اخبار اقتصادی سریلانکا
گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه اول اردیبهشت ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.
صندوق بین‌المللی پول و تغییر ساختار بدهی‌های داخلی
صندوق بین‌المللی پول تأکید کرد که در روند بازسازی بدهی داخلی سریلانکا دخالت نخواهد کرد. کریشنا سرینیواسان، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه صندوق بین‌المللی پول گفت: «ما در هیچ یک از مذاکرات بازسازی بدهی، تعیین پارامتر بدهی و غیره دخالت نمی‌کنیم.»
وی خاطرنشان کرد: مسئولان با حسن‌نیت در حال مذاکره با همه طلبکاران اعم از طلبکاران خصوصی و طلبکاران رسمی هستند و این تعامل به خوبی پیش می‌رود. مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه صندوق بین‌المللی پول همچنین گفت: «از نظر زمان‌بندی، انتظار می‌رود که اقدامات مرتبط با بازسازی تا اولین بازبینی برنامه که در سپتامبر و اکتبر خواهد بود، تکمیل شود.»
سفر مدیرمنطقه‌ای صندوق بین‌المللی پول به سریلانکا
کریشنا سرینیواسان، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه در سفر به سریلانکا ملاقات‌های متعددی با مقامات اقتصادی و سیاسی این کشور انجام داد و او در این سفر به بررسی روند اقتصادی سریلانکا و همکاری این کشور با صندوق بین‌المللی پول نیز پرداخت.
او اعلان کرد که برنامه اصلاح اقتصادی سریلانکا که تحت ترتیبات EFF صندوق بین‌المللی اجرا می‌شود، براساس اقدامات سیاستی و اولویت‌بندی دارای پنج رکن کلیدی خواهد بود.
یکپارچگی مالی مبتنی بر درآمد که با شبکه‌های تأمین اجتماعی قوی‌تر، اصلاحات نهادی مالی و قیمت‌گذاری انرژی مبتنی بر بازیابی هزینه همراه خواهد بود تا از توانایی دولت برای حمایت از تمام مخارج ضروری خود اطمینان حاصل شود.
احیای پایداری بدهی عمومی از جمله از طریق تجدید ساختار بدهی برای اطمینان از تأمین مالی پایدار دولت.
یک استراتژی چندجانبه برای بازگرداندن ثبات قیمت و بازسازی ذخایر تحت انعطاف‌پذیری بیشتر نرخ ارز برای کاهش بار تورم، برای ایجاد فضای سرمایه‌گذاری و رشد و اطمینان از توانایی سریلانکا برای خرید کالاهای ضروری.
سیاست‌های حفظ ثبات‌بخش مالی، برای اطمینان از اینکه بخش مالی می‌تواند نقش کلیدی خود را در حمایت از رشد اقتصادی ایفا کند.
سریلانکا و همکاری با صندوق بین‌المللی پول برای مبارزه با فساد
بر اساس اخبار منتشر شده گزارش حکمرانی و مبارزه با فساد صندوق بین‌المللی پول تا ماه سپتامبر تکمیل خواهد شد و این نهاد اقداماتی را برای همکاری با سریلانکا در این زمینه آغاز خواهد کرد. بر این اساس سریلانکا اولین کشور آسیایی است که تحت اصلاحات ساختاری کلیدی صندوق بین‌المللی پول برای رسیدگی به آسیب‌پذیری‌های فساد تحت نظارت این نهاد قرار خواهد گرفت.
در همین زمینه کریشنا سرینیواسان، مدیر بخش آسیا و اقیانوسیه صندوق بین‌المللی پول پس از پایان سفر چهار روزه خود در یک نشست خبری گفت: «اصلاحات ضدفساد و حکومت‌داری برای اطمینان از حفظ دستاوردهای به دست آمده از اصلاحات به نفع مردم سریلانکا ضروری است.»
بر اساس توافق صورت گرفته این همکاری در شش حوزه انجام خواهد شد، حاکمیت مالی، نظارت بر بخش مالی، بانک مرکزی، مقررات بازار، حاکمیت قانون، و اقدامات ضد پول‌شویی، از جمله این موارد است. از سوی دیگر سریلانکا متعهد شده است که قوانین ضد فساد را مطابق با کنوانسیون سازمان ملل متحد علیه فساد معرفی و بزودی تصویب کند.
تغییر ساختار بدهی‌های داخلی و اعلام اطمینان رئیس بانک مرکزی
رئیس بانک مرکزی سریلانکا اطمینان داد که بدون در نظر گرفتن هر نوع بهینه‌سازی بدهی داخلی، از ثبات سیستم بانکی کشور و حفاظت از سپرده‌های عمومی محافظت خواهد شد. دکتر ناندال ویراسینگه، رئیس بانک مرکزی با بیان اینکه گمانه‌زنی‌ها و داستان‌های زیادی به‌ویژه در خصوص ثبات سپرده‌های مردمی و ثبات نظام بانکی مطرح است، ادامه داد: یکی از اهداف کلیدی بانک مرکزی حفظ ثبات نظام بانکی است.
دکتر ویرسینگه در پاسخ به سؤالی مبنی بر افزایش نرخ سود و اینکه بانک مرکزی چقدر زود می‌تواند این مشکل را برطرف کند، گفت: امیدواریم نرخ سود در نیمه دوم سال متناسب با تورم عادی شود. بر همین اساس پیش‌بینی می‌شود که تورم در سه‌ماهه چهارم 2023 تک‌رقمی‌شود.
رئیس بانک مرکزی سریلانکا در همین زمینه اعلام کرد: «من فکر می‌کنم آنچه که مهم‌تر است تورم است که اکنون سریع‌تر از آنچه ما انتظار داشتیم پایین می‌آید. با توجه به آن، نرخ بهره نیز کاهش داشته است، به ویژه پس از اعلام روند بازسازی کامل بدهی، ما فکر می‌کنیم به ویژه نرخ بهره بازار سریع‌تر کاهش خواهد یافت، به طوری که امیدواریم در نیمه دوم، نرخ‌های بهره به وضعیت عادی بازگردد.
افزایش صادرات خدمات در ماه مارس
هیئت توسعه صادرات (EDB) سریلانکا اعلام کرد که صادرات خدمات سریلانکا شامل فناوری اطلاعات یا مدیریت فرایند کسب‌وکار، ساخت‌وساز، خدمات مالی، حمل‌ونقل و تدارکات تا مارس 2023 نسبت به سال قبل 5.8 درصد افزایش‌یافته و به 543 میلیون دلار رسیده است. بر اساس گزارش EDB، بیش از 500 شرکت فناوری اطلاعات و ارتباطات در سریلانکا در حال فعالیت هستند.
البته در همین زمان صادرات کالا نسبت به سال گذشته با 1.96 درصد کاهش به 1.03 میلیارد دلار رسید. گفته می‌شود که این سقوط به دلیل کاهش تقاضا برای محصولات در بازارهای اصلی به دلیل شرایط اقتصادی فعلی است.
بهبود وضعیت گردشگری در ماه آوریل
داده‌های رسمی منتشر شده نشان می‌دهد که ورود گردشگران به سریلانکا در ماه آوریل سال جاری 67.5 درصد نسبت به سال گذشته افزایش‌یافته و به 105498 رسیده است. هر چند تعداد گردشگران ورودی در ماه آوریل نسبت ماه مارس با کاهش همراه بوده است، اما باید در نظر گرفت که فصل آوریل آغاز ماه‌هایی است که به دلیل افزایش دما، همواره تعداد گردشگران با کاهش مواجه می‌شود.
همچنین باید اشاره کرد که درآمد ماهانه گردشگری در ماه آوریل 166.5 میلیون دلار بوده است که این موضوع موجب شده است که در چهار ماه ابتدایی سال 2023، درآمد گردشگری سریلانکا به 696.3 میلیون دلار افزایش یابد.
از سوی دیگر سریلانکا با تمدید قرارداد خود با شرکت هواپیمایی امارات به منظور تبلیغ گردشگری سریلانکا، امیدوار است که این روند ورود گردشگران تا پایان سال ادامه یابد.
در پایان باید به این موضوع توجه کرد که با توجه به آزادی مسافرت برای شهروندان چینی، سریلانکا امیدوار است که بار دیگر شاهد حضور گردشگران چینی در این کشور باشد تا بتواند ظرفیت خالی ایجاد شده در ماه‌های آتی به دلیل کاهش مسافرت گردشگران اروپایی را جبران کند.
افزایش ذخایر ارزی سریلانکا
داده‌های بانک مرکزی نشان داد که ذخایر خارجی سریلانکا در آوریل 2023 از 2694 میلیون دلار در ماه مارس با 2.2 درصد رشد به 2755 میلیون دلار رسیده است. البته در این بین باید در نظر گرفت که از این میزان 1.4 میلیارد دلار آن مربوط به سوآپ ارزی سریلانکا و چین است که به دلیل مقررات مندرج در توافق فعلاً قابل‌استفاده نیست.
مذاکرات گمرکی سریلانکا
با توجه به روند سریع مذاکرات سریلانکا و تایلند در خصوص توافق تجارت آزاد، دو طرف امیدوار هستند که با امضای این توافق در سه‌ماهه اول سال 2024 و اجرای آن، مبادلات تجاری دو کشور را به 1.5 میلیارد دلار افزایش دهند.
از سوی دیگر باندولا گوناواردانا، سخنگوی دولت اعلام کرد که کابینه وزرای موافقت خود را برای امضای یادداشت تفاهم (MoU) با استرالیا برای تسهیل امور گمرکی بین دو کشور اعلام کرده است.
در همین زمینه سریلانکا و بنگلادش قرار است که دور جدید مذاکرات برای توافقنامه تجارت ترجیحی پیشنهادی (PTA) که انتظار می‌رود در نهایت به توافق تجارت آزاد (FTA) منجر شود را آغاز کنند. بر همین اساس دولت سریلانکا انتظار دارد مذاکرات برای PTA پیشنهادی را تا پایان سال جاری یا اوایل سه‌ماهه اول سال آینده به پایان برساند.
بر اساس مطالعه‌ای که توسط مؤسسه مطالعات توسعه بنگلادش (BIDS) انجام شده است، PTA پیشنهادی به طور بالقوه می‌تواند حجم تجارت بین دو کشور را افزایش دهد و منجر به افزایش 25 درصدی تجارت دوجانبه در عرض پنج سال شود.
تشکیل کمیسیون اقتصادی سریلانکا و کشورهای عربی
سفیر جمهوری عربی مصر در دیدار با نخست‌وزیر سریلانکا اعلام کرد که مصر در حال پیگیری مجمع سفیران عرب برای ایجاد یک شورای تجاری عرب - سریلانکا برای ترویج تجارت، گردشگری و سرمایه‌گذاری است. وی گفت که زمینه برای این امر از طریق گفتگو با مقامات ذی‌ربط و اتاق‌های بازرگانی فراهم شده است.
همچنین نخست‌وزیر سریلانکا نیز از سفیر مصر درخواست کرد تا سرمایه‌گذاری‌های بالقوه در صنعت گردشگری و همچنین راه‌اندازی صنایع صادراتی در مناطق صنعتی صادراتی سریلانکا را بررسی کند؛ زیرا مشوق‌های زیادی برای سرمایه‌گذاران خارجی ارائه شده است.
برنامه سریلانکا برای دریافت وام از بانک جهانی
کابینه وزیران موافقت خود را با آغاز مذاکرات با بانک جهانی برای دریافت وام 200 میلیون‌دلاری به منظور تأمین مالی برنامه‌های تأمین اجتماعی در سریلانکا اعلام کرده است و این مذاکرات با موافقت بانک جهانی همراه بود و این نهاد اعلام کرد
در همین زمینه باید اشاره کرد که پیش از این بانک جهانی در گزارشی نسبت به تشدید احتمالی فقر در صورتی که سریلانکا نتواند به نیازهای گروه‌های آسیب‌پذیر پاسخ دهد، هشدار داده بود. بر اساس گزارش بانک جهانی، فقر در سال گذشته با افزایش تورم و افزایش بیکاری دو برابر شده است. بانک جهانی در آخرین گزارش در مورد وضعیت فقر سریلانکا که ماه مارس منتشر شد، گفت: چشم‌انداز منفی اقتصادی برای سال‌های 2023 و 2024 و اثرات نامطلوب اصلاحات برای تجمیع درآمد می‌تواند وضعیت فقر را بدتر کند.
مذاکرات سریلانکا با بانک توسعه آسیایی
علی صبری، وزیر خارجه سریلانکا ضمن حضور در نشست هیئت‌مدیره بانک توسعه آسیایی که با حضور تمامی اعضا در کره جنوبی برگزار شد، با مقامات این نهاد مهم مالی بین‌المللی نیز دیدار کرد.
در این دیدار ماساتسوگو آساکاوا، رئیس بانک توسعه آسیایی نسبت به گام‌های برداشته شده برای بهبود وضعیت اقتصادی سریلانکا در قالب برنامه چهار‌ساله تسهیلات صندوق بین‌المللی پول ابراز خوش‌بینی کرد. وی گفت که دولت سریلانکا در حال حاضر برخی از گام‌های اولیه سیاستی را در جهت ایجاد ثبات اقتصادی را برداشته است با این حال، تجدید ساختار بدهی خارجی موضوع دیگری است.
رئیس بانک توسعه آسیایی اعلام کرد که اگر چه این نهاد نقشی در تغییر ساختار بدهی‌های سریلانکا نخواهد داشت، اما همکاری نزدیک خود با صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سایر شرکای را برای کمک به سریلانکا ادامه می‌دهد. ایشان اعلام کرد که این نهاد در حال هماهنگی با صندوق بین‌المللی پول و تهیه وام ویژه تا سقف 350 میلیون دلار برای حمایت از اصلاحات امور مالی شامل بانکداری، برق، تجارت و سرمایه‌گذاری، کشاورزی، توسعه شهری و گردشگری و تغییرات اقلیمی است.
همچنین در این ملاقات علی صبری، وزیر امور خارجه سریلانکا خواستار طبقه‌بندی مجدد این کشور شد تا سریلانکا بتواند مانند گذشته به وام‌های کم‌بهره دسترسی داشته باشد. در همین زمینه باید اشاره کرد سریلانکا در حال حاضر به عنوان کشوری با درآمد متوسط بالا طبقه‌بندی شده است و به همین دلیل دسترسی این کشور به وام‌های کم‌بهره متوقف شده است. همچنین قبلاً درخواست مشابهی از بانک جهانی نیز مطرح شده که بانک جهانی به آن موافقت کرده بود.
همکاری بین‌المللی سریلانکا در بخش انرژی
در دیدار وزیر انرژی سریلانکا و آژانس توسعه بین‌المللی ایالات متحده، توافق شد که این آژانس کمک‌های فنی خود را برای بازسازی بخش انرژی و تهیه نقشه راه برای اصلاحات شرکت برق سیلان در اختیار سریلانکا قرار دهد.
لازم به ذکر است که موضوع انجام اصلاحات در شرکت برق سیلان و تقسیم آن به حدود 14 شرکت مستقل یکی از چالش‌برانگیزترین موضوعات هفته‌های اخیر در این کشور بوده است و اتحادیه‌های کارگری به دلیل احتمال کاهش قدرت با این امر به شدت مخالف هستند.
ساخت بزرگ‌ترین مجمع بندری سریلانکا توسط چین
یک شرکت دولتی چینی اعلام کرد که قصد دارد با ساخت یک مرکز لجستیکی بزرگ، سرمایه‌گذاری خود در سریلانکا را به 2 میلیارد دلار برساند. سرمایه‌گذاری گروه بازرگانان چین در یک مجتمع لجستیکی بزرگ در بندر کلمبو، با هزینه ساخت تخمینی 392 میلیون دلار، اولین سرمایه‌گذاری خارجی بزرگ در سریلانکا از زمان اعلام نکول این کشور محسوب می‌شود.
این شرکت اعلام کرد که پروژه مرکز لجستیک در کلمبو، سرمایه‌گذاری این شرکت در سریلانکا را به بیش از 2 میلیارد دلار می‌رساند و این شرکت را به بزرگ‌ترین شرکت سرمایه‌گذاری خارجی در این کشور تبدیل می‌کند. لازم به ذکر است که قرار است ساخت این پروژه به عنوان بزرگ‌ترین مرکز لجستیکی جنوب آسیا در سال جاری آغاز و تا پایان سال 2025 تکمیل گردد.