چشم انداز مناسبات مالزی و اتحادیه اروپایی
مالزی و اتحادیه اروپایی از روابط روبه گسترشی برخوردارند و طیف متنوع و گسترده ای از موضوعات مورد علاقه میان دو طرف، ساختار کلی مناسبات را شکل داده است. در حوزه تجارت، مالزی دومین شریک تجاری اتحادیه اروپایی در میان کشورهای «آسه آن» است و اتحادیه اروپایی نیز به عنوان سومین شریک تجارت خارجی کشور محسوب می‌شود.
با ایجاد نمایندگی اتحادیه اروپایی در سال 2003 در کوالالامپور و مبادله سفیر میان دو طرف، طیف گسترده ایی از موضوعات از جمله آموزش عالی، محیط زیست، حقوق بشر و توسعه پایدار نیز در دستور کار قرار دارد. در اختلاف دیدگاه‌ها و مواضع فی مابین در موضوعاتی نظیر پناهجویان، اقلیت ها، حقوق بشر، آزادی بیان، محیط زیست و به ویژه موضوع روغن پالم؛ بر گفتگو و دستیابی به تفاهم تاکید می‌شود.
تولید و صادرات روغن پالم، به عنوان کالایی استراتژیک، برای اقتصاد و تجارت خارجی مالزی محسوب و بازار کار این کشور متکی به صنعت پالم است. سیاست های محیط زیستی اتحادیه اروپایی و انتقاد از جنگل زدایی برای کاشت درخت نخل در مالزی، به نقطه اختلاف دو طرف منجر شد و در مارس 2019 با اعلام سیاست اتحادیه اروپایی مبنی بر کاهش مصرف روغن پالم و پایان دادن به واردات آن تا سال 2030، به تنش میان دو طرف انجامید. آقای ماهاتیر محمد نخست وزیر وقت مالزی این رویکرد اروپا را دشمنانه توصیف و آن را "جنگ تجاری" علیه کشورش نامید.
در دسامبر 2020 اتحادیه اروپایی سفیر جدیدی را برای مالزی تعیین و آقای میشائلیس روکاس برای این مسئولیت تعیین شد. سفیر جدید اتحادیه اروپایی در مالزی، دسامبر 2020 استوارنامه خود را به پادشاه مالزی تقدیم کرد. آقای روکاس در مصاحبه با روزنامه New Straits Times ، اولویت های مناسبات دوجانبه، چشم انداز همکاری آتی و نیز موضوعات مورد اختلافی دو طرف را ترسیم نموده است.
وی یادآور شده که مصمم است در دوره مسئولیت برای تعمیق و تقویت همکاری اتحادیه اروپا و مالزی در زمینه‌های فوق استفاده کند و مقابله با بیماری همه گیر Covid-19 از طریق همکاری در انجام واکسیناسیون را مورد تاکید قرار می دهد. بیماری کووید 19 و واکسن کرونا در دستور کار همکاری دو کشور قرار دارد و سرفصل همکاری‌های دوجانبه محسوب می‌گردد.
سفیر اتحادیه اروپا یادآور می‌شود، "کووید 19 مشکل فوری پیش روی همه است و بیماری تفاوتی بین ملیت، نژاد، مذهب، وضعیت زندگی، سن، جنسیت یا هر چیز دیگری را تشخیص نمی دهد؛ می‌تواند به همه ضربه بزند. همه گیری بیماری نشان می دهد که چقدر به یکدیگر متصل و وابسته هستیم. این یک چالش برای تمام بشریت است و هرچه بیشتر با هم کار کنیم، پیشرفت سریعتر است."
اهم نظرات آقای روکاس که ترسیم کننده چارچوب و محور همکاری‌های دو طرف از یک سو و نیز مواردی که نیاز به رایزنی و مشورت برای دستیابی به درک مشترک دارد، در ذیل مورد اشاره قرار می‌گیرد:
- مالزی در بحران کووید 19 در تأمین برخی اقلام و تجهیزات پزشکی و نیز ارسال دستکش و ماسک به اتحادیه اروپا و سایر کشورها نقش مهمی ایفا کرد. نیاز مالزی به واردات واکسن قابل درک است و اتحادیه از طریق "تیم ابتکار اروپایی" مبلغ 92.3 میلیارد رینگیت به کشورهای عضور آسه آن اختصاص داد تا به مردم منطقه در مبارزه با Covid-19 کمک شود. این مبلغ شامل 98 میلیون رینگیت به سازمان بهداشت جهانی برای تقویت نظام بهداشتی کشورهای عضو است؛ در موضوع کرونا و واکسن، چندجانبه گرایی بسیار مهم و اساسی است.
- کمک های اتحادیه اروپا همچنین در قالب سازوکار کوواکس نیز شامل 4 میلیارد و 182 میلیون رینگیت است که از طریق وام و کمک بلاعوض در اختیار کشورها قرار گرفته است. مالزی از طریق کوواکس؛ 10درصد نیاز واکسن خود را تامین کرده است. اتحادیه اروپا 49 درصد بودجه کوواکس را تأمین کرد که بیش از مجموع تعهدات مالی اعلام شده از سوی کشورهای شرق آسیا است. با تأمین اعتبار کامل، کوواکس می‌تواند3.1 میلیارد دوز واکسن را تا پایان امسال و سه میلیارد دوز واکسن را تا پایان سال 2022 تأمین کند. تلاش می‌شود در کمتر از یک سال، چندین واکسن کووید 19 با کیفیت بالا تولید شود. اتحادیه اروپا بر سازوکار شفافیت تاکید دارد تا اطمینان حاصل شود که تولیدکنندگان قراردادهای واکسن را رعایت می‌کنند.
- در رابطه با تجارت و سرمایه گذاری، کارگروه مشترک روغن پالم برای اولین بار در تاریخ 27 ژانویه 2021 برگزار شد. در این نشست مجازی، نمایندگان کشورهای عضو اتحادیه اروپا و کشورهای آسیایی از جمله مالزی حضور داشتند. محور بحث پیشبرد همکاری متقابل برای تأمین پایداری در صنعت روغن پالم، به ویژه برای تولید کنندگان کوچک بود. این یک گام در مسیر درست است و اهداف توسعه پایدار سازمان ملل را در هسته اصلی این روند قرار می دهد. هم اتحادیه اروپا و هم مالزی علاقه مند به ایجاد آینده ای مشترک و پایدار برای این صنعت هستند. اتحادیه اروپا از درخواست مالزی برای مشورت با سازمان تجارت جهانی به عنوان تعهد به چند جانبه گرایی و فرصتی برای توافق در مورد واقعیت ها استقبال می‌کند
- اتحادیه اروپا واقف است که روغن پالم بخش مهمی از اقتصاد مالزی است؛ اما باید با عقاید غلط مبارزه کنند. صریح بگویم، روغن پالم ممنوعیتی در اتحادیه اروپا نداشته و ندارد؛ اروپا سومین بازار مهم روغن پالم مالزی است.
- براساس آمار آقای "داتوک سری آزمایش علی"، وزیر تجارت و صنعت بین الملل مالزی، صادرات روغن پالم و سایر محصولات کشاورزی مبتنی بر روغن نخل به اتحادیه اروپا طی سال گذشته 36.4 درصد افزایش داشته و به 11.7 میلیارد رینگیت رسیده است. روغن پالم یک ماده غذایی اصلی و یک ماده اصلی در تولیدات صنعتی اتحادیه اروپا است.ضروری است که روغن پالم با احترام به طبیعت و برای مردم در مزارع و کارخانه‌ها به طور پایدار تولید شود.
- مصرف کنندگان اروپایی از این موضوعات کاملاً آگاه هستند و در صورت نگرانی در مورد پایداری زیست محیطی و اجتماعی، از طریق کیف پول آنرا مورد تائید قرار می دهند و یا رد می‌کنند.
- چه اروپایی و چه آسیایی؛ نمی‌توانیم از واقعیت های طبیعت فرار کنیم. تغییرات آب و هوایی باعث بروز حوادث شدید آب و هوایی می‌شود و کووید 19 نشان داده است که طبیعت چقدر می‌تواند کشنده باشد.
- برای اروپایی توجه به تغییرات آب و هوا، خطر بیماری‌های همه گیر و امنیت غذایی؛ مهم است. اتحادیه اروپا متعهد است تا سال 2050 تولید گازهای گلخانه ای را به صفر برساند. آینده ما یا سبز خواهد بود یا بسیار دشوار؛ یکی از اهداف اصلی من به عنوان سفیر اتحادیه اروپا، همکاری با مالزیایی‌ها به عنوان شریک در این تلاش جهانی برای حمایت از یکدیگر در اهداف آب و هوایی است. مشتاقانه منتظر بانک سرمایه گذاری اروپا در مالزی برای سرمایه گذاری‌ها برای انتقال سبز هستیم. در تعمیق مشارکت اتحادیه اروپا و مالزی به سوی سطح استراتژیک، بر همکاری در زمینه ابتکارات آب و هوایی، رشد تجارت پایدار، رفاه مردم بومی، برابری جنسیتی، حقوق کار و مواردی از این دست تمرکز است.
- اتحادیه اروپایی هر سال بودجه ای را برای تحصیلات تکمیلی دانشجویان بورسیه و دوره‌های آموزشی در دانشگاه‌های اروپا از طریق برای طرح اراسمس می‌پردازد. ما می خواهیم در زمینه ارتباطات، ایجاد زیرساخت های بهتر برای ارتباط دو منطقه و ارتباطات شخصی از طریق مردم و دانشجویان با مالزی شریک شویم.
- اتحادیه اروپا آماده است تا همکاری‌های امنیتی با مالزی را ارتقا بخشید. ما پیش تر دارای همکاری در زمینه مقابله با تروریسم و از طریق مرکز کاهش مخاطرات شیمیایی، بیولوژیکی ، رادیولوژیکی و هسته ای اتحادیه اروپا بودیم.