاری می‌کند. این بودجه که در لایحه بودجه سال 2024 پیشنهاد شده است، از تحقیقات بنیادی و کاربردی و همچنین نوآوری حمایت می‌کند. از این رقم، شورای تحقیقات سوئد (Vetenskapsrådet) حدود 15 میلیون کرون و آژانس نوآوری سوئد (Vinnova) نیز حدود 50 میلیون کرون در سال 2024 دریافت خواهند کرد.

خرید دکل‌های موبایل سوئدی

شرکت سرمایه‌گذاری آمریکایی Stonepeak از طریق یک بیانیه مطبوعاتی اعلام کرد که 49 درصد از شرکت زیرساخت‌های مخابراتی Cellnex در سوئد و دانمارک را به مبلغ بیش از 8 میلیارد کرون (730 میلیون یورو) خریداری خواهد کرد. این معامله در درجه اول شامل دکل‌های موبایل اپراتور Tre می‌شود. در اواخر سال 2020، شرکت Tre متعلق به والنبرگ، عملیات دکل خود را در سوئد و دانمارک به غول اسپانیایی Cellnex فروخت و ارزش دکل‌های خود را در آن زمان 12.5 میلیارد کرون کرد. اکنون شرکت Cellnex حدود 49 درصد از دارایی‌های خود را به Stonepeak به قیمت 8.4 میلیارد کرون می‌فروشد و ارزش دکل‌ها را در حدود 17 میلیارد کرون می‌داند.

افزایش 25 درصدی فروش جهانی ولوو کار در ماه سپتامبر

طبق یک بیانیه مطبوعاتی، ولوو کار در ماه سپتامبر 61666 دستگاه خودرو در سراسر جهان فروخته که در مقایسه با سال گذشته 25 درصد افزایش داشته است. فروش در اروپا و ایالات متحده با رشد قابل توجهی مواجه شد که به ترتیب رشد 32 و 65 درصدی داشتند، در حالی که بازار چین رشد متوسط 4 درصدی را تجربه کرد. علاوه بر این، مدل‌های شارژی، 34 درصد از کل فروش ماه را تشکیل می‌دهند. این شرکت در سال جاری تاکنون 509 هزار خودرو فروخته است.