رقابت بر سر تولید تراشه ها در کشورهای جنوب شرق آسیا

تشدید رقابت بین واشنگتن و پکن بر سر دسترسی به فناوری‌های کلیدی، تأثیر قابل توجهی بر بازارهای آسیای شرقی گذاشته است و کشورهای سراسر آسیای شرقی شاهد افزایش سرمایه گذاری در تاسیسات تولید نیمه‌هادی‌ها هستند.

عرصه جدیدی در نبرد تراشه‌ها در شرق آسیا در حال ظهور است. ایالات متحده محدودیت های دسترسی چین به فناوری نیمه‌هادی را گسترش داده و این نگرانی را در سراسر منطقه ایجاد کرد که روابط صادرات سودآور قبلی ممکن است به زودی مورد ارزیابی مجدد قرار گیرد. به این ترتیب، از ژاپن تا کره جنوبی، سنگاپور تا مالزی و ویتنام، کشورهایی در سراسر ساحل شرق آسیا احساس می‌کنند که مجبور به انتخاب یکی از طرفین هستند. پس از اعلام قانون تراشه‌های ایالات متحده، بیش از 240 میلیارد دلار از ارزش بازار جهانی بخش فناوری حذف شد زیرا سهامداران شروع به ترس از فروپاشی چندین دهه زنجیره تامین نیمه‌هادی‌ها کردند.

در سال 2020، چین 10.8 میلیارد دلار تجهیزات نیمه‌هادی، عمدتاً از ژاپن (2.54 میلیارد دلار)، همچنین از تایوان (2.24 میلیارد دلار)، کره جنوبی (1.16 میلیارد دلار)، مالزی (764 میلیون دلار) و سنگاپور (754 میلیون دلار) وارد کرد. 

ارزش کل صادرات تراشه به چین (دلار آمریکا) در سال 2020:

 اما از این نوسانات، فرصت قابل توجهی برای بازیگران مستقر و نوظهور در آسیای جنوب شرقی پدید می آید تا خلأ عرضه ناشی از تلاش های ایالات متحده برای محدود کردن چین از بازار تراشه را پر کنند. به عنوان مثال، کشورهایی مانند مالزی و ژاپن، خود را برای افزایش سرمایه گذاری در تاسیسات تولید نیمه‌هادی‌ها آماده می‌کنند.  با این حال، کشورهای کوچکتر مانند کره جنوبی نسبت به وضعیت پیش رو محتاط تر هستند. چین نیز محدودیت‌های تجاری را احساس می‌کند و واردات تراشه در ماه سپتامبر 12.4 درصد کاهش یافت و ارقام جدید در ماه اکتبر نشان می‌دهد که این روند در میان مدت ادامه داشته است.

واردات تراشه به چین ( سال 2022)

تایوان

فعالیت هایی که توسط غول نیمه‌رسانا TSMC اداره می‌شود با تولید حدود 54 درصد از عرضه جهانی تراشه، برای خودکفایی فن‌آوری جمهوری خلق چین در فضای نیمه‌رساناها بسیار مهم است. سرزمین اصلی چین همچنان به خروجی TSMC وابسته است و تقریباً 70 درصد از تولید تراشه داخلی آن به این شرکت بستگی دارد. TSMC سهم بزرگ تولید تراشه‌های جهانی را در اختیار دارد.

سهم بازار جهانی هر سازنده نیمه‌هادی

  بر اساس گزارش دفتر تجارت خارجی تایوان، در پنج سال گذشته، جمهوری خلق چین همواره بزرگترین شریک تجاری جزیره با ارزش کل تجارت تخمینی 515 میلیارد دلار باقی مانده است. قطع صادرات تراشه‌های تایوان به سرزمین اصلی ممکن است پیامدهای شدیدی برای تراز تجاری کلی آن با جمهوری خلق داشته باشد. چین همچنان بزرگترین شریک تجاری تایوان است.

ارزش صادرات تایوان (میلیارد دلار آمریکا)، ژانویه 2017 تا ژانویه 2022

ژاپن

ایالات متحده همچنین مایل است کشورهای بزرگترآسیای شرقی مانند ژاپن را به اتحاد تراشه 4 وارد کند و بر مزایای اقتصادی بالقوه پیوستن به بلوک تجاری جدید تأکید کند. کوین ولف، دستیار وزیر بازرگانی سابق اخیراً گمانه زنی کرد که پیوستن ژاپن به این گروه، "به همکاری بهتر بین ژاپن و ایالات متحده و محدودیت های کمتر در توسعه مشترک و تولید اقلام پیشرفته منجر خواهد شد".

گلوبال تایمز می‌گوید: «اگر ژاپن تسلیم فشار آمریکا بر محدودیت‌های صادراتی شود و بازار چین را رها کند، سرمایه‌گذاران بین‌المللی ممکن است علاقه خود را به ژاپن از دست بدهند و سرمایه‌گذاری برنامه‌ریزی شده خود را متوقف کرده یا حتی سرمایه خود را از این کشور خارج نمایند».  

ژاپن با بیش از 600 میلیارد ین سرمایه گذاری تاکنون به سرعت در حال افزایش توانایی‌های تولید تراشه داخلی خود است.

میزان سرمایه گذاری عمومی ژاپن در شرکت های تراشه خارجی (میلیارد ¥)

کره جنوبی

 شرکت های کره جنوبی مانند سامسونگ و SK Hynix از بزرگترین تولیدکنندگان نیمه‌هادی در جهان هستند. بر اساس ارقام منتشر شده توسط اتاق بازرگانی و صنعت کره جنوبی، تقریباً 40 درصد از کل صادرات نیمه‌هادی‌ها به چین در سال گذشته انجام شده است، در حالی که دو دهه پیش تنها 3.2 درصد بود. این ارقام در نیمه اول سال 2022 اندکی افزایش یافته و به 41.1 درصد رسیده است - تقریباً معادل 22.49 میلیارد دلار - بر اساس آمار منتشر شده توسط انجمن تجارت بین المللی کره، جمهوری خلق بزرگترین بازار صادرات تراشه‌های کره جنوبی است.

درصد صادرات نیمه‌هادی‌ها از کره جنوبی ( سال 2022 )

در ماه اوت 2022، چین و کره جنوبی "شورای زنجیره تامین مشترک" را برای کاهش اختلالات احتمالی در زنجیره تامین نیمه‌هادی‌ها در منطقه اعلام کردند. در اواخر همان ماه، دولت کره جنوبی نیز در جلسه مقدماتی Chip 4 Alliance شرکت کرد.  این یک نگرش محتاطانه است که برخی از مفسران چینی با احتیاط آن را تأیید کرده اند. "سئول نشان داد که خواهان حفظ اعتماد متقابل و همکاری پایدار با پکن در زنجیره‌های صنعتی و زنجیره‌های تامین است.

سنگاپور

کشور دیگری که تلاش می‌کند فشارهای رقابتی ایالات متحده و چین را متعادل کند، سنگاپور است.  جذب سرمایه‌گذاری خارجی، به‌ویژه از سوی شرکت‌های بزرگ جهانی مانند TSMC، Micron Technology، و GlobalFoundries یکی از گام‌های کلیدی در استراتژی توسعه کشور از زمان استقلال بوده است. به این ترتیب، هر گونه آشفتگی در زنجیره‌های تامین نیمه‌هادی منطقه ای به شدت در این کشور جزیره ای احساس می‌شود. صادرات تراشه سنگاپور به چین در سال 2021 بالغ بر 754 میلیون دلار بوده است.

صادرات هر کشور به چین (دلار آمریکا)

مالزی

بر اساس گزارش منتشر شده توسط بانک مرکزی مالزی این کشور جایگاهی استراتژیک در زنجیره‌های ارزش جهانی دارد و یکی از صادرکنندگان خالص محصولات نیمه‌رسانا است. صادرات تراشه مالزی در طول همه‌گیری پایدار باقی ماند. به این ترتیب، افزایش تقاضا برای نیمه‌هادی‌ها به نفع بخش بزرگی از صنعت است. به‌ویژه، شرکت‌هایی که در تولید نیمه‌هادی‌های Front -end [1] فعالیت می‌کنند، افزایش سفارش‌ها را تجربه کرده‌ زیرا آنها برای رفع شکاف عرضه جهانی خدمت می‌کنند. داده‌ها حاکی از آن است که تجارت در داخل و خارج از کشور به سمت ایالات متحده و چین همچنان انعطاف پذیر است.

بر اساس گزارش اداره آمار مالزی، ارزش کل تجارت مالزی در زمینه نیمه‌هادی‌ها و مدارها از دسامبر 2021 تا دسامبر 2022، 27 درصد افزایش یافته است. صادرات به چین در این مدت 33.27 درصد افزایش و واردات نیز 30.7 درصد افزایش داشته است.

داده‌های سرشماری ایالات متحده نشان می‌دهد که مالزی همچنان پیشتاز واردات ایالات متحده است و 20 درصد یا 972.9 میلیون دلار (4.3 میلیارد رینگیت) از کل واردات تراشه ایالات متحده در فوریه 2023 را به خود اختصاص داده است. با این حال ارزش صادرات تراشه به ایالات متحده از فوریه 2022 به میزان 26.3 درصد کاهش یافته است. ارزش کل واردات تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی ایالات متحده از مالزی در سال 2022، 31.09 میلیارد دلار (137.03 میلیارد RM) بود.

 

[1] Chip 4 Alliance

[1] پردازش نیمه‌هادی را می‌توان به دو بخش - "front-end" و "back-end" تقسیم کرد.