اخبار اقتصادی ازبکستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ازبکستان در نیمه دوم شهریورماه 1400 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد.

• احداث نیروگاه بادی 100 مگاواتی در قره قالپاقستان توسط شرک آکوا پاور عربستان؛ بر اساس اعلام وزارت انرژی ازبکستان شرکت آکوا پاور عربستان سعودی در رقابت با شرکت مصدر امارات و شرکت Voltalia فرانسه برنده مناقصه احداث نیروگاه 100 مگاواتی جمهوری قره قالپاقستان این کشور شده است و مقرر گردیده که ظرف 2 سال از تاریخ امضای موافقتنامه پروژه در ازبکستان به بهره برداری برسد. بر اساس ارزیابی پیشنهادهای دریافتی، شرکت آکوا پاور با ارائه تعرفه 2.56 سنت آمریکا به ازای هر کیلووات ساعت برق، برنده مناقصه شده است.  شرکت مذکور در اوایل سال جاری میلادی قرارداد احداث دو نیروگاه بادی دیگر را در استان بخار با وزارت انرژی ازبکستان امضا نموده است.
• برنامه ازبکستان جهت توسعه صنایع داروسازی؛ در مراسم معرفی پروژه‌های جدید در صنعت داروسازی ازبکستان که با حضور شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان برگزار گردید اعلام شد که پیش بینی شده است در 5 سال آینده میزان تولید دارو در ازبکستان 3 برابر افزایش یافته و 80 درصد نیاز بازار داخلی توسط تولیدات داخلی رفع شود و در نظر است با این هدف 104 پروژة سرمایه گذاری به ارزش کل 1 میلیارد و 250 میلیون دلار اجرا شود.
• افزایش بدهی خارجی ازبکستان؛ به گزارش وزارت دارایی ازبکستان، در 1 جولای 2021 میزان بدهی خارجی دولت ازبکستان به 21.8 میلیارد دلار رسید که به 34.7 درصد تولید ناخالص داخلی رسیده است. لازم به ذکر است که بدهی کل دولت ازبکستان در این تاریخ 24.2 میلیارد دلار برابر با 38.5 درصد تولید ناخالص داخلی و 2.4 میلیارد دلار آن برابر با 3.8 درصد تولید ناخالص داخلی کشور به سهم بدهی داخلی تعلق دارد.
• برگزاری هفتمین اجلاس کمیتة فرعی همکاری اقتصادی و بازرگانی بین ازبکستان و چین؛ در هفتمین اجلاس کمیتة فرعی همکاری اقتصادی و بازرگانی بین ازبکستان و چین که به صورت برخط برگزار گردید آمار زیر اعلام شد:
• در نیمة اول سال 2021 میزان سرمایه گذاری‌های چین در ازبکستان بیش از 1 میلیارد دلار بود که 25 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال 2020 را نشان می دهد.
• در 7 ماه اول سال 2021 میزان گردش تجارت خارجی ازبکستان 21.6 میلیارد دلار بوده و 4 میلیارد دلار (18.7درصد) آن به سهم تجارت با چین تعلق داشت و چین در این دوره برترین شریک تجارت خارجی ازبکستان شد. میزان تجارت خارجی ازبکستان با چین  در 7 ماه اول سال 2021 نسبت به مدت مشابه سال گذشته 16.9درصد یا 581 میلیون دلار افزایش یافته است.
• در 7 ماه اول سال 2021 چین بزرگترین وارد کنندة محصولات ازبکستان نیز بوده و در این دوره کالاهای 1.3 میلیارد دلاری ازبکستان را که 15.9 درصد کلیة صادرات ازبکستان است وارد کرد و این آمار 287میلیون دلار یا 28 درصد بیشتر از مدت مشابه سال 2020 است.

• دیدار رئیس جمهور ازبکستان با رئیس جمهور ایران؛ شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان در روز اول سفرش به شهر دوشنبه با ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران دیدار کرد. رئیس جمهور ازبکستان در آغاز دیدار انتخاب آقای رئیسی به ریاست جمهوری ایران را بار دیگر به وی صمیمانه تبریک گفته و برای ایشان آرزوی موفقیت در فعالیت پرمسئولیت بیان نمود. طرف ها ضمن بررسی جداگانة مسایل گسترش همکاری عملی، خاطرنشان کردند که از آغاز سال جاری نمودارهای تجارت فیمابین در حال افزایش بوده و پروژه‌ها در زمینه‌های کشاورزی، طیور، شیلات، صنعت غذایی و غیره با موفقیت اجرا می‌شود.

رؤسای جمهور دو کشور در مورد فعال سازی کار کمیسیون مشترک با هدف تداوم سرعت روابط اقتصادی و بازرگانی و مشخص کردن نقاط جدید رشد، همچنین بررسی دقیق دورنماهای تقویت تعاون صنعتی و امکانات به کار گیری مؤثرتر پتانسیل ترانزیت دو کشور بر اساس نقشة راه توافق کردند. میرضیایف و رئیسی مسایل منطقه ای را با نظر به اوضاع افغانستان مورد بررسی قرار دادند.

• تبدیل ازبکستان به پنجمین کشور تولید کنندة اورانیوم در جهان؛ازبکستان در سال 2020 با تولید 3500 تن اورانیوم پنجمین کشور تولید کنندة اورانیوم در جهان پس از قزاقستان (19.5 هزار تن یا 41 درصد)، استرالیا (6.2 هزار تن)، نامیبیا (5.4 هزار تن) و کانادا (3.9 هزار تن) شد. میزان تولید اورانیوم در ازبکستان در سال 2019 نیز 3500 تن و در سال 2018، 3445 تن بود.
• افزایش ذخایر ارز و طلای ازبکستان؛ میزان ذخایر ارز و طلای ازبکستان در 1 سپتامبر 2021 بالغ بر 35 میلیارد و 430 میلیون دلار بود که 320.2 میلیون دلار بیشتر از ماه قبل است/
• افزایش گردش تجارت خارجی ازبکستان در 8 ماه نخست سال 2021؛ میزان گردش تجارت خارجی ازبکستان در 8 ماه نخست سال 2021 بالغ بر 24 میلیارد و 960 میلیون دلار بود که افزایش 383 میلیون دلاری یا 1.6 درصدی نسبت به مدت مشابه سال 2020 را نشان می دهد. از جمله در دورة مورد بررسی، میزان صادرات بالغ بر 9 میلیارد و 280 میلیون دلار (کاهش 20.1 درصدی نسبت به مدت مشابه 2020) و میزان واردات 15 میلیارد و 680 میلیون دلار (افزایش 2.9 درصدی نسبت به مدت مشابه 2020) بود.

بیشترین حجم گردش تجارت خارجی با چین (19.2 درصد) ، فدراسیون روسیه (17.9 درصد)، قزاقستان (9.9 درصد)، ترکیه (8.6 درصد)، جمهوری کره (4.8 درصد)، قرقیزستان (2.4 درصد) و آلمان (1.9) است.

• آمار تولیدی و تجاری ازبکستان در 8 ماه نخست 2021؛
• تولید 130 هزار خوردو سواری؛
• تولید 730 هزار تن؛ 5 درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل.
• 948هزار تن میوه و سبزیجات به ارزش 548.6 میلیون دلار؛
• صادرات 1.91 میلیارد دلاری محصولات نساجی و سهم 26 درصدی آن در صادرات کل ازبکستان؛ در سال 2020 کل صادرات ازبکستان به همین مقدار بوده است. حدود 83 درصد کل صادرات ازبکستان در این حوزه به روسیه 34.2 درصد (619.1 میلیون دلار)،چین 23.8 درصد (455.5 میلیون دلار)،ترکیه13.6 (259.6 میلیون دلار)،قرقیزستان13.2 درصد (251.6 میلیون دلار) است.
• مونتاژ و فروش خودروهای شورلت و اتوبوس های SamAuto در آذربایجان؛ در 17 سپتامبر 2021 ، مراسم افتتاحیه خط تولید UzAuto Motors JSC و SamAvto JV LLC در حومه شهر باکو جمهوری آذربایجان برگزار شد. در اولین مرحله همکاری، تولید و فروش خودروهای شورلت نکسیا، شورولت کبالت در کارخانه شرکت Azermash SR و در مرحله دوم شورولت داماس و شورولت لابو تولید می‌شود. ظرفیت تولید خوردوهای فوق 5 هزار دستگاه در سال است. همچنین مقرر گردیده که اتوبوس های شرکت SamAvto ازبکستان نیز با ظرفیت 1000 دستگاه در سال تولید و مونتاژ گردند.

ازبکستان در نظر دارد تا با سرمایه گذاری مشترک با جمهوری آذربایجان و ازبکستان، ضمن حضور در بازار این کشور ، امکان ورود به بازارهای صادراتی گرجستان، ترکیه و کشورهای آفریقایی را فراهم نماید.

• ایجاد مجتمع جدید استخراج و پردازش سنگ طلا در ازبکستان؛ ازبکستان در نظر دارد که مجتمع جدیدی برای استخراج و پردازش سنگ طلا به ارزش حدود 275 میلیون دلار احداث نماید. 29.6 میلیون دلار توسط کارخانه معدن و متالورژی نوایی و 245.07 میلیون دلار دیگر از طریق وام بانک های خارجی تامین می‌گردد. انتظار می رود این مجتمع در دسامبر 2024 راه اندازی شود. این شرکت ظرفیت های اضافی را برای استخراج 4 میلیون تن سنگ طلا در سال ایجاد می‌کند.
• امضای سند تسهیل گمرکی توسط رئیس جمهور ازبکستان؛ بر اساس سند مذکور از اول اکتبر سال 2021، پست های گمرکی جهت ایجاد "اظهارنامه الکترونیک از راه دور" در مرحله اول در بخش های گمرک مناطق تاشکند، سیردریا ، قشقه دریا، و خوارزم و از 1 آوریل 2022 در سایر بخشها ظاهر می‌شوند. این پست ها اظهارنامه‌های گمرکی الکترونیکی کالاها را برای شرکت کنندگان در فعالیت های اقتصادی خارجی از راه دور پردازش می‌کند.

از 1 دسامبر، در ایست­های بازرسی مرزی برای وسایل نقلیه ، تأیید اسناد ارائه شده توسط خدمات دامپزشکی و قرنطینه گیاهی از طریق سیستم اطلاعات گمرک "پنجره واحد" انجام می‌شود. الصاق مهر و ثبت اسناد لغو می‌شود. از 1 ژانویه 2022 ، عوارض گمرکی که بیش از میزان مقرر پرداخت و یا اخذ شده است، ظرف سه روز به پرداخت کنندگان بازگردانده می‌شود. برای پرداخت های معوق یا مرحله ای (اقساطی) حقوق گمرکی ، حداقل مدت 14 روز تعیین می‌شود ، که طی آن هیچ گونه بهره ای دریافت نمی‌شود. همچنین ، از 1 ژانویه ، مطابق توصیه‌های سازمان جهانی گمرک ، آزمایشگاه مرکزی گمرک در کمیته دولتی گمرک ایجاد می‌شود. این آزمایشگاه، بررسی کالاها و سایر خدمات مربوط به صدور گواهینامه کالا را انجام می دهد.

• ارتقا یک رتبه ای ازبکستان در شاخص های  عملکرد رقابت صنعتی یونیدو؛ در گزارش سالانه "شاخص های عملکرد  رقابت صنعتی سال 2021 سازمان توسعه صنعتی سازمان ملل متحد (UNIDO)، ازبکستان با کسب رتبه 94 از بین 152 کشور ، رتبه خود را در مقایسه با سال قبل با یک رتبه ارتقا داده است. با توجه به توزیع منطقه ای رتبه بندی ، ازبکستان در بین کشورهای آسیای مرکزی و غربی قرار دارد ، از بین 22 کشور در رتبه یازدهم قرار دارد و نسبت به سال گذشته 2 مکان موقعیت خود را بهبود بخشیده است. ازبکستان همچنین در بین کشورهای مستقل مشترک المنافع ، پس از روسیه ، بلاروس ، قزاقستان و اوکراین رتبه 5 را دارد.
• برنامه‌های اقتصادی ازبکستان برای 5 سال آینده؛ رئیس جمهور ازبکستان در نشست حزب لیبرال دمکراتیک این کشوربه برخی از برنامه‌های اقتصادی ازبکستان برای چند سال آینده به شرح ذیل اشاره نمودند.
• ازبکستان در نظر دارد طی 5 سال آینده نیروگاه‌های بادی، خورشیدی و آبی با ظرفیت بیش از 5000 مگاوات راه اندازی کند؛ در نتیجه سالانه حدود 3 میلیارد متر مکعب گاز طبیعی صرفه جویی می‌شود.
• اتخاذ برنامه‌های خاص برای تحریک تولید و استفاده از خودروهای برقی؛
• کاهش نرخ تورم به 5 درصد تا پایان سال 2023؛
• عدم تجاوز کسری بودجه دولت از 2.5 درصد تولید ناخاص داخلی؛
• عدم تجاوز بدهی‌های خارجی از 5 میلیارد دلار و کل بدهی‌های عمومی از 50 تا 60 درصد تولید ناخالص داخلی؛
• جذب 120 میلیارد دلار سرمایه گذاری طی 5 سال آینده شامل حداقل70 میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی.
• افزایش 1.7 برابری پتانسیل صادراتی و افزایش صادرات به 30 میلیارد دلار در سال 2026؛
• کاهش سهم صادراتی مواد اولیه از 46 درصد فعلی به 23 درصد و افزایش 2.5 برابری حجم محصولات تولیدی؛
• افزایش 1.6 برابری سرانه تولید ناخالص داخلی.
• برگزاری مناقصه احداث سه نیروگاه خورشیدی در ازبکستان؛ وزارت انرژی ازبکستان و شبکه ملی برق ملی ازبکستان از آغاز مرحله مناقصه (درخواست صلاحیت) برای تولیدکنندگان مستقل برق (سرمایه گذاران-توسعه دهندگان) برجهت اجرای پروژه‌های ساخت 3 نیروگاه خورشیدی خبر دادند. این پروژه‌ها توسط وزارت نیرو ، وزارت سرمایه گذاری و تجارت خارجی و آژانس توسعه مشارکت بخش دولتی-خصوصی زیر نظر وزارت دارایی و با حمایت شرکت مالی بین المللی اجرا می‌شود. این پروژه ساخت سه ایستگاه خورشیدی با ظرفیت کلی تا 500 مگاوات در مناطق نمنگان (150 مگاوات) ، بخارا (250 مگاوات) و خوارزم (100 مگاوات) را پیش بینی می‌کند.