اخبار اقتصادی سریلانکا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی سریلانکا درهفته چهارم شهریور ماه 1401 به شرح زیر ارائه می‌گردد.

لزوم کاهش هزینه‌ها برای تحقق اهداف صندوق بین‌المللی پول

سریلانکا برای ادامه روند همکاری با صندوق بین‌المللی پول باید در هر مرحله رسیدن به اهدافی را محقق کند که در این بین رسیدن به وضعیت مشخصی از کسری بودجه در سال 2023 و بعد از آن از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.بر همین اساس کارشناسان معتقدند که افزایش درآمدها به تنهایی نمی‌تواند تحقق این هدف را محقق کرده و دولت باید برنامه‌های جدی برای کاهش هزینه‌ها در دستور کار داشته باشد و صندوق بین‌المللی پول نیز باید نظارت خود در این زمینه را افزایش دهد.

کارشناسان داخلی و بین‌المللی در این زمینه کاهش هزینه‌ها در بخش نظامی را بسیار با اهمیت می‌داند و معتقد است که دولت باید هزینه‌های خود در این بخش را کاهش دهد. این افراد در این زمینه به هزینه‌های بسیار زیاد برای ساخت مرکز فرماندهی وزارت دفاع در اطراف کلمبو که از صد میلیارد روپیه فراتر رفته اشاره می‌کنند.

 بازنگری در لیست محدودیت‌های وارداتی

با توجه به اعلام دولت سریلانکا مبنی بر بازنگری دوره‌ای در لیست محدودیت‌های وارداتی، ممنوعیت واردات برای 159 قلم کالا را لغو کرد. در این اطلاعیه که به امضای رئیس‌جمهوری سریلانکا منتشر شده است ممنوعیت واردات اقلامی مانند ماشین‌آلات صنعتی، مصالح ساختمانی، قطعات ماشین‌آلات، ابزار، ادوات کشاورزی و ... لغو شده است.

باید اشاره کرد که ممنوعیت واردات بیش از 300 قلم کالا خسارات سنگینی به بخش‌های صنعتی سریلانکا به ویژه صنایع کوچک و متوسط وارد کرده است و به همین جهت شکایت‌های فراوانی از این جهت به دولت ارسال شده است. لذا به نظر می‌رسد که این کاهش محدودیت‌ها از این منظر قابل تحلیل باشد، زیرا سریلانکا در ماه‌های اخیر شاهد تحول چشم‌گیری در اقتصاد خود نبوده است.

برنامه‌های سریلانکا برای افزایش درآمدهای گردشگری

با توجه به عبور تعداد گردشگران ورودی از مرز 500 هزار نفر، دولت و فعالان صنعت گردشگری این کشور، امید فراوانی به رسیدن به عدد 1 میلیون گردشگر در سال 2022 دارد. بر همین اساس و با توجه به نزدیک بودن فصل گردشگری سریلانکا که از ماه نوامبر آغاز خواهد شد، تحقق این هدف از نظر کارشناسان این صنعت دور از ذهن به نظر نمی‌رسد.

از سوی دیگر برنامه‌های مشخصی نیز برای تبدیل کردن جزیره منار در شمال سریلانکا به منطقه ویژه گردشگری مانند ماکائو، مجدد مطرح شده است اما به نظر نمی‌رسد که تحقق آن حداقل در میان مدت ممکن باشد. زیرا شرایط اقتصادی سریلانکا در حال حاضر جذابیت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی را نداشته و فعالان داخلی نیز به دلیل بحران‌‌های اقتصادی متعدد در چند سال اخیر که صنعت گردشگری را تحت تأثیر قرار داد، توان سرمایه‌گذاری در این زمینه را ندارند. اما به هر حال تبدیل منار به منطقه ویژه گردشگری در بلندمدت می‌تواند جز برنامه‌های سریلانکا در راستای گسترش صنعت گردشگری این کشور باشد.

از سوی دیگر سریلانکا امیدوار است که بار دیگر شاهد حضور گردشگران روسیه که یکی مهم‌ترین بازارهای گردشگری سریلانکا محسوب می‌شوند، باشد. لازم به ذکر است که به دلیل بحران پیش آمده در خصوص توقیف هواپیمای روسیه در سریلانکا، روند حضور گردشگران روسیه در سریلانکا با اختلال مواجه شد.

ادامه مذاکرات سریلانکا و روسیه برای خرید نفت

باندولا گوناواردانه، وزیر تجارت و اطلاع‌رسانی سریلانکا در مصاحبه‌ای با شبکه روسیه اسپوتنیک اعلام کرد که مذاکره با روسیه برای دریافت وام جهت خرید سوخت از این کشور همچنان ادامه دارد. او با اشاره به بحران چند ماه اخیر سریلانکا و بهبود نسبی شرایط اعلام کرد که مذاکرات با مسکو روند بسیار خوبی داشته است.

البته سریلانکا در چند ماه گذشته یک محموله نفت خام از روسیه دریافت کرد و اخباری وجود دارد که در ماه گذشته نیز یک یا دو محموله دیگر از روسیه برای استفاده در پالایشگاه سریلانکا وارد این کشور شده است. اما به نظر می‌رسد که سریلانکا اکنون به جای خرید نفت به دنبال دریافت خط اعتباری از روسیه و وارد کردن نفت از این کشور است.

کاهش 10 درصدی صادرات چای در ماه اوت

وضعیت تولید و صادرات چای سریلانکا به عنوان یکی از مهم‌ترین محصولات صادراتی این کشور در سال گذشته در شرایط نامناسبی قرار نداشته است. چای سیلان بعد از کاهش تولید به دلیل ممنوعیت استفاده از کودهای شیمیایی، اکنون با کاهش صادرات نیز مواجه شده است.

بر اساس آخرین گزارش‌های منتشر شده صادرات چای سریلانکا در ماه اوت 2022 با کاهش 9.7 درصدی روبه‌رو شد و همین موضوع حجم صادرات چای این کشور را به 23 میلیون کیلوگرم کاهش داد. البته این کاهش صادرات برای چای فله حدود 12 درصد بوده است. از سوی دیگر متوسط قیمت چای سریلانکا نیز به بالای 5.5 دلار به ازای هر کیلوگرم رسیده است.

به طور کلی دلایلی اصلی کاهش صادرات چای سریلانکا را باید کاهش قابل توجه تولید، افزایش قیمت و کاهش واردات از سوی بازارهای عمده‌ای مانند روسیه دانست.

کاهش تولید ناخالص داخلی در 3 ماهه دوم سال 2022

گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد که تولید ناخالص داخلی سریلانکا در سه‌ماهه دوم سال 2022 با کاهش 8.4 درصدی مواجه بوده است. در این مدت بخش کشاورزی 8.4 درصد، صنعت 10 درصد و خدمات 2.2 درصد کاهش یافته است.

در بخش کشاورزی، غلات 32.3 درصد، چای 19.7 درصد، برنج 15.6 درصد، ماهیگیری دریایی 15.3 درصد، لاستیک کاهش 13.7 درصد، تولید دام 13.6 درصد، سبزیجات 13.2 درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل کاهش داشتند.  البته از سوی دیگر ماهیگیری در آب‌های شیرین 11.2 درصد، نارگیل 10.5 درصد، جنگلداری و درختکاری 9 درصد و ادویه‌جات ترشی جات 3.2 درصد افزایش یافتند.

در صنعت، منسوجات، پوشاک و محصولات مرتبط با چرم 28.2 درصد افزایش یافت. تولید مواد غذایی، نوشیدنی و محصولات دخانی 11 درصد و تولید فرآورده‌های نفتی پالایش‌شده 78 درصد کاهش یافتند. همچنین ساخت‌وساز که 9.5 درصد از تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد، 16.2 درصد کاهش‌یافته است و بخش معادن نیز با کاهش 26.7 درصدی رو‌به‌رو بوده‌‌اند.

در بخش خدمات، خدمات بیمه 16.8 درصد، فعالیت‌های برنامه‌سازی و پخش 8.4 درصد، فعالیت‌های مسکن و املاک 6 درصد و فعالیت‌های حمل‌ونقل کالا و مسافر و انبارداری 0.7 درصد کاهش داشته است.مشاوره برنامه‌نویسی فناوری اطلاعات و فعالیت‌های مرتبط با آن که 1.9 درصد از تولید ناخالص داخلی را به خود اختصاص داده است، 4.3 درصد کاهش یافته است.

در این زمینه باید اشاره کرد که اعلام نکول سریلانکا در 12 آوریل، قطعی‌ گسترده برق، کمبود شدید سوخت مهم‌ترین دلایل این کاهش شدید تولید ناخالص داخلی در این مدت به شمار می‌روند.

بحران امنیت غذایی در سریلانکا

سازمان خواروبار جهانی و برنامه جهانی غذا در بیانیه‌ مشترکی، وضعیت ناامنی غذایی در سریلانکا را بسیار جدی ارزیابی کردند. این دو نهاد در بیانیه آمده است که 6.3 میلیون نفر در وضعیت ناامنی غذایی هستند که در صورت عدم رسیدگی فوری به سرعت بر تعداد آن‌ها افزوده خواهد شد.

از سوی دیگر کارشناسان اعلام کرده‌اند که حدود 80 درصد از جمعیت سریلانکا تغییرات جدی در برنامه غذایی خود ایجاد کرده‌اند. این افراد یا وعده‌های غذایی خود را کاهش داده یا به دلیل افزایش شدید قیمت‌ها، مجبور به کاهش مواد غذایی مفید و ضروری شده‌اند.

بر همین اساس رئیس‌جمهوری سریلانکا نیز اعلام کرد که یک طرح فوری به منظور اطمینان از امنیت غذایی با تأکید بر افزایش تولید مواد غذایی در سریلانکا اجرا خواهد شد. همچنین سازمان همکاری بین‌المللی ژاپن (JICA) و برنامه توسعه ملل متحد نیز اعلام کردند که به منظور کمک به سریلانکا برای افزایش تولید مواد غذایی در راستای بهبود امنیت غذایی این کشور اقدامات لازم برای تأمین 200 تن بذر ذرت انجام شده و به‌زودی در اختیار سریلانکا قرار خواهد گرفت.

لازم به ذکر است که کاهش شدید تولید به دلیل ممنوعیت استفاده از کودهای شیمیایی از نیمه دوم سال 2021 و همچنین سقوط ارزش روپیه در برابر ارزهای رایج بین‌المللی، قیمت مواد غذایی در چند ماه اخیر با تورم قابل‌توجهی روبه‌رو بوده و به بیش از 90 درصد رسیده است. همین موضوع موجب کاهش شدید امنیت غذایی و عدم دسترسی مردم سریلانکا به مواد غذایی مناسب شده است.

تأمین 100 میلیون دلار برای واردات دارو

رامش پاتیرانا، سخنگوی کابینه سریلانکا اعلام کرد که این کشور با تغییر محل استفاده 100 میلیون دلار از پروژه‌های نسبت به خرید دارو اقدام خواهد کرد. در این روند وام 70 میلیون دلاری بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت آسیا برای توسعه شهری و کمک 30 میلیون دلار در مسیر مقابله با تغییرات آب و هوایی به واردات دارو اختصاص داده خواهد شد.

کاهش شدید مصرف سیمان در سریلانکا

بر اساس گزارش‌های منتشر شده مصرف سیمان در سریلانکا در شش‌ماهه ابتدایی 2022 به میزان 19 درصد کاهش یافته است که نشان دهنده رکود شدید در فعالیت‌های ساختمانی و در نتیجه تأثیر آن بر تولید کل اقتصادی این کشور است. با توجه به اینکه سیمان مورد نیاز سریلانکا هم از طریق تولید داخلی و هم از مسیر واردات تأمین می‌شود، می‌‌تواند یک معیار خود برای فهم فعالیت‌های ساختمانی و اقتصادی در این کشور باشد. لذا کاهش مصرف 19 درصدی سیمان نشان دهنده کاهش شدید فعالیت‌های ساختمانی است و باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که ساخت‌وساز یک‌دهم تولید ناخالص داخلی (GDP) این کشور را تشکیل می‌دهد.

ساخت‌وساز در سه‌ماهه دوم سال به صورت مداوم کاهش یافته و در نتیجه صدها هزار نفر شغل خود را از دست داده‌اند. از سوی دیگر کاهش مصرف سیمان باعث کاهش تولید آن در داخل نیز شده است که این موضوع تأثیر آن را بر اقتصاد سریلانکا تشدید خواهد کرد.