رونق بی سابقه بازار بورس اوراق بهادار ویتنام در سال 2021

سال 2021 سال بسیار موفقی برای بازار بورس و اوراق بهادار ویتنام بود.ویتنامی‌ها هرگز به اندازه سال گذشته به این بازار اقبال نکرده بودند.

گزارش مرکز سپرده­ گذاری اوراق بهادار ویتنام (VSD: Vietnam Securities Depository) نشان داده ­است که تعداد 226 هزار و 580 حساب اوراق بهادار در دسامبر 2021 افتتاح شده است که نسبت به ماه قبل، بیش از 6 هزار حساب افزایش یافته­ است. از حساب­های ذکر شده، 226 هزار و 309 حساب اشخاص حقیقی و فقط 190 حساب اشخاص حقوقی بود. بنابر این، در ماه دسامبر2021 بیشترین تعداد حساب­های اشخاص حقیقی افتتاح شده در تاریخ 21 ساله بازار اوراق بهادار ویتنام به ثبت رسید[1].

در کل، 1.35 میلیون حساب خرید و فروش اوراق بهادار در سال 2021 افتتاح شد که 1.5 برابر بیشتر از مجموع حساب­های بازشده طی 4 سال از 2017 الی 2020 بود[2].

تا پایان سال 2021، ویتنام دارای 4.3 میلیون حساب اوراق بهادار سرمایه گذاران­ حقیقی است که برابر با 4.4 درصد جمعیت این کشور است.

نمودار 1: تعداد حساب­های جدید اوراق بهادار ویتنام در سال 2021

ورود قدرتمند سرمایه گذاران نسل جدید به شکوفایی بازار بورس ویتنام در سال 2021 کمک کرده است که موجب شده است شاخص بورس ویتنام در اواخر سال 2021 به نزدیک 1500 برسد. شاخص بورس ویتنام در سال 2021 حدود 36 درصد بازدهی را به ثبت رسانده و بنابراین ویتنام رشد بازار بورس را برای سومین سال متوالی حفظ کرده­ و رتبه هفتم را در میان بازارهای سودآور بزرگ در جهان کسب کرده­ است. ویتنام در سال 2021 از همتایان منطقه ­ای خود مانند تایلند (14 درصد) و اندونزی (10 درصد) وضعیت بهتری داشته است که دلیل آن هجوم سرمایه گذاران حقیقی این کشور به سمت نوعی دارایی جدید می‌باشد[3].

نمودار: عملکرد سودآوری بازار بورس ویتنام در بازه 2021-2011

نقدینگی بازار نیز به لطف جریان نقدی سرمایه گذاران حقیقی که بازار را هدایت می‌کنند، به شدت افزایش یافت. میانگین ارزش معاملاتی از 19 هزار میلیارد ویتنام دونگ (حدود 818 میلیون دلار) در هر جلسه معاملاتی در ماه ژانویه 2021 به 40 هزار میلیون ویتنام دونگ (1.7 میلیارد دلار) در ماه نوامبر افزایش یافته­ است. حتی بازار بورس این کشور رکورد 56 هزار میلیارد ویتنام دونگ (حدود 2.4 میلیارد دلار) در یک جلسه معاملاتی در تاریخ 19 نوامبر را ثبت کرد. بنابراین، از اوایل 2021 تا پایان این سال میلادی، میانگین ارزش معاملاتی در هر جلسه ­ای حدود 26 هزار میلیارد ویتنام دونگ (1.1 میلیارد دلار) بوده که در مقایسه با سال 2020 حدود 258 درصد افزایش پیدا کرده ­است. تا پایان 28 دسامبر 2021، ارزش بازار به 7,729,000 میلیارد ویتنام دونگ (حدود 333 میلیارد دلار) رسید که نسبت به سال 2020 بالغ بر 46 درصد رشد داشته ­است. این میزان برابر با 122.8 درصد تولید ناخالص  ویتنام در سال 2020 بود[4]،[5].

افتتاح حساب­های جدید اوراق بهادار توسط سرمایه گذاران حقیقی در بحبوحه تحولات پیچیده و گسترده اپیدمی‌کووید 19 در سراسر ویتنام تسریع شده ­است. از یک طرف، اقدامات فاصله ­گذاری اجتماعی در مقیاس وسیع اجرا گردید و از طرف دیگر، سرمایه ­گذاری در اوراق قرضه شرکتی توسط دولت ویتنام تشدید شد، سایر شبکه ­های سرمایه­ گذاری نیز تحت تاثیر بیماری کرونا محدود شد.  البته با توجه به اینکه شرکت­های اوراق بهادار از خدمات احراز هویت غیر حضوری (eKYC) استفاده می‌کنند، کاربران می‌توانند به راحتی از طریق این خدمات افتتاح حساب کنند.

اوراق بهادار به کانال سرمایه­ گذاری مورد علاقه ویتنامی­ ها تبدیل شده است؟

اقتصاددان ویتنامی آقای «کان وان لوک» (Can Van Luc) درباره بازار بورس ویتنام اظهار نظر کرد که رشد بازار بورس ویتنام کمی سریع است و واقعیت اقتصاد کشور را منعکس نمی‌کند. به نظر وی، سرمایه­ گذاران داخلی بازار بورس ویتنام تحت تاثیر رفتار گله ­ای (گروهی) قرار گرفته­ اند. زیرا که بسیاری از شرکت­ها عملکرد خوب نداشته­ اند اما قیمت ­سهام آنها در بورس بسیار افزایش یافته ­است. نکته دیگری که آقای «لوک» به آن اشاره نمود این است که رشد بازار بورس ویتنام پایدار نیست و بیشتر در حوزه­ه ای بانکی، املاک، مصالح ساختمانی، منابع اساسی و خدمات مالی متمرکز است. این حوزه ­ها حدود 77 درصد ارزش بازار را تشکیل داده ­است. بنابراین اگر یکی از این حوزه ­ها دچار مشکل شود، کل بازار نیز گرفتار آن خواهد گردید[6].

با این حال، شرکت اوراق بهادار ویت درگون (Việt Dragon Securities Co (VDSC)) در گزارش استراتژی سرمایه­ گذاری خود برای سال 2022 پیش بینی کرد که شاخص بورس ویتنام –Vnindex- برپایه سناریوی رشد 17 درصدی سود هر سهم (ٍEPS: Earning per share) در سال 2022 به 1340 تا 1730 خواهد رسید. گزارش این شرکت نشان داد که روند جذب سرمایه گذاران حقیقی بخش اوراق بهادار در سال 2022 به لطف سودآوری بالای سال گذشته ادامه خواهد داشت و ماهانه حدود 150 هزار حساب جدید باز خواهند شد. میانگین نقدینگی بین 30 تا 35 تریلیون ویتنام دونگ در هر جلسه معاملاتی (1.3 میلیارد دلار تا 1.5 میلیارد دلار) برای سال 2022 پیش بینی می‌شود که نسبت به سال قبل حدود 36 درصد افزایش می یابد[7].

لازم به ذکر است علاوه بر توسعه سریع بازار اوراق بهادار، شاهد توسعه قابل توجه بازار املاک و تجارت الکترونیک ویتنام در سال گذشته بودیم.

برپایه گزارش­های گوگل (Google)، تماسک (Temasek) و باین اند کمپانی (Bain &Company)، تجارت الکترونیک ویتنام در سال 2021 علی رغم شیوع بیماری همه­ گیر کووید 19، به رقم 13 میلیارد دلار رسید که در مقایسه با سال 2020 از رشد 53 درصدی برخوردار بوده­ است[8]. تخمین زده شده­ است که تعداد مصرف کنندگان دیجیتال ویتنام تا پایان 2021 به رقم 53 میلیون نفر برسد[9]. از یک طرف، تعداد گروه­ های کالایی خریداری شده توسط خریداران ویتنامی‌بصورت آنلاین در سال 2021 نسبت به سال 2020 حدود 50 درصد افزایش یافته­ است. از طرف دیگر، تعداد فروشگاه­های آنلاین در ویتنام نیز رشد 40 درصدی را تجربه کرده­ است. این امر سبب شد که درآمد بخش خرده فروشی آن­لاین این کشور در مقایسه با سال 2020 حدود 1.5 برابر بیشتر گردد. برای اولین بار شاهد نزول پرداخت نقدی از 60 درصد در سال 2020 به 42 درصد در سال 2021 بوده­ ایم[10]. در حال حاضر ویتنام از لحاظ اندازه تجارت الکترونیک، دارای رتبه چهارم در جنوب شرق آسیا است اما انتظار می رود این میزان به 39 میلیارد دلار در سال 2025 برسد که در آن صورت، ویتنام رتبه دوم را در منطقه کسب خواهد نمود. شرکت­های گوگل، تماسک و باین اند کمپانی نیز پیش بینی کرده­ اند که بخش تجارت الکترونیک ویتنام دوره­ی 2025-2021 که رشد 35 درصدی را تجربه می‌کند، حائز بالاترین رشد در منطقه جنوب شرقی آسیا خواهد بود[11].

املاک ویتنام به ویژه زمین­ و مسکن­ نیز مورد توجه سرمایه گذاران ویتنامی قرار گرفته و دارای رشد فزاینده­ ای شده است. گزارش نوبیو نشان داده­ است که نسبت قیمت مسکن در درآمد سرانه شهر هانوی و هو شی مین در سال 2021 در مقایسه با سال 2020 به ترتیب حدود 27 و 22 برابر افزایش یافته است[12]. سرمایه­ گذاری در بخش املاک در سال 2021 بسیار قابل توجه بوده ­است. سرمایه اعتباری املاک در سه ماهه سوم 2021 نسبت به پایان 2020 از رشد 6 درصدی برخودار بوده ­است. جمع کل بدهی پرداخت نشده املاک ویتنام به حدود 2 میلیون میلیارد ویتنام دونگ (حدود 86 میلیارد دلار) رسید. سرمایه­گذاری خارجی در بخش املاک ویتنام حدود 2.6 میلیارد دلار بود که حدود 8 درصد کل سرمایه گذاری خارجی در ویتنام در سال 2021 می‌باشد[13]. اقتصاددان ویتنامی «کان وان لوک» معتقد است که جریان سرمایه­ گذاری در املاک در حال افزایش است. در حال حاضر دولت ویتنام برنامه ­ای جهت ارتقا سرمایه­ گذاری عمومی در دست دارد، بنابراین اجرای یک سری از پروژه ­های با مقیاس بزرگ، موتور محرکی  را برای کمک به رشد قوی این بازار ایجاد خواهند کرد[14].

[1] . https://dantri.com.vn/kinh-doanh/ky-luc-chua-tung-co-trong-lich-su-nguoi-viet-chay-dua-dau-tu-chung-khoan-20220109103022868.htm

[2].https://e.vnexpress.net/news/business/data-speaks/new-stock-accounts-in-2021-exceed-previous-four-year-total-4414501.html

[3]. https://e.vnexpress.net/news/business/data-speaks/vietnam-stock-market-7th-biggest-gainer-globally-4412066.html

[4]. https://dantri.com.vn/kinh-doanh/ky-luc-chua-tung-co-trong-lich-su-nguoi-viet-chay-dua-dau-tu-chung-khoan-20220109103022868.htm

[5].https://tuoitre.vn/chung-khoan-tang-gan-395-diem-chi-trong-nam-2021-20211231123038797.htm

[6] http://baochinhphu.vn/Kinh-te/Nam-2021-thi-truong-chung-khoan-nhieu-lan-thiet-lap-dinh-lich-su-moi/457707.vgp

[7]. https://vietnamnews.vn/economy/1111584/stock-market-to-make-robust-gains-as-2022-arrives.html

[8].https://vnexpress.net/nhung-dau-an-cua-lazada-viet-nam-nam-2021-4412080.html

[9].https://vnexpress.net/viet-nam-a-quan-tuong-lai-cua-thuong-mai-dien-tu-dong-nam-a-4394602.html

[10]. https://tuoitre.vn/thuong-mai-dien-tu-viet-nam-se-bung-no-nhat-dong-nam-a-20211126181605896.htm

[11].https://vnexpress.net/viet-nam-a-quan-tuong-lai-cua-thuong-mai-dien-tu-dong-nam-a-4394602.html

[12]. https://cafef.vn/thi-truong-bds-ngay-cang-nong-ty-le-gia-nha-tren-thu-nhap-tai-ha-noi-tp-hcm-thay-doi-ra-sao-chi-trong-nam-2021-20211216171544706.chn

[13] . این عدد براساس آمار گزارش سرمایه گذاری خارجی 2021 در ویتنام محاسبه شده است:

https://fia.mpi.gov.vn/Detail/CatID/f3cb5873-74b1-4a47-a57c-a491e0be4051/NewsID/5d476094-8272-4d9d-b810-1609ce7b67b3/MenuID

[14].https://thoibaotaichinhvietnam.vn/gia-bat-dong-san-co-kha-nang-tiep-tuc-tang-manh-97415.html