منطقه آزاد تجاری آفریقا
بیش از یک سال از آغاز به کار منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا (AfCFTA) می‌گذرد اما با این وجود، بازرگانان نیجریه‌ای و همچنین سیستم حمل و نقل بویژه کشتیرانی این کشور هنوز اطلاع چندانی از وضعیت این منطقه و همچنین مفاد توافقنامه منطقه آزاد تجاری آفریقا نمی دادنند.
منطقه آزاد تجاری آفریقا
منطقه تجارت آزاد قاره آفریقا یک منطقه تجارت آزاد است که در سال 2018 تأسیس شد و تجارت آن از 1 ژانویه 2021 آغاز گردید. این منطقه توسط توافقنامه تجارت آزاد قاره آفریقا بین 54 کشور از 55 کشور اتحادیه آفریقا ایجاد شد. منطقه تجارت آزاد بزرگترین منطقه در جهان از نظر تعداد کشورهای شرکت کننده از زمان تشکیل سازمان تجارت جهانی است. آکرا، غنا به عنوان دبیرخانه AfCFTA عمل می‌کند.
بر اساس اعلام اتحادیه (AU)، این منطقه پتانسیل ایجاد یک منطقه تجارت آزاد قاره‌ای با تولید ناخالص داخلی (GDP) ترکیبی 3.4 تریلیون دلاری را دارد.
AfCFTA یکی از پروژه‌های شاخص اولین برنامه پیاده سازی ده ساله (2023-2014) تحت دستور کار 2063 اتحادیه آفریقا با عنوان "آفریقایی که ما می‌خواهیم" است.
AfCFTA بر کاهش تعرفه‌ها و موانع غیرتعرفه ای و تسهیل حرکت آزادانه افراد و نیروی کار، حق اقامت، حق استقرار و سرمایه گذاری تاکید دارد.
در خصوص وضعیت منطقه آزاد تجاری آفریقا در نیجریه شورای حمل و نقل نیجریه روز دوشنبه اعلام کرد که یکی از چالش‌های اجرای منطقه آزاد تجاری قاره آفریقا این است که کشتیرانی نیجریه از محتوای این توافقنامه آگاهی ضعیفی دارند.
جولیانا ساکا، افسر میز صادرات، (شورای حمل و نقل)NSC، گفت که شورا حساسیت‌هایی را به‌ویژه در پست مرزی آغاز کرده است تا زنان و جوانان بیشتری را به صادرات تشویق کند.
ساکا همچنین گفت که اکثر فرستنده‌ها همچنان سیستم تجارت آنالوگ را به اتوماسیون ترجیح می‌دهند و اشاره کرد که اتوماسیون سریع‌تر، ایمن‌تر و راحت‌تر است.
یکی از چالش‌ها، دانش ضعیف فرستنده‌ها در مورد محتوای AfCFTA است. ما حساس سازی کرده‌ایم. ما حتی به این فکر می‌کنیم که آن را به درب خانه‌هایشان ببریم و آن را در این مراکز مرزی داشته باشیم تا زنان و حتی جوانان خود را به صادرات تشویق کنیم. دانش کلیدی است. ما همچنین به زیرساخت‌های ضعیفی که قبلاً در مورد آن صحبت کردیم نگاه می‌کنیم. این یکی از چالش‌هایی است که باعث دلسردی کشتیرانی می‌شود که مایل به صادرات کامل هستند. سپس، اتصال کم به بنادر نیجریه، سیستم حمل و نقل تک وجهی.
سپس، فرآیندها و رویه‌های دست و پا گیر بنادر وجود دارد. همچنین پنجره واحد ملی وجود ندارد. ما به آن فروشگاه تکی نیاز داریم که این تأخیر را متوقف کند زیرا هرگونه تأخیر در حمل و نقل هزینه بر است.
ساکا همچنین از ایست بازرسی‌های متعدد توسط برخی نهادهای دولتی در کریدورهای مرزی شکایت کرد.
چالش‌های منطقه آزاد در آفریقا
از جمله چالش‌های پیش روی منطقه ازاد تجاری آفریقا می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
میزان آمادگی کشورهای عضو اتحادیه آفریقا برای اجرای الزامات توافقنامه و پروتکل‌ها و ضمائم مربوط به آن متفاوت است. همچنین این یک واقعیت است که برای رونق AfCFTA، این قاره باید کسری زیرساخت موجود سالانه - حدود 108 میلیارد دلار آمریکا بر اساس گزارش بانک توسعه آفریقا در سال 2018 اعلام شده برطرف کند تا بتواند تجارت آزاد را پیش ببرد.
علاوه بر این، قاره آفریقا به میلیاردها دلار برای تقویت زنجیره تأمین و همچنین سیاست‌های مالی و پولی نیاز دارد تا اطمینان حاصل شود که مزایای توافق به حداکثر می‌رسد.
علاوه بر آن، نیاز به توسعه استراتژی‌های ملی برای هدایت اجرای AfCFTA وجود دارد. بر این اساس، کشورهای آفریقایی باید مایل به داشتن مرزهای باز باشند. برهمین اساس تحولاتی مانند بستن مرزهای نیجریه در آگوست 2019 با بنین و غنا ممکن است اثربخشی AfCFTA را فلج کند.