توسعه همکاری‌های ترکمنستان با اتحادیه اروپا

اتحادیه اروپا به دنبال افزایش گفت‌وگو و همکاری با ترکمنستان است و امیدوار است آن را تقویت نماید. افتتاح نمایندگی کامل اتحادیه اروپا در ترکمنستان در ژوئیه 2019 و بازدید هیئت های تجاری و رسمی از ترکمنستان، نشان دهنده علاقه استراتژیک متقابل برای تقویت روابط است.

در چارچوب راهبرد اتحادیه اروپا برای آسیای مرکزی، ترکمنستان از برنامه‌های منطقه‌ای اتحادیه اروپا در زمینه‌های حکومت داری، مدیریت مخاطرات مرتبط با بلایا، تجارت، حمایت از بخش خصوصی (عمدتاً شرکت های کوچک و متوسط)، مدیریت مرز و مبارزه با قاچاق مواد مخدر بهره می‌برد.

تقویت روابط دوجانبه سودمند، سنگ بنای سیاست خارجی ترکمنستان در قبال اتحادیه اروپاست. اقدامات مشخصی برای پیشبرد این مشارکت در حال انجام است. در این راستا می‌توان به دیدار مهم سردار بردی محمداف رئیس جمهور ترکمنستان و چارلز میشل رئیس شورای اروپا در سپتامبر 2023 در نیویورک اشاره نمود.

ترکمنستان قصد دارد گام های بیشتری برای پیشبرد همکاری با اتحادیه اروپا بردارد. رشید مردوف وزیر امور خارجه ترکمنستان در جلسه مورخ 23 مارس 2024 کابینه وزیران مجموعه ای از پیشنهادات مربوطه را ارائه نمود. این پیشنهادها که توسط رئیس جمهور سردار بردی محمداف به تصویب رسید، حوزه‌های مختلف همکاری موارد ذیل را در بر می‌گیرد.

تعامل منطقه‌ای

یکی از نکات برجسته، نشست پیشنهادی وزرای خارجه در قالب «آسیای مرکزی- اتحادیه اروپا» بود که در ماه اکتبر در عشق آباد برنامه‌ریزی و برگزار شد. این گردهمایی نویدبخش تقویت گفتگوهای منطقه ای است.

روابط پارلمانی

برای تقویت همکاری‌های بین پارلمانی، سفر نمایندگان مجلس ترکمنستان به بروکسل در نیمه دوم سال 2024 برنامه ریزی شد.

بازدیدها

بازدیدهای منظم و سیستماتیک نمایندگان اتحادیه اروپا از ترکمنستان در طول سال پیشنهاد شد که ارتباطات مستقیم را تسهیل می‌کند.

انرژی

پیش نویس توافقنامه چارچوب بین ترکمنستان و اتحادیه اروپا در بخش انرژی در دست توسعه است. علاوه بر این، یک گروه اختصاصی ترکمن-اروپایی برای تقویت همکاری در این زمینه حیاتی ایجاد خواهد شد.

حمل و نقل

به منظور توسعه مشارکت حمل و نقل گسترده بین ترکمنستان و اتحادیه اروپا، پیشنهاد شد که موضوع تشکیل یک پلت فرم هماهنگی در قالب اتحادیه اروپا – آسیای مرکزی بررسی شود.

پیوندهای بشردوستانه

برای تعمیق پیوندهای بشردوستانه، پیشنهادها شامل توسعه برنامه‌های آموزشی جدید، به ویژه در آموزش حرفه ای، با همکاری ساختارهای مرتبط اتحادیه اروپاست. علاوه بر این، عشق آباد میزبان گفتگوی حقوق بشر بین ترکمنستان و اتحادیه اروپا در ماه ژوئن سال 2024 است.

همکاری بین المللی

در نهایت، پیشنهاداتی برای آغاز روند الحاق ترکمنستان به صندوق بین المللی توسعه کشاورزی(IFAD) و میزبانی مشترک یک مجمع بین المللی امنیت غذایی با سازمان غذا و کشاورزی(FAO) در عشق آباد در نوامبر سال گذشته میلادی ارائه شد.

این ابتکارات بر اساس نتایج سفر اخیر هیئت های ترکمنستانی به مدیریت وزیر امور خارجه ترکمنستان از اتریش، بلژیک و ایتالیا شکل گرفت.

در نشست سران وزارت خارجه کشورهای آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا در لوکزامبورگ در ماه اکتبر 2023، نقشه راه مشترک برای تعمیق روابط بین منطقه ای به تصویب رسید. در این زمینه، ابتکاراتی به رئیس جمهور ترکمنستان، از جمله برگزاری تعدادی از رویدادهای کلیدی در سال 2025 شامل موارد ذیل
پیشنهاد شد:

• نشست گفتگوی بین پارلمانی؛
• بیستمین نشست وزرای امور خارجه کشورهای آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا در عشق آباد؛
• سفر کمیسر اتحادیه اروپا برای همکاری‌های بین المللی به ترکمنستان؛
• مجمع مدیران زن آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا در عشق آباد (در دهه اول آوریل 2025)؛

همچنین پیشنهادی در رابطه با نشست آتی با حضور سران کشورهای آسیای مرکزی و رؤسای شورای اروپا و کمیسیون اروپا که قرار است در ماه آوریل سال جاری در سمرقند برگزار شود، ارائه گردید.در چارچوب همکاری با اتحادیه اروپا نیز پروژه‌هایی در زمینه‌های آموزشی، اکولوژی و توسعه اقتصاد مدور به اجراء گذاشته می‌شود.

منابع :

1. https://www.eeas.europa.eu/eeas/eu-turkmenistan-relations_en
2. https://www.eeas.europa.eu/sites/default/files/documents/2023/EEAS-%20FACTSHEET-Turkmenistan_October2023.pdf
3. https://www.newscentralasia.net/2024/03/25/turkmenistan-outlines-further-steps-to-expand-cooperation-with-the-european-union/
4. https://www.newscentralasia.net/2025/01/18/turkmenistan-outlines-plans-for-cooperation-with-the-european-union-in-2025/