پارک‌های صنعتی و علمی فناوری در اروگوئه
اروگوئه در سال‌های اخیر شاهد رشد پارک‌های صنعتی و علمی و فناوری بوده و با توجه به همسو بودن پارک‌های صنعتی و پارک‌های علمی-فناوری در توسعه صنعت، دانش، فناوری و تحقیقات علمی، این پارک ها به یکدیگر پیوند خورده و طبق قوانین اروگوئه در اکثر موارد دارای مزایای مشترک هستند. در این گزارش سعی به‌طور خلاصه به قوانین، مزایا و نوع فعالیت پارک‌های یادشده اشاره می ود.
موقعیت استراتژیک اروگوئه به‌عنوان دروازه ورود به منطقه و مجاورت با دو کشور بزرگ آمریکای جنوبی (برزیل و آرژانتین) موجب شده است که تجارت این کشور با بازارهای بزرگ جهانی تسهیل گردد. اروگوئه با در اختیار داشتن زیرساخت‌های تدارکاتی با کیفیت بالا، فناوری مخابراتی پیشرفته و یکی از بهترین عرضه‌کنندگان انرژی با منابع تجدید پذیر در آمریکای لاتین، در جایگاهی مناسب برای توسعه طرحهای مختلف سرمایه‌گذاری و ایجاد پارک های صنعتی و فناوری قرار گرفته است.
تعریف و طبقه‌بندی
بر اساس اعلام سازمان توسعه صنعتی ملل متحد (UNIDO)، یک شهرک صنعتی به‌عنوان یک منطقه شهری محسوب می‌شود و طبق یک طرح کلی می‌بایست مجهز به جاده، وسایل حمل‌ونقل و خدمات عمومی بوده و دارای شرکت‌های تولیدی فعال یا در دست بهره‌برداری باشد. این شرکت‌ها در برخی از موارد خدمات و امکانات مشترکی را دنبال می‌کنند و گاهی به‌صورت مستقل به فعالیت می‌پردازند.
طبق تعریف سازمان توسعه صنعتی ملل متحد، پارک‌های صنعتی بر اساس ویژگی‌ها و معیارهای خاصی به شرح ذیل طبقه‌بندی می‌شوند:
طبق مکان جغرافیایی:
- پارک‌های شهری
- پارک‌های نیمه‌شهری
طبق نوع فعالیت‌هایی که در پارک انجام می‌شود:
- پارک تخصصی (متمرکز بر صنعت و فناوری)
- کامپوزیت (با فعالیت‌های مختلف و لزوما با یکدیگر در ارتباط نیستند)
- کمکی (مجموعه شرکت‌هایی که به شرکت‌های بزرگ‌تر خدمات عرضه می‌کنند)
با توجه به سیاست‌های اجرایی پارک:
- توسعه یا ارتقا
- میزان پراکندگی پارک
با توجه به حمایت‌کننده مالی:
- تحت حمایت دولت
- تحت حمایت بخش خصوصی
- تحت حمایت بخش دولتی و خصوصی
از طرفی پارک‌های علمی- فناوری (که در اکثر موارد تحت حمایت بخش دولتی قرار دارند) برای ایجاد یک منطقه جغرافیایی محدود و باهدف توسعه و استفاده از فعالیت‌های علمی و فناوری و ارتقای سطح کیفی شرکت‌های دانش‌بنیان، مؤسسات تحقیقاتی (در بسیاری از موارد مربوط به دانشگاه‌ها) و غیره به فعالیت می‌پردازند.
عناصر اساسی پارک‌های علمی-فناوری شامل: توسعه تکنولوژیکی؛ حضور در امور همکاری‌های فناوری؛ توسعه شرکت‌های جدید مبتنی بر فناوری؛ مشارکت در توسعه محیط‌زیست بر اساس ارتقا و انتشار دانش می‌باشند.
مدل‌های پارک‌های صنعتی و علمی - فناوری در اروگوئه
در اروگوئه، پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری دارای 3 نوع شخصیت حقوقی هستند:
1- ایجادکنندگان یا مؤسسان: اشخاص حقوقی دولتی یا خصوصی که فعالیت‌های لازم برای تاسیس پارک‌ها را با رعایت الزامات از پیش تعیین‌شده در زمینه‌های زیرساختی، کالا و ارائه حداقل خدمات انجام می‌دهند.
2- اپراتورها: درصورتی‌که مؤسسان وظایف خود را برون‌سپاری کنند، این اپراتورها (اشخاص حقوقی دولتی یا خصوصی) هستند که مدیریت انجام فعالیت‌ها ازجمله ارائه خدمات و غیره را بر عهده می‌گیرند.
3- کاربران: اشخاص حقوقی که فعالیت‌های صنعتی یا خدماتی را با هدف تحریک زنجیره‌های ارزش صنعتی در داخل پارک‌های صنعتی و علمی- فناوری توسعه می‌دهند.
چارچوب قانونی و نظارتی
چارچوب قانونی اروگوئه مزایای قابل‌توجهی را برای بهره‌برداری از پارک‌های صنعتی و علمی- فناوری اروگوئه ارائه می‌دهد. این قانون (19،784 و 17،547) مشوق‌های مهمی برای شرکت‌هایی که مایل به استقرار در این پارک‌ها هستند در نظر گرفته است. به‌طور مثال جهت راه‌اندازی شرکت‌ها در پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری در این کشور، مزایایی مانند معافیت‌های مختلف و تخفیف های مالیاتی خاص اعطا می‌شود. همچنین استقرار در پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری اروگوئه با ایجاد هم‌افزایی میان شرکت‌ها موجب کاهش برخی از هزینه‌ها مانند برق، آب، زیرساخت‌های جاده‌ای، روشنایی، اینترنت، نظافت و غیره می‌گردد. برخی از پارک‌های صنعتی و فناوری دارای چندین زنجیره تولید عمودی هستند و با ایجاد یک فضای مستعد در گسترش تکنولوژی، نوآوری و افزایش رقابت، کارکرد این پارک‌ها را به‌صورت مضاعف توسعه می‌دهند.
شرکت‌هایی که در شهرک‌های صنعتی و علمی-فناوری مستقر شده‌اند می‌توانند هم‌زمان از مزایای عمومی سرمایه‌گذاری و مزایای خاص شهرک های صنعتی برخوردار شوند. اطلاعات مربوط به ارتقای سرمایه‌گذاری عمومی و پارک‌های صنعتی به‌قرار زیر است:
1- نظام عمومی برای ارتقای سرمایه‌گذاری‌ها:
اروگوئه از دهه‌ها پیش، سیاست‌های فعالی برای پیشبرد سرمایه‌گذاری در این کشور در برنامه‌های خود قرار داده است. این نظام، مزایای مالیات بر درآمد و دارایی شرکت‌ها را برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کند. پروژه‌های سرمایه‌گذاری تحت پوشش این نظام که توسط دولت مدیریت می‌شوند، از پرداخت 30 تا 100 درصد مالیات بر درآمد فعالیت‌های اقتصادی (IRAE) معاف هستند.
علاوه بر این، قانون مزایای دیگری مانند بازپرداخت مالیات بر ارزش‌افزوده که شامل خرید مصالح و خدمات برای کارهای عمرانی و خرید اموال منقول برای طرح سرمایه‌گذاری است را در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهد. همچنین در برخی از موارد (بر اساس ارزیابی‌های صورت گرفته بر طرح) شرکت‌ها از پرداخت عوارض واردات و مالیات بر دارایی‌های منقول و غیرمنقول که با صنعت ملی در رقابت نباشند، معاف هستند.
برای ارزیابی طرح، نمره به‌دست‌آمده بر اساس شاخص‌های مختلف موجود در یک ماتریس (با اولویت‌های مختلف) در نظر گرفته می‌شود. این شاخص‌ها شامل: میزان ایجاد شغل، تمرکز زدایی، افزایش صادرات، استفاده از فناوری‌های پارک، تحقیق، توسعه و نوآوری می‌باشند. همچنین ممکن است شرکت‌ها از قواعد ساده‌ای استفاده کنند که فقط به شاخص ایجاد اشتغال متعهد باشند که در آن صورت بنگاه‌های کوچک و متوسط فعال در پارک‌های صنعتی علمی- فناوری می‌توانند به برخی از مزایای اضافی خاص مندرج در قانون دسترسی پیدا کنند.
2- نظام پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری:
طبق قانون، ترویج پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری در اروگوئه جزو منافع ملی محسوب می‌شود و به همین منظور شرکت‌های (خصوصی و دولتی) مستقر در پارک‌های یادشده، می‌توانند از یک سری مزایای مالی بهره‌مند شوند.
هدف از نظام پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری، تحریک زنجیره‌های ارزش صنعتی از طریق سرمایه‌گذاری، ارزش‌افزوده، انجام تحقیقات، ترویج نوآوری، ترویج دانش، پیشرفت فناوری، ایجاد اشتغال، ارتقای همکاری و ایجاد هم‌افزایی و تمرکز زدایی جغرافیایی است. به همین منظور یک سری الزامات قانونی از سوی دولت برای ایجاد، ترویج و استفاده از پارک‌های صنعتی و علمی- فناوری تعیین شده است که این الزامات در جدول ذیل قابل‌مشاهده است.
پارک‌های صنعتی و پارک‌های علمی- فناوری اروگوئه بر اساس موقعیت جغرافیایی به 3 بخش تقسیم می‌شوند:
- منطقه شمال: شهرهای آرتیگاس، سِررو لارگو، دوراسنو، پائیساندو، ریورا، سالتو، تاکوارمبو و ترینتا ای ترِس.
- منطقه جنوب: کانلونس، کولونیا، فلورس، فلوریدا، لاواژخا، مالدونادو، روچا، ریو نگرو، سان خوزه و سوریانو.
- مونته ویدئو
پارک‌های صنعتی و علمی-فناوری در اروگوئه
اروگوئه در حال حاضر دارای 8 پارک صنعتی فعال و 3 پارک در دست احداث است. علاوه بر این 9 پروژه دیگر در مرحله ارزیابی قرار دارند.
پارک‌های تأییدشده و در حال فعالیت:
پارک صنعتی منطقه شرقی (Plaza Industrial S.A)
پارک صنعتی منطقه شرقی به‌عنوان یک منطقه آزاد در یک فضای 18 هکتاری و در شهر کانلونس واقع شده است و در حدود 15 میلیون دلار در آن سرمایه‌گذاری شده است. از جمله شرکت‌های فعال در این پارک عبارت‌اند از:
- DANONE (فعال در صنعت غذایی-لبنیات و پخش)
- L’oreal (لوازم‌آرایشی و شیمیایی)
- Mondelez Internacional (مواد غذایی– جایگزین شرکت کرافت فودس)
- Cacao del Plata S.A. (صنعت غذایی)
- Pache S.A. (مواد غذایی)
- Williams (محصولات شیمیایی)
- Mecalux (لجیستیک)
- Maxion Monich (تولیدکننده ماشین‌آلات)
- Axionlog Cold Solutions (لجیستیک)
- Zona Este Mini Depósitos (انبار)
- Nestle (مواد غذایی)
- Sherwin Williams (صنعت رنگ و نقاشی)
منطقه آزاد پارک علوم (Parque de las Ciencias)
پارک دِ لا سیِنسیاس در شهر کانلونس و در نزدیکی پارک صنعتی منطقه شرقی واقع شده است و به عنوان یک منطقه آزاد پذیرای شرکت‌های داروسازی، بیوتکنولوژی و شرکت‌های فعال در ارائه خدمات صنایع داروسازی میباشد. این پارک از دسامبر 2011 فعالیت خود را آغاز نموده و دارای 65 هزار مترمربع بنای ساخته‌شده میباشد. اخیرا شرکت گوگل با خرید یک فضای 30 هکتاری در این پارک، قصد دارد بخش مرکز داده‌های خود را در آمریکای لاتین را تقویت نماید.
پارک صنعتی خوان لاکازه
این پارک توسط شهرداری کولونیا و شرکت توسعه ملی مدیریت می‌شود و در آن شرکت‌های زیر در حال فعالیت هستند:
- Ethos Cooperativa Textil: تولیدکننده لباس فرم و لباس کار برای فروش در بازار داخلی.
- FUTSA: تولیدکننده تریلر و محور برای ماشین‌آلات سنگین.
- Cooperativa Textil: تولیدکننده پتو و پارچه‌های نخی تخته‌ای برای مصرف داخلی و صادرات.
- Tecnoblet S.A: کارگاه سیم‌پیچی موتورهای برقی و تأسیسات الکتریکی و ارائه‌دهنده خدمات به شرکت‌های مختلف تولیدی.
- Vanory (sintepiel): کارخانه تولید محصولات مصنوعی برای صنایع تولیدی کفش و اجناس چرمی.
- DIMEN: فروش مواد اولیه و محصولات شیمیایی برای بخش‌های مختلف صنعتی.
- Fatichos S.A: واردات محصولات ساخت‌وساز مانند: پروفیل‌ها، تخته‌های گچی، سیمانی و غیره.
- BARNEST: خدمات نصب و نگهداری صنعتی به‌طورکلی، به‌ویژه مونتاژ لوله‌های صنعتی.
- Mizamar S.A: کارخانه تولید زیپ برای صادرات.
- UTU: موسسه دولتی آموزشی در امور فنی و صنعتی.
- Nautiplan: شرکت متخصص در امور تعمیرات دریایی.
- MSI: شرکت متالورژی، نگهداری صنعتی.
- Granja Pocha (بخش مونتاژ ماشین‌آلات): گرانخا پوچا یک کارخانه تولید محصولات لبنی است و در پارک صنعتی خوان لاکازه بخش مونتاژ ماشین‌آلات و ارائه خدمات فنی به تجهیزات بخش تولیدی قرار دارد.
شهرک صنعتی پائیساندو (Paysandú)
این شهرک صنعتی متعلق به شهرداری پائیساندو میباشد. شرکت‌های فعال در این شهرک عبارت‌اند از:
- Liberkal S.A: شرکتی که برخی مواد دور ریخته شده از کارخانه‌های دباغی را مجدداً پردازش می‌کند.
- AC CONSTRUCTORA: کارخانه تولید محصولات برای ساخت‌وساز (کاشی، تیرک‌های بتونی، ورق‌های سیمانی، تورهای فلزی و غیره).
- ISLERYL SA: کارخانه تولید پنل های خورشیدی فتوولتائیک سیلیکون کریستالی. این کارخانه محصول خود را عمدتا در سطح ملی و در آمریکای لاتین عرضه می‌کند.
- VUSMER SA: کارخانه تولید سازه و پایه‌های فلزی برای پنل های خورشیدی.
- LAFEMIR SA: لافمیر یک آزمایشگاه است که برای انجام آزمایش‌ها، کنترل کیفیت و مونتاژ تجهیزات پارک‌های فتوولتائیک را بر عهده دارد.
- RADITON SA: یک پارک فتوولتائیک به مساحت 17 هکتار که به میزان 8 مگاوات انرژی تولید می‌کند.
پارک فناوری و صنعتی سِررو
این پارک در دسامبر 2014 فعالیت خود را آغاز نموده و بیش از 70 شرکت را در خود جای داده است. این شرکت‌ها عمدتا برای فعالیت‌های زیست‌محیطی، مواد غذایی، نساجی، متالورژی، تولید محصولات چوبی، پلاستیکی و شیشه‌ای و همچنین محصولات الکتریکی و غیره اختصاص‌یافته‌اند.
پارک تولیدی اروگوئه
این پارک مربوط به فعالیت‌های صنعتی، خدماتی و تدارکاتی میباشد و در حومه شهر سوارز و در زمینی به مساحت 150 هکتار واقع شده است. مالک این پارک سه شرکت DINAMERICA S.A. - PENGO S.A و CONBOX می‌باشند و در حدود 3.1 میلیون دلار برای راه‌اندازی این پارک سرمایه‌گذاری کرده‌اند.
پارک صنعتی پاندو و پارک علمی-فناوری پاندو
پارک صنعتی و پارک علمی- فناوری پاندو در دو بخش تحت نظارت خصوصی و دولتی است که به‌منظور نزدیک نمودن بخش‌های تجاری و علمی ایجادشده است. این دو پارک یک فضای ایده آل جهت توسعه طرحهای نوآورانه در اروگوئه و توسعه محصولات و فرآیندهای بهبود رقابت در بازارهای ملی و بین‌المللی هستند. پارک صنعتی و پارک علمی و فناوری پاندو به شرکت‌ها این امکان را می‌دهند که از این خدمات بهره‌مند شوند. شرکت‌های مستقر و شرکت‌های در دست احداث، می‌توانند در خصوص مسائل مربوط به مدیریت مالکیت فکری و صنعتی، اثبات مفهوم، بررسی بازار، جستجوی شرکای استراتژیک و تأمین‌کننده مالی از خدمات مشاوره‌ای پارک‌ها (اساتید و محققان حرفه‌ای) بهره‌مند شوند. همچنین پارک‌های مذکور دارای کارگاه‌های آموزشی در اموری مانند تجاری‌سازی دانش، ارزیابی فرصت‌های تجاری و مطالعات در مورد فناوری میباشد.
مهمترین فعالیت‌های که در این پارک‌ها به انجام می‌رسد به شرح ذیل است:
- بیوتکنولوژی
- غذا و تغذیه
- زیست تحلیلی
- محصولات شیمیایی
- نانوتکنولوژی
- انرژی‌های تجدید پذیر
پارک صنعتی و لجیستیکی جاده 5 (RUTA 5)
این پارک 80 هکتاری در حومه شهر مونته ویدئو در کنار یکی از جاده های اصلی این شهر قرارگرفته است. این پارک به سه قسمت لجیستیک، مالی و صنعتی تقسیم شده است و مالک آن شرکت چندملیتی GRUPO RAS میباشد. در این پارک فعالیت‌هایی مانند حمل‌ونقل هوایی، زمینی و دریایی، انبارداری، خدمات پخش در داخل و در خارج کشور، خدمات گمرکی و مدیریت طرحهای زیرساختی صورت می‌گیرد.
مهمترین شرکت‌های فعال در این پارک عبارت‌اند از:
- Salvador Livio S.A: یکی از مهمترین واردکنندگان قطعات ماشین‌آلات و روباتیک
- Samart: یک شرکت اسپانیایی پیشرو در تولید پلاک ماشین و تجهیزات ایمنی خودرو برای صادرات به کشورهای عضو مرکوسور.
- Arauca: شرکت اروگوئه‌ای مهندسی ساختمان.
- Frigorifico Arbiza: سردخانه برای نگهداری محصولات فراوری‌شده.
- Lumin: کارخانه تولید چوب و محصولات چوبی.
پارک‌های در دست احداث
پارک صنعتی کشاورزی آلتو اراوگوآی (Alto Uruguay)
این پارک متعلق به شهرداری سالتو میباشد و در یک منطقه کشاورزی در حوزه شهر سالتو واقع شده است. قرار است این پارک در حوزه کشاورزی صنعتی فعالیت نماید.
پارک صنعتی لاس پیِدراس (Las Piedras)
این پارک با مساحتی 60 هکتاری در حومه شهر لا پیدراس واقع‌شده است و مدیریت آن را شرکت Empresa Millares S.A بر عهده دارد. این پارک برای انجام فعالیت‌های لجیستیکی طراحی‌شده است.
اکو پارک (Ecopark)
این پارک در شهر کانلونس و منطقه باروس بلانکوس واقع شده است.
در ادامه موارد فوق، نکات مهم زیر قابل ملاحظه می‌باشند:
- شرکت گوگل جهت ارتقای سطح تبادلات داده‌های خود قصد دارد توسط یک کابل زیردریایی جدید، اروگوئه را به‌طور مستقیم به مقر گوگل در ایالات‌متحده آمریکا وصل کند و زیرساخت‌های اینترنتی بهتری برای اروگوئه فراهم سازد. مسیر این کابل از سواحل شرقی ایالات‌متحده تا شهر لاس تونیناس آرژانتین ادامه خواهد یافت و توسط کابل‌های زمینی شهرهای پرایا گرانده برزیل و پونتا دل استه اروگوئه به این کابل متصل خواهند شد. شرکت گوگل همچنین با خرید یک فضای 30 هکتاری در منطقه آزاد پارک علوم (Parque de las Ciencias) واقع در شهر کانلونس اروگوئه قصد دارد مرکز اطلاعات و داده‌های خود در آمریکای لاتین را گسترش دهد. یکی از مزایای بزرگ این پروژه، اتصال مستقیم و بدون نیاز واسطه میان کشورهای ایالات‌متحده، آرژانتین، برزیل و اروگوئه به یکدیگر است و از طرفی موجب ارتقای سرعت اینترنت با ترافیک کمتر در منطقه خواهد شد.
- شرکت dLocal یک شرکت فناوری مالی (Fintech) اروگوئه‌ای است که در ارائه خدمات پرداخت‌های فرامرزی فعالیت دارد و تجار جهان را با بازارهای نوظهور مرتبط می‌کند. این شرکت در سال 2016 به‌عنوان یک استارت آپ تأسیس شد و در چند ماه اخیر به اولین شرکت تک‌شاخ اروگوئه‌ای (با ارزش بازار بین‌المللی بیش از 1 میلیارد دلار) که امور فینتِچ فعالیت دارد تبدیل‌شده است. این شرکت در کشورهای آمریکای لاتین، آسیایی و آفریقایی حضور پررنگی دارد و ارزش سهام این شرکت در بازار بورس جهانی روزانه رو به افزایش است. این شرکت نوظهور یکی از مهمترین کانال‌های ارتباط مالی دیجیتالی اروگوئه با دنیا محسوب می‌شود.
- بخش صنعتی اروگوئه در سال‌های اخیر رشد پایداری از خود نشان داده است و پارک‌های صنعتی و علمی- فناوری نقش کلیدی در تقویت این رشد ایفا نموده‌اند. پارک‌های یادشده با چالش تمرکززدایی از نیروی کار، رشد منظم و کمک به تنوع ماتریس مولد و همچنین ایجاد زیرساختی که بازدهی بهره‌وری و رقابتی را ترویج می‌دهند روبرو بوده‌اند که البته تا میزان بالایی از طریق همکاری با یکدیگر توانسته‌اند با چالشها مقابله و موانع را برطرف نمایند.