جایگاه بخش کشاورزی در تعاملات تجاری دو کشور ایران و مالزی

در این مطلب بر اساس آخرین آمار رسمی منتشره از سازمان آمار مالزی، نگاهی به میزان تجارت میان دو کشور ایران و مالزی شده است.

 الف وضعیت تجاری و نقش بخش کشاورزی در تعاملات تجاری دو کشور ایران و مالزی

 بر اساس آخرین آمار رسمی منتشره از سازمان آمار مالزی، میزان تجارت دو کشور در انتهای سه ماهه سوم سال 2022 بالغ 700 میلیون دلار می‌باشد. بخش کشاورزی با 561 میلیون دلار 80 درصد کل مراودات رسمی را تشکیل داده است. سال گذشته (2021) میزان تعامل تجاری 635 میلیون دلار و سهم بخش کشاورزی با 528 میلیون دلار 84 درصد بوده است. در سال 2020 میلادی با توجه به شیوع جهانی بیماری کرونا میزان تعاملات تجاری کاهش و رقم 372 میلیون را به خود دید که کمترین میزان از سال 2002 میلادی میباشد. در این سال نیز بخش کشاورزی با 283 میلیون دلار سهم 76 درصدی در تعاملات تجاری دو کشور داشت. در نمودار زیر روند تعاملات تجاری در بخش کشاورزی به نمایش در آمده است.

شایان ذکر است روغن نخل (مهمترین کالای تجاری دو کشور)، با توجه به نوع مصرف آن در دسته بندی کشاورزی یا صنعتی قرار میگیرد. در این گزارش با توجه به نبود اطلاعات تمامی میزان تجارت این محصول در گروه کشاورزی دیده شده است. روغن پالم در بسیاری از صنایع غذایی، مواد شوینده و صنایع آرایشی به عنوان کالای واسطه ای و (AGRO-COMMODITY) محسوب میشود. همچنین میزان کمی از آن نیز به عنوان سوخت زیستی جهت تولید برق و گرما استفاده میشود. لذا با توجه به این مطلب و اینکه مالزی به عنوان دومین تولید کننده و صادر کننده روغن نخل میباشد و این محصول کاربری دوگانه در صنعت و کشاورزی دارد، امور مرتبط با روغن پالم در وزارتخانه زراعت و کالاهای اساسی که مجزا از وزارت کشاورزی میباشد پیگیری میشود.

  ب. وضعیت صادرات محصولات بخش کشاورزی ایران به مالزی

بر اساس آمار منتشره میزان صادرات محصولات کشاورزی ایران به مالزی در نه ماهه منتهی به سپتامبر سال جاری میلادی 20.4 میلیون دلار می‌باشد. میزان صادرات محصولات کشاورزی در سال گذشته (2021) در ادامه روند روبه رشد خود در چند سال اخیر به عدد 57.7 میلون دلار رسید. که در مقایسه با سال 2017 بیش از 3 برابر شده است

    

 مهمترین عامل افزایش میزان صادرات مربوط به رشد صادرات گروه ماهی و آبزیان دریایی میباشد. در سال 2021 میزان صادرات این محصول به 42 میلیون دلار (70 درصد کل صادرات محصولات کشاورزی) رسید در حالیکه تا سال 2017 صادرات این محصول کمتر یک میلیون دلار بوده است. خرما (10 میلیون دلار)، انگور (3میلیون دلار)،خشکبار (کمتر از 2 میلیون دلار)، زعفران و عسل از دیگر محصولات عمده صادراتی ایران به مالزی میباشد. با اینحال شایان ذکر است در صورت نادیده گرفتن جهش صادرات میگو در سه سال اخیر میزان صادرات دیگر محصولات کشاورزی کاهش داشته است. در جدول زیر سه گروه محصول صادراتی به نمایش درآمده است (اعداد به هزار دلار میباشد.

نه ماهه 2022 2021 2020 2019 2018 2017   9150 41941 21728 12098 2098 249 HS03 ماهی و آبزیان دریایی (عمدتا میگو) 10041 14236 12316 9561 12810 14274 HS08 میوه‌ها و مغزهای خوراکی (عمدتا خرما) 248 313 1391 1126 814 777 HS17 گروه شکر و شیرینی 95% 98% 97% 97% 97% 88% سهم ازکل صادرات کشاورزی

ج. وضعیت واردات محصولات کشاورزی ایران از مالزی

واردات محصولات کشاورزی ایران از مالزی بر اساس آخرین آمار منتشره تا آخر سه ماهه سوم سال جاری میلادی 541 میلیون دلار میباشد. مهمترین محصول وارداتی کشور روغن پالم و دیگر فراورده‌های مبتنی بر آن با 510 میلیون دلار 94 درصد کل واردات کشاورزی را تشکیل میدهد. در یکسال مبتنی به آذر ماه سال 1401 میزان واردات روغن پالم از کشور مالزی به صورت قابل توجهی افزایش یافته است.

   

مهمترین محصولات وارداتی دیگر مجموعه دیگر چربی‌های گیاهی با کد گمرکی 1516  می‌باشد. (اعداد میلیون دلار)

نه ماهه 2022 2021 2020 2019 2018 2017   510 428 215 279 292 341 پالم و فراورده‌های آن (HS1511&1513) 23 28 22 33 39 62 چربی‌های گیاهی (HS1516)