اخبار اقتصادی اسلوونی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی اسلوونی در نیمه دوم تیر 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

ارزیابی شورای تثبیت مالی از وضعیت اقتصادی

شورای تثبیت مالی اسلوونی، در آخرین بررسی مالیه عمومی و روندهای اقتصاد کلان به این نتیجه رسید که به دلیل تورم بالا، بدهی نسبتا زیاد بخش دولتی به تدریج رو به کاهش است، ولی نسبت به دوران قبل از شروع اپیدمی‌کرونا همچنان بالا است. همچنین با توجه به پیش‌بینی روند منفی مالیه عمومی در سال جاری، در مقایسه با میانگین کشورهای عضو اتحادیه اروپا و با توجه به نااطمینانی‌های موجود، ریسک بدتر شدن محسوس شرایط تأمین مالی همچنان در حال افزایش است.

بر اساس داده‌های موجود، کسری بخش دولتی در سه ماهه اول سال جاری معادل 3.6 درصد تولید ناخالص داخلی است که اندکی بیشتر از مدت مشابه سال گذشته و همچنین بالاتر از میانگین سطح اتحادیه اروپا است. در این گزارش آمده است که تاثیر مثبت شرایط بازار کار و رشد اسمی نسبتا بالای دستمزدها، همراه با پرداخت سهم مالیات‌های حقوق و بازنشستگی و بیمه درمانی در نیمه اول سال جاری توانسته است تاحدودی فشار بر تأمین مالی صندوق بازنشستگی و سلامت را کاهش دهد.

https://www.rtvslo.si/gospodarstvo/inflacija-poslabsuje-polozaj-javnih-financ/674963/

ارزیابی فعالیت اقتصادی در اسلوونی در سه ماهه دوم سال جاری

شاخص‌های اقتصادی سه ماهه دوم سال جاری حاکی از کند شدن فعالیت‌های اقتصادی در منطقه یورو است. در اسلوونی نیز شاهد روند مشابهی هستیم. رشد قیمت‌ها در اسلوونی و در منطقه یورو به تدریج رو به آرام شدن است، اما تورم پایه همچنان بالاست. بانک مرکزی اسلوونی در نشریه ماه جولای، در خصوص روند‌های اقتصاد کلان می‌نویسد، وضعیت اقتصادی در اسلوونی با توجه به نوع فعالیت‌های شرکت‌ها بسیار متنوع است. روند نسبتا مطلوب در آن دسته از فعالیت‌هایی که عمدتا بر بازار داخلی متمرکز هستند ادامه دارد. پروژه‌های زیرساختی بزرگ صنعت ساخت و ساز را به حرکت در آورده‌اند، در حالی که وضعیت در بخش صنایع همچنان چالش برانگیز است، زیرا میزان سفارشات جدید همچنان در حال کاهش است. تحرک در تولیدات صنعتی در سه ماهه دوم بسیار متغیر بوده و پس از کاهش شدید در ماه آوریل، در ماه می‌شاهد اصلاح رشد بودیم. ارزیابی مدل فعلی بانک مرکزی اسلوونی نشان می‌دهد تولید ناخالص داخلی در سه ماهه دوم نسبت به سه ماهه قبل، اندکی کاهش داشته است.

بر اساس این گزارش، اشتغال به کار همچنان رو به افزایش است و بیکاری کاهش داشته است. شاخص‌های نظرسنجی حاکی از رشد بیشتر اشتغال به کار در ادامه سال است. شرکت‌های اسلوونی به دلیل بیکاری کم سابقه و کمبود کارگران داخلی، به دنبال تامین نیروی کار از خارج از کشور هستند. کارگران خارجی در حال حاضر 86 درصد رشد سالانه اشتغال به کار را شامل می‌شوند. همزمان با مشکلات در بازار کار و تورم مداوم، رشد اسمی حقوق ناخالص بالاتر از میانگین بلندمدت در گذشته است. هزینه خانوارها، با توجه به اثرات تقاضا پس از پایان همه‌گیری کووید-19، رو به آرام شدن است، اما همچنان در سطح بسیار بالاتر از قبل باقی مانده است.

طبق این گزارش، وضعیت در تجارت بین‌المللی که در سه ماهه اول سال جاری مطلوب بود، در ابتدای سه ماهه دوم بدتر شد. کاهش تجارت کالا به ویژه در زمینه واردات در درجه اول ناشی از سهم منفی تجارت محصولات انرژی و محصولات صنایع فلزی است. شاخص تورم مصرف‌کننده (HICP) نیز رو به آرام شدن است. تورم پایه، علیرغم افزایش نقش عوامل قیمت‌های داخلی، همچنان بالاست و با 7.2 درصد در ماه ژوئن، از تورم کل (6.6 درصد) فراتر رفته است. رشد قیمت مواد غذایی نیز همچنان بالاست. کسری بودجه دولت در سه ماهه اول افزایش و بدهی دولت نسبت به سهم تولیدات ناخالص داخلی اندکی کاهش داشته است. عنوان شده است که افزایش کسری بودجه، نتیجه اقدامات انجام شده به منظور کاهش هزینه انرژی است.

https://www.rtvslo.si/gospodarstvo/v-drugem-cetrtletju-umirjanje-gospodarske-dejavnosti-osnovna-inflacija-ostaja-visoka/675519/

مشوق‌ها به جای افزایش سن بازنشستگی در طرح اصلاح حقوق بازنشستگی

بر اساس طرح پیشنهادی وزارت کار اسلوونی برای بازنشستگی، دولت اسلوونی قصد ندارد سن بازنشستگی را افزایش دهد، بلکه در نظر دارد مشوق‌هایی را ارائه دهد تا مردم به مدت طولانی‌تری به کار ادامه دهند. در سیستم فعلی افراد می‌توانند در سن 60 سالگی و با 40 سال حق بازنشستگی با مستمری کامل بازنشسته شوند و یا در سن 65 سالگی با حداقل 15 سال حق بیمه بازنشسته خواهند شد؛ البته در عمل، سن بازنشستگی در حال حاضر بالاتر است. طبق آخرین داده‌های موسسه بیمه بازنشستگی و از کارافتادگی، مردان به طور متوسط تقریبا در 63 سالگی و زنان تقریباً در 62 سالگی بازنشسته می‌شوند.

برای افزایش مؤثر سن بازنشستگی، وزارت کار اسلوونی شرایط بهتری را برای بازنشستگی جزئی، نرخ جایگزینی بالاتر برای باقی ماندن شاغل پس از 40 سال حق بیمه و یارانه کمک‌های تامین اجتماعی برای کارگران مسن‌تر پیشنهاد می‌کند. موضوع دیگری که این وزارتخانه روی میز گذاشته است، پایه معیار بازنشستگی است که در حال حاضر 76.5 درصد است، به این معنی که حقوق بازنشستگی به 76.5 درصد میانگین درآمد در بهترین دوره 24 ساله یک کارگر می‌رسد.

نکته مهم دیگر همسان سازی تدریجی نرخ حق بازنشستگی پرداختی کارفرمایان و کارگران است. در حال حاضر، کارگران 15.5 درصد از دستمزد ناخالص خود را برای حقوق بازنشستگی پرداخت می‌کنند و کارفرمایان فقط 8.85 درصد از آن را می‌پردازند که دولت به دنبال این است که سهم کارکنان کمتر و سهم کارفرمایان بیشتر شود.

این وزارتخانه همچنین پیشنهاد می‌کند که حق بازنشستگی بدون توجه به نوع درآمد یا رابطه شغلی یه صورت کامل پرداخت شود که در عمل، به معنای مشارکت بیشتر در کار دانشجویی و برخی قراردادهای کاری است. همچنین در این طرح در مورد «منابع اضافی برای تامین مالی حقوق بازنشستگی» به شکل مالیات عمومی صحبت شده است که درآمد را وارد بودجه می‌کند و سپس برای تامین مالی حقوق بازنشستگی استفاده می‌شود.

سازمان همکاری اقتصادی و توسعه (OECD) بارها به اسلوونی هشدار داده است که در صورت عدم اصلاح، هزینه‌های بازنشستگی ناپایدار خواهد شد. کمیسیون اروپا درخواست‌های مشابهی را مطرح کرده است و اصلاح حقوق بازنشستگی با هدف افزایش سن بازنشستگی بخشی از برنامه ملی بهبودی و تاب آوری اسلوونی است. اما وزارت کار معتقد است پیش‌بینی‌های کمیسیون اتحادیه اروپا که نشان می‌دهد مخارج بازنشستگی از 10.8 درصد تولید ناخالص داخلی به بیش از 16 درصد تولید ناخالص داخلی تا سال 2050 افزایش خواهد یافت، از «موضوعات بسیار غیرواقعی» استفاده می‌کنند. این وزارتخانه بر محاسبات مؤسسه تحقیقات اقتصادی (یک اندیشکده اقتصادی اسلوونی) تکیه می‌کند که پیش‌بینی می‌کند هزینه‌ها تا سال 2050 به حدود 13.5 درصد تولید ناخالص داخلی افزایش یابد. این طرح، آغاز مذاکرات است و انتظار می‌رود بحث عمومی تا آوریل 2024 تکمیل شود و قانون جدید در سال 2025 اجرایی شود و به موجب آن راه‌حل‌های جدید به تدریج وارد مرحله اجرا شوند.

https://sloveniatimes.com/incentives-instead-of-higher-retirement-age-in-pension-reform-blueprint/

وضعیت توزیع ثروت در اسلوونی

بر اساس گزارش ثروت جهانی 2023،. حدود 200 نفر در اسلوونی وجود دارند که بین 20 میلیون دلار تا 100 میلیون دلار دارایی مالی شخصی دارند و همچنین تعداد کمی هستند که بیش از 100 میلیون دلار دارند. طبق این گزارش، حدود 40 درصد از کل ثروت مالی اسلوونی در اختیار افرادی است که کمتر از 250 هزار دلار آمریکا دارند، در حالی که این رقم در سطح جهانی 32 درصد است. از سوی دیگر، تمرکز بالایی از ثروت در دست تعداد کمی از افراد بسیار ثروتمند در اسلوونی است که بیش از 100 میلیون دلار دارایی مالی دارند. آنها 30 درصد از کل ثروت مالی اسلوونی را در اختیار دارند، در حالی که این رقم در سطح جهان 13 درصد است. این گزارش نشان می‌دهد که خالص دارایی‌های مالی شخصی در اسلوونی بین سال‌های 2017 تا پایان سال 2022 با نرخ متوسط سالانه 6.4 درصد افزایش یافته و به 100 میلیارد دلار رسیده است و انتظار می‌رود تا سال 2027 با نرخ متوسط سالانه 6.1 درصد افزایش یابد. اسلوونی همچنین از نظر سهم سپرده‌های نقدی و نقدینگی در دارایی‌های مالی برجسته است. سپرده‌ها و پول نقد حدود نیمی از کل ثروت اسلوونیایی‌ها را تشکیل می‌دهند که بالاتر از سهم اروپای شرقی (با 46 درصد) و جهانی (با 30 درصد) است.

https://sloveniatimes.com/wealth-in-slovenia-concentrated-at-the-very-top/

کاهش تولید انرژی برق در اسلوونی

بر اساس گزارش آژانس انرژی در خصوص وضعیت انرژی در سال 2022 میلادی، 12192 گیگاوات ساعت برق وارد سیستم انتقال و توزیع برق اسلوونی شده است که 15.4 درصد کمتر از سال قبل است؛ البته نیمی از برق تولیدی نیروگاه هسته‌ای کرشکو (NEK) متعلق به کشور همسایه یعنی کرواسی است و تولید داخلی واقعی برق در اسلوونی (برای مصرف داخلی) معادل 10203 گیگاوات ساعت بوده است که 17.4 درصد کمتر از سال 2021 بود. سال گذشته 9541 گیگاوات ساعت برق از سیستم داخلی تولید انرژی برق وارد شبکه شد و بقیه برق مصرفی، وارداتی بود، این در حالی است که در سال 2021 میلادی 11718 گیگاوات از سیستم داخلیِ تولید برق، وارد شبکه شد.

از کل برق تولیدی در سال 2022 میلادی، 30.9 درصد با منابع انرژی تجدیدپذیر تولید شده بود که 5.8 واحد درصد کمتر از سال 2021 میلادی است. کاهش این سهم نتیجه تولید کم نیروگاه‌های برق آبی است که بیش از یک سوم کاهش یافته است. در سال 2022، انرژی هسته‌ای 43.6 درصد از کل برق تولید شده را به خود اختصاص داد که با وجود تعمیرات اساسی نیروگاه کرشکا، 6.1 واحد درصد بیشتر از سال 2021 بود، اما حجم تولید انرژی هسته‌ای دو درصد کمتر از دو سال قبل بود. سهم برق تولید شده از سوخت‌های فسیلی، یعنی عمدتاً از زغال سنگ، در نیروگاه حرارتی شوشتان، به 25.5 درصد رسید که تقریبا در سطح سال 2021 است. در مجموع، حجم تولید برق از سوخت‌های فسیلی 16.7 درصد کاهش داشت.

در مقایسه با سال 2021، سهم منابع تجدیدپذیر 4.4 واحد درصد کاهش، سهم سوخت‌های فسیلی 0.3 واحد درصد افزایش و سهم انرژی هسته‌ای نیز 4.1 واحد درصد رشد داشته است. در سال گذشته با تولید داخلی که به سیستم برق اسلوونی منتقل شد، 70 درصد از مصرف داخلی پوشش داده شد که 12.9 واحد درصد کمتر از سال 2021 و 22.6 واحد درصد کمتر از سال 2020 است، که بالاترین میزان در دوره گذشته بود.

همچنین سال گذشته 13 هزار و 527 گیگاوات ساعت گاز طبیعی از طریق سیستم انتقال گاز طبیعی منتقل شد که نسبت به سال 2021 تقریبا 13 درصد افزایش داشته است. افزایش حجم وارداتی نتیجه افزایش حجم انتقال به کشورهای همسایه است، در حالی که انتقال برای نیازهای مشتریان داخلی نسبت به سال قبل کاهش یافته است.

سال گذشته 8979 گیگاوات ساعت گاز برای تامین مشترکان داخلی وارد شد که 11.3 درصد کمتر از سال 2021 بود. 4484 گیگاوات ساعت از طریق سایر سیستم‌های انتقال منتقل شد که 145 درصد بیشتر از سال 2021 بود. اسلوونی منابع خود برای گاز طبیعی، تأسیسات ذخیره سازی گاز طبیعی یا پایانه‌های گاز طبیعی مایع را ندارد، لذا در بازار عمده فروشی اسلوونی منحصرا گازی وجود دارد که از طریق سیستم‌های انتقال از کشورهای همسایه وارد می‌شود. اتریش منبع اصلی تامین گاز اسلوونی می‌باشد. در سال 2022 میلادی، 82.1 درصد از کل گاز طبیعی وارداتی از طریق اتریش بوده است. 8.6 درصد آن از مبدا روسیه، 5.2 درصد ایتالیا و 3.8 درصد الجزایر بود. ناگفته نماند وابستگی اسلوونی به گاز روسیه عملا بیشتر از 8.6 درصد است.

https://www.rtvslo.si/gospodarstvo/upad-proizvodnje-elektricne-energije-z-domacimi-viri-lani-slovenija-pokrila-le-70-odstotkov-potreb/674547/

افزایش قیمت بنزین و گازوئیل

طبق اعلام دولت اسلوونی، قیمت سوخت در دو هفتۀ آینده کمی افزایش خواهد داشت. بر این اساس قیمت یک لیتر بنزین در پمپ‌بنزین‌های خارج از اتوبان‌های اسلوونی 1.456 یورو خواهد بود که نسبت به 14 روز گذشته 1.2 سنت یورو افزایش دارد و قیمت یک لیتر گازوئیل نیز 1.504 یورو خواهد بود که نسبت به 14 روز گذشته 2.3 سنت یورو افزایش خواهد داشت. وزارت محیط زیست، آب و هوا و انرژی اسلوونی اعلام کرد این قیمت‌ها تا 31 جولای معتبر است و طبق معمول گذشته، دولت هر 14 روز یکبار قیمت سوخت را اعلام می‌کند. قیمت بنزین و گازوئیل در پمپ‌بنزین‌های کنار اتوبان‌ها و جاده‌های سریع، طبق روال گذشته توسط شرکت‌ها یا تجار فروشنده سوخت تعیین می‌شوند.

https://www.rtvslo.si/gospodarstvo/liter-bencina-drazji-za-1-2-centa-liter-dizla-pa-za-2-3-centa/675355/

درخواست بخش صنعتی اسلوونی برای دریافت یارانه برق

بخش صنایع اسلوونی از دولت می‌خواهد قیمت برق برای این بخش را کاهش داده یا به آنها یارانه انرژی بدهد، چراکه در غیر این صورت قابلیت رقابت‌پذیری خود را از دست می‌دهند. آمارهای پایان سال 2022 نشان می‌دهد مصرف کنندگان تجاری آلمانی و اسلوونیایی، تقریبا قیمت نهایی یکسانی را بابت مصرف برق پرداخت می‌کنند که حدود 200 یورو برای هر مگاوات ساعت است. این درحالی است آلمان موفق شده است با کمیسیون اروپا در رابطه با قیمت 130 یورو (بدون لحاظ عوارض، مالیات و سایر هزینه‌های جانبی) برای صنعت خود توافق کند. بخش‌هایی از صنایع اسلوونی به طور اساسی به قیمت برق وابسته هستند. اکنون این قیمت حداقلی از بین رفته است، لذا بین صنایع اسلوونی با رقبای خارجی آنها تفاوت ایجاد شده است و به همین دلیل نیز آنها در رقابت با مشکل مواجه هستند.

https://www.rtvslo.si/gospodarstvo/industrija-poziva-vlado-naj-subvencionira-cene-elektrike-saj-ima-tezave-s-konkurencnostjo/675404