اخبار اقتصادی دانمارک

گزیدۀ اخبار و تحولات اقتصادی دانمارک در نیمه اول دی 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

حمام خون بازار سهام برای نوو نوردیسک

شرکت نوو نوردیسک پس از اینکه آزمایش داروی کاهش وزن آن کمتر از انتظارات ظاهر شد، در روز جمعه شاهد کاهش ۶ /۶۸۷ میلیارد کرون (۵ /۹۴ میلیارد دلار) ارزش سهام خود بود. سهام در یک مقطع ۲۹ درصد سقوط کرد اما قبل از بسته شدن بازار بورس اندکی رشد کرد و سطح کاهش آن ۲۱ درصد ثبت شد. شرکت با این افت قیمت سهام، موقعیت خود به عنوان ارزشمندترین شرکت اروپایی را از دست داد. این یک شکست بزرگ برای نوونوردیسک بود که ارزش آن طی چند سال گذشته به دلیل تقاضای جهانی برای داروهای کاهش وزن و چاقی شگفت‌انگیز وگووی و اوزمپیک افزایش یافته است، اما سرمایه‌گذاران از نتایج آزمایشی برای داروی کاهش وزن بعدی آن، ترکیبی از وگووی و یکی دیگر از داروهای آن، به نام سکندا، Saxenda ناامید شدند. (بورسن)

 رشد اقتصادی ثابت در سه ماهه سوم

اقتصاد دانمارک در سه ماهه سوم کمتر از برآورد اولیه رشد کرد. آخرین داده‌های مرکز آمار دانمارک نشان می دهد که در سه ماهه سوم تولید ناخالص داخلی  (GDP)  ، ۰۹/ درصد رشد داشته است که عمدتاً ناشی از افزایش قابل توجه در صنعت است که در آن داروها محرک اصلی بوده اند. صادرات کالا و خدمات ۰۸/ درصد رشد کرد که بیشتر ناشی از صادرات کالا بود. رشد سالانه اقتصاد در سه ماهه سوم ۱ /۳ درصد بود. قبلا این رقم ۹ /۳ پیش بینی شده بود. (www.dst.dk)

 پاسخ رد نخست وزیر گرینلند به ترامپ

موته ایگده، نخست وزیر گرینلند، در پاسخ به پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس جمهور منتخب ایالات متحده مبنی بر اینکه ایالات متحده باید کنترل بزرگترین جزیره جهان را برای اهداف امنیت ملی به دست بگیرد بطور قاطعانه گفت: جزیره گرینلند برای فروش نیست. آقای ایگده در بیانیه ای قبل از کریسمس گفت: گرینلند مال ماست، ما برای فروش نیستیم و هرگز نخواهیم بود. این اظهارات منعکس کننده دیدگاه مته فردریکسن، نخست وزیر دانمارک، نیز بود. فردریکسن در بیانیه ای که توسط وزارت امور خارجه منتشر شد گفت: در یک وضعیت سیاسی امنیتی پیچیده، مانند شرایطی که در حال حاضر با آن روبرو هستیم همکاری‌های فراآتلانتیکی بسیار مهم است. در حالی که دولت مشتاقانه منتظر همکاری با دولت ترامپ است، گرینلند برای فروش نیست. (اکسترابلادت)

 سرمایه گذاری ۵ /۱ میلیارد دلاری دانمارک در امور دفاعی گرینلند

دولت از سرمایه گذاری چند میلیارد کرونی در امور دفاعی گرینلند خبر داده است. به دنبال گمانه زنی‌ها مبنی بر اینکه ترامپ رئیس جمهور منتخب آمریکا تلاش مجددی برای به دست گرفتن کنترل این کشور مهم ژئوپلیتیکی انجام خواهد داد، ترولز لوند پولسن، وزیر دفاع، پیش از تعطیلات کریسمس گفت که دانمارک سال ها در سرمایه گذاری کافی در قطب شمال کوتاهی کرده، اما اکنون در حال برنامه ریزی برای حضور قوی تر است. این طرح، با هزینه تخمینی ۵ /۱ میلیارد دلار، امکان خرید دو کشتی بازرسی جدید، دو هواپیمای بدون سرنشین دوربرد جدید و دو تیم اضافی سورتمه سگ را فراهم می‌کند. این سرمایه گذاری همچنین شامل تامین بودجه برای افزایش کارکنان در فرماندهی قطب شمال در نووک، پایتخت گرینلند، و ارتقای یکی از سه فرودگاه اصلی غیرنظامی‌گرینلند برای استفاده هواپیماهای جنگنده مافوق صوت اف-۳۵ می‌شود. وزیر همزمانی اعلام این خبر با  اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه مالکیت و کنترل جزیره بزرگ برای ایالات متحده یک ضرورت مطلق است، را یک «طنز سرنوشت» توصیف کرد. (دی آر)

 عدم توافق اقتصاددانان با بدبینی مصرف کنندگان

علیرغم ارقام مثبت دستمزد و اشتغال، خانوارها به طور فزاینده ای نگران اقتصاد شده اند. شاخص اعتماد مصرف کننده از ۳/۹- در ماه قبل به ۱/۱۳- در دسامبر کاهش یافت که پایین ترین میزان از ماه می ۲۰۲۳ است زیرا خانواده‌ها بدبین تر شده اند. علیرغم چشم انداز تیره، تحلیلگران می‌گویند که پس از سال ها تورم و نرخ بهره بالا نشانه‌هایی از بهبود شرایط اقتصادی مشاهده می‌شود. دلیل این خوشبینی پیشی گرفتن دستمزدها از نرخ تورم، و افزایش ثروت خانوارها بدنبال رشد قیمت املاک عنوان شده است. لوئیز آگرستروم هنسن، اقتصاددان دنسکه بانک، گفت: ما با عموم مردم در مورد اقتصاد نگرانی مشترک نداریم، اگرچه ابهامات بین‌المللی همچنان وجود دارد. سورن کریستنسن، اقتصاددان ارشد سودبانک، گفت بدبینی مصرف‌کننده می‌تواند با انتخاب مجدد دونالد ترامپ و همه تلاطم‌ها و عدم اطمینان که او به همراه خود می آورد مرتبط باشد. وی افزود: پوشش خبری در ماه‌های اخیر به شدت منفی بوده است. (تی وی۲)

دزدی از مغازه در بالاترین حد خود

گزارش جدید انجمن ملی خواربارفروشان دانمارکی حاکی از آن است که سال ۲۰۲۴ برای دزدان از مغازه‌ها یک سال رکورد بود. در مقابل سال بدی برای خرده فروشانی بود که امسال بیش از ۲ میلیارد کرون (۲۶۰ میلیون یورو) به دلیل دزدی از فروشگاه ضرر خواهند کرد. طبق این گزارش دزدی از مغازه‌ها ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است.  یانکی نوتافت، مدیر عامل این انجمن، در بیانیه ای گفت: صنعت خواربارفروشی دانمارک با چالش فزاینده‌ای مواجه است، تخمین‌های ما نشان می‌دهد که ضرر و زیان ناشی از دزدی از فروشگاه‌ها در دانمارک می‌تواند حتی بیشتر از ۲ میلیارد کرون ‌شده باشد. با در نظر گرفتن عواملی مانند ارقام پنهان، مالیات بر ارزش افزوده بالاتر و مشروبات الکلی دزدیده شده، زیان واقعی می‌تواند از ۴ /۲ میلیارد کرون (۳۱۲ میلیون یورو) فراتر رود. انجمن ملی خواربارفروشان دانمارکی خواستار تمرکز بیشتر پلیس بر دزدی از مغازه، به ویژه فروش مجدد کالاهای دزدیده شده در رسانه‌های اجتماعی و دیگر پلتفرم ها شده است. (www.esmmagazine.com)

از مزایای اجتماعی تا ۳۷ ساعت کار

پارلمان قانون جدیدی را تصویب کرده است که از اول ژانویه به اجرا در می‌آید. طبق این قانون دریافت کنندگان مزایای اجتماعی باید ۳۷ ساعت خدمات عمومی انجام دهند. این قانون دریافت کنندگان مزایای بیکاری و همچنین کسانی که کمک های ادغام دریافت می‌کنند، از جمله پناهندگان و ذینفعان الحاق خانواده را هدف قرار می دهد. به گفته آنه‌هالسبو-یورگنسن، وزیر کار، طرح تحت عنوان میزان کار، شامل کارآموزی و طرح‌های شغلی با یارانه دولتی است که برای اطمینان از خودکفایی افراد، مطابق با قانون، طراحی ‌شده است. با این حال، منتقدان ادعا کرده‌اند که اقدامات جدید فشار بیش از حد بر گروه‌های آسیب پذیر وارد خواهد آورد. همچنین، از اول ژانویه برای اتباع خارجی که برای مجوز اقامت مبتنی بر کار درخواست می‌کنند، یک الزام درآمد جدید وجود خواهد داشت. آژانس بین المللی استخدام و ادغام دانمارک (SIRI) اعلام کرد که حداقل درآمد به روز شده تضمین می‌کند که حقوق کارکنان خارجی قبل از اعطای مجوز مطابق با استانداردهای دانمارکی است. طبق این قانون، برای دریافت مجوز اقامت و کار، حقوق و شرایط شغلی افراد متقاضی کار باید مطابق با استانداردهای دانمارکی باشد. این بدان معناست که حقوق این افراد باید با هنجارهای نوع خاصی از اشتغال در دانمارک مطابقت داشته باشد. (siri.dk)

 نخست‌وزیر مردم را به ذخیره کردن لوازم اضطراری فرا خواند

حتی قبل از هشدار سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، در مورد پیامدهای احتمالی علیه دانمارک به دلیل حمایت از اوکراین، مته فردریکسن، نخست وزیر، گفت دانمارک باید مسئولیت بیشتری را برای امنیت خود در سال ۲۰۲۵ بپذیرد. نخست وزیر در مصاحبه با تی وی۲ گفت او به توصیه مقامات اورژانس مبنی بر تامین آب، غذا و داروی کافی برای عبور از بحران به مدت سه روز عمل می‌کند و از مردم خواست که همین کار را انجام دهند. او گفت: این به این دلیل نیست که ما انتظار یک حمله تهاجمی علیه دانمارک همانند آنچه در اوکراین اتفاق افتاد را داشته باشیم، اما خطر نوع دیگری از جنگ، مانند حملات هیبریدی یا سایبری، وجود دارد. در عین حال، سرویس‌های اطلاعاتی متحدان اتحاد دفاعی ما تخمین می‌زنند که روسیه آنقدر سریع در حال تجهیز مجدد است که می‌توانند ظرف چند سال به یک کشور ناتو حمله کند. خانم فردریکسن از وابستگی قبلی اروپا به سوخت‌های فسیلی روسیه، بویژه گاز طبیعی که به گفته او هزینه بسیار بسیار بالایی داشته، انتقاد کرد و همچنین اتکای اروپا به فناوری چین را نیز برجسته کرد. پیام نخست وزیر منعکس کننده ارزیابی سالانه تهدیدات منتشر شده توسط اطلاعات دفاعی (FE) در اوایل این ماه بود که در مورد افزایش تنش های جهانی ناشی از جنگ روسیه در اوکراین و جاه طلبی‌های آن در منطقه پس از شوروی، خطرات افزایش یافته برای ناتو از جمله تحریکات سایبری و نظامی در دریای بالتیک و قطب شمال را برجسته کرد. (دی آر)

 نگرانی مصرف کنندگان از بازگشت تورم

نگرانی‌ها در مورد افزایش تورم همچنان افکار عمومی را آزار می‌دهد و تقریباً نیمی از آنها نگران بازگشت مجدد آن در سال ۲۰۲۵ هستند. یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که ۴۷ درصد از پاسخ‌ دهندگان موافق هستند که تورم در سال آینده افزایش خواهد یافت، در حالی که تنها ۱۴ درصد مخالف هستند. اما به گفته یپه یول بوره، اقتصاددان ارشد، افزایش نرخ تورم احتمالاً متوسط خواهد بود و نزدیک به افزایش بالای ۱۰ درصدی سال ۲۰۲۲ نخواهد رسید. وی گفت: انتظار داریم تورم در سال ۲۰۲۵ به ۵ /۲ تا ۵ /۳ درصد برسد، در حالی که در پایان سال ۲۰۲۴ حدود ۵ /۱ درصد بود. اگرچه افزایش دستمزدها و اشتغال بالای تاریخی به بازیابی قدرت خرید از دست رفته در طول بحران ۲۰۲۲ کمک کرده است، جستجوهای گوگل نشان می دهد که علاقه عمومی‌به تورم دو برابر میزان قبل از بحران افزایش یافته است. این اقتصاددان گفت: سال ۲۰۲۲ اثر قابل توجهی روی بسیاری از مردم گذاشت، اما دلیلی برای خوش بینی در سال ۲۰۲۵ وجود دارد. شاخص های کلیدی اقتصادی، از جمله رشد اشتغال ۲۴۰۰۰ نفری در سال ۲۰۲۴، تصویر سالم تری را در مقایسه با دو سال پیش ترسیم می‌کند. (تی وی۲)

 ثروتمندان ثروتمندتر می‌شوند

شکاف ثروت همچنان در حال افزایش است. گزارش جدید شورای اقتصادی جنبش کارگری (AE) نشان می دهد که در سال ۲۰۲۳ یک درصد ثروتمندترین افراد کشور از افزایش درآمد واقعی پس از مالیات ۸ /۱۴ درصدی برخوردار بوده اند، در حالی که میانگین درآمدها ۰۶/ درصد کاهش داشته است. به گفته سون کاسپرسن، اقتصاددان ارشد، داده‌ها نشان می دهد که تورم، همراه با دستمزدهای راکد، قدرت خرید بسیاری از خانوارها را علیرغم رشد اقتصادی گسترده تر کاهش می دهد و سوالاتی را در مورد توزیع ثروت و عدالت اقتصادی ایجاد می‌کند. دلیل عمده این واقعیت که ثروتمندان نسبتاً تحت تأثیر تورم قرار نگرفته‌اند، سال خوبی برای بازار بورس و سهام بود. در حالی که تورم به درآمد متوسط دستمزد آسیب می رساند، ثروتمندان با افزایش ارزش سهام خود در بازار بورس ثروتمندتر شده اند. (ریتزا)