بانکداری دیجیتال در مالزی: مزایا و فرصت ها

بانک مرکزی مالزی قرار است اولین مجوزهای بانکداری دیجیتال خود را در اوایل سال 2022 صادر کند که این اقدام مالزی را به عنوان یکی از پیشگامان آسیای جنوب شرقی در این حوزه قرار میدهد. در این مطلب به بررسی مزایای این اقدام و ویژگی‌های بانکداری دیجیتال پرداخته شده است.

بانک مرکزی مالزی قرار است اولین مجوزهای بانکداری دیجیتال خود را در اوایل سال 2022 صادر کند، اقدامی‌که به گفته تحلیلگران، این کشور را به عنوان یکی از پیشگامان آسیای جنوب شرقی در حوزه فین‌تک قرار خواهد داد. در تاریخ 12 خرداد 1400 (2 ژوئن 2021)، بانک نگارا مالزی اعلام کرد که درخواست هایی برای مجوزهای بانکداری دیجیتال از 29 پیشنهاد دهنده مختلف دریافت کرده است که پس از بررسی‌های لازم تصمیم دارد در سه ماهه اول سال 2022 پنج مجوز در این حوزه صادر نماید. آستانه دارایی برای فعالیت این بانک ها در 5 سال اول فعالیت 3 میلیارد رینگیت (حدود 725 میلیون دلار) در نظر گرفته شده است. پس از این مرحله اولیه، محدودیت ها برداشته می‌شود و بانک های دیجیتال تحت قوانین مشابه بانک های معمولی قرار خواهند گرفت.

مالزی پس از سنگاپور که چهار مجوز فعالیت در حوزه بانکداری دیجیتال در سال 2020 صادر کرد، دومین کشور در حوزه آ سه آن خواهد بود که مجوزهای بانکداری دیجیتال صادر می‌کند. هنگ کنگ نیز در سال 2019 هشت مجوز صادر کرد که در منطقه آسیا و اقیانوسیه پیشرو است.

مزایای بانک دیجیتال

بانک‌های دیجیتال خدمات بانکی و مالی را کاملا به صورت آنلاین و بدون نیاز به شعب سنتی ارائه می‌دهند. گفته شده در بانک‌های دیجیتال علاوه بر انجام تمام فعالیت‌های بانکی معمول به صورت آنلاین، خدمات نوآورانه و در دسترسی را ارائه می‌کنند که بانک‌های سنتی معمولا انجام نمی‌دهند.

طرفداران بانکداری دیجیتال استدلال می‌کنند که چنین خدماتی می‌تواند به گروه‌هایی که از دریافت خدمات بانک‌های سنتی مستثنی شده‌اند یا از آنها محروم هستند، مانند ساکنان روستایی و کارگران شرکت‌های بزرگ، که ممکن است فاقد سابقه اعتباری برای دریافت وام یا دسترسی کم به خدمات مالی باشند، خدمات بهتری ارائه دهد. برخلاف بانک‌های سنتی، بانک‌های دیجیتال از مجموعه وسیع‌تری از داده‌ها، برای تعیین امتیاز اعتبار مشتریان خود استفاده می‌کنند.

بر اساس مطالعه‌ای که توسط Google، Temasek و Bain در سال 2019 انجام شد، 40 درصد از بزرگسالان مالزیایی «Underbanked» بودند (در تعاریف مرسوم بانکداری؛ به آنهایی که حساب بانکی دارند اما سرویس‌ها و محصولات مالی خود را خارج از سیستم بانکی تامین می‌کنند، Underbanked گفته می‌شود) در حالی که 15 درصد از آنها حساب بانکی نداشتند. در مقابل، آمار دولت مالزی می‌گوید که فقط هشت درصد از بزرگسالان مالزی حساب بانکی ندارند. دولت امیدوار است که بانک های دیجیتال بتوانند این رقم را به پنج درصد کاهش دهند.

از سوی دیگر برخی معتقدند بانک های دیجیتال برای مشاغل، به ویژه شرکت های کوچک و متوسط نیز مفید خواهند بود زیرا از طریق بانک‌های دیجیتال، این کسب ‌وکارها دسترسی بیشتری به وام‌ها، نرخ‌های وام‌گیری رقابتی‌تر و تأیید و پرداخت سریع‌تر وجوه خواهند داشت.

بازار بانک های دیجیتال

محدودیت‌های ترددی و لزوم رعایت پروتکل های بهداشت عمومی ناشی از همه‌گیری کرونا؛ جاذبه بیشتری برای مشتریان بانکداری سنتی در استفاده از خدمات بانکداری دیجیتال ایجاد کرده و علاقه مندان به استفاده از این ظرفیت هر روزه افزایش می یابد. بسیاری از مشتریانی که به دنبال به حداقل رساندن تماس‌های اجتماعی در شرایط ویژه کرونا هستند، استفاده از خدمات و ابزارهای مالی دیجیتال را به مراجعه حضوری به بانک ها ترجیح می دهند. در سال 2020، بیش از سه میلیون مشترک جدید خدمات بانکداری تلفن همراه به مشتریان در مالزی اضافه شد. علاوه بر این، در سال 2021 بیش از 400 هزار کسب و کار جدید برای استفاده از خدمات پرداخت QR کد در این کشور ثبت نام کردند که نشان دهنده افزایش 164 درصدی نسبت به سال گذشته است.

علاوه بر این، براساس نتایج یک مطالعه که توسط Visa Consumer Payment Attitudes صورت گرفته، نشان می دهد که بیش از 74 درصد از مردم مالزی از نحوه خدمات رسانی بانکداری دیجیتال آگاه هستند و 66 درصد نیز علاقه مند به استفاده از چنین خدماتی بودند. همین مطالعه نشان می دهد، ترجیح مالزیایی‌ها برای همراه داشتن پول نقد تنها 23 درصد است که نشان دهنده آمادگی برای پذیرش پرداخت های دیجیتال است. این مطالعه همچنین نشان داد که 78 درصد از پاسخ دهندگان علاقه مند به استفاده از بانکداری دیجیتال برای پرداخت قبوض، 69 درصد برای انتقال پول، 62 درصد برای پرداخت در مکان‌های خرده فروشی و 61 درصد برای مدیریت سپرده‌ها و برداشت ها هستند. این آمارها نشان می دهد که مالزیایی‌ها متمایل به استفاده از بانکداری دیجیتال و سایر خدمات فین تک هستند، اما منتظر ابزارها و زیرساخت های لازم برای این کار می‌باشند.

درخواست مجوزهای بانکداری دیجیتال در مالزی

براساس اظهارات مدیر توسعه مالی و نوآوری بانک مرکزی مالزی، این نهاد به دنبال سه نوع بانک دیجیتال در میان متقاضیان است:

- تخصصی: هدف قرار دادن بخش خاصی از مشتری با پیشنهاد محصولات مناسب،

- بازیگران اکوسیستم مانند برندها، و

- ارائه دهندگان خدمات بانکی پایه نوآورانه: در اینجا منظور ارائه محصولات ساده برای بانکداری روزمره با استفاده از فناوری‌های جدید می‌باشد.

متقاضیان مجوز بانکداری دیجیتال در مالزی شامل بانک‌های سنتی، شرکت‌های مخابراتی، شرکت‌های فناوری مبتنی بر اپلیکیشن، شرکت‌های بزرگ و سرمایه‌گذار می‌شوند. در میان 29 متقاضی مجوز بانکداری دیجیتال در مالزی، اسامی زیر قابل توجه می‌باشند:

گروه RHB (به عنوان یک بانک سنتی)، Axiata (یک شرکت مخابراتی)، Sunway (به عنوان یک هلدینگ توسعه دهنده املاک و مستغلات)، iFAST (پلتفرم فین‌تک)،  Sea Group (به عنوان یک شرکت توسعه دهنده بازی‌های آنلاین، تجارت الکترونیک و پرداخت)، AirAsia (به عنوان یک شرکت هواپیمایی از طریق برنامه مالی خود Big Pay متقاضی دریافت مجوز شده است)، Singtel (به عنوان یک شرکت مخابراتی سنگاپوری با برنامه Grab این درخواست را ثبت کرده) و گرین پکت (به عنوان یک شرکت فناوری).

فهرست متقاضیان نشان می‌دهد که بانکداری دیجیتال، فراتر از موسسات مالی سنتی، بخشی است که به روی صنایع با پیشینه‌های مختلف باز است. علاوه بر این، تنوع شرکت ها پتانسیل ادغام آتی فین تک با سایر خدمات را نشان می دهد.

آینده بانکداری دیجیتال در مالزی

بانک مرکزی مالزی تنها پنج مجوز بانکداری دیجیتال را با آستانه دارایی مورد اشاره صادر می‌کند، به این معنی که این توسعه بنیان بخش خدمات مالی این کشور را تغییر نخواهد داد. با این حال، راه‌اندازی اولین بانک‌های دیجیتال مالزی نقطه عطف مهمی در انتقال آن به بانکداری دیجیتال و خدمات فین‌تک است و این کشور را به  یک کانون فین‌تک در جنوب شرقی آسیا تبدیل می‌کند. علاوه بر بانک‌های دیجیتال، ظهور بخش خدمات مرتبط مانند کیف پول‌های الکترونیکی، پلت‌فرم‌های سرمایه‌گذاری دیجیتال و خدمات بودجه‌بندی، و همچنین سایر مشاغلی را که به دنبال ادغام گزینه‌های پرداخت دیجیتال در پلتفرم‌های خود هستند، ارتقا می‌دهد. بر این اساس، در حالی که تنها پنج نهاد در سال 2022 مجوز بانکداری دیجیتال را در مالزی دریافت خواهند کرد، ظهور بانکداری دیجیتال به نفع حوزه بسیار بزرگتری از کسب و کارها، چه در حوزه فین تک و چه فراتر از آن خواهد بود.