اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا در نیمه اول فروردین ماه 1402 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

آغاز همکاری رسمی صندوق بین‌المللی پول با سریلانکا

بعد از چندین ماه مذاکرات پیچیده نهایتاً در 29 اسفندماه 1401، هیئت‌مدیره صندوق بین‌المللی پول موافقت خود را با آغاز رسمی همکاری چهارساله با سریلانکا اعلام کرد. بر اساس این تصمیم قسط اول از هشت قسط وام صندوق بین‌المللی پول به میزان 333 میلیون دلار در روز اول فروردین‌ماه 1402 به سریلانکا پرداخت شد.

این تصمیم با بازخوردهای مثبتی در فضای اقتصادی و سیاسی سریلانکا همراه بود و علاوه بر تقویت پول ملی، نهادهای مختلف از جمله اتاق‌های بازرگانی از این همکاری استقبال نمودند و رئیس‌جمهوری سریلانکا نیز آن را آغازی بر روند بازسازی اقتصادی سریلانکا و قرار گرفتن آن در مسیر توسعه اقتصادی ارزیابی کرد.

بر اساس روند کاری صندوق بین‌المللی پول، سریلانکا می‌بایست برای دریافت اقساط بعدی این وام، گزارش اقدامات صورت گرفته را در بازه‌های زمانی شش‌ماهه به این نهاد اعلام کند. اولین مورد از این گزارش اما از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است؛ زیرا این کشور باید در شش‌ماهه آینده شرایط توافق خود را با بدهکاران سریلانکا در خصوص روند تغییری ساختار بدهی‌های این کشور اعلام کند، مسئله‌ای که روندی پیچیده و طاقت‌فرسا برای این کشور خواهد بود.

واگذاری 450 جایگاه سوخت به شرکت‌های خارجی

وزارت انرژی و شرکت نفت سیلان در سال 2022 و بعد از بحران سوخت در این کشور اعلام کردند که در نظر دارند اقداماتی را برای واگذاری برخی از جایگاه‌های توزیع سوخت این شرکت به طرف‌های خارجی انجام دهند. بر همین اساس و بعد از چندین ماه مذاکره، نهایتاً با تصویب کابینه این کشور شرکت‌های Sinopec چین، R M Parks ایالات متحده و United Petroleum  استرالیا مجوز فروش سوخت در سریلانکا را برای بیست سال به دست آوردند.

با توجه به توافق صورت گرفته به هر کدام از این شرکت‌ها 150 جایگاه سوخت در سراسر کشور اختصاص داده خواهد شد و هر کدام از این شرکت‌ها موظف شده‌اند که در یک بازه زمانی مشخص نسبت به افتتاح 50 جایگاه سوخت جدید نیز اقدام نمایند.

البته این تصمیم با مخالفت‌هایی در بین اتحادیه کارگری شرکت نفت سیلان نیز همراه بود، مخالفت‌هایی که در روز اعلام این تصمیم مانع از توزیع سوخت در برخی از جایگاه‌ها شد. هر چند دولت با جدیت در برابر این اقدامات ایستاده و مصمم به اجرای این تصمیم است.

کاهش قیمت بنزین در سریلانکا

بعد از بحران اقتصادی در این کشور و حذف یارانه‌های اختصاص داده شده بود سوخت، ساختار جدید قیمت‌گذاری در سریلانکا برای فروش سوخت مورد توجه قرار گرفت. در فرمول جدید، قیمت محصولاتی مانند بنزین و گازوئیل به صورت ماهیانه بررسی و اعلام خواهد شد. بر همین اساس در ماه آوریل قیمت انواع سوخت با کاهش قابل توجهی همراه بود و به طور متوسط با کاهش 70 دلاری همراه بود.

باید اشاره کرد که سریلانکا بعد از بحران اقتصادی و بر اساس روندهای همکاری با صندوق بین‌المللی سوخت و اصلاحات اقتصادی انجام شده، قیمت برخی از کالاها مانند سوخت و برق را به صورت تقریباً شناور درآورده و به صورت دوره‌های منظم نسبت به تغییر آنها با توجه به شرایط موجود اقدام می‌کند.

تجهیز بندر هامبانتوتا به جرثقیل هزار تنی

بندر هامبانتوتا در سریلانکا با خرید یک جرثقیل با توان حل 1000 تن اکنون توانایی خدمات‌رسانی که محموله‌های بسیار سنگین را نیز برخوردار شد. باید اشاره کرد که این جرثقیل ساخت آلمان بوده و پیش از این در اختیار ژاپن قرار داشته است. در حال حاضر تنها سه جرثقیل دیگر با این ظرفیت در منطقه آسیای جنوبی قرار دارد. نصبت این جرثقیل می‌تواند موجب افزایش قابل‌توجه ظرفیت این بندر گردد.

رایزنی‌های سریلانکا برای توسعه همکاری اقتصادی با هند

میلیندا موراگودا، سفیر سریلانکا در هند با وزیر دارایی این کشور دیدار کرد. در این جلسه و بر اساس گزارش‌های منتشر شده در ابتدا سفیر سریلانکا از وزیر دارایی هند به خاطر رهبری دولت هند و به ویژه از ایشان به دلیل همکاری شخصی وی در رسیدگی به پرونده سریلانکا با شرکای دوجانبه و همچنین آژانس‌های مالی چندجانبه از جمله صندوق بین‌المللی پول تشکر کرد.

سفیر سریلانکا و وزیر دارایی هند همچنین در مورد راه‌های پیش رو برای توسعه همکاری‌های اقتصادی دوجانبه گفتگو کردند. تقویت سرمایه‌گذاری‌های هند در سریلانکا، تقویت تجارت دوجانبه به‌ویژه از طریق گسترش تجارت با روپیه هند و افزایش ورود گردشگران هندی به سریلانکا مورد بررسی و بحث قرار گرفت. لازم به ذکر است که هند در دوران بحران اقتصادی بیشترین کمک را به سریلانکا ارائه داد.

تمدید سوآپ ارزی سریلانکا و چین

بر اساس توافق صورت گرفته قرار است سوآپ ارزی سریلانکا با بانک چین از سال 2024 به مدت سه سال دیگر تمدید شود. البته باید اشاره کرد که به دلیل نوع توافق با چین و قید شرط حداقل ذخایر ارزی برای واردات سه‌ماهه جهت استفاده از منابع ارزی حاصل از سوآپ 1.4 میلیارد دلاری، سریلانکا هنوز موفق به استفاده کامل از این منابع نشده است و لذا تمدید مهلت این امر می‌تواند به سریلانکا برای استفاده از این تسهیلات کمک کند.

همچنین باید اشاره کرد که طبق پیش‌بینی‌های برنامه صندوق بین‌المللی پول، سوآپ 200 میلیون‌دلاری با بانک مرکزی بنگلادش در سال 2023 و سوآپ 400 میلیون‌دلاری با بانک مرکزی هند در سال 2024 بازپرداخت می‌شود.

مذاکره با هند برای انتقال نفت از طریق خط لوله

بر اساس بیانیه دفتر رئیس‌جمهوری سریلانکا، رانیل ویکرمسینگه به سرمایه‌گذاران انرژی اعلام کرده است که سریلانکا در حال مذاکره با هند برای ساخت یک خط لوله برای انتقال سوخت به بندر ترینکومالی شرقی است. باید اشاره کرد که بندر ترینکومالی دارای یک مجموعه مخازن سوخت متعلق به دوران جنگ جهانی دوم است که بخشی از آن در اختیار شرکت نفت لانکا-هند و بخشی دیگر به طور مشترک توسط این شرکت و شرکت نفت سیلان مورد بهره‌برداری قرار دارد.

 بر اساس گزارش‌های منتشر شده مذاکرات و مطالعات اولیه برای این طرح وجود دارد و دو کشور مصمم به اجرای این طرح هستند. همچنین باید اشاره کرد که رئیس‌جمهور سریلانکا اعلام کرده است که بندر ترینکومالی به عنوان یک بندر بالقوه برای هیدروژن سبز به دلیل در دسترس بودن انرژی‌های تجدیدپذیر در شمال سریلانکا شناسایی شده و مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

ادامه روند افزایش ورود گردشگران به سریلانکا

با عبور از مرز 100,000 گردشگر در 26 روز اول ماه مارس، صنعت گردشگری سریلانکا در سه‌ماهه اول سال 2023 میزبان بیش از 300,000 گردشگر بوده است. این اولین‌بار پس از سال 2019 است که صنعت گردشگری سریلانکا برای سه ماه متوالی میزبان بیش از 100,000 گردشگر بوده است.

رشد ورود گردشگران در سه‌ماهه اول در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته بیش از 10.7 درصد است، اما همچنان 55 درصد کمتر از سه‌ماهه اول سال 2018 است. روسیه به عنوان برترین بازار گردشگری سریلانکا حدود 21 درصد از کل گردشگران این کشور را به خود اختصاص داده است و پس از آن هند با 15 درصد، بریتانیا با 8 درصد، آلمان با 8 درصد و ایالات متحده با 5 درصد در مرحله بعدی قرار دارند.

لازم به ذکر است که گردشگری نزدیک به 5 درصد از اقتصاد سریلانکا را تشکیل می‌دهد. این صنعت امیدوار است در سال 2023 به 1.55 میلیون بازدیدکننده و درآمد 2.88 میلیارد دلاری دست یابد.

کاهش صادرات سریلانکا در ماه فوریه

دفتر توسعه صادرات سریلانکا اعلام کرد که صادرات این کشور در فوریه 2023 نسبت به سال قبل 8.06 درصد کاهش یافت و به 1005.2 میلیون دلار رسید که عمدتاً ناشی از کاهش درآمدهای صنایع پوشاک و نساجی بوده است.

یکی از مهم‌ترین دلایل این موضوع به کاهش تقاضا در بازارهای غربی به دلیل سیاست‌های انقباضی دولت‌ها برای مهار تورم باز می‌گردد. در همین حال، کاهش قیمت کالاها به دنبال سیاست‌های سختگیرانه ایالات متحده برای تقویت دلار و همچنین فشار رقابتی بالا و اجبار صادرکنندگان به کاهش قیمت‌ها از جمله این دلایل بوده است.

بر اساس داده‌های منتشر شده توسط توسعه صادرات، مجموع صادرات پوشاک و منسوجات در فوریه با 2.32 درصد کاهش به 483.35 میلیون دلار و صادرات چای نیز با 9.14 درصد افزایش به 204.13 میلیون دلار، محصولات مبتنی بر نارگیل با 19.41 درصد کاهش از 67.92 میلیون دلار به 54.51 میلیون دلار، صادرات غذاهای دریایی با 5.57 درصد کاهش به 19.99 میلیون دلار، صادرات الماس و جواهرات با 16.03 درصد رشد به 22.58 میلیون دلار رسید.

از سوی دیگر بزرگ‌ترین خریدار کالاهای سریلانکا، ایالات متحده با 231.06 میلیون دلار بود و پس از آن انگلیس با 68.83 میلیون دلار و هند با 70.13 میلیون دلار قرار گرفتند. البته در همین مدت صادرات به ایالات متحده آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین مقصد صادراتی سریلانکا، با 20.94 درصد کاهش داشته است.

افزایش تولید چای

بر اساس گزارش‌ها، تولید چای سیلان سریلانکا در فوریه 2023 با 3.04 درصد افزایش نسبت به سال قبل به 18.7 میلیون کیلوگرم رسید. باید اشاره کرد که تولید چای سریلانکا در ژانویه 2023 برابر با 19.14 میلیون کیلوگرم بود که نسبت به تولید 22.8 میلیون کیلوگرم در سال 2022 کاهش داشت.

همچنین میانگین ملی قیمت چای در فوریه 3.97 دلار یا 1438.20 روپیه بود. در همین زمینه باید گفت که چای سریلانکا از زمانی که ارزش روپیه در برابر دلار در مارس 2022 کاهش یافت، باقیمت‌های بالاتری به فروش می‌رسید؛ اما با افزایش شدید ارزش روپیه از اوایل مارس 2023، قیمت‌های صادراتی نیز کاهش‌یافته است.

در پایان باید اشاره کرد که در سال 2022، سریلانکا 251 میلیون کیلوگرم چای تولید کرد و هدف سال 2023 حدود 272 تا 280 میلیون کیلوگرم است که می‌تواند درآمد ارزی مورد انتظار آن 1.4 میلیارد دلار را برای این کشور در پی داشته باشد.