فعالیت های بین المللی ترکمنستان در حوزه حمل و نقل

ترکمنستان با وجود آنکه به آبهای آزاد دسترسی ندارد اما با توجه به موقعیت جغرافیایی که در میان کشورهای منطقه آسیای مرکزی دارد و دسترسی به سواحل دریای خزر، برای ایجاد کریدورهای حمل و نقلی در این منطقه تلاش می کند.

از اقدامات و تلاش های ترکمنستان در این مسیر به ویژه در بعد بین المللی ، ارائه قطعنامه‌های مرتبط با حوزه حمل و نقل در سازمان ملل متحد است که می‌تواند بستر موثری را برای گفتگو در زمینه حمل و نقل و پشتوانه بین المللی در این حوزه فراهم نماید.

روندی که طی سال های اخیر از سوی ترکمنستان برای ارائه قطعنامه‌های حمل و نقلی ارائه شده است:

 

• در شصت و نهمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 19 دسامبر 2014 ، قطعنامه تحت عنوان "نقش کریدورهای حمل و نقل و ترانزیت در تضمین همکاری بین المللی برای توسعه پایدار" به تصویب رسید.
• طی هفتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در 22 دسامبر 2015 ، قطعنامه ای تحت عنوان " همکاری همه جانبه بین روشهای حمل و نقل برای ترویج کریدورهای ترانزیت چند منظوره پایدار" تصویب شد.
• در 20 دسامبر 2017 ، در هفتاد و دومین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد، قطعنامه ای با عنوان "تقویت ارتباط بین شیوه‌های حمل و نقل برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار" تصویب شد.
• در 29 جولای 2021 قطعنامه پیشنهادی با عنوان"تقویت ارتباط بین انواع حمل و نقل برای دستیابی به حمل و نقل بین المللی پایدار و قابل اعتماد برای توسعه پایدار در طول و پس از همه گیری بیماری کرونا ویروس" در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به تصویب رسید.

همچنین ترکمنستان تلاش نموده میزبانی نشست های بین المللی حوزه حمل و نقل را نیز بر عهده گیرد:

• در نوامبر 2016 ترکمنستان میزبان نخستین کنفرانس جهانی حمل و نقل پایدار سازمان ملل متحد بود که منجر به تصویب اعلامیه عشق آباد شد.
• در 28 نوامبر 2018 ، کنفرانس بین المللی وزرای حمل و نقل کشورهای شرکت کننده در توافقنامه همکاری حمل و نقل و ترابری (موافقت نامه "Lapis Lazuli") بین جمهوری اسلامی افغانستان، جمهوری آذربایجان، گرجستان، جمهوری ترکیه و ترکمنستان در عشق آباد برگزار شد.
• در اولین مجمع اقتصادی خزر در آگوست 2019 در بندر ترکمنباشی، نشست وزرای حمل و نقل کشورهای حاشیه دریای خزر در زمینه توسعه همکاری‌های بین المللی حمل و نقل برگزار شد.
• قرار است در حاشیه پانزدهمین نشست سران اکو در عشق آباد (7 آذر 1400) نشست وزرای حمل و نقل این سازمان نیز برگزار شود.
• قرار است در آوریل 2022 نشست بین المللی وزرای حمل و نقل کشورهای در حال توسعه فاقد دسترسی به دریاها، از سوی ترکمنستان و به طور مشترک با سازمان ملل متحد برگزار شود.

اخیرا رئیس جمهور ترکمنستان در دومین کنفرانس جهانی حمل و نقل پایدار سازمان ملل متحد سخنرانی نمود که اهم موارد مطروحه در این نشست عبارتنداز:

• ترکمنستان به طور پیوسته طرفدار و شرکت کننده فعال کنفرانس جهانی حمل و نقل پایدار سازمان ملل متحد بوده و در سازمان ملل متحد آغازگر قطعنامه‌های شفاف و مهم در زمینه حمل و نقل پایدار در سالیان متوالی بوده است.
• ترکمنستان بازگشت دوباره به موضوع پیشنهادی پیشین مبنی بر تهیه و تدوین برنامه بین منطقه‌ای ویژه سازمان ملل متحد درخصوص توسعه حمل و نقل را پیشنهاد می‌نماید. ما بر این باوریم که وظایف و اهداف این برنامه بایستی با پیروی از چهار قطعنامه مربوط به توسعه همکاری‌های بین‌المللی در سیستم حمل و نقل مجمع عمومی، اسناد نهایی اولین کنفرانس جهانی سیستم حمل و نقل پایدار و سایر اسناد چند جانبه درخصوص تحکیم همکاری‌ها در زمینه حمل و نقل در سطح جهانی بیان شوند.
• توجه شما را به بی دفاع بودن کشورهای در حال توسعه در شرایط پاندمی و در وهله اول کشورهای فاقد دسترسی به آب‌های آزاد جهانی جلب نمایم. محدودیت‌های اجباری اعمال شده در حمل و نقل تأثیرات قوی خود را بر آن‌ها می‌گذارد. به همین دلیل، برون رفت از رکود برای آن کشورها دشوارتر از سایر کشورهاست. در حال حاضر ما حمایت و یاری رسانی سازمان ملل متحد به جامعه جهانی از طریق دفاتر بین‌المللی به کشورهایی که دچار این شرایط شده از جمله یاری رسانی به الحاق سازگار آن‌ها به سیستم حمل و نقل جهانی را الزامی می‌دانیم.
• تنظیم قوانین و مقررات، تسهیل امور گمرکی و مهاجرتی و تبادل نظر درباره سایر مسائل فوری همکاری‌های بین‌المللی در سیستم حمل و نقل، شرایط مطلوبی را برای آن ایجاد خواهد نمود.

 

 

مهمترین مسیرهای ترانزیتی مورد نظر ترکمنستان عبارتند از:

1) مسیر افغانستان- ترکمنستان- دریای خزر- آذربایجان- گرجستان- ترکیه- دریای مدیترانه- اروپا که به مسیر لاجورد (Lapis Lazuli ) معروف است

2)مسیر ترانزیتی ترکمنستان- دریای خزر- آذربایجان- گرجستان- رومانی

3) مسیر ترانزیتی ازبکستان- ترکمنستان- ایران- عمان (موسوم به موافقتنامه عشق آباد)

4) کریدور ریلی قزاقستان-ترکمنستان- ایران

5)کریدور ریلی ترکمنستان-ایران-ترکیه.