بازار خرده فروش مواد غذایی در مالزی و فرصت های آن برای شرکت های ایرانی
این گزارش با نگاهی به بازار خرده فروشی مواد غذایی در کشور مالزی برخی از اصلی ترین فروشگاههای مواد غذایی در این کشور را معرفی نموده است.
سبک زندگی شهری در مالزی و ریشه دار بودن فرهنگ استفاده از غذا در بیرون از منزل؛ به معنای آشپزی اندک در خانه ی مالزیایی‌ها است و همین فرهنگ موجب ترغیب مصرف کنندگان به سمت استفاده از غذای آماده یا نیمه آماده به عنوان یک راه حل سریع و آسان برای وعده‌های غذایی می‌شود. سود بالای حاصل از این رفتار شهروندان مالزیایی موجب شده در یک دهه اخیر با ورود جدی سرمایه گذاران حوزه مواد غذایی، تعداد شعبه‌های خرده فروشی یا هایپرمارکت ها در مالزی افزایش قابل توجهی پیدا کند. تا پیش از شروع بحران کرونا؛ Jaya Grocer به عنوان یکی از برندهای اصلی سوپرمارکت های مالزی در حال افزایش شعبات خود بود، و حضور در اماکن فروش بزرگ را یکی از استراتژی‌های خود انتخاب کرده بود. این موضوع برای سایر فروشگاههای زنجیره ای نیز صادق بوده و البته کرونا و کم شدن مصرف گرایی در مردم تاثیر مستقیمی‌بر کندی این روند داشته است.
براساس گزارش های موجود از جمله دلایل اصلی رشد صنایع مواد غذایی و واردات چند میلیارد دلاری به مالزی می‌توان به اقتصاد در حال توسعه، افزایش مصرف کنندگان و صنعت گردشگری رو به رونق (تا پیش از کرونا) اشاره کرد. واردات کل محصولات کشاورزی مالزی در سال 2018 و 2019 به ترتیب به 18 و 18.3 میلیارد دلار برآورد شده است. مهمترین کشورهایی که مالزی از آنها در این حوزه واردات دارد عبارتند از چین، تایلند، هند، نیوزیلند، استرالیا و اندونزی. به دلایل مختلف از جمله سیاست های تجاری و نظارتی و گمرکی نسبتا آسان در مالزی و نیز فرصتهایی که داشتن برند حلال (یکی از نقاط قوت شرکت های ایرانی) موجب شده بود که شرکت های ایرانی طی سه دهه گذشته تلاش هایی را برای ورود به بازار مالزی داشته باشند. برخی از این شرکت ها با پیش شرط حضور فعال و مستقیم در بازار داخلی این کشور موفق عمل کرده اند و اینک جزو برندهای شناخته شده محسوب می‌شوند. با این حال و به رغم همه مشکلات؛ بازار مصرف مالزی هم با توجه به جمعیت حدود33 میلیون نفری خود قابل توجه است و هم اینکه اگر شرایط تولید در این کشور برای شرکت های ایرانی بوجود آید می‌تواند دروازه ای به روی جمعیتی بالغ بر 650 میلیون نفر کشورهای عضو اتحادیه آ سه آن باشد، بازاری که با انواع توافقات مختلف به لحاظ اقتصادی به هم وابسته تر و نزدیک تر شده است .
تخمین زده شده است که میزان خرده فروشی تنها در بازار مواد غذایی مالزی در سال 2019 به حدود 7.3 میلیارد دلار رسیده باشد که این رقم در مقایسه با سال 2015 نشان دهنده رشد 24 درصدی یا بیش از 1.4 میلیارد دلار است. همچنین پیش بینی می‌شود در صورت بر طرف شدن کرونا و باز شدن مرزها و بازگشت وضعیت گردشگری به دوران پیش از کرونا؛ دوباره شاهد رشد در این بازار باشیم. براساس برخی ارزیابی‌ها تا سال 2024، ارزش گردش مالی در بخش خرده فروشی بازار مواد غذایی مالزی به 8.8 میلیارد دلار خواهد رسید. طی سالهای آینده مالزی همچنان یکی از وارد کننده‌های اصلی مواد غذاهای فرآوری شده در منطقه جنوب شرق آسیا خواهد بود. صادرات مواد غذایی فرآوری شده شامل: مواد غذایی نیمه آماده؛ فرآورده‌های لبنی فرآوری شده / آماده شده؛ سبزیجات و حبوبات فرآوری شده؛ میوه؛ نوشیدنی‌های غیر الکلی؛ چربی‌ها و روغن‌ها؛ شکلات و شیرینی؛ غذای حیوانات خانگی؛ انواع چاشنی و سس؛ می‌شود.
لازم به یادآوری است که بسیاری از محصولات غذایی (به عنوان مثال گوشت گاو یا مرغ) برای ورود به مالزی نیاز به گواهینامه حلال دارند. این نیاز که برای بسیاری از کشورها یکی از بزرگترین موانع به حساب می آید برای کشورمان می‌تواند یک مزیت باشد. در این راستا علاوه بر شناخته شدن برند حلال ایران توسط مرکز توسعه اسلامی مالزی (جاکیم)، دو کشور مذاکراتی را در خصوص تفاهم در حوزه حلال نیز پیش برده اند که با تکمیل آن یکی از زیرساخت های مهم در گسترش تجارت بیشتر با مالزی شکل خواهد گرفت. .
نکته آخر اینکه براساس ارزیابی‌های تحلیلگران صنعت مواد غذایی، بیشتر فروش در بخش خرده فروشی مواد غذایی در اختیار پنج بازیگر اصلی قرار دارد: Dairy Farm Group، Mydin Mohamed Holdings, Trendcell ؛ Village Grocer Holdings, AEON Group.
در زیر برخی از اصلی ترین فروشگاههای مواد غذایی در مالزی که اغلب به صورت زنجیره ای با شعبات زیاد اداره می‌شوند، معرفی می‌گردد.
توصیه‌هایی برای ورود بهتر به بازار خرده فروشی مواد غذایی در مالزی:
- بررسی بازار به لحاظ قیمتی و اینکه آیا محصول ایرانی با قیمت محصولات مشابه در بازار توان رقابت خواهد داشت یا خیر. این موضوع در خصوص کیفیت نیز باید مورد توجه قرار گرفته و سطح کیفی محصول و بسته بندی باید قابل رقابت باشد.
- شرکت در نمایشگاه‌های مربوط به مواد غذایی چه در کوالالامپور و چه در سایر ایالتهای مهم که می‌تواند نقش مهمی در بازاریابی و یافتن شرکای تجاری نقش داشته باشد.
- برقراری ارتباط با نمایندگان خرید و نیز واردکنندگان محلی که بازار هدفشان عمده فروشان، هتل ها، رستوران‌ها و فروشگاههای زنجیره ای مواد غذایی است.
- یکی از بهترین راه کارها برای ورود به بازار مواد غذایی در مالزی داشتن یک شریک محلی یا حداقل استفاده از توزیع کنندگان محلی برای فروش و بازاریابی محصول است زیرا نماینده محلی معتبر با تسلط کافی و لازم به الزامات و مقررات غذایی در این کشور می‌تواند فرصت های خوبی را برای شرکت های ایرانی فراهم آورد.