واکسن‌های مورد توجه هند در زمینه پیشگیری از بیماری کرونا

در حال حاضر یک رقابت جهانی برای تولید واکسن موثر برای پاندمی‌ کرونا در جریان است.دولت ها و نیز شرکت های بزرگ تجاری و دارویی، به صورت مجزا و یا با مشارکت یکدیگر سعی دارند در این مسابقه گوی سبقت را از دیگران ربوده و از امتیازات سیاسی و اقتصادی آن بهره مند شوند. در این بین واکسن‌های مختلفی که در حال تولید هستند، هر کدام ویژگی‌های خاص خود را داشته و با توجه به این خصوصیات از سوی کشورهای مختلف مورد استفاده قرار خواهند گرفت. بنابراین، ممکن است یک واکسن هر چند کیفیت بالایی داشته باشد، اما بنا بر دلایلی برای بسیاری از کشورها قابل استفاده نباشد.

در این بین، غول های بزرگ تولید واکسن در هند مانند شرکت سِروم، شرکت دکتر رِدی، بهارات بایوتک و غیره با در نظر گرفتن ظرفیت بالایی که در زمینه دارویی و تولید واکسن  برخوردار هستند، با شرکت های بزرگ تولید واکسن در جهان قراردادهایی را برای انجام تحقیقات مشترک، تولید و توزیع واکسن امضا نموده اند. همزمان، با آزمایش نمونه‌هایی از واکسن‌های بومی، هند به دنبال تولید واکسن‌های بومی نیز می‌باشد. در ادامه به معرفی مهمترین واکسن‌هایی پرداخته خواهد شد که مورد توجه دولت هند و شرکت های بزرگ تولید واکسن در این کشور قرار دارند.

1- واکسن  Oxford AstraZeneca:

باید گفت در مقایسه با سایر مشارکت هایی که هندی‌ها با شرکت های خارجی در زمینه تولید واکسن داشته اند، این واکسن گزینه امیدوار کننده تری می‌باشد. شرکت سِروم هند، بزرگترین شرکت تولید واکسن در این کشور، یک قرارداد با شرکت آسترا زنکا برای تولید و عرضه یک میلیارد واکسن کوید-19 امضاء کرده است. بر اساس گزارش شورای تحقیقات پزشکی هند، واکسنی که شرکت سِروم بر این مبنا تولید خواهد کرد در هندوستان واکسن Covishield نامیده خواهد شد.

شرکت سوئدی-بریتانیایی آسترا زنیکا و دانشگاه آکسفورد در روز دوشنبه 3 آذر 99 اعلام کردند بر اساس ارزیابی موقت نتایج آزمایشات بالینی که در انگلستان و برزیل انجام گرفته است، واکسن تولیدی توسط این شرکت از 70.4 درصد ضریب موفقیت در پیشگیری از کوید-19 برخوردار می‌باشد. این آزمایشات بر روی 60 هزار داوطلب از ملیت ها و قومتهای مختلف (آفریقای جنوبی، کانادا، آمریکای لاتین و حتی آمریکا و ژاپن) انجام گرفته است. این ضریب موفقیت برای سازمان مرکزی کنترل استاندارد دارویِ هند (CDSCO) جهت تایید کافی می‌باشد و البته شرکت آسترا زنکا در ابتدا باید مجوزهای لازم از سازمان‌های متناظر در انگلستان را به دست آورد و بعد از آن، شرکت سِروم هند قادر خواهد بود درخواستی برای اخذ مجوزهای لازم به مقامات ذیربط در هند ارائه نماید.

بر خلاف واکسن فایزر و مدرنا که به شرایط فوق العاده سرد جهت نگهداری نیاز دارند، واکسن آسترازنکا در دمای 2 تا 8 درجه سانتی گراد قابلیت نگهداری برای مدت 6 ماه را دارد. مزیت دیگر این واکسن قیمت مناسب آن می‌باشد. قرار است شرکت سِروم هند این واکسن را به قیمت 3 الی 4 دلار به ازای هر دوز در اختیار دولت قرار دهد و قیمت هر دو دوز برای بخش خصوصی حدود 500 تا 600 روپیه (حدود 7 الی 9 دلار) خواهد بود. ادر پوناوالا مدیر عامل شرکت سروم هند در مصاحبه ای اخیراً اعلام کرده است قیمت هر دو دوز از واکسن برای عموم مردم حدود 1000 روپیه (حدود 15 دلار) خواهد بود. این در حالی است که واکسن فایزر و مدرنا به ازای هر دوز قیمت پایه ای برابر با به ترتیب حدود 20 و 37-25 دلار خواهند داشت و به آن باید هزینه نگهداری در دمای فوق العاده سرد را نیز افزود.

نحوه ساخت واکسن: واکسن دانشگاه آکسفورد بر اساس یک نسخه ضعیف شده و بی ضرر ویروس سرما خوردگی معمولی یا همان آدونو ویروس (adenovirus) می‌باشد که در شامپانزه‌ها باعث ایجاد عفونت می‌شود. ناقل یا حامل ویروس از آدونو ویروسِ شامپانزه به دست می آید و به صورت ژنتیکی آن طور مهندسی می‌شود که در در داخل بدن انسان نتواند تکثیر پیدا کند.

2- واکسن Pfizer and Moderna: 

فایزر-بایون تک و مدرنا  که هر دو شرکتهای آمریکایی هستند جزء اولین شرکت های تولید واکسن در جهان بودند که نتایج موقت موفقیت آمیزی از مراحل سوم آزمایشات بالینی خود ارائه نمودند. فایزر اعلام نموده است این واکسن در بزرگ سالان 95 درصد و در سالخوردگان از 94 درصد ضریبِ موفقیت برخوردار است و در حال حاضر به دنبال اخذ مجوزهای لازم و اضطراری جهت استفاده از آن می‌باشد. شرکت مدرنا نیز اعلام نموده است آزمایشات بالینی واکسن تولیدی این شرکت از 94.5 درصد اثر بخشی برخوردار بوده است.

اما با این وجود باید گفت به نظر نمی رسد کشور هند قادر باشد قراردادی با هیچ کدام از این شرکت ها امضا کند. این واکسن‌ها جهت نگهداری به شرایط فوق العاده سرد نیاز دارند: واکسن فایزر به دمای زیر 70 درجه سانتی گراد و واکسن مدرنا به دمای زیر 20 درجه جهت نگهداری نیاز دارد. علاوه بر این، هر دوی این واکسن‌ها، واکسن دو مرحله ای محسوب می‌شوند و بنابراین کشور هند اگر بخواهد از این واکسن‌ها استفاده کند، به حدود 3 میلیارد واکسن نیاز خواهد داشت که هیچ کدام از این تولید کنندگان قادر به تولید این حجم از واکسن در یک بازه زمانی نزدیک نخواهند بود. با این وجود، هند اعلام کرده است در حال بررسی پیشرفت های انجام گرفته در این زمینه بوده و با همه شرکت های تولید واکسن مذاکره خواهد کرد.

نحوه ساخت واکسن: در این واکسن‌ها، به جای استفاده از ویروس واقعی کرونا، هر دو واکسن از یک ماده ژنتیکی مصنوعی موسوم به RNA پیک یا mRNA استفاده می‌کنند تا سیستم ایمنی بدن را برای مبارزه با آن آماده کنند.

3- واکسن Covaxin:

این واکسن یک واکسن بومی محسوب می‌شود که توسط شرکت هندی بهارات بایوتک (Bharat Biotech) با همکاری شورای تحقیقات پزشکی هند در حال تولید می‌باشد. این واکسن در دو مرحله اول آزمایشات بالینی که هزار نفر انسان در آن شرکت داشتند، موفقیت آمیز عمل نموده و گزارشی از تاثیرات منفی واکسن وجود نداشته است. به گفته شرکت بهارات بایوتک، در بدن 90 درصد از شرکت کنندگان در آزمایشات، آنتی بادی‌هایی در برابر ویروس کوید-19 به وجود آمد. با این موفقیت، در حال حاضر، این واکسن وارد مرحله سوم آزمایشات بالینی با 26 هزار نفر شرکت کننده شده است که از منظر حجم گسترده ترین آزمایشات کوید-19 در هند محسوب می‌گردد.

نحوه ساخت واکسن: این واکسن از روی مدلِ یک نسخه غیر فعال ویروس (Sars-Cov-2) پس از جداسازی پاتوژن (عامل بیماری زای) کُشنده که از یک فرد بدون علائم در شهر حیدرآباد گرفته شده، در ماه مه امسال ساخته شده است.

 

4- واکسن Sputnik V:

هند همچنین با موسسه تحقیقاتی گامالیا که یک شرکت روسی می‌باشد قراردادی در خصوص واکسن Sputnik V امضا کرده است. بر اساس اعلام روس ها این واکسن از 92 درصد ضریب موفقیت برخوردار است، اگر چه نتایج آن منتشر نشده یا مورد ارزیابی دقیق و همه جانبه کارشناسان این حوزه (Peer Review) قرار نگرفته است. در اجلاس اخیر بریکس، ولادمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، پیشنهاد تولید این واکسن در هند را مطرح کرد. در ماه سپتامبر، شرکت دارویی دکتر ردی (Dr. Reddy’s) در هندوستان با صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه (RDIF) قراردادی را در خصوص مراحل آزمایشات بالینی این واکسن و توزیع آن در هند امضا کرد. بر این اساس، آزمایشات ترکیبی مرحله 2 و 3 در هند آغاز خواهد شد. این واکسن باید در دمای زیر 20 تا زیر 70 درجه سانتی گراد نگهداری شود. 

نحوه ساخت واکسن: این واکسن در دو مرحله تزریق می‌شود و شامل دو سروتیپِ آدونو ویروسِ انسانی می‌باشد که هر کدام یک آنتی ژنِ S از ویروس کوید-19 را حمل می‌کند که وارد سلول های انسان شده و یک واکنش ایمن کننده ایجاد می‌کند. در واقع این یک واکسن به اصطلاح ناقل ویروسی است که از یک ویروس دیگر استفاده می‌کند تا  یک DNA را حمل نماید که پاسخ ایمنی ساز لازم را در داخل سلول ها رمز گذاری می‌کند.

 

5- واکسن Novavax:

این واکسن در مرحله سوم آزمایشات انسانی در انگلستان با ده هزار نفر شرکت کننده بوده و هندی‌ها در حال حاضر سفارش یک میلیارد از این واکسن را داده اند. قرار است خیلی زود مرحله سوم آزمایشات در آمریکا آغاز شود و اگر نتایج موفقیت آمیز باشد، این واکسن در نیمه دوم سال 2021 وارد بازار خواهد شد. در ماه سپتامبر نیز، شرکت آمریکایی نواوکس و شرکت سروم هند قراردادی امضا کردند تا به صورت مشترک هر سال دو میلیارد از این واکسن تولید کنند.

نحوه ساخت واکسن: این واکسن با کشت نسخه‌هایی از پروتئین اسپایک ویروس کرونا در آزمایشگاه و بسته بندی آنها به صورت نانو ذرات در اندازه ویروس صورت می‌پذیرد.

 

منابع:

https://vaccine.icmr.org.in

https://timesofindia.indiatimes.com/india

https://moneycontrol.com/news/business/companies