تحولات اقتصادی ازبکستان ( فروردین 1399)

مهم ترین تحولات اقتصادی داخلی و خارجی ازبکستان در فروردین ماه 1399 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح ذیل است:

تحولات مرتبط با بانک ها و موسسات مالی و پولی بین المللی

• آمادگی بانک جهانی برای اختصاص وام 1.2 میلیارد دلاری به ازبکستان برای حمایت از برنامه مدیریت بحران؛ بنابر اعلام معاون بخش آسیا مرکزی بانک جهانی در حال حاضر تخصیص سریع مبلغ فوق برای تامین مالی سیستم بهداشتی، نهادها و موسسات حمایتی اجتماعی و بودجه‌ای در دست تنظیم است؛
• اختصاص وام 385 میلیون دلاری بانک سرمایه‌گذاری زیرساخت های آسیا جهت اجرای طرح‌ بازسازی سیستم آبرسانی و فاضلاب استان بخارا؛ همچنین ازبکستان نسبت درخواست وام یک میلیارد دلاری از بانک مذکور جهت مقابله با ویروس کرونا اقدام کرده است؛
• اختصاص وام 320 میلیون دلاری بانک توسعه و ترمیم اروپا به ازبکستان برای حمایت از کسب و کار و شرکت های ارائه دهنده خدمات شهری در دوران شیوع کرونا؛ اختصاص اعتبار 196 میلیون دلاری آژانس همکاری بین المللی ژاپن به ازبکستان برای تأمین مالی طرح توسعه محصولات کشاورزی، میوه جات و سبزیجات در ازبکستان براساس موافقتنامه 19 دسامبر سال 2019 طرفین؛
• اختصاص اعتبار 150 میلیون دلاری بانک توسعه و ترمیم اروپا به بانک های ازبکستان؛
• اختصاص وام 17 میلیون دلاری بانک توسعه اسلامی ‌به ازبکستان و همچنین اعلام آمادگی بانک مذکور جهت تخصیص اعتبار 140 میلیون دلاری جهت حمایت از سلامت مردم و کسب و کارهای کوچک و همچنین مجهز نمودن بیمارستان‌ها جهت مقابله با کرونا؛
• اختصاص کمک 200 هزار دلاری بانک توسعه آسیا جهت تأمین نیازهای اولیه پزشکی ازبکستان.

 جذب سرمایه گذاری خارجی

• طرح سرمایه گذاری 110 میلیون دلاری شرکت مالزیایی Phills Asia Pacific جهت ایجاد مرکز آموزش هوایی و لجستیک در استان بخارا با هدف انتقال بار از ازبکستان به کشورهای خارجی؛
• سرمایه گذاری 50 میلیون دلاری هند در بخش دارویی ازبکستان؛ شرکت هندی Cadila Pharmaceuticals، در نظر دارد برای اجرای فاز اول این پروژه 5 ساله در سال 2020 و2021 مبلغ 10 میلیون دلار اختصاص دهد.
• راه اندازی خط تولید دستگاه‌های تنفس مصنوعی ( ونتیلاتور ) توسط شرکت مشترک اسلواک – روسیه – ازبکستان در ماه می سال جاری در ازبکستان؛ در فاز نخست 3 میلیون دلار و در فاز دوم 6 میلیون دلار سرمایه گذاری صورت می‌گیرد.
• راه اندازی توربین‌های سیکل ترکیبی 280 مگاواتی نیروگاه خوارزم با سرمایه گذاری شرکت های هیوندای و جنرال الکتریک مجموعآ به ارزش 457 میلیون دلار.
• طرح استقراض 600 میلیون دلاری ازبکستان برای استخراج ذخایر نفتی؛ ازبکستان برای افزایش استخراج منابع هیدروکربن تا سال 2021 از چین و دیگر کشورها حدود 600 میلیون دلار وام می‌گیرد، 250 میلیون دلار از بنیاد جاده ابریشم چین و همچنین معادل 400 میلیون دلار وام از آژانس های صادراتی- اعتباری.

 پیش بینی‌های وضعیت اقتصادی ازبکستان در سال 2020

• بانک توسعه آسیایی؛ بانک توسعه آسیایی نرخ رشد اقتصادی ازبکستان را در سال 2020 میلادی، بدلیل شیوع ویروس کرونا، کاهش قیمت گاز طبیعی و مس را 4.7 درصد پیش بینی نموده است و برای سال 2021 در سایه افزایش سطح سرمایه گذاری‌ها، توسعه صنعتی و کشاورزی 5.8 را پیش بینی کرده است. در سال 2020 نرخ تورم تا 13 دررصد کاهش می یابد و در سال 2021 تا 10 درصد می رسد.
• صندوق بین المللی پول؛ طبق ارزیابی و پیش بینی صندوق بین المللی پول تولید ناخالص داخلی ازبکستان در سال 2020 تا 1.8 درصد کاهش یابد و احتمال دارد که در سال  2021 تا 7 درصد افزایش یابد.
• آژانس رتبه بندی بین المللی Fitch Ratings؛ نرخ رشد اقتصادی ازبکستان در سال 2020 میلادی را 2 درصد پیش بینی نموده که نسبت به سال 2019 (5.6  در صد) پایین تر است. علت اصلی آن تاثیر منفی پاندمی ویروس کرونا و کاهش حجم حواله‌های پولی از خارج به ازبکستان است. انتظار می رود که نرخ تورم بالا بماند و فقط در سال 2021 تا 10.5 درصد کاهش می یابد. بدهی دولتی تا 34.3 درصد نسبت به تولید ناخالص داخلی افزایش یابد. در سال 2019 میزان این بدهی 28.5 درصد بوده است. در ضمن تحلیلگران تحمین زده اند که پوشش مالی پروژه‌های سرمایه گذاری، اقدامات مقابله با بحران و احیاء اقتصادهای روسیه و چین به انعطاف این شوک اقتصادی کمک می‌کنند و برای رشد اقتصادی به 6.8 درصد در سال 2021 موثر است.

تحولات داخلی

• صدور دو دستور از رئیس جمهور ازبکستان در 19 مارس و 3 آوریل جهت حمایت از اقتصاد ازبکستان به منظور کاهش تبعات اقتصادی شیوع ویروس کرونا؛ از جمله در نظر گرفتن ترجیحات و مزایا، تشکیل صندوق ضد بحران، کاهش مالیات ها، تمدید زمان بازپرداخت مطالبات بانکی و ... .
• تغییر نام وزارت اقتصاد و صنعت ازبکستان به وزارت توسعه اقتصادی و کاهش فقر؛ تغییر نام این وزارتخانه بر اساس دستور رئیس جمهور ازبکستان به منظور بازنگری سیاست دولت جهت توسعه اقصادی و کاهش فقر صورت گرفته است. در این چارچوب وزارت فوق وظایف زیر را برعهده دارد:

1. تدوین، هماهنگی و اجرای ساز و کارهای بازار آزاد، مدیریت اقتصاد، استراتژی و برنامه‌های کاهش فقر
2. تدوین دکترین توسعه اجتماعی و اقتصادی ازبکستان تا سال 2030 تا اول اکتبر سال 2020؛
3. تدوین استراتژی توسعه صنعت ازبکستان تا سال 2030؛
4. تدوین برنامه کاهش فقر؛
5. تدوین پیش نویس مصوبه ای در خصوص حداقل سبد مصرف کنندگان در تمامی مناطق کشور و میزان حداقل زندگی.

• اجرای پروژه 49 میلیون دلاری نوسازی دستگاه‌های تولید ترکیب پروپان- بوتان پالایشگاه شورتان توسط شرکت ازبک نفت گاز ازبکستان
• طرح ایجاد بزرگترین کلاستر پرورش سیب زمینی در تاشکند؛ در چهارچوب این طرح 5 پروژه سرمایه گذاری به ارزش 23.3 میلیون دلار اجرا خواهد شد.
• تشکیل کارگروه ویژه بررسی چشم انداز همکاری ازبکستان با اتحادیه اقتصادی اوراسیا در مجلس سنا؛ گروه کاری فوق در نظر دارد سابقه و تجربه کشورهای عضو سازمان اقتصادی اوراسیا در خصوص چشم انداز اجرای طرح های بزرگ سرمایه گذاری، ایجاد کلاسترهای منطقه ای، ایجاد مناطق صنعتی و تجاری و گسترش بعدی همکاری منطقه ای و تجربه رژیم تجارت آزاد را بررسی می‌کند.
• امضای مصوبه افزایش ثبات مالی در حوزه نفت و گاز ازبکستان توسط رئیس جمهور این کشور؛ براساس مصوبه فوق ارگان‌های ذیربط ازبکستان به منظور تأمین منابع انرژی، تأمین سالم سازی مالی کارخانجات نفت و گاز و ایجاد محیط سالم در این حوزه بر اساس بهترین تجربه و سابقه کشورهای خارجی موظف در همکاری با بانک جهانی موظف هستند؛ برنامه‌های ذیل را تا 1 سپتامبر سال 2020 انجام دهند:

1. تدوین برنامه کلی رشد و توسعه حوزه گاز- حمل و نقل تا سال 2030 با ارائه پیشنهادات ایجاد بازار عمده فروشی نیروی برق و گاز طبیعی از طریق مزایده‌های بورس
2. تهیه نقشه راه بهبود عملکرد عملیاتی کارخانجات صنایع نفت وگاز با جذب شرکت های معتبر مشاوره ای و حسابرسی جهان
3. جذب اعتبارات 250 میلیون دلاری صندوق راه بزرگ ابریشم چین و همچنین اعتبارات 400 میلیون دلاری آژانس های صادراتی و اعتباراتی، جهت تأمین مالی برنامه افزایش حجم استخراج مواد خام هیدروکربن در سال های 2017-2021
4. توقف تنظیم دولتی نرخ های بنزین آکتان 80 و سوخت دیزل و فروش این دو نوع سوخت از طرف پالایشگاه‌های کشور تنها از طریق بورس
5. واردات 40 تن مواد خام از چین جهت تولید ماسک و لباس های محافظ پزشکی؛ محموله مذکور از طریق هوایی و ریلی وارد ازبکستان شده و پیش بینی می‌شود ظرفیت تولید ماسک این کشور روزانه به 5 میلیون عدد برسد.