چشم انداز کلان امنیت غذایی مالزی

طبق داده‌های موجود، امنیت غذایی در مالزی جزو مواردی است که نیازمند توجه فوری در سطح ملی است. شاخص امنیت غذایی جهانی (GFSI) یک چارچوب جامع و دقیق برای تجزیه و تحلیل این مساله است. این شاخص که توسط واحد اطلاعات اکونومیست با متخصصان بین المللی امنیت غذایی تهیه شده است، از سال 2012 موجود می‌باشد.

این شاخص چهار اصل را شامل می‌شود: دسترس پذیری، توان مالی، کیفیت و ایمنی، و منابع طبیعی. هر یک از ابعاد گفته شده خود به بخش هایی تقسیم می‌شود که برنامه‌ها، سیاستها و روش های مختلف را توسط کارشناسان جهانی به عنوان محرک های اصلی امنیت غذایی ارزیابی می‌کند.

نمودار زیر خلاصه نمودار GFSI برای منطقه آسیا-اقیانوسیه در سال 2020 را نشان می دهد. ردیف های سبز در نمودار متعلق به کشورهایی هستند که تقریباً در همه ابعاد امنیت غذایی امتیاز مطلوبی دارند.

برخی نکات در جدول بالا در بازه سالهای 2012 تا 2020 نکات قابل توجهی دارد از جمله اینکه تا سال 2016 این کشورها عمدتا به دو گروه عمده تقسیم میشدند، کشورهایی که در زمینه امنیت غذایی شرایط بهتر (سبز) و یا بدتری (زرد یا نارنجی) دارند. پس از سال 2016 این تقسیم بندی حفظ شده اما تعداد کشورها درمحدوده سبز رنگ کاهش چشمگیری داشته و فقط چند کشور در دسته بندی سبز باقی مانده اند. مالزی در طول این سالها "وضیعت بهتر" خود را حفظ کرده و همین وضیعت را در مطالعات کلی GFSIنیز نگه داشته است ولی موقعیت خود را در در بخش دسترس پذیری از دست داده است. دومین نکته قابل توجه ظهور پررنگ منابع طبیعی به عنوان شاخصی جداگانه در سالهای اخیر است در حالیکه کشورها در باقی شاخص ها ممکن است بهتر یا بدتر عمل کنند اما در در مورد شاخص منابع طبیعی برای همه کشورها سخت است موقعیت خود را حفظ کنند. این مسئله به ویژه زمانی مشکل ساز است که متوجه شویم این بعد از امنیت غذایی، در حال رشد است.

این سوال مطرح است که چرا برخی از کشورها از همتایان خود عملکرد بهتری دارند؟ جای تعجب نیست که کشورهایی مانند ژاپن و کره جنوبی را در بالای این لیست مشاهده کنیم چون از مدتها قبل این کشورها متعهد به استفاده از نوآوری و تکنولوژی در تمامی‌بخش های صنعتی خود هستند. تجزیه و تحلیل دقیقتر کشورهای پیشرو در منطقه آسیا-اقیانوسیه نشان می دهد که آنها تمرکز خود را به تقویت فناوری محصولات غذایی و پرورش متخصصان فن آوری کشاورزی معطوف کرده اند. از دیگر نقاط قوت این دسته از کشورها میتوان به نکات زیر اشاره کرد:

- قرار دادن امنیت غذایی در بالاترین سطح اولویت دولتها

- سیاست های ملی در مورد خودکفایی غذایی

- سرمایه گذاری بالا در بخش تحقیق و توسعه فناوری کشاورزی

- تمرکز ویژه بر کشاورزی‌های کوچک و تولید کنندگان محلی از طریق تامین مالی

این کشورها در حال ساخت اکوسیستم های فعال و به روز شده به لحاظ فناوری اطراف زمینهای کشاورزی خود هستند که مهمترین مزیت آن، کاهش هزینه و افزایش بازدهی محصولات است.

در جدول زیر شاخص های امنیت غذایی و علت نپیوستن مالزی به کشورهای پیشرو در این بخش آورده شده است. 

جدول بالا نشان میدهد که در بعد استطاعت و توان مالی کشور مالزی در حد کشورهای عملکرد بالا قرار دارد با این حال از نظر دسترسی به بازار کشور و خدمات مالی کشاورزی به طور چشمگیری عقب مانده است. اختلاف قابل توجهی در ردیف اول در زمینه تعهد سیاستهای امنیت غذایی و دسترسی غذایی وجود دارد. بررسی دقیق تر نشان می دهد که این شاخص شامل ارزیابی این است که آیا دولت کشور امنیت غذایی را به عنوان یک کانون و اولویت قرار داده است یا نه و دارای یک استراتژی روشن غذایی است یا خیر.

قابل ذکر است، از نظر بررسی‌های کارشناسی در بین متخصصان امنیت غذایی از سال 2012 تا 2020، مالزی عملکرد و نمره قابل قبولی در این خصوص ندارد. از سال 2012 تا به امروز، کارشناسان همچنین در مورد مسئولیت پذیری و نیز پاسخگویی دولت مالزی نسبت به اینکه آیا در مورد امنیت غذایی سرمایه گذاری لازم را انجام داده و یا یک رویکرد هماهنگ برای دستیابی به آن را اتخاذ نموده، خوش بین نیستند. نوسانات در تولید محصولات کشاورزی و موانع سیاسی و اجتماعی از مسائل مشکل ساز برای مالزی در بعد دسترس پذیری در امنیت غذایی به شمار می آید.

همچنین در مورد رژیم غذایی مالزیایی‌ها نگرانی وجود دارد که باعث گرفتن نمره کم در شاخص کیفیت و سلامت غذایی شده مانند کیفیت پایین پروتئین، میزان دسترسی به ریز مغزها و ایمنی و تنوع غذا. به عنوان آخرین نکته و البته مهم ترین آن، کارشناسان در خصوص وابستگی شدید مالزی به واردات مواد غذایی هشدار داده و نسبت به عواقب نگران کننده آن در آینده احساس خطر می‌کنند.