وضعیت منابع و ذخایرآبی نروژ

نروژ با رودخانه‌های متعدد یکی از سرزمین‌های دارای آب آشامیدنیِ با کیفیت بالا در اروپا به شمار می آید.

آب آشامیدنی آلوده یکی از مهمترین علل ضعف سلامت در سراسر جهان است. سازمان ملل برآورد کرده است که در حدود 663 میلیون نفر در جهان از آب آشامیدنی سالم برخوردار نیستند و آب شرب 2.3 میلیارد نفردیگر نیز از بهداشت کافی برخوردار نیست. این سازمان  تخمین می زند که سالانه 842 هزار نفر بر اثر اسهال ناشی از ناسالم بودن آب آشامیدنی و بهداشت ضعیف تاسیسات،  جان خود را از دست می دهند. از این میزان  بیش از 40 درصد موارد، معادل حدود 1000 مورد مرگ روزانه را کودکان زیر 5 سال تشکیل می دهند.

نروژ با رودخانه‌های باشکوهش یکی از سرزمین‌های دارای آب آشامیدنیِ با کیفیت بالا در اروپا به شمار می آید. طعم و کیفیت آب نروژ به انداز‌ه‌ای خوب است که در برخی مناطق کشور، آب لوله کشی شده به خانه‌ها کاملاً تصفیه نشده است و نوشندگان این آب، به فیلترهای موجود در طبیعت یعنی یخ‌ها و سنگ‌ها اعتماد کرده‌اند.

منابع آب تجدیدپذیر نروژ

بر اساس آمارهای رسمی‌بین المللی منابع آبهای سطحی تجدیدپذیر نروژ و از جمله 65 هزار دریاچه آن در سال 2017  بالغ بر 387 میلیارد متر مکعب و آبهای زیرزمینی تجدیدپذیر آن در حدود 96 میلیارد متر مکعب بوده است که در مجموع کل منابع آب تجدیدپذیر نروژ بالغ بر 483 میلیارد متر مکعب می‌گردد و از این لحاظ رتبه 28 جهان را به خود اختصاص داده است و به لحاظ سهم سرانه از منابع تجدیدپذیر آب و با دارا بودن  74202.4 مترمکعب برای هر نفر، در جایگاه نهم جهان قرار دارد.[1] 

آبرسانی در نروژ - وضعیت و روندها

نروژ به منابع سرشار طبیعی آب دسترسی دارد که به خوبی در برابر آلودگی محافظت می‌شوند. میزان آلاینده‌ها، آفت کش ها، فلزات سنگین و سایر مواد ناخواسته در آب های این کشور بسیار پایین است. تقریباً 90 درصد از مردم نروژ  (4.6 میلیون نفر) آب مصرفی خود را از تاسیسات ذخایر آبی دریافت می‌کنند که توسط موسسه بهداشت عمومی نروژ تایید و ثبت شده اند. در حدود 10 درصد از جمعیت  (تقریباً 525 هزارنفر)  نیز آب مورد نیاز خود را از چاه‌های خصوصی و دیگر مخازن کوچک طبیعی که نیازی به تأسیسات توزیع ندارند تأمین می‌کنند.

با این حال تعداد تاسیسات و ذخایر آبی که آب آشامیدنی با استانداردهای قابل قبول را  برای مردم نروژ تامین می‌کنند در 20 سال گذشته به میزان قابل توجهی افزایش یافته اند.  در نروژ دو روش آبرسانی متداول است:

1-  شبکه آبرسانی برای گروه‌های جمعیتی بالای 50 نفر

 این تأسیسات آبی که شهری، بین شهری یا خصوصی هستند باید توسط سازمان ایمنی مواد غذایی نروژ تأیید شوند. در این قالب مجموعا 1500 تاسیسات در نروژ توسط موسسه بهداشت عمومی نروژ NIPH  ثبت شده است که اکثر آنها آب با کیفیت خوب دارند. سازمان ایمنی مواد غذایی نروژ سالانه داده‌های آب این منابع را از طریق سیستم MATS جمع آوری کرده  و جهت بررسی  و ثبت در اختیار موسسه بهداشت عمومی نروژ قرار می دهد.

2-  شبکه‌های آبرسانی برای گروه‌های کمتر از 50 نفر 

این شبکه‌های کوچک وشخصی که معمولا بصورت بسیار پراکنده و در مناطق دور افتاده و در مجاورت منابع طبیعی آب قرار دارند، نیازی به تایید سازمان ایمنی مواد غذایی نروژ ندارند و درمجموع تقریباً 525 هزار نفر (حدود 10 درصد از جمعیت) آب مورد نیاز خود را از این طریق تأمین می‌کنند.  

در برخی موارد، آبهای زیرزمینی ممکن است از نظر بهداشتی ایمن باشند، اما آب حوضه‌های سطحی از جمله رودخانه‌ها و نهرها همیشه باید ضد عفونی گردد.

پیشرفت در 30 سال گذشته

توسعه تصفیه خانه‌های آب در نروژ طی 30 سال گذشته بهبود قابل توجه ای یافته اند. تنها در بازه زمانی 1995  تا 2001 ،  افزایش سرمایه گذاری اقتصادی برای بهبود آبرسانی در قالب اجرای برنامه ملی تأمین آب بسیار مشهود بود. در آغاز برنامه ملی تامین آب شرب سالم ، حدود 1000 آبفای (شبکه آبرسانی) نتوانسته بودند که الزامات و مقررات وزارت بهداشت را  کسب کنند، این شبکه‌های توزیع  آب مصرفی  1.3 میلیون نفر در نروژ را  تأمین می‌کردند. تعداد مخازنی که آبهای سطحی را بدون گندزائی و تصفیه وارد شبکه توزیع می‌کرد  از سال 1994 به شدت کاهش یافته و تا سال 2001 این روند با شیب تندی پیش رفت. تنها در عرض شش سال اول اجرای این برنامه ملی ، 350 تصفیه خانه به شبکه سراسری آب نروژ اضافه شد که می‌توانست  نیاز  800 هزار نفر را تأمین نماید[2] .

امروزه به لحاظ کیفیت آب آشامیدنی ، نروژ یک مکان بسیار سالم و مناسب برای زندگی است. کیفیت آب در این کشور با معیارهای جهانی، بسیار بالا است و  آب های لوله کشی در این کشور همیشه قابل اطمینان و مناسب برای نوشیدن شده اند. این کشور  همچنان دارای برنامه‌های ویژه ای است که با حساسیت بالا، کیفیت آب مصرفی شهروندان خود را چه از منابع آب های زیرزمینی و یا دیگر سیستم های آبرسانی، حفظ و تضمین می نماید و از این لحاظ در رتبه دوم جهانی قرار گرفته است.

با وجود اینکه نروژ دارای یکی از بهترین سیستم های تامین آب در جهان است با این حال همچنان با چالش های خاص خود نیز مواجه است از جمله اینکه بیش از 1.3 میلیون نروژی در مناطقی زندگی می‌کنند که آب آشامیدنی آنها  از نهرها ،چشمه‌ها  و چاه‌ها  و بدون تصفیه و انگل زدایی تامین می‌گردد. علاوه بر این منابع اصلی آلودگی آب در نروژ مثل پسماندهای کشاورزی و صنایع پرورش ماهی و فاضلاب های شهری و ... در حال افزایش بوده و دغدغه‌های جدی برای متولیان تامین و سلامت آب آشامیدنی نروژ ایجاد می نماید[3] .  

[1]https://knoema.com/atlas/Norway/topics/Water/Total-Renewable-Water-Resources/Renewable-water-resources

[2] https://www.fhi.no/en/op/hin/infectious-diseases/drinking-water-in-Norway/

[3] https://borgenproject.org/water-quality-in-norway/