روند تغییر قیمت ها، بررسی میزان نرخ تورم 6 ماهه در دانمارک
نرخ تورم در دانمارک از سال 1981 تا پایان سال 2021 به طور متوسط 2.8 درصد بوده است که در ژوئن سال 1981 به بالاترین حد خود یعنی 13 درصد و در ژانویه 2015 به پایین ترین رکورد یعنی 0.1- درصد رسیده است. بعد از حمله روسیه به اوکراین و بروز بحران جهانی به ویژه در حوزههای انرژی و مواد خوراکی، نرخ تورم در دانمارک نیز همانند سایر کشورهای جهان در 5 ماه نخست سال 2022 شاهد افزایش شدید و رکورد زنیهای پی در پی بوده است. به طور مثال در ماه آوریل این میزان (بیش از 10 درصد مدت مشابه سال قبل) در 38 سال گذشته بی سابقه گزارش شده است.
در حوزه حمل و نقل هرچند دولت دانمارک به منظور رویارویی با بحران انرژی سعی در گسترش استفاده از سامانه حمل و نقل عمومی داشته است ولی در این حوزه نیز افزایش سطح قیمت خدمات بیش از 20 درصد بوده است. نرخ بنزین نیز به طور میانگین از لیتری 12 کرون در ماههای پایانی سال گذشته میلادی با افزایشی 50 درصدی، در مقاطعی به بیش از 18 کرون در هفتههای اخیر رسیده است.
نرخ تورم در دسامبر 2021
تورم سالانه دانمارک در دسامبر 2021 از 3.4 درصد در ماه قبل به 3.1 درصد کاهش نشان می دهد که بزرگترین میزان کاهش رشد قیمت مصرف کننده از اکتبر 2008 بوده است. قیمت ها با سرعت کمتری برای مواد غذایی و نوشیدنیهای غیر الکلی (1.6 درصد در مقابل 2.1 درصد در نوامبر) افزایش داشته است. سایر تغییرات به این شرح میباشند: مسکن و آب و برق (5.2 درصد در مقابل 5.3 درصد)، حمل و نقل (6.6 درصد در مقابل 9.5 درصد)، و رستورانها و هتل ها (3.6 درصد در مقابل 3.7 درصد) . قیمت مصرف کننده به صورت ماهانه، 0.5 درصد کاهش یافت و افزایش 0.3 درصدی در نوامبر را معکوس کرد. شاخص هماهنگ قیمت مصرف کننده در دسامبر 3.4 درصد افزایش یافت که با توجه به رشد 3.8 درصدی در نوامبر، کاهش نشان می دهد.
ژانویه 2022
در ماه ژانویه شاخصها حکایت از بالاترین نرخ تورم دانمارک از سال 2008 تا آن زمان را دارند. تورم سالانه دانمارک در ژانویه 2022 از 3.1 درصد در ماه قبل به 4.3 درصد افزایش یافت. در بحبوحه افزایش قیمت برق، سوخت و گاز، این بالاترین نرخ تورم از اوت 2008 بود. قیمت ها برای مواد غذایی و نوشیدنیهای غیرالکلی (4.0 درصد در مقابل 1.6 درصد در دسامبر 2021)، مسکن و خدمات آب و برق (7.9 درصد در مقابل 5.2 درصد) و رستورانها و هتل ها (4.0 درصد در مقابل 3.6 درصد) با سرعت بیشتری افزایش یافتند. در این میان، تورم حمل و نقل نسبت به ماه قبل ثابت بود (6.6 درصد). قیمت های مصرف کننده به صورت ماهانه، 1.4 درصد افزایش یافت. شاخص هماهنگ قیمت های مصرف کننده در ژانویه نیز 4.9 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم از زمان شروع این سری در سال 1990 بوده است.
فوریه 2022 (حمله روسیه به اوکراین)
با توجه به حمله روسیه به اوکراین در اواخر این ماه، بالاترین نرخ تورم دانمارک از سال 1989 تا آن زمان ثبت گردید. تورم سالانه دانمارک در فوریه 2022 از 4.3 درصد در ماه قبل به 4.8 درصد افزایش یافت. در بحبوحه افزایش قیمت برق، مواد غذایی، سوخت و گاز، این بالاترین نرخ تورم از دسامبر 1989 بوده است. قیمت ها برای حمل و نقل (7.8 درصد در مقابل 6.6 درصد در ژانویه)، مواد غذایی و نوشیدنیهای غیر الکلی (5.5 درصد در مقابل 4.0 درصد) و رستورانها و هتل ها (4.7 درصد در مقابل 4.0 درصد) با سرعت بیشتری افزایش داشتند. در همین حال، قیمت مسکن و آب و برق به افزایش (6.7 درصد در مقابل 7.9 درصد) ادامه داد. قیمت مصرف کننده به صورت ماهانه، نیز 1 درصد افزایش یافت که نسبت به رشد 1.4 درصدی در ژانویه کاهش نشان می دهد. شاخص هماهنگ قیمت های مصرف کننده در ماه فوریه 5.3 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم از زمان شروع این سری در سال 1990 بوده است.
مارس 2022
نرخ تورم سالانه دانمارک در مارس 2022 از 4.8 درصد در ماه قبل به 5.4 درصد افزایش یافت. این بالاترین نرخ تورم از ماه مه 1985 بود، در میان جهش قیمت برق (44.6٪) و قیمت گاز (82.6٪). قیمت ها برای حمل و نقل (10.2 درصد در مقابل 7.8 درصد در فوریه)، مسکن و آب و برق (7.0 درصد در مقابل 6.7 درصد) و رستورانها و هتل ها (5.8 درصد در مقابل 4.7 درصد) با سرعت بیشتری افزایش یافتند. در این میان، قیمت مواد غذایی و نوشیدنیهای غیرالکلی نسبت به ماه قبل تغییر چندانی نداشت (5.4 درصد در مقابل 5.5 درصد). به صورت ماهانه، شاخص قیمت مصرف کننده 0.6 درصد افزایش داشت که نسبت به رشد 1.0 درصدی در فوریه کاهش داشته است. شاخص هماهنگ قیمتهای مصرفکننده در ماه مارس 6 درصد افزایش داشت که بالاترین رقم از زمان شروع این سری در سال 1990 بوده است.
آوریل 2022
نرخ تورم سالانه دانمارک در آوریل 2022 از 5.4 درصد در ماه قبل به 6.7 درصد افزایش یافت. این میزان بالاترین نرخ تورم از آگوست 1984 بود که عمدتاً با افزایش سریع قیمت مسکن و خدمات آب و برق (9.8 درصد در مقابل 7.0 درصد در مارس)، مواد غذایی و نوشیدنیهای غیر الکلی (7.1 درصد در مقابل 5.4 درصد)، حمل و نقل (10.9 درصد در مقابل 10.2 درصد) رستورانها و هتل ها (7.6 درصد در مقابل 5.8 درصد) تقویت شد. به صورت ماهانه، قیمت مصرف کننده 1.6 درصد افزایش یافت که بالاترین رکورد ثبت شده است و از رشد 0.6 درصدی در ماه مارس شتاب بیشتر را نشان می دهد. شاخص هماهنگ قیمتهای مصرفکننده در آوریل 7.4 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم از زمان شروع این سری در سال 1990 بود.
می 2022
در بحبوحه افزایش قیمت جهانی کالاها، با افزایش قیمت مواد غذایی و نوشیدنیهای غیرالکلی به میزان 10.1 درصد، (بیشترین میزان از اوت 2008) نرخ تورم سالانه دانمارک در ماه می 2022 از 6.7 درصد در ماه قبل (آوریل) به 7.4 درصد افزایش یافته است. این میزان بالاترین نرخ تورم از ماه می 1983 تا کنون بوده است. در همین حال، قیمت ها برای مسکن و آب و برق (9.1 درصد در ماه می در مقابل 9.8 درصد در آوریل) و رستورانها و هتل ها (7.1 درصد در مقابل 7.6 درصد نسبت به ماه گذشته) همچنان در حال افزایش میباشند. به صورت ماهانه، قیمت های مصرف کننده پس از افزایش 1.6 درصدی در ماه آوریل که بالاترین رکورد ثبت شده بود، این رقم در ماه می 0.9 درصد افزایش را نشان می دهند. شاخص هماهنگ قیمتهای مصرفکننده در ماه می 8.2 درصد افزایش یافت که بالاترین رقم از زمان شروع این سری در سال 1990 است.
بر اساس آمار موجود در دانمارک، مهم ترین رده در شاخص میزان هزینهها، مسکن و تاسیسات (29.4 درصد) است. مواد غذایی و نوشیدنیهای غیر الکلی 12.2 درصد را شامل میشود. سایر اقلام: حمل و نقل 11.8 درصد؛ تفریح و هزینههای فرهنگی 10.9 درصد; کالاها و خدمات متفرقه 9.6 درصد و رستورانها و هتل ها 6.2 درصد. مبلمان، کالاهای خانگی؛ پوشاک و کفش؛ مشروبات الکلی و تنباکو؛ سلامتی؛ ارتباطات و آموزش 19.9 درصد از کل هزینههای مصرفی را به خود اختصاص داده است.
قیمت ها در بحبوحه افزایش هزینههای جهانی انرژی و همچنین حمله روسیه به اوکراین افزایش یافته است. براساس گزارشهای رسمی منتشر شده، محرکهای اصلی تورم در دانمارک افزایش قیمت برق، گاز طبیعی، غذا و تنباکو بوده است. کمترین تغییرات نیز در حوزههای سلامت و بهداشت، آموزش، و ارتباطات گزارش شده است.
بدبینی فزاینده نسبت به اقتصاد در آخرین شاخص اعتماد مصرف کننده (CCI) منعکس شده که به منفی 22.4کاهش یافته است. این رقم کمترین میزان ثبت شده در تاریخ است، حتی در سال 2006، در آغاز بحران مالی، نیز از منفی 15.5تجاوز نکرد. ارزیابی خانوارها از وضعیت کلی اقتصادی کشور در سال آینده از منفی 22.2 در آوریل به منفی 23.2 در ماه می تغییر یافت. در حالی که ارزیابی کلی از وضعیت اقتصادی فعلی دانمارک با افت شدید از منفی 29.1 به منفی 37.8 تغییر یافته است.
افول رونق املاک: به نظر می رسد رونق 10 ساله املاک که در طول همه گیری شدیدتر شد، در حال کاهش باشد. طبق گزارش جدید هندلزبنکن، افزایش نرخ بهره و تورم بالا باعث میشود قیمت مسکن و آپارتمان تا پایان سال آینده بین 10 تا 15 درصد کاهش یابد. کارشناسان حوزه مسکن انتظار دارند مشکلات پیش روی بازار مسکن منجر به کاهش قیمت ها در کل کشور شود که پس از تابستان بیشتر نمایان خواهد شد.
بخش تجاری دانمارک بشدت تحت تاثیر افزایش سریع قیمت ها قرار گرفته است. قیمتهای تولیدکننده که اغلب برای اندازهگیری تورم استفاده میشود، در آوریل، سالانه 37.4 درصد افزایش یافت که بزرگترین افزایش از سال 2005 تاکنون بوده است.
آمار اشتغال در بالاترین حد خود: در حال حاضر 2.91 میلیون نفر شاغل در دانمارک وجود دارد که بالاترین رقم در تاریخ میباشد. سال گذشته در مجموع 157000 نفر جدید مشغول به کار شدند و اقتصاددانان پیش بینی میکنند با وجود عدم اطمینان ناشی از جنگ در اوکراین و تورم فزاینده، نرخ اشتغال همچنان به افزایش خود ادامه خواهد داد.
لارس روده، رئیس بانک مرکزی دانمارک، در بیانیه ای مدعی شد که: جنگ رشد تولید ناخالص داخلی را در سال جاری تقریباً 1 درصد کاهش داده و تورم را حدود 2 درصد افزایش می دهد. اقتصاد عمدتاً تحت تأثیر بازارهای صادراتی ضعیفتر، قیمتهای بالاتر انرژی و افزایش عدم اطمینان قرار خواهد گرفت، اما توازن پساندازهای عمومی و خصوصی سالم و بیکاری بسیار پایین نقطه شروع خوبی برای مقابله با پیامدهای اقتصادی حمله روسیه به اوکراین خواهد بود. بانک مرکزی رشد تولید ناخالص داخلی برای سال جاری و سال 2023 را 2.1 درصد پیشبینی میکند. رشد سال جاری یک درصد کاهش پیدا خواهد کرد زیرا تأثیرگذاری بالاترین نرخ تورم در سه دهه اخیر بر اقتصاد از هم اکنون شروع شده است. انتظار میرود قیمتهای مصرفکننده در سال 2022 تا 4.9 درصد افزایش یابد، ولی این افزایش بعد از آن در سالهای 2023 و 2024 به ترتیب، به 1.4% و 2.2 % کاهش یابد. در بدترین سناریو، که دسترسی به تمام انرژی از روسیه به اروپا قطع شود، بانک مرکزی رشد تولید ناخالص داخلی سال 2022 را 0.09 درصد و تورم را 8.8 درصد پیشبینی میکند که ناشی از افزایش قیمتهای انرژی خواهد بود.
بنا به اظهارات مقامهای ارشد اقتصادی دانمارک اقتصاد این کشور در حال حاضر آنقدر قوی است که میتواند در برابر اثرات تورم و جنگ در اوکراین مقاومت کند - این نتیجه آخرین بررسی وضعیت اقتصاد توسط وزارت دارایی است که ماه گذشته منتشر شد. این وزارتخانه پیش بینی رشد اقتصادی خود را برای سال 2022 نسبت به پیش بینی1.6 در ماه مارس به 3.4 درصد افزایش داده است.