صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در اروگوئه

بدون شک در قرن 21 پیشرفت و تحولات فن‌آوری در زندگی روزمره منازل و شرکت‌ها تاثیرات فراوانی گذاشته است و صنعت ساخت نرم‌افزار، یکی از ستون‌های مهم این تحولات محسوب می‌شود.

صنعت ساخت نرم‌افزار بخشی از فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) است که معمولاً شامل توسعه و طراحی سیستم‌های عامل، برنامه‌نویسی، حل مسائل رایانه‌ای و همچنین تجاری‌سازی آن‌ها می‌باشد. از طرفی طبق تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) منظور از نرم‌افزار، تولید مجموعه‌ای متشکل از دستورالعمل‌ها، رویه‌ها، برنامه‌ها، قوانین و اسناد موجود در انواع مختلف پشتیبانی فیزیکی به‌منظور امکان استفاده از تجهیزات پردازش اطلاعات الکترونیکی است.

اگرچه این صنعت زیرشاخه‌های مختلفی را شامل می‌شود، اما عنصر اصلی آن، درجه استانداردسازی فرایندها برحسب سفارش مشتری است. به همین منظور عمدتاً نرم‌افزارها به‌طور استاندارد بازار روز و یا به‌طور سفارشی تهیه‌شده و خود را با نیازهای مختلف بازار تطبیق می‌دهند.

امروزه در اروگوئه، بخش تولید نرم‌افزار به یکی از بخش‌های فعال اقتصاد این کشور تبدیل‌شده و سالانه بطور میانگین نزدیک به 1 میلیارد و 500 میلیون دلار درآمدزایی دارد که شامل فروش داخلی و صادرات است و حدوداً 3.4٪ از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده است. میزان عرضه خدمات شرکت‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزار بسیار گسترده است و رقابت قابل‌توجهی میان آن‌ها وجود دارد. در این کشور بیش از 390 شرکت و در حدود 15000 کارمند که متعلق به اتاق فناوری‌های اطلاعاتی اروگوئه (CUTI) هستند فعالیت می‌کنند. همچنین تخمین زده می‌شود که میزان کل افراد فعال در این بخش در حدود  30,000 نفر است.

اروگوئه در منطقه آمریکای لاتین ازنظر صادرات سرانه نرم‌افزار در مکان اول و ازنظر صادرات کل این بخش در مکان سوم قرارگرفته است. طبق آخرین آمار قابل‌دسترس، در سال 2019 میزان صادرات این بخش 931 میلیون دلار بوده است. اروگوئه به بیش از 52 کشور نرم‌افزار می‌فروشد و مهم‌ترین مقاصد صادراتی اروگوئه کشورهای ایالات‌متحده، بریتانیا، آرژانتین، مکزیک و اسپانیا  هستند.

از میان مهم‌ترین فعالیت‌ها و محصولات ساخته‌شده در این بخش می‌توان به توسعه‌دهنده نرم‌افزارها، تجارت هوشمند، امور مالی، مدیریت منابع انسانی، بازارهای عمودی[1]، قابلیت ردیابی، اطلاعات جغرافیایی، تجارت الکترونیکی و نرم‌افزاری باهدف سودمندی به بنگاه‌های کوچک و متوسط اشاره کرد.

مهم‌ترین مشتریان داخلی محصولات نرم‌افزاری اروگوئه عمدتاً شرکت‌های بزرگ (31%)، بانک‌ها (20%) و دولت (19%) هستند که البته در سال‌های اخیر ماهیت مشتریان شاهد تنوع بوده است. علی‌رغم رشد چشم‌گیر بنگاه‌های کوچک و متوسط در چند سال اخیر و با در دست داشتن 90% از بازار اروگوئه، میزان هزینه‌های آن‌ها برای خرید نرم‌افزار کماکان بسیار پائین است. اصلی‌ترین بخش‌های استفاده‌کنندگان از محصولات فناوری اطلاعات بخش های مالی، ارتباطات، تجارت، بهداشت و درمان، حمل‌ونقل و تدارکات، جهانگردی، کشاورزی و آموزشی هستند.

دلایل اصلی موفقیت اروگوئه در توسعه صنعت ساخت نرم‌افزار

• وجود منابع انسانی و پیشگام بودن کشور اروگوئه در رشته‌های مهندسی نرم‌افزار و تحلیلگری سیستم در منطقه آمریکای لاتین؛
• وجود شرکت‌های پیشرو در توسعه فناوری به‌صورت حرفه‌ای و رقابتی در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی؛
• اتحاد میان شرکت‌های توسعه فناوری داخلی و ایجاد شبکه‌های همکاری با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، مشتریان و مشارکت با بازارهای مختلف صنعتی؛
• پیشرفت قابل‌توجه اروگوئه در ایجاد زیرساخت‌های موردنیاز برای توسعه فناوری اطلاعات و ساخت نرم‌افزار، دستیابی به اینترنت همراه با سرعت‌بالا، دسترسی به اینترنت فیبر نوری با سرعت‌بالا و خدمات خوب در توزیع گسترده اینترنت در سطح کل کشور با قیمت رقابتی؛

انواع شرکت‌های فعال در امور فناوری اطلاعات در اروگوئه

• شرکت‌های توسعه‌دهنده نرم‌افزار؛
• شرکت‌های مشاوره و خدمات فناوری اطلاعات؛
• شرکت‌های خدمات اینترنتی و انتقال داده‌ها؛
• شرکت‌های بازاریابی سخت‌افزار و نرم‌افزار؛

از مهم‌ترین شرکت‌های اروگوئه‌ای که در بخش فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند می‌توان از ,Quanam ,GeneXus Systems, BGlobal Solutions, Buxis, Bantotal, ICA  Top و Infocorp نام برد. همچنین شرکت‌های بین‌المللی مانند VeriFone ,Tata Consultancy Services ,Microsoft, Indra, IBM Uruguay  و Globant در اروگوئه در حال فعالیت هستند.

مهم‌ترین شرکت‌های اروگوئه‌ای فعال در امور نرم‌افزاری

- شرکت GeneXus (خِنِکسوس) اولین شرکت اروگوئه‌ای فعال در امور ساخت و عرضه ابزار هوشمند برای ایجاد و نگهداری خودکار نرم‌افزار است. این شرکت در سال 1988 تأسیس شد و در سال  1989 اولین نرم‌افزار خود به نام GeneXus 1.0 را به بازار عرضه کرد. در حال حاضر شرکت یادشده دارای بیش از 8500 مشتری در 50 کشور دنیا است.

- شرکت Quanam (کوانام) تأسیس‌شده در سال 1978 یک شرکت خدمات حرفه‌ای در زمینه تولید نرم‌افزار در حوزه‌هایی مانند تجزیه‌وتحلیل تجاری، سیستم‌های مدیریت بازرگانی، سیستم‌های مدیریت سرمایه انسانی و سیستم‌های مدیریت ارتباط با مشتری فعالیت می‌کند. این شرکت دارای دفاتر شعبه ای در کشورهای برزیل، شیلی، مکزیک و ایالات‌متحده آمریکا است.

- شرکت TOP SYSTEMS (تاپ سیستم) تأسیس‌شده در سال 1987، یک شرکت مهندسی نرم‌افزار متخصص در زمینه طراحی، توسعه، اجرا و پشتیبانی است و صرفاً در زمینه ساخت نرم‌افزارهای مربوط به امور مالی فعالیت دارد. تاپ سیستم دارای بیش از 85 دفتر در 41 کشور دنیا است.

- BGlobal Solutions (بی گلوبال) یک شرکت خدمات فناوری اطلاعات با بیش از 18 سال تجربه در زمینه مشاوره، سازگاری، پیاده سازی، پشتیبانی و نگهداری از راهکارهای CRM 2 است. این شرکت عمدتاً در کشورهای اروگوئه، ایالات‌متحده، آرژانتین، کلمبیا، شیلی و مکزیک فعالیت می‌کند.

- شرکت Buxis (بوکسیس) یکی از ارائه‌دهندگان نرم‌افزار با پیشرفته‌ترین ابزارهای فن‌آوری در بازار سرمایه انسانی و فکری برای بیش از 500 مشتری در سراسر آمریکای لاتین است. برنامه‌های مدیریت پرسنل، مدیریت سازمانی، برنامه شغلی، ارزیابی عملکرد، آموزش، بهداشت، آموزش الکترونیکی از جمله مواردی هستند که این شرکت در کشورهای آرژانتین، کلمبیا، کاستاریکا، شیلی، اکوادور، السالوادور، گواتمالا، هندوراس، پاناما و اروگوئه ارائه می‌دهد.

- شرکت Bantotal (بان توتال) یک شرکت اروگوئه‌ای با بیش از 28 سال تجربه در ارائه راه‌حل‌های فناوری اطلاعات برای مؤسسات مالی است و دارای بیش از 50 مشتری در 14 بازار جهان است. تخصص این شرکت در اختیار گذاشتن راه‌حل‌های نرم‌افزاری در زمینه‌های سرمایه خرد، تجارت خارجی، خزانه‌داری، بانکداری اینترنتی، اطلاعات مدیریتی، صندوق‌های سرمایه‌گذاری و اطلاعات نهادهای نظارتی می‌باشد. این شرکت دارای  شعبه در اروگوئه، آرژانتین، پرو، شیلی و مکزیک است.

- شرکت ICA (ایکا) یک شرکت اروگوئه‌ای است که خدمات و حل مسائل رایانه‌ای با سطح کیفی بالا و ویژه را در اختیار سازمان‌های دولتی و خصوصی می‌گذارد. این شرکت برای ارائه خدمات خود از فناوری‌های شرکت‌های مطرح دنیا مانند ESRI ، Microsoft ، Trimble ، Digital Globe و Astrium استفاده می‌کند. یکی از فعالیت‌های مهم شرکت ایکا در حوزه فناوری ژئو انفورماتیک (جی ای سی، جی پی اس، سنسورهای از راه دور، تصویرهای ماهواره ای، عکس‌برداری هوایی، بهینه‌سازی مسیریابی خودرو، سیستم‌های پشتیبانی تصمیم، شبیه‌سازی و منطقه بندی) است.

- شرکت Infocorp (اینفو کُرپ) یک شرکت پیشرو در اروگوئه و آمریکای لاتین است و در حوزه تولید محصولات الکترونیکی بانکی فعالیت می‌کند. هدف این شرکت، امکان ساده‌سازی و سودآوری در روابط الکترونیکی بین مشتریان و مؤسسات مالی است. علاوه بر این نیز راه‌حل‌های نوآورانه توسعه و زیرساخت‌های سفارشی را برای مشتریان خود در بخش صنایع فراهم می‌کند. اینفو کُرپ در کشورهای شیلی، کلمبیا و پورتوریکو نیز شعبه دارد.

مهم‌ترین شرکت‌های فعال خارجی در امور نرم‌افزاری در اروگوئه

- شرکت IBM Uruguay یک شرکت چندملیتی است که راه‌حل‌های فناوری (خدمات، نرم‌افزار، سخت‌افزار) را توسعه می‌دهد و از سال 1938 در اروگوئه در حال فعالیت است. مهم‌ترین خدمات این شرکت در بازار اروگوئه به شرح ذیل است: 1) ایجاد دفتر خدمات در دهه 1940، 2) آوردن فناوری پردازش از راه دور در دهه 1970 به اروگوئه، 3) آوردن اولین  اَبَر رایانه‌ها به اروگوئه، 4)بازسازی مرکز پردازش داده‌های UTE 3 پس از آتش‌سوزی سال 1993 و 5)افتتاح اولین مرکز خدمات جهانی فرآیند داده‌ها در کشور.

- شرکت INDRA (ایندرا) یکی از مهم‌ترین شرکت‌های فناوری چندملیتی که در اسپانیای و آمریکای لاتین خدمات فن‌آوری برای حمل‌ونقل و ترافیک، انرژی و صنعت، مدیریت عمومی و بهداشت، خدمات مالی، امنیت و دفاع، مخابرات و بخش‌های رسانه‌ای ارائه می‌دهد. "ایندرا اروگوئه" به‌طور قانونی بخشی از شرکت Soluziona Uruguay S.A است که از اوایل دهه 1990 فعالیت خود را در اروگوئه آغاز کرده و به‌طور مداوم در این کشور در حال فعالیت بوده است.

- شرکت MICROSOFT (مایکروسافت) این شرکت بر روی تجاری‌سازی محصولات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و خدمات مرتبط با Cloud Computing متمرکزشده است. مایکروسافت در سال 1996 در اروگوئه مستقر شده و خدمات موقعیت‌یابی و مدیریت بازرگانی محصولات Microsoft Corporation و همچنین پشتیبانی و مشاوره مرتبط با آن‌ها را در اروگوئه ارائه می‌دهد.

- شرکت Tata Consultancy Services (تاتا کُنسولتانسی سرویس) یک شرکت هندی بین‌المللی است و مهم‌ترین فعالیت‌های این شرکت خدمات فناوری اطلاعات، مشاوره و سازمان‌دهی در راه‌حل‌های تجاری می‌باشد. این شرکت در سال 2002، اروگوئه را به‌عنوان اولین شعبه توسعه خود در آمریکای لاتین انتخاب کرد. شرکت فوق نیز پایگاه اصلی ارائه خدمات به شرکت‌های آفشور [4] در ایالات‌متحده، آمریکای لاتین و اروپا است. خدمات مشاوره "تاتا اروگوئه"، طیف گسترده‌ای از راه‌حل‌های جامع، کاربرد پیشرفته راه‌حل‌های فناوری اطلاعات، توسعه و نگهداری، پشتیبانی زیرساخت‌ها، میز خدمات و خدمات مشاوره تجاری را تشکیل می‌دهد.

- شرکت VeriFone (وِری فُن) این شرکت آمریکایی توسعه‌دهنده نرم‌افزار برای مدریت روش‌های پرداختی (دستگاه‌های کارت‌خوان) است و از سال 1992 در اروگوئه فعالیت می‌کند.

- Globant (گلوبانت) این شرکت آرژانتینی فعال در توسعه راه‌حل‌های نرم‌افزاری،  در سال 2012 در اروگوئه تأسیس‌شده است و طیف گسترده‌ای از فناوری‌ها مانند ساخت نرم‌افزار موبایل، جاوا، دات نت، اسکالا و... برای مشتریان خارجی، عمدتاً ایالات‌متحده و انگلستان را در بر می‌گیرد.

سازمان‌های دولتی فعال در بخش فناوری اطلاعات

همان‌طور که ذکر شد، بخش فناوری اطلاعات در اروگوئه شاهد فعالیت شرکت‌های خصوصی بزرگ و کوچک، داخلی و خارجی است. همچنین صنعت تولید نرم‌افزار شاهد حضور مستقیم دو شرکت دولتی اروگوئه‌ای ANTEL و UTE به‌عنوان ارائه‌دهنده خدمات است. اداره ملی نیروگاه‌ها و انتقال برق (UTE) از طریق واحد مشاوره خود (Conex)، در بخش مشاوره و خدمات، حضوری فعال دارد.

دیگر شرکت دولتی فعال در زمینه نرم‌افزار، شرکت ملی مخابرات (ANTEL)، اپراتور اصلی در زمینه دسترسی به اینترنت و انتقال داده‌ها است. این شرکت از طریق واحد تجاری خود به نام آنتل داتا (ANTEL DATA) دارای دو شرکت به نام های ITC و HG است که به‌طور مستقل عمل می‌کنند.

• ITC (ارتباطات هوشمند از راه دور): این شرکت برای ارائه فعالیت‌های مشاوره‌ای و فنی در ارتباطات از راه دور، فناوری اطلاعات و مدیریت بازرگانی به مشتریان داخلی، خارجی و خود  شرکت آنتل ایجادشده است.
• HG این شرکت برای مدیریت پروژه دسترسی سازی کل کشور به اینترنت و کاهش هزینه‌های ارتباطاتی طراحی‌شده است.

صادرات فناوری اطلاعات توسط اروگوئه

صادرات نرم‌افزار اروگوئه در چند سال اخیر رشد قابل‌توجهی داشته است. این صادرات مربوط به شرکت‌های فعال در داخل و دفاتر این شرکت‌ها در خارج از کشور می‌باشد. طبق آخرین اطلاعات قابل‌ دسترس، اروگوئه در سال 2019 به 36 کشور دنیا نرم‌افزار صادر کرده و مهم‌ترین مشتری آن ایالات‌متحده با خرید 72.7 درصد از نرم‌افزارهای اروگوئه است. در ادامه و با فاصله‌ای زیاد بریتانیا (7.7درصد) آرژانتین (3.9درصد)، مکزیک (2.7) اسپانیا (1.8درصد) دیگر مقاصد صادراتی نرم‌افزار اروگوئه هستند.

25 درصد از شرکت‌های سازنده نرم‌افزار اروگوئه در خارج از کشور نیز شعبه دارند و به‌طور مستقل در حال فعالیت هستند، از طرفی 25 درصد از دیگر شرکت‌ها دارای شریک خارجی بوده و به ‌صورت مشارکتی خدمات نرم‌افزاری ارائه می‌دهند. مهم‌ترین شریک‌های اروگوئه در این امور شرکت‌های متعلق به کشور آرژانتین می‌باشند.

در سال 2019 میزان کل صادرات نرم‌افزار توسط شرکت‌های فعال در داخل و خارج از کشور که وابسته به اتاق فناوری‌های اطلاعاتی اروگوئه (CUTI) هستند به میزان 931 میلیون دلار بوده است. این رقم نسبت به فروش سال 2018 (760 میلیون دلار) 23 درصد افزایش داشته است. همچنین فروش نرم‌افزار در بازار داخلی (با احتساب فروش شرکت دولتی آنتل در زمینه فناوری اطلاعات)، معادل 981 میلیون دلار بوده است که در مقایسه با فروش سال  2018 (928 میلیون دلار) 6% رشد داشته است.

نمودار زیر نمایشگر میزان صادرات و فروش محصولات فناوری اطلاعات در بازار داخلی توسط اروگوئه در چند سال اخیر است:

واردات فناوری اطلاعات توسط اروگوئه

طبق اطلاعات منتشره توسط اتاق فناوری‌های اطلاعاتی اروگوئه میزان واردات فناوری اطلاعات نبست به صادرات کمتر بوده است. لذا  با توجه به رشد بخش‌های مختلف صنعتی و پیدایش نیازهای جدید این بخش، ارقام واردات نرم‌افزار از سال 2004 تاکنون شاهد رشد پایدار بوده است. در آخرین اطلاعات منتشر شده (در سال 2014) میزان واردات نرم‌افزار در اروگوئه بالغ بر 110 میلیون دلار بوده که در مقایسه با 10 سال قبل، 220 درصد افزایش داشته است. مهم‌ترین فروشندگان نرم‌افزار به اروگوئه کشورهای ایالات‌متحده، برزیل، آرژانتین، شیلی، آلمان و اسپانیا هستند.

بیشترین مصارف فناوری اطلاعات در بازار داخلی

اروگوئه باوجود داشتن یک جمعیت 3.5 میلیون نفری، یکی از برجسته‌ترین کشورها در مصرف محصولات فناوری اطلاعات در منطقه آمریکای لاتین و کارائیب شناخته می‌شود. طبق آمار بانک توسعه آمریکایی سرانه مصرف نرم‌افزار در اروگوئه نسبت به دیگر کشورهای منطقه در سطح بالاتری قرارگرفته است.

امروزه بیشترین روند مصرف محصولات فناوری اطلاعاتی در بخش‌هایی مانند دستگاه‌های هوشمند، رایانش ابری[5]، تلویزیون‌های دیجیتالی، دولت الکترونیکی، صورتحساب الکترونیکی، پرونده پزشکی الکترونیکی، تولید نرم‌افزار آزاد و طرح یک لپ تاب برای هر کودک می‌باشد. از میان این موارد، یکی از مهم‌ترین طرح‌های اجرایی توسط دولت اروگوئه در چند سال اخیر مربوط به طرح "یک لپ تاپ برای هر کودک" می‌باشد. 

اجرای طرح یک لپ تاپ برای هر کودک

پس از ارائه پروژه یک لپ تاب برای هر کودک (OLPC) توسط نیکولاس گروپونته، مدیر آزمایشگاه رسانه‌ای موسسه فناوری ماساچوست در مجمع جهانی داووس در سال 2005، دولت اروگوئه تصمیم گرفت باهدف ارتقا سطح آموزشی دانش آموزان مدارس کشور مدل این پروژه را با نام طرح سِیبال (Plan Ceibal) در اروگوئه اجرایی کند. به همین منظور از سال 2006 تاکنون هر دانش آموز و معلم سطح ابتدایی می‌توانند به‌صورت رایگان یک لپ تاب دریافت کند.

مهم‌ترین اهداف استراتژیک برای اجرای این پروژه عبارت‌اند از ایجاد فرصت‌های برابر برای همه کودکان و جوانان، دموکراتیک سازی دانش، ایجاد امکانات و در اختیار گذاشتن ابزار یادگیری باهدف ارتقا سطح آموزشی خارج از ساعات مدارس و بهبود سطح یادگیری در هسته خانواده و همچنین ارتقا فرهنگ استفاده از فناوری‌های مدرن به دانش آموزان و معلمان کشورمی‌باشد.

 پس از اجرای طرح Ceibal، ساختار دسترسی کودکان به رایانه و اینترنت کاملاً تغییر ایجاد شد. در پایان سال 2009، تمام خانواده‌هایی که دارای حداقل یک فرزند در حال تحصیل در مدارس ابتدایی دولتی بودند از موانع دسترسی به این فناوری‌ها عبور کردند. امروزه کشور اروگوئه به دلیل موفقیت در اجرای این طرح و ایجاد ابزارهای دسترسی به اینترنت برای مدارس و مراکز آموزشی، به یک الگو در سطح منطقه‌ای و بین‌المللی تبدیل‌شده است. در سال 2015 شرکت Cisco (سیسکو) اروگوئه را جزو 5 کشور پیشرو (پرتغال، نیوزلند، ایرلند، ایالت متحده و اروگوئه) در دسترسی 100 درصد مراکز آموزشی به اینترنت نام برد. طرح Ceibal هرساله در حال گسترش بوده و امروزه سعی بر آن است که تمام دانش آموزان و دانشجویان کشور در تمام سطوح آموزشی بتوانند از این طرح بهره­ مند شوند. در همین راستا در سال 2018 به بسیاری از دانش آموزان نیازمند تبلت و در سال 2019 به برخی از دانشجویان که در زندان بسر می‌بردند لپ تاب اهدا شده است.

در سال 2015 به دستور قوه مجریه و باهدف دسترسی و آشنایی افراد کهن‌سال و بازنشسته به فناوری‌های مدرن روز، طرح Ibirapitá به طرح Ceibal ملحق گردید و افراد یادشده می‌توانند به یک پلاک هوشمند (تبلت) به‌صورت رایگان دسترسی پیدا کنند. برای اجرای این طرح یک کمیسیون افتخاری متشکل از مرکز Ceibal، وزارت کار، وزارت توسعه اجتماعی، وزارت آموزش و فرهنگ، آژانس توسعه دولت الکترونیکی، جامعه اطلاعات و دانش، بانک تأمین اجتماعی و سازمان ملی انجمن بازنشستگان اروگوئه تشکیل گردیده است که وظیفه اجرای این طرح (تهیه، آموزش و پشتیبانی) را بر عهده‌دارند.

[1] بازار عمودی بازاری است که بخش مشخصی از یک صنعت یا پیشه ی کاری یا طیف مشخصی از مشتریان را هدف گرفته است.

[2] Customer Relationship Management - مدیریت روابط با مشتری

[3]  اداره ملی نیروگاه‌ها و انتقال برق اروگوئه

[4] شرکت آفشور یکی از انواع ساختارهای شرکتی است که در محدوده سرزمینی یک کشور خارجی ثبت میشود، در حالیکه قرار است این شرکت از خارج از مرزهای کشور میزبان اداره و مدیریت گردد.

[5]  cloud computing رایانش ابری به این معنا است که منبع یک نرم افزار، داده‌های آن و همینطور پردازش های مربوط به آن را به یک فضای مجازی بیرونی منتقل کنیم.