جایگاه صنعت گردشگری و گردشگری هوشمند در اقتصاد مالزی

صنعت گردشگری در مالزی سومین بخش بزرگ تشکیل دهنده تولید ناخالص داخلی این کشور است. با شیوع بحران کرونا این صنعت در مالزی همانند دیگر نقاط جهان با چالش مواجه شد اما با کاهش محدودیت های حاصل از شیوع کرونا و باز شدن مرزهای کشور مالزی بروی گردشگران خارجی روند روبه رشد این صنعت درحال شکل گیری است. در این راستا دولت مالزی در بعد سیاست گذاری دو موضوع مشارکت بیشتر بخش خصوصی و دولتی و تمرکز به فناورری‌های نو و دیجیتالی سازی این صنعت را مورد تاکید دارد.

صنعت گردشگری در مالزی بعد از بخش برق و الکترونیک و بخش تولید و صادرات کالاهای اساسی، بزرگترین بخش تشکیل دهنده تولید ناخالص داخلی این کشور است. در ادامه روند رو به رشد این صنعت در مالزی، در سال 2019 این بخش با 240.2 میلیارد رینگیت ارزش افزوده 15.9 درصد تولید ناخالص داخلی را تشکیل داد. با شیوع بحران کرونا این میزان با سقوط قابل توجه به 197.9 میلیارد رینگیت (12.8 درصد تولید ناخالص داخلی) در سال 2021 کاهش یافت. تعداد گردشگران خارجی از 26.1 میلیون نفر در سال 2019 به تنها 130هزار نفر و عایدی حاصل از پذیرش ایشان از 86.1 میلیارد رینگیت به 240 میلیون رینگیت رسید.

با کاهش محدودیت های حاصل از شیوع کرونا و باز شدن مرزهای کشور مالزی بروی گردشگران خارجی از آوریل 2022، بر اساس آمار هفت ماهه اول[1] سال پیش بینی میشود تا پایان سال جاری تعداد گردشگران خارجی به 9.2 میلیون نفر برسد و عایدی حضور ایشان به 26.8 میلیارد رینگیت برسد. کارشناسان معتقدند حداقل دو سال دیگر لازم است که صنعت گردشگری به جایگاه خود به دوران پیش از بحران کرونا برسد.

 اهمیت صنعت گردشگری علاوه بر درآمد زایی، تعداد بالای افراد شاغل در این صنعت و نقش تعیین کننده در ایجاد مشاغل جدید است. سال گذشته میلادی علیرغم محدودیت های کرونایی 23.4 درصد کل اشتغال مالزی مربوط به زنجیره ی صنعت گردشگری بوده است. بر اساس گزارش سازمان بین المللی کار از هر چهار شغل جدید ایجادی در جهان یک شغل مرتبط با این صنعت خواهد بود.

در همین راستا دولت مالزی در بعد سیاست گذاری در سند ملی گردشگری (30-2020) دو موضوع مشارکت بیشتر بخش خصوصی و دولتی و تمرکز به فناورری‌های نو و دیجیتالی سازی این صنعت را مورد تاکید دارد. ابتکار گردشگر هوشمند 4 [2] مهمترین بند عملیاتی این سند میباشد که شامل توجه ویژه به سه پلتفرم تحت وب بوده[3] که با همکاری نهادهای دولتی مرتبط با موضوع گردشگری، امکان جهش در این صنعت را مهیا میکند. 

 همچنین بر اساس طرح استراتژیک و بازاریابی مالزی (2026-2022)  پنج رکن این برنامه راهبردی شامل تقویت گردشگری داخلی، ایجاد مشارکت هوشمند، تقویت تبلیغات آنلاین و آفلاین گردشگری، بهینه سازی ارتباطات استراتژیک و تعامل با رسانه ‌ها در کنار انجام تغییرات راهبردی بوده و در تمامی این ارکان توجه به استفاده موثرتر از فناوری و دیجیتالی سازی کردن فرآیندها توجه شده است.

به گفته سیاست گذاران مالزیایی، در حالی که بخش گردشگری به دلیل بحران کرونا ضربه سختی خورده است، تمرکز بر دیجیتالی شدن و توسعه محصولات و زیرساخت های هوشمند از جمله ابتکارات برای ساختن آینده ای انعطاف پذیرتر و پایدار در مالزی است. با نگاهی مثبت، بحران کرونا فرصتی بود برای بازاندیشی و ابداع فرآیندهای جدید، برای بهره مندی بیشتر از صنعت گردشگری، این بحران به گسترش گردشگری هوشمند در مالزی کمک شایانی کرد.[4]

استفاده از فناوریهای دیجیتال مهمترین شتاب دهنده رونق صنعت گردشگری بوده و کاربرد فناوری در این صنعت به طور تصاعدی در حال رشد است بر اساس مطالعه ای که اخیرا توسط شرکت مطالعاتی Monitor Deloitte انجام شده است. گردشگری هوشمند این پتانسیل را دارد که درآمد گردشگری مالزی را از ۲۵ میلیارد دلار فعلی به ۱۱۰ میلیارد دلار تا سال ۲۰۳۰ افزایش دهد. این امر با تمرکز بیشتر بر گسترش استارت آپ های مختلف سفر محور و همکاری سازمانهای دولتی دست اندر کار این صنعت محقق خواهد شد.

[1] در هفت ماه اول سال جاری 3.21 میلیون گردشگر خارجی در مالزی بازدید داشته و رقمی معادل 9.35 میلیارد رینگیت برای این کشور آورده داشته است.

[2] Smart Tourism 4.0

[3] LokaLocal, Tourplus, and Moovby

[4] بر اساس تعریف، گردشگری هوشمند به معنای دسترسی به محصولات، خدمات، فضاها، تجربیات گردشگری و پذیرش گردشگر از طریق ابزارهای مبتنی بر ICT میشود. همچنین گردشگری هوشمند راه‌حل‌های نوآورانه و هوشمندانه را پیاده‌سازی می‌کند. کسب ‌و کارهای کارآفرینانه را توسعه داده و موجب تقویت ارتباط آنها میشود.