نگاهی به کریدورهای توسعه و سرمایه گذاری کشور مالزی

مفهوم کریدورهای سرمایه گذاری برای اولین بار در برنامه نهم مالزی (2010-2006) مطرح و در سال 2006 آغاز بکار نمود تا در عمل پاسخی به نگرانی‌های فزاینده دهه 1990 ناشی از اختلاف سطح توسعه و شکاف درآمدی روز افزون شهری-روستایی باشد. این کریدورها تمرکز خود را از مناطق توسعه یافته مثل کوالالامپور به بخش های روستایی تغییر دادند.

مالزی دارای 5 کریدور اصلی سرمایه گذاری یا منطقه ویژه اقتصادی است که حدود هفتاد درصد سرزمین مالزی را در برمی‌گیرد و عبارتند از:

• منطقه اقتصادی ساحل شرقی
• منطقه اقتصادی کریدور شمالی
• پروژه اسکندر مالزی
• کریدور توسعه صباح
• کریدور انرژی تجدیدپذیر ساراواک

به کمک زیرساخت ها، چارچوب های قانونی و نظارتی مناسب، کریدورهای سرمایه گذاری وسیله ای برای ارتقای تجارت آزاد و ارتباطات مرزی شده اند. این اکوسیستم تجاری از طریق مشوق های اختصاصی هر کریدور از معافیت های مالیاتی گرفته تا مشوق های استخدام بومی حمایت می‌شود که در نتیجه این اقدامات مالزی شاهد توسعه بخش های مختلفی از جمله نفت و گاز، تولید، کشاورزی، لجستیک، گردشگری، و زیست فناوری  بوده است.

منطقه اقتصادی ساحل شرقی

این منطقه اقتصادی در سال 2007 تاسیس شد و شامل نیمی از سرزمین اصلی می‌شود. "شورای توسعه منطقه اقتصادی ساحل شرقی" پیشگام توسعه این منطقه است. "طرح جامع منطقه اقتصادی ساحل شرقی"[1] (2025-2018)، استراتژی برای جهش بعدی کریدورهای سرمایه گذاری با هدف استفاده از موقعیت استراتژیک آن به عنوان دروازه آسه آن و آسیا پاسفیک است.

به این منظور، منطقه اقتصادی ساحل شرقی با تمرکز بر تبدیل شدن به قطب صنعت نسل چهارم در منطقه، به سمت بالابردن زنجیره ارزش تجاری پیش می رود. این منطقه دارای هفت منطقه اصلی توسعه یا "گره یا شبکه توزیع[2]" است که هر کدام نمایندگی یک جمعیت یا منابع با ارزش را دارد.

گره اول- منطقه ویژه اقتصادی که شامل پروژه‌های کلیدی مانند پارک های صنعتی مهم برای تولید خودرو و صنعت محصولات حلال است.

گره دوم- بر توسعه مرزی در مناطقی که کمربند ساحلی ترنگانو تا مرز کلانتان- تایلند در Tumpat، Rantau Panjang، و Bukit Bunga کشیده شده تمرکز دارد. توسعه این گره به عنوان اهرمی در بهبود هم افزایی مثلث رشد اندونزی-مالزی-تایلند عمل خواهد کرد.

گره سوم- ابتکار اصلی برای این گره، توسعه مرکز شهر کوالا ترنگانو است که در حال تبدیل شدن به یک شهر ساحلی شامل بخش های مسکونی و تجاری است.

گره چهارم- پروژه‌های کشاورزی و اکوتوریسم در مرکز گره چهارم با چندین پارک ملی و زمین‌های زراعی در حال توسعه و پیشروی است.

گره پنجم- این گره بر شتاب بخشیدن به رشد اقتصادی مناطق داخلی از Gua Musang در کلانتان گرفته تا Kuala Lipis در پاهانگ، از طریق اکوتوریسم تمرکز دارد.

گروه ششم- گردشگری در این بخش قرار دارد. جاذبه‌هایی مانند پارک موضوعی در بلندی‌های گنتینگ، استراحتگاه بوکیت تینگی، Janda Baik، و مرکز ملی حفاظت از فیل کوالا گاندا، که ساکنین کوالالامپور به راحتی به اینها دسترسی دارند.

گره هفتم- هدف این گره کمک به توسعه مناطق روستایی و سنتی از طریق اجرای پروژه‌های استراتژیک است.

منطقه اقتصادی کریدور شمالی

این منطقه به منظور تسریع رشد اقتصادی در مناطق شمالی شبه جزیره مالزی تاسیس شده و از یک برنامه توسعه استراتژیک برای 2025-2021 برخوردار است که شامل شش اولویت می‌شود:

ساخت و ساز با زیر مجموعه‌های:

• هوافضا
• FMCG
• محصولات لاستیکی
• خودرو
• تجهیزات پزشکی

تجارت کشاورزی با زیر مجموعه‌های:

• دام
• آبزی پروری
• شالیزار
• محصولات نقدی

خدمات با زیر مجموعه‌های:

• آموزش
• اقتصاد دیجیتال
• گردشگری
• خدمات لجستیکی

انرژی با زیرمجموعه‌های:

• پتروشیمی
• فناوری‌های پاک
• انرژیهای تجدیدپذیر
• استخراج پایدار

از جولای 2020 این منطقه به ایجاد بیش از صد و پنجاه هزار شغل و جذب 120 میلیارد رینگیت (معادل 29 میلیارد دلار) سرمایه گذاری تجمیعی کمک کرده است. این منطقه از اهداف سرمایه گذاری خود برای سال 2020 پیشی گرفت و با وجود همه گیر شدن بیماری کرونا، 15.6 میلیارد رینگیت (3.7 میلیارد دلار) از هدف هفت میلیارد رینگیتی (1.6 میلیارد دلار) را به خود اختصاص داد.

مزایای منحصر به فرد منطقه شمالی برای کسب و کارها

این منطقه میزبان دومین فرودگاه پرتردد مالزی و یکی از شلوغ ترین بنادر  متصل به جنوب شرق آسیاست. در حال حاضر دولت برای بهبود ارتباطات منطقه ای و بین المللی، سرمایه گذاری‌های زیربنایی بیشتری را به این سمت هدایت می‌کند. علاوه بر این، این نقطه به عنوان "کاسه برنج" مالزی نیز شناخته می‌شود چرا که یک سوم نیاز کاشت برنج کشور را تامین می‌کند از این رو نقش منطقه شمالی در تحقق برنامه امنیت غذایی مالزی بسیار برجسته است.

اسکندر مالزی

این کریدور که در سال 2006 تاسیس شد مسیر اصلی توسعه ایالت جوهور و از نظر مساحت سه برابر سنگاپور است. توسعه این کریدور تحت نظارت "سازمان توسعه منطقه ای اسکندر" می‌باشد. هدف این بخش جذب 383 میلیارد رینگیت (معادل 92.6 میلیارد دلار) ارزش سرمایه گذاری تا سال 2025 است. اولویت های سرمایه گذاری در این بخش شامل موارد زیر می‌شود:

• گردشگری
• آموزش
• مراقبت های بهداشتی
• امور مالی
• صنایع مولد
• مواد غذایی و فرآوری کشاورزی
• پتروشیمی‌ها و مواد شیمیایی
• برق و الکترونیک

این بخش از ابتدای تاسیس برای 383 میلیارد رینگیت هدف گذاری کرده است و از ژوئن 2020 اسکندر مالزی 332 میلیارد رینگیت (معادل 80.25 میلیارد دلار) در بخش سرمایه گذاری و 194 میلیارد رینگیت (معادل 46.8 میلیارد دلار) درکل سرمایه گذاری تجمیعی تحقق یافته[3] به دست آورده است. از کل سرمایه گذاری‌های تجمیعی، 40 درصد یا 132 میلیارد رینگیت (31.9 میلیارد دلار) سرمایه گذاری خارجی بوده است.

کریدور توسعه صباح

این کریدور در سال 2008 به منظور تقویت رشد اقتصادی ایالت صباح راه اندازی شد که سه هدف اساسی دارد:

• جذب فعالیت های اقتصادی باارزش
• ارتقای رشد اقتصادی متوازن
• حفاظت از محیط زیست

این کریدور قصد دارد تا سال 2025، تولید سرانه ناخالص داخلی صباح را سه برابر کرده و حدود 900 هزار شغل جدید ایجاد کند. برای دستیابی به این هدف چند برنامه اختصاصی در بخش کشاورزی و تولید برای آن پیش بینی شده است.  

برخی از برنامه‌های اجرا شده عبارتند از:

• رشد تامین خوراک داخلی: تولید برنج، میوه و تولیدات دامی
• توسعه بندر کینابالو و محوطه ساحل طلایی
• ارتقای منابع جدید رشد اقتصادی با استفاده از فناوری پیشگام در کریدور توسعه صباح، مثل ICT، بیوتکنولوژی و فناوری نانو
• ایجاد یک مرکز خدمات تک مرحله ای برای کریدور توسعه صباح و میز کار برای کسب و کارهای کوچک و متوسط

کریدور انرژی تجدیدپذیر ساراواک

این کریدور، دومین کریدور بزرگ سرمایه گذاری در مالزی است و برنامه توسعه 2030 آن بر رشد بخش انرژی در ده صنعت دارای اولویت با اثربخشی بالا تاکید دارد. این صنایع شامل: روغن پالم، آبزی پروری، الوار، آلومینیوم، فولاد، مهندسی دریایی، گردشگری، دام، نفت و گاز، و انرژی خورشیدی است.

هدف گذاری این کریدور جذب 334 میلیارد رینگت (معادل 1.6 میلیارد دلار) سرمایه گذاری برای پروژه‌های صنعتی، زیرساخت ها و توسعه سرمایه انسانی است.

ایده ایجاد کریدورهای اقتصادی بر این ایده استوار است که این کریدورها به عنوان بسترهایی برای ارتقا تجارت آزاد و مشوق های تجاری برای حضور بیشتر صنایع و سرمایه گذاران در مناطق سرمایه گذاری استراتژیک عمل کنند. هرچند این کریدورها به لحاظ جغرافیایی از یکدیگر متمایز هستند، و هر یک چشم اندازهای خاص خود و مناطق متمرکز و نهادهای مربوطه هستند که بر توسعه آنها نظارت می‌کنند اما در یک اصل مشترک اند و آن اینکه این کریدورهای اقتصادی قرار است به توسعه ی متوازن مناطق مختلف مالزی منجر شود.

 

[1] ECER Master Plan

[2] Node

[3] realized investment total cumulative