شاخص‌های کلان اقتصادی پاکستان از سال مالی 2018 تا 2022
وزارت دارایی پاکستان در گزارشی با عنوان «Pakistan Economy Survey 2019-2020» به بررسی وضعیت شاخص‌های کلان اقتصادی پاکستان در بخش‌های مختلف کرده است. در این گزارش، شاخص‌های کلان اقتصادی پاکستان در بازهٔ زمانی سال‌های مالی 2018 تا 2022 مورد بررسی قرار گرفته‌اند
در این گزارش زیر ، شاخص‌های اقتصادی پاکستان به استناد گزارش فوق‌الاشاره در بازهٔ زمانی سال‌های مالی 2018 تا 2022 مورد بررسی قرار گرفته‌اند:
- وضعیت رشد اقتصاد ملی پاکستان و سه بخش اصلی کشاورزی، صنعت و خدمات
- وضعیت تجارت خارجی پاکستان
- وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در پاکستان
- وضعیت ارزی پاکستان
- نرخ تورم پاکستان
شایان ذکر است، آمارهای مربوط به سال‌های مالی 2018 و 2019 بر مبنای عملکرد واقعی و آمارهای مربوط به سال‌های مالی 2020، 2021 و 2022 به صورت پیش‌بینی میباشد.
بخش اول: رشد اقتصاد ملی پاکستان
تولید ناخالص داخلی پاکستان
نمودار زیر وضعیت رشد و کاهش تولید ناخالص داخلی پاکستان را نشان می‌دهد.
طبق این نمودار، رشد اقتصادی پاکستان از سال مالی 2018 به بعد به شدت کاهش یافته به گونه‌ای که در سال مالی جاری (2020) به دلایل مختلف از جمله شیوع کرونا، منفی شده که در تاریخ این کشور بی‌سابقه است. حتی با فرض کاهش اثرات کرونا بر فعالیت‌های اقتصادی، رشد اقتصادی پاکستان تا سال مالی 2022 هم به سطح سال مالی 2018 نمی‌رسد.
وضعیت بخش کشاورزی پاکستان
نمودار زیر وضعیت رشد بخش کشاورزی پاکستان را نشان می‌دهد. همان طور که در این نمودار مشخص است، رشد بخش کشاورزی پاکستان به عنوان موتور محرکهٔ اقتصادی این کشور به دلیل اثرات خشکسالی و پدیده‌هایی مثل هجوم ملخ‌ها رو به کاهش است که می‌تواند تأثیر منفی بزرگی بر اقتصاد کلان آن بگذارد.
وضعیت بخش صنعت پاکستان
نمودار زیر وضعیت بخش صنعت پاکستان را نشان می‌دهد که بیانگر رشد منفی آن برای دومین سال پیاپی است. این موضوع نشان می‌دهد پاکستان از نظر صنعتی‌سازی اقتصاد ملی خود با چالش مواجه است و اقداماتی مثل کریدور اقتصادی چین و پاکستان (موسوم به سیپک) هم نتوانسته روی رشد بخش صنعت تأثیر مطلوب بگذارد.
علاوه بر این، با توجه به تأثیر منفی کرونا بر اقتصاد جهانی، بعید به نظر می‌رسد بخش صنعت پاکستان بتواند در سال‌های مالی 2021 و 2022 به رشد قابل توجهی برسد.
وضعیت بخش خدمات پاکستان
نمودار زیر وضعیت بخش خدمات پاکستان را نشان می‌دهد که بیانگر رشد منفی آن در سال مالی 2020 است. با توجه به تعطیلی‌ها و محدودیت‌های ناشی از کووید-19 بعید به نظر می‌رسد بخش خدمات این کشور بتواند به رشد مورد نظر در سال‌های مالی 2021 و 2022 دست یابد.
بخش دوم: وضعیت تجارت خارجی پاکستان
صادرات، واردات و کسری تراز تجاری پاکستان
نمودار زیر وضعیت صادرات، واردات و کسری تراز تجاری پاکستان را نشان می‌دهد. طبق این نمودار، کسری تراز تجارت خارجی پاکستان، علی‌رغم کاهش قابل توجه نسبت به سال مالی 2018، ولی همچنان پابرجاست و از سال مالی 2022 افزایشی می‌شود.
نکتهٔ حائز اهمیت این که پاکستان کسری تراز تجارت خارجی خود را نه از طریق افزایش صادرات (که در طول سال‌های اخیر حتی کاهش نیز یافته) بلکه از طریق محدودسازی واردات، کاهش داده است که این مساله روی صادرات کشورهای مختلف از جمله ایران به پاکستان تأثیر منفی می‌گذارد.
وضعیت انتقال درآمد کارگران پاکستانی شاغل در خارج از کشور
نمودار زیر وضعیت میزان درآمد انتقال یافته به داخل کشور توسط کارگران پاکستانی شاغل در کشورهای دیگر را نشان می‌دهد. درآمد کارگران پاکستانی شاغل در کشورهای دیگر به دلیل شیوع کووید-19 در سال مالی آینده کاهش می‌یابد ولی طبق پیش‌بینی‌ها، از سال مالی 2022 روند افزایشی خود را شروع می‌کند. البته احتمال تحقق این پیش‌بینی به وضعیت شیوع کووید-19 و محدودیت‌های ناشی از آن بستگی دارد.
بخش سوم: وضعیت سرمایه‌گذاری خارجی در پاکستان
نمودار زیر، وضعیت سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی در پاکستان را نشان می‌دهد. طبق این نمودار، سرمایه‌گذاری خارجی در پاکستان با این که نسبت به سال مالی 2019 بهتر شده ولی همچنان نسبت به سال مالی 2018 پایین‌تر است.
سرمایه‌گذاری خارجی حدوداً 2 میلیارد دلاری قطعاً برطرف‌کنندهٔ نیازهای یک کشور با جمعیت بیش از 200 میلیون نفر نیست و نشان می‌دهد با ادامه همین روند، رشد بخش‌های صنعتی و خدمات کشور در سال‌های آتی احتمالاً بسیار محدود خواهد بود.
بخش چهارم: وضعیت ارزی پاکستان
میزان ذخایر ارزی بانک مرکزی پاکستان
نمودار زیر، وضعیت ذخایر ارزی بانک مرکزی پاکستان را نشان می‌دهد. طبق این نمودار، بانک مرکزی پاکستان توانسته سطح ذخایر ارزی خود را به کمی‌بیش از سطح ذخایر ارزی سال مالی 2018 برساند. بانک مرکزی پاکستان سعی دارد سطح ذخایر ارزی خود را در رقم 10 میلیارد دلار ثابت نگه دارد که برای کشوری با وام‌های متعدد خارجی و کسری تجارت خارجی منفی، ذخایر نامطمئنی است.
نرخ برابری روپیه پاکستان در مقابل دلار آمریکا
نمودار زیر وضعیت برابری روپیه پاکستان در برابر دلار آمریکا را نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر به شدت تنزل یافته و از 122 روپیه به ازای یک دلار به 167 روپیه در سال مالی 2020 رسیده که بیانگر کاهش 37 درصدی است. پیش‌بینی می‌شود روپیه پاکستان در سال‌های آتی نیز ارزش خود را حدوداً 15 درصد دیگر از دست می‌دهد.
بخش پنجم: نرخ تورم پاکستان
نمودار زیر، وضعیت نرخ تورم در پاکستان را نشان می‌دهد که در سال‌های اخیر صعودی بوده و در پایان سال مالی 2020 حدوداً سه برابر 2018 شده است. با این که پیش‌بینی می‌شود نرخ تورم در سال‌های مالی آتی کاهش یابد، اما همچنان نزدیک به 10% باقی می‌ماند.
