مروری بر برنامه چهارم توسعه صنعتی مالزی

رونق بخش تولید در کنار رشد بخش خدمات در چهار دهه اخیر سهم بزرگی در رشد اقتصادی کشور مالزی داشته است. بنحوی که سهم بخش تولید در صادرات این کشور در سال 2022 برابر 84 درصد می باشد. رشد این بخش در طول برنامه جامع سوم صنعتی مالزی برای سالهای 2020-2006 به طور متوسط حدود 6 درصد بوده است.بخش تولید همچنین حدود 24 درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور را در سال گذشته میلادی تشکیل داده است که این سهم نیز در طول برنامه سوم توسعه صنعتی مالزی رشد متوسط 6 درصدی داشته است.

اهداف:

برنامه توسعه جامع صنعتی مالزی برای سالهای 2030-2023 با هدف دستیابی به موارد ذیل طراحی شده است

1-بخش صنعتی قوی با قدرت رقابتی بیشتر و افزایش شاخص پیچیدگی اقتصادی

2- ایجاد مشاغل با مهارت بالا و افزایش میانگین دستمزد ها و ایجاد محیط های کار حرفه ای تر،

3-پیوندهای داخلی قویتر

4-توجه به شاخه‌ها و زمینه‌های جدید صنعت با توجه به مگا ترندها

5-داشتن دید جامع نگر و توجه به همه بازیگران و مناطق جغرافیایی و

6- توجه به مقوله توسعه پایدار

در هریک از این موارد شش گانه میزان فعلی معلوم و هدف پایان دوره به صورت کمی تعیین شده است. به طور مثال میزان مشارکت بخش صنعت از تولید ناخالص داخلی از 364.1 میلیارد در سال 2022 به 587.5 میلیارد رینگیت در پایان برنامه افزایش خواهد یافت. میزان شاخص پیچیدگی اقتصاد برای بخش تولید از 8 درصد کنونی در سال 2021 به 15 درصد رشد افزایش یافته و همچنین تا پایان برنامه میزان اشتغال در بخش تولید از 2.7 میلیون نفر کنونی به 3.3 میلیون نفر افزایش خواهد رسید و افزایش میانگین دستمزد از 1975 رینگیت کنونی به 4510 رینگیت هدف گذاری شده است. در مورد دیگر اهداف نیز شاخص های کمی دیده شده استت که جهت رعایت اختصار بدان اشاره نمیشود.

به گفته طراحان برنامه، مزیت این طرح بر پروژه محور بودن و همچنین توجه به زمینه‌های جدید تکرار شونده در جهان کنونی است. بر این اساس چهار پروژه مشخص و ذیل هر یک چندین استراتژی و ذیل هر استراتژی تعدادی برنامه اقدام دیده شده است.

در مجموع این چهار پروژه، مجموعا 21 استراتژی و 62 برنامه اقدام تعریف شده است. همچنین بواسطه ارتباط و همبستگی و لزوم حرکت متوازن پروژه‌ها چهار به اصطلاح توانمند ساز نیز تعریف شده است که به اختصار به آن پرداخته خواهد شد.

پروژه اول: ارتقا پیچیدگی اقتصادی:

هدف: تشویق صنایع مستعد به نوآوری و تولید محصولات پیچیده تر

بر اساس داده‌های جهانی، رتبه مالزی در شاخص پیچیدگی اقتصاد در مرتبه 24 ام قرار دارد. هر چند رتبه این کشور در مقایسه با برخی کشورهای همسایه بالاتر بوده لیکن بر خلاف بیشتر آنها در سالهای اخیر تغییری نداشته است. مالزی با توجه به اکوسیستم مناسبی که هم اکنون در اختیار دارد درصدد ارتقا جایگاه خود با کمک پنج استراتژی ذیل میباشد :  

1-گسترش و توجه ویژه به فعالیت های با ارزش افزوده بالا در زنجیره ارزش تولید محصولات

2- حمایت و بسیج کل اکوسیستم موجود جهت توسعه فعالیتهای با ارزش افزوده بالا

3- ایجاد "ادغام عمودی" به منظور مشارکت بیشتر در زنجیره ارزش جهانی خصوصا در بخش نیمه‌هادی‌ها، مواد پیشرفته و انرژی پاک

4-تقویت اکوسیستم تحقیق، توسعه، تجاری سازی و نوآوری (RDCI).

5-افزایش صادرات تولیدی

مالزی در صنایع نیمه‌هادی، تجهیزات و ماشین آلات و همچنین مواد شیمیایی تولیدات و صادرات قابل توجهی دارد که میتواند با استفاده از این محصولات به ترتیب در صنایع خودرو سازی، تجهیزات پزشکی و صنایع دارویی ارزش افزوده بیشتری کسب کند. برای دیگر محصولات و صنایع نیز این امکان وجود دارد که در این طرح به صورت تفصیلی بدان اشاره شده است

پروژه دوم کاربست بیشتر نوآوری، فناوری:

در این پروژه مالزی با استقبال از تحولات سریع دیجیتال در جهان و همچنین با توجه به زیرساختهای مناسب موجود در این کشور سعی در تحریک بیشتر نوآوری، افزایش بهره وری نیروی کار و استفاده از فرصت هایی که فناوری‌های نو ایجاد کرده اند خواهد داشت.

1-استفاده از رباتها و تجهیزات کنترل از راه دور در پروسه تولید،

2-استفاده از هوش مصنوعی در بخش های مختلف تولید از طراحی، تولید و توسعه و همچنین استفاده جهت بالا بردن بهره بری در کل فرایند تولید، عرضه، نوآوری‌ها و روش های جدید تولید با استفاده از این ابزار،

3-استفاده از پردازش ابری جهت ذخیره سازی و همچنین تحلیل داده‌های بزرگ

توسعه پلتفرم دیجیتال در بخش های مختلف تولید، سرعت بخشیدن به حرکت دیجیتالی شدن دولت و تشویق و آماده کردن زمینه برای تحریک نو آوری در روشهای جدید از دیگر زمینه‌ها مهم جهت تحقق اهداف این پروژه خواهد بود.

پروژه سوم شتاب بیشتر به سمت تحقق انتشار کربن خالص صفر

این پروژه نشان از تعهد مالزی به موضوعات مرتبط به تغییرات آب و هوایی و تلاش برای تحقق هدف رسیدن به انتشار خالص کربن صفر در سال 2050 از طریق بهره مندی از شیوه‌های پایدار و ابتکارات سبز، و ایجاد یک اقتصاد انعطاف پذیر و سازگار با محیط زیست میباشد.

جهت تحقق این هدف در برنامه جدید، مسیر کربن زدایی با استفاده بیشتر از 1-انرژهای تجدید پذیر و ذخیره انرژی 2- کاربست فناوری و فرآیندهای کارآمد انرژی 3-تولید و متعاقبا ترویج استفاده از وسایل نقلیه الکترونیک 4-استفاده از مواد اولیه به اصطلاح پایدار در روند تولید محصولات 5-بازیافت و استفاده مجدد از ضایعات و زباله‌ها (اقتصاد دایره ای) و 6- کاربست فناوری ccus به منظور جذب و ذخیره سازی کربن  محقق خواهد شد.

پروژه چهارمحفاظت از امنیت اقتصادی و فراگیری:
هدف پروژه چهارم ایجاد انعطاف پذیری و افزایش امنیت تجاری در برابر شوک های جهانی نظیر همه گیری کرونا و تنش های ژئوپلتیک، ایجاد یک محیط فعال و مناسب برای کارآفرینی و کار آفرینان موجود، حمایت از شرکتهای کوچک و متوسط و نهایتا مشارکت عادلانه در فعالیت های اقتصادی و کاهش اشکال مختلف نابرابری بین تمامی ایالات های مختلف مالزی میباشد.

نکته قابل توجه در این بخش جابجایی از تمرکز در تولید یک محصول خاص با بهره وری بالا به سمت مفهوم امنیت اقتصادی شامل مولفه‌هایی نظیر توانایی تاب اوری در زنجیره تامین، تاب اوری در معضلات تغییرات آب و هوایی، ورود به خوشه‌های صنعتی جدید و توجه به موضوع فراگیری به معنای توجه به تمامی اقشار و استان‌ها است. در این مفهوم ایجاد و تاب اوری در زنجیره تامین کالا در داخل کشور و در گام بعد ادغام در زنجیره تامین جهانی مورد توجه قرار گرفته است.

توانمند سازها

با توجه به در هم تنیدگی و ارتباط پروژه‌ها و لزوم حرکت متناسب آنها و همچنین درگیری بسیاری از نهاد ها دولتی در اجرای موفق پروژه‌ها، تهیه کنندگان این طرح چهار بخش را با عنوان چهار توانمند ساز جهت تحقق اهداف تعریف داشته اند که به طور خلاصه بدان اشاره میشود.

1- بکارگیری اکوسیستم تامین مالی به معنای مشارکت بانکها، موسسات مالی، بازار سرمایه، و همچین تعریف و تامین مالی دو صندوق مختلف جهت سرمایه گذاری و ارائه مشوق ها و تسهیلات

2- کاهش عدم انطباق استعدادها و توانمندیهای بازار کار با نیاز های صنعت. توجه ویژه به بخش آموزش فنی و حرفه در مدارس و دانشگاه‌ها، جلب و آموزش افراد مستعد برای بخش های دارای مزیت و همچنین استخدام و بهره مندی از نیرو ها و استعداد های خارج از مالزی

3- بکارگیری نهادهای دولتی متولی امر سرمایه گذاری و تسهیل امور کسب وکار زیر نظر سازمان سرمایه گذاری مالزی موسوم به مایدا و نهایتا

4-بکارگیری نهادهای خصوصی و تشکیل نهادی از مقامات عالی رتبه دولتی جهت حمایت، راهبری و نظارت بر حسن روند انجام اجرایی شدن برنامه جامع صنعت 2023 مالزی