شکست استراتژی کرونایی سوئد در مراقبت از سالمندان

با توجه به افزایش فوتی‌های ناشی از کرونا به ویژه در مراکز نگهداری از سالمندان که بیشترین تلفات را داشته است، انتقادات زیادی در خصوص استراتژی سوئد در مقابله با کووید 19 بوجود آمده و بسیاری آنرا شکست خورده ارزیابی می‌کنند. پادشاه سوئد نیز طی پیامی این میزان تلفات «وحشتناک » خواند و گفت که به نظر میرسد در حفاظت از سالمندان در برابر این ویروس شکست خورده ایم. در حال حاضر تعداد مبتلایان به این ویروس در سوئد به بیش از 350 هزار نفر رسیده و بیش از 7500 نفر نیز جان خود را بر اثر ابتلا به  این ویروس از دست داده اند که تقریبا  9 نفر از هر 10 نفر فوتی‌ها را افراد سالمند تشکیل می دهند. از جمله دلایل اصلی این شکست ، مشکلات ساختاری خصوصا کمبود پرسنل قوی و آموزش دیده پرستاری عنوان شده است. در این بین انگشت اتهام به سمت « آژانس بهداشت عمومی» و همچنین «شورای ملی بهداشت و رفاه سوئد»  به عنوان  دو نهاد اصلی مسوول نشانه رفته و در تازه ترین نظرسنجی انجام شده ، میزان اعتماد مردم به آژانس فوق از 68 درصد از ابتدای همه‌گیری کرونا به 52 درصد در دسامبر جاری رسیده است.

امروزه بحث در خصوص مرگ و میر سالمندان سوئدی در اثر همه‌گیری کووید 19 بسیار زیاد است. در ماه نوامبر گذشته نهاد نظارت بر خدمات بهداشتی و مراقبت سوئد (IVO) به شدت از وضعیت مراقبت از سالمندان و نیازهای آنها در طول این همه‌گیری، انتقاد کرد. در حال حاضر بیش از 7500 نفر جان خود را بر اثر ابتلا به این ویروس در سوئد از دست داده‌اند که تقریبا 9 نفر از هر 10 نفر فوتی‌ها، 70 ساله یا بالاتر بودند. تقریبا نیمی از این افراد در مراکز نگهداری از سالمندان، تحت مراقبت قرار داشتند.  

به همین دلیل افکار عمومی عمومی و احزاب مخالف، دولت را به شدت تحت فشار و انتقاد قرار داده و استراتژی دولت در این بخش را شکست‌خورده می‌دانند. علاوه بر گسترش عمومی عفونت ویروسی در مراکز نگهداری از سالمندان، کاستی‌های ساختاری از جمله کمبود پرسنل قوی و آموزش دیده پرستاری، از مهمترین مشکلاتِ این بخش  برشمرده می‌شود. بر اساس گزارش‌های موجود، در حال حاضر از هر 10 نفر پرسنلِ مراقبت از سالمندان 4 نفر فاقد آموزش‌های پرستاری اند. حدود یک‌چهارم کارمندان این بخش به صورت ساعتی کار می‌کنند و در اکثر خانه‌های سالمندان تنها یک پرستار در ساعات اداری در دسترس بوده و  سطح تحصیلات کارکنان این بخش در سوئد در مقایسه با سایر کشورهای شمال اروپا در سطح پایین‌تری قرار دارد.

در تازه‌ترین گزارش ارایه شده (مورخ 15 دسامبر 2020 )  از سوی «کمیسیون دولتی کرونا»، اقدامات انجام شده برای کاهش شیوع عفونت این ویروس در بخش سالمندان دیرهنگام و ناکافی عنوان شده و به شکست اقدامات دولت در این زمینه اعتراف شده است. این کمیسیون معتقد است که مسئولیت کاستی‌ها در این بخش برعهده تعداد زیادی از بازیگران از جمله مقامات دولتی، شهرداری‌ها و کارفرمایان بخش خصوصیِ مراکز نگهداری از سالمندان  است، اما در هر حال مسئولیت نهایی با دولت فعلی و دولت‌های قبلی است و استراتژی دولت در این بخش شکست خورده است. از نظر این کمیسیون یکی از مشکلات اصلی در این بخش، ساختاری و عدم وجود نیروهای توانمند و آموزش دیده، ذکر گردیده است .

 در این گزارش آمده است در مراکز نگهداری از سالمندان ، آمادگی و تجهیزات کافی برای مقابله با این بیماری همه‌گیر وجود نداشته است. کاستی‌ها نه فقط به دوره همه‌گیری کرونا بلکه از قبل نیز وجود داشته و هم دولت فعلی و هم دولتهای قبلی نسبت به آن آگاه بوده و مسئولیت نهایی این کمبودها را بر عهده دارند. این کمیسیون ، اتخاذ اقدامات و ابتکارات لازم و تجهیز بهتر مراقبت از سالمندان در مواقع بحرانی نظیر همه‌گیری کرونا را از وظایف دولت ذکر کرده است.

 کمیسیون فوق تقصیر اصلی را  بر گردن « آژانس بهداشت عمومی» و همچنین «شورای ملی بهداشت و رفاه سوئد»  به عنوان  دو نهاد اصلی مسئول در این زمینه انداخته و افزوده است که این دو نهاد از کمبودها آگاهی دشته و  باتوجه به جدی بودن این بیماری، می‌بایستی بلافاصله اقدامات بیشتر و ویژه‌ای برای انجام مراقبت‌ها انجام می‌دادند. این کمیسیون می‌افزاید: برای تامین تجهیزات محافظت از خانه‌های سالمندان، زمان بسیار نامعقولی صرف شده و اگرچه این مشکلات در فوریه گذشته آشکار شد اما تا ماه آوریل طول کشید و این خیلی دیر بود و عفونت مدتها قبل به این خانه‌ها، منتقل  شده بود.

این کمیسیون خاطر نشان ساخته است که دولت و همچنین پارلمان بایستی توجه ویژه ای به مراقبت از سالمندان و نیز سالمندانی که در منازل خود ، خدمات مراقبی دریافت می‌کنند داشته باشد. مسئولیت پذیری بیشتر کارفرمایان خصوصا از نظر داشتن تعداد مناسب کارمند و پرستار، امنیت شغلی و توجه به ساعات کاری، از دیگر توصیه‌های این کمیسیون برای افزایش اقدامات مراقبتی از سالمندان است. این کمیسیون سطح توانمندی کارکنان بخش مراقب از سالمندان را از نقاط ضعف سوئد بر شمرده و افزوده است که متاسفانه سوئد  نسبت به دیگر کشورهای شمال اروپا در این حوزه، ضعیف‌تر است. یکی دیگر از نتیجه‌گیری‌های کمیسیون این است که مهارت های پزشکی در مراقبت از سالمندان باید تقویت شود. به عنوان مثال و به عنوان یک قاعده کلی، بایستی به صورت 24 ساعته و در 7 روز هفته، سایت پرستاری در تمامی مراکز ویژه نگهداری از سالمندان وجود داشته باشد. علاوه بر این، شهرداری‌های مناطق باید آموزش مطلوب زبان سوئدی را به کارمندان این بخش بیاموزند.

وزیر امور اجتماعی و بهداشت سوئد با نتیجه گیری کمیسیون موافق است و کیفیت مراقبت از سالمندان را نامناسب دانسته اما در عین حال تقویت مراقبت از سالمندان را نیازمند قوانین قوی‌تری می داند. وی معتقد است دولت همه سرمایه و انرژی خود را روی مراقبت‌های بهداشتی گذاشته است و لذا از مراقبت از سالمندان غافل گردیده است.

آقای لوون، نخست وزیر، کاستی‌ها در بخش مراقبت از سالمندان را قبول داشته و خواستار گفتگو در این خصوص شده است اما انتقاد کمیسیون از آژانس بهداشت عمومی و شورای ملی بهداشت و رفاه را قبول ندارد.

 تا به امروز تعداد مبتلایان به کووید 19 در سوئد به 350 هزار نفر و  تعداد فوتی‌ها نیز 7800 نفر گزارش شده است.  همانگونه که ملاحظه می‌شود 9 نفر از هر 10 نفر فوتی‌ها، 70 ساله یا بالاتر بودند. تقریبا نیمی از این افراد فوت شده در مراکز نگهداری از سالمندان، تحت مراقبت و پرستاری قرار داشتند. سطح توانمندی کارکنان بخش مراقب از سالمندان از نقاط ضعف سوئد در این بخش بوده  که  نسبت به دیگر کشورهای شمال اروپا ، ضعیف‌تر گزارش شده است.

 از ابتدای همه‌گیری ویروس کرونا تا به امروز، استراتژی سوئد به ویژه استراتژی ایمنی گروهی (گله ای) این کشور در مقابله با ویروس کرونا انتقاد بسیاری چه در داخل و چه در خارج از سوئد به همراه داشته است .

 پادشاه سوئد در تاریخ 17 دسامبر در پیامی، افزایش فوتی‌ها در سوئد را «وحشتناک » خواند و گفت: به نظر میرسد که شکست خورده ایم.

 بدنبال انتشار گزارش فوق، احزاب مخالف دولت از جمله حزب مودرات (راست میانه)، چپ، دموکرات مسیحی و دموکرات‌های سوئد( راست تندرو) به شدت به دولت انتقاد کرده و خصوصا شخص نخست وزیر (از حزب سوسیال دموکرات) را مقصر اصلی و مسوول وضعیت خانه‌های سالمندان می دانند . به نظر میرساند انتقادات در این زمینه کماکان ادامه داشته و شاید منجر به تغییراتی در سطح نهادهای ذیربط بهداشتی و نیز اتخاذ محدویت‌های بیشتر و سختگیرانه تری شود.

 در حال حاضر انتقادات نسبت به عملکرد « آژانس بهداشت عمومی» و همچنین «شورای ملی بهداشت و رفاه سوئد»  به عنوان  دو نهاد اصلی مسئول و همچنین شخص اقای تگنل ویروس شناس معروف سوئدی در آژانس بهداشت عمومی‌که نقش مهمی در اتخاذ سیاست‌های مواجهه با کرونا داشته است، رو به افزایش است. در تازه‌ترین نظرسنجی انجام شده، میزان اعتماد مردم به آژانس فوق از 68 درصد از ابتدای همه‌گیری کرونا به 52 درصد در دسامبر جاری رسیده است. اعتماد به شخص آقای تگنل نیز از 72 درصد به 59 درصد کاهش یافته است.

 لازم به ذکر است که «کمیسیون کرونا سوئد» در ژوئن 2020 برای ارزیابی از نحوه برخورد مقامات و سیاستمداران با بحران کووید 19 ایجاده شده و گزارش فوق اولین گزارش این کمیسیون از ابتدای تاسیس تاکنون است که با چند هفته تاخیر منتشر شد. دومین گزارش جزیی‌تر قرار است در 28 فوریه 2021 منتشر شود. اعضای این کمیسیونِ هشت نفره را تیمی متشکل از متخصصین و اساتید مختلف دانشگاهی، بیمارستانی، مراکز تحقیقاتی و نهادهای قضایی و دادگستری تشکیل می دهند.