راهبرد مبنا قرار دادن لیر

شهاب کاوجی اوغلو، رئیس کل بانک مرکزی ترکیه مقاله‌ای با عنوان «راهبرد لیرازاسیون» (مبنا قراردادن لیر) را در وبلاگ رسمی این بانک منتشر کرد.

وی در این مقاله با تاکید بر اینکه علیرغم پیشرفت‌های اقتصادی به‌دست آمده در دوران اخیر، موفقیتی در مبارزه با تورم حاصل نشده است، نوشت: دلیل این امر کسری حساب جاری و همچنین دارایی‌ها و بدهی‌های ارزی شرکت‌ها، موسسات مالی، بانکی و خانوارها می‌باشد و تاکید مینماید که اقدامات سخت‌گیرانه مانند افزایش نرخ بهره ،کنترل نسبی بر نرخ تورم فراهم می‌کند.

در این مقاله آمده است: بانک مرکزی در حین طراحی تصمیمات سیاست پولی، با مشکلات ساختار اقتصادی ترکیه مواجه است و در این فرآیند، با وجود مشکلات کوتاه و میان‌مدت، بر راه‌حل‌های دائمی‌بلندمدت تمرکز می نماید نه بر راهکارهای آسان و موقت.

در این مقاله همچنین آمده است: ترکیه با تطبیق خود با شرایط متغیر جهانی و استفاده حداکثری از فرصت‌های بدست آمده ناشی از این تغییرات، با تقویت موفقیت‌های اخیر خود در حوزه اقتصادی، اجرای «الگوی جدید اقتصاد ترکیه» را آغاز کرده است. محور اصلی مدل جدید اقتصادی ترکیه، استفاده از سرمایه داخلی و نیروی انسانی بوده و همچنین رشد پایدار اقتصاد را با دستیابی به ثبات دائمی قیمت‌ها از طریق سرمایه‌گذاری، اشتغال، تولید و صادرات در اولویت قرار می‌دهد. موازی با استراتژی لیرایزاسیون، افزایش تدریجی وزن لیر ترکیه در دارایی‌ها و بدهی‌های خانوارها، شرکت‌ها و موسسات مالی و بانکداری، به‌نحوی‌که لیر ترک در ساختار سیستم مالی به یک وزن مناسب دست یابد نیز از دیگر اهداف این برنامه است. در این راستا، سیاست پولی با در نظر گرفتن مولفه‌هایی همچون ثبات قیمت ها، نرخ رشد، حساب جاری و نرخ ارز تبیین می‌گردد.

رئیس بانک مرکزی ترکیه، دو مانع اصلی برای ثبات دائمی قیمت‌ها در ترکیه را جایگزین میزان بالای ارز در ترازنامه خانوارها، بنگاه‌های اقتصادی، موسسات مالی و بانک‌ها در مقایسه با سایر کشورهای در حال توسعه و کسری مداوم در تراز حساب جاری عنوان کرد. سطوح بالای این دو آسیب‌پذیری که به هم مرتبط هستند، اثربخشی سیاست‌های پولی را کاهش می‌دهد، دلاریزاسیون بالا حساسیت اقتصاد را نسبت به شوک های داخلی و یا خارجی افزایش می‌دهد و در فواصل زمانی معین باعث شکل‌گیری قیمت‌ها دور از مبانی اقتصادی می‌شود.

در اقتصادهای با کسری حساب جاری بالا، واکنش انقباضی پولی به نوسانات نرخ ارز، تقاضای داخلی را سرکوب می‌کند و کسری حساب جاری و نرخ تورم را تنها در کوتاه مدت کاهش می دهد. اما مجددا، با بازگشت اقتصاد به پتانسیل خود، تورم و کسری حساب جاری دوباره به سطوح ناپایدار افزایش می‌یابد. افزایش نرخ ارز فشار بیشتری بر چشم انداز تورم و نیاز به اتخاذ سیاست انقباضی پولی زودهنگام و ناکارآمد را ایجاد می‌کند. به همین دلایل، حذف دلاریزاسیون، یعنی وابستگی نسبی اقتصاد و نظام مالی کشور به ارز خارجی به صورت ساختاری و دائمی و نه موقت، به عنوان هدف اصلی استراتژی لیره سازی بانک مرکزی تعریف شده است. با استراتژی لیرایزاسیون، ستون‌های مدل اقتصادی را بر روی سیاست پولی بنا نموده و بر اصلاحات دائمی تمرکز می‌کنیم که ثبات قیمت‌ها را در چارچوب پویایی بازار آزاد تضمین می‌کند.

اولویت اصلی بانک مرکزی حل مشکل جانشینی بالای ارز است. با حمایت از اقدامات پیشگیرانه کلان و خرد، این بار تعادل قوی در مالیه عمومی‌با پایداری تراز خارجی ایجاد خواهد شد و هدف دستیابی و حفظ ثبات قیمت ها به طور کامل محقق خواهد شد.

منبع: بانک مرکزی ترکیه