تشدید شرایط کمبود ارز در کشور با فرا رسیدن سررسید پرداخت سود سهام شرکتهای چند ملیتی

بازگرداندن سود سهام توسط شرکت‌های چندملیتی فهرست‌شده و شرکت‌هایی که دارای سهام خارجی قابل توجهی هستند، به نظر می‌رسد اثرات کمبود دلار را تشدید کند. شرکت‌هایی مانند Safaricom، BAT Kenya، Standard Chartered،Bamburi Cement و Stanbic Bank در حال ورود به فصل پرداخت سود سهام خود هستند و انتظار می‌رود این بانک‌ها پس از گزارش سودهای بی‌سابقه برای سال منتهی به دسامبر ۲۰۲۲، پرداخت‌های بسیاری در پیش داشته باشند که این موضوع با کمبود ارز در کشور شرایط را سخت تر خواهد نمود.

کمبود دلار با شروع پرداخت ها جهت سود سهام بدتر خواهد شد. بازگرداندن سود سهام توسط شرکت‌های چندملیتی فهرست‌شده و شرکت‌هایی که دارای سهام خارجی قابل توجهی هستند، به نظر می‌رسد اثرات کمبود دلار را تشدید کند.

شرکت‌هایی مانند Safaricom، BAT Kenya، Standard Chartered،Bamburi Cement و Stanbic Bank در حال ورود به فصل پرداخت سود سهام خود هستند و انتظار می‌رود این بانک‌ها پس از گزارش سودهای بی‌سابقه برای سال منتهی به دسامبر ۲۰۲۲، پرداخت‌های بسیاری در پیش داشته باشند.

سرمایه گذاران خارجی شرکت‌های چندملیتی و شرکت‌هایی مانند Equity Bank باعث می‌شود که این شرکت‌ها هر ساله به دنبال صدها میلیون دلار باشند که وارد بازار جهانی ارز می‌شوند تا ارز ایالات متحده را برای پرداخت سود سهام به سرمایه‌گذاران خارج از کشور پرداخت نماید. حساب‌های خارجی کنیا تحت تأثیر افزایش شدید قیمت‌های جهانی کالا، افزایش قیمت محموله‌های مواد خام و تجهیزات و نیز جنگ روسیه با اوکراین قرار گرفته‌اند. همچنین دلار ورودی از منابع سنتی مانند صادرات کشاورزی و گردشگری نیز نتوانسته تقاضای داخلی را برآورده کند لذا ورود شرکت های بزرگ در جستجوی دلار برای سود سهام، فشار بیشتری را بر بازار فارکس وارد خواهد کرد.

در آوریل سال گذشته، انجمن بانکداران کنیا (KBA) کمبود پول ایالات متحده را به دلیل تقاضای شدید شرکت‌هایی که سود سهام پرداخت می‌کنند و واردکنندگان کالا متهم کرد. تحلیلگران می‌گویند که سرمایه گذاران خارجی در حال حاضر برای دسترسی به دلار اقدام به فروش سهام در بورس نایروبی خواهند کرد.

افزایش درخواست دلار در حالیست که بانک‌ها سقفی را برای خرید دلاری کمتر از 5000 در روز وضع کرده‌اند، زیرا شرکت‌ها در تلاش برای به دست آوردن ارز دارای قیمت مناسب برای تامین نیازهای وارداتی خود هستند. این امر تاجران را وادار کرده است تا برای نیازهای ماهانه ارز خود به دنبال دلارهای روزانه و از چندین وام دهنده باشند، زیرا کمبود آن بر روابط تامین کنندگان و توانایی مذاکره با قیمت های مطلوب در بازارهای نقدی فشار وارد می‌کند.

کمبود دلار در بانک‌ها، نشان‌دهنده تشدید مشکلات ارزی است که از اواسط سال گذشته با سهمیه‌بندی دلار توسط وام‌دهندگان آغاز شد. Safaricom به دلیل حجم بالای سهام منتشر شده و سودآوری بالا، بزرگترین پرداخت کننده سود سهام در کنیا است. این شرکت مخابراتی در 28 فوریه سود موقت 0.58 شیلینگ برای هر سهم را اعلام کرد که در 31 مارس قرار است پرداخت شود. بر این اساس سافاریکام 23.24 میلیارد شیلینگ را بین سهامداران توزیع خواهد کرد، که از آن جمله 9.3 میلیارد شیلینگ (72 میلیون دلار) به شرکت مخابراتی آفریقای جنوبی Vodacom و شرکت مادرش Vodafone در بریتانیا که مجموعاً 40 درصد از سهام این نهاد کنیایی را در اختیار دارند، مربوط خواهد شد. از سال 2021، بانک مرکزی کنیا (CBK) سافاریکام را تشویق کرد تا سود سهام خود را در یک سال مالی به دو قسمت تقسیم کند تا زمانی که شرکت به دنبال دلار برای بازگرداندن سرمایه‌گذاران خارجی است، بتواند از شیلینگ ضعیف محافظت کند.

پیش از این سافاریکام پس از پایان سال مالی خود در ماه مارس، سود سهام خود را یکباره پرداخت می‌کرد، حرکتی که باعث می‌شد آن را با مبالغی بیش از 200 میلیون دلار به بازار عرضه کند. شرکت‌های تولیدی BAT کنیا و EABL نیز قرار است به ترتیب در ماه‌های آوریل و ژوئن سود سهام خود را پس از اعلام نتایج کامل و نیمه‌ساله خود پرداخت کنند. BAT که بالاترین سود اسمی را در بازار سهام می‌پردازد، امسال پرداخت نهایی 52 شیلینگ به ازای هر سهم را توزیع می‌کند که به 5.2 میلیارد شیلینگ سرمایه تبدیل می‌شود. شرکت دخانیات نیز که 81.4 درصد آن متعلق به سرمایه گذار خارجی است، می‌تواند تا 4.2 میلیارد دلار پرداخت سود سهام را داشته باشد.

برای سود سهام بانک استاندارد سرمایه گذاران خارجی به دلاری معادل 4 میلیارد شیلینگ نیاز دارند. تحلیلگران CBK را مسئول بحران دلار می‌دانند و می‌گویند که رگولاتور قوانین سخت‌گیرانه‌ای را در بازار بین بانکی ارز وضع کرده است که عملیات بازار را فلج می‌کند. از طریق بازار بین بانکی فارکس، بانک‌ها می‌توانند با نرخ‌هایی که نرخ رسمی یا لحظه‌ای را تعیین می‌کند، ارز را با یکدیگر معامله کنند. به عنوان مثال، یک بازار خاموش بین بانکی، بانک ها را مجبور کرده است که به دنبال دلار از شرکت ها و افراد باشند. شیلینگ به طور متوسط با 128.88 واحد نسبت به دلار مبادله شد که از 104.44 در پایان مارس 2020 کاهش نشان می دهد.