خبرنامه اقتصادی روسیه ( هفته سوم اسفند ماه 1398 )

مهم ترین اخبار ، مقالات و عناوین تحولات داخلی و خارجی اقتصادی فدراسیون روسیه در هفته سوم اسفند ماه 1398 که در رسانه‌های این کشور انتشار یافته به شرح زیر است؛

رویاهای استخراج نشدنی
دمیتری کازلوف (Dmitri Kozlov)
روزنامه کمرسانت، 05/03/ 2020
روسیه و عربستان سعودی نتوانستند در مورد معامله جدید به توافق برسند. مواضع دو طرف هرگز تا این اندازه از هم دور نبود. روسیه پیشنهاد می‌کرد تولید نفت کاهش داده نشده و معامله کنونی تا اواسط سال تمدید شود اما عربستان سعودی اصرار دارد استخراج به میزان 5/1 میلیون بشکه دیگر کاهش یابد. دمیتری مارینیچف (Dmitri Marinichev) مدیر ارشد بخش تجاری Fitch می‌گوید فعلاً احتمال نیل به توافق هست، ولی روسیه سعی می‌کند تعهدات خود در بخش کاهش را به حداقل برساند و عربستان سعودی دوباره بخش اعظم کاهش تولید را متقبل می‌شود. درصورت خروج روسیه از اوپک+، قیمت نفت می‌تواند به شدت سقوط کند. مسکو این را درک می‌کند و در شرایط جاری به دشواری به چنین اقدامی تن دهد. صاحبنظر دیگر می‌گوید بازار در انتظار توافق اوپک+ در خصوص کاهش بیشتر استخراج نفت می‌باشد و اگر این توافق حاصل نشود، بازار با سقوط قیمت واکنش نشان می‌دهد .

قیمت جهانی نفت 31% سقوط کرد
روزنامه ایزوستیا، 09/03/2020
قیمت نفت برنت در اولین روز کاری پس از فسخ معامله اوپک+ قریب به یک سوم سقوط کرده و به بشکه‌ای 31.4 دلار رسید. مذاکرات 6 مارس اعضای اوپک+ بدون نیل به توافق در مورد پارامترهای جدید معامله یا تمدید معامله جاری به پایان رسید. در نتیجه عدم توافق، تعهدات طرفین از اول ماه آوریل لغو می‌شود. وزیر انرژی روسیه اعلام نمود همکاری با اوپک در چارچوب معاهده روسیه و اوپک، امضا شده در سال 2019، ادامه خواهد یافت .

چرا روسیه با اختلاف با اوپک قیمت نفت را ساقط کرد
ماکسیم آوربوخ (Maksim Averbukh) مدیر انستیتوی پیشبینی اوضاع بازار مواد اولیه
روزنامه نووایا گازتا، 07/03/2020
شش ماه قبل امکان سقوط قیمت نفت تا 25-28 دلار را پیش بینی کردیم زیرا سقوط قیمت نفت در آستانه انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به نفع دونالد ترامپ خواهد بود. ولی سئوال این است که چرا روسیه قیمت نفت را متلاشی کرد؟ زیرا روسیه که همه زندگی آن به نفت بستگی دارد طی دهها سال – تا تشکیل اوپک+ ( اوپک پلاس ) - به هیچ وجه بر قیمت آن اثر نمی‌گذاشت. اینک مسکو با خروج از معامله، اهمیت واقعی نفت روسیه برای جهان را به نمایش گذاشت. تا چند روز قبل عربستان سعودی و اعضای اوپک فکر می‌کردند می‌توانند خواسته خود در جهت کاهش نفت را به روسیه تحمیل کنند. و حتی سخنان وزیر دارایی روسیه نتوانست آنها را قانع کند. سیلوانوف 28 فوریه اعلام نمود: "بودجه ما محفوظ است، ذخایر لازم ایجاد شده است. ما حتی در شرایط قیمت نفت در حدود بشکه‌ای 30 دلار می‌توانیم ظرف 4 سال مخارج خود را بدون مشکل تأمین کنیم". حالا هیچ امری از تشکیل دوباره اوپک+، ولی طبق خواسته روسیه، جلوگیری نمی‌کند.
ضمناً بجا است توجه شود که منافع ترامپ و روسیه از بسیاری لحاظ یکسان می‌باشد. ترامپ نشان داد خودش روس گرا است. او اجازه نداد تحریم‌های شدید علیه روسیه بکار گرفته شود. و با تحریم نفت ایران، قیمت نفت را افزایش داده و به پر شدن بودجه روسیه کمک کرد. اما اگر رقبای وی سر کار آیند آنها تحریم‌های ایران را رفع کرده و برای کاهش محسوس تعداد اتومبیل‌های دارای موتور درون سوز در کشور اقدام می‌کنند. یعنی ترامپ برای روسیه بهتر از رئیس‌جمهور دموکرات است .

چرا روسیه جنگ قیمت در بازار نفت را آغاز کرد
ویکتور کاتونا (Viktor Katona) متخصص خرید نفت در "MOL Group"
روزنامه تجاری "ار ب کا"، 10/03/ 2020
جنبه سیاسی خروج مسکو از اوپک+ با رویارویی روسیه و آمریکا ارتباط دارد. شرکت‌های نفتی آمریکا به قیمت بالای نفت علاقه‌مند هستند تا استخراج نفت در آمریکا باصرفه باشد. اقدام مسکو می‌تواند همچنین پاسخی به اقدام اخیر وزارت دارایی آمریکا در خصوص تحریم شرکت فرعی "روس‌نفت" باشد. ضمناً در دوران توافق با اوپک، شرکت روس‌نفت بیش از همه تولید نفت را کاهش داده بود، و حالا استخراج نفت آن بیش از همه رشد می‌کند. خروج از معامله برای بقیه شرکت‌های نفتی روسیه اقدام نامطلوبی بود. همچنین این اقدام به بودجه روسیه لطمه وارد می‌کند که طی دوران توافق با اوپک 6.2 تریلیون روبل درآمد مضاعف کسب کرده بود. اینک انتقال بلندمدت قیمت نفت به محدوده 45 تا 55 دلار به معنی آزمون استقامت خواهد بود. بلافاصله پس از متلاشی شدن توافق عربستان سعودی حراج نفت خود را آغاز کرد. ولی به دشواری ریاض آماده جنگ قیمت تمام عیار باشد. بجا خواهد بود به مسئله کرونا ویروس هم توجه شود. بازار نفت هنوز اثر آن بر اقیانوس جهانی را بطور کامل ارزیابی نکرده است. انتظار می‌رود تقاضای جهانی نفت امسال از 100 میلیون بشکه در روز کاهش یابد. یعنی طی مارس و آوریل مازاد نفت در بازار جهانی به 4 میلیون بشکه در روز خواهد رسید.
تصمیم روسیه در وهله اول ماهیت سیاسی داشته و جهت‌گیری بلندمدت دارد. امکان دارد ضربه وارد شده به استخراج نفت آمریکا در نهایت مؤثر واقع شود اما اوپک ناچار خواهد بود در هر حال محدودیت‌هایی را رعایت کند .

پول‌ها – روی بشکه
ولادیمیر کوزمین (Vladimir Kuzmin)، رومان مارکلوف (Roman Markelov)
روزنامه روسیسکایا گازتا، 10/03/ 2020
وزارت دارایی و بانک مرکزی روسیه اعلام کردند برای حمایت از نرخ روبل (به دنبال سقوط قیمت نفت) اقدام می‌کنند. بانک مرکزی حداقل یک ماه ارز نمی‌خرد اما وزارت دارایی – به منظور جبران خسارات بودجه فدرال در نتیجه سقوط قیمت نفت – به فروش ارز مشغول می‌شود. در این بین قیمت نفت طرف عصر تا حدودی رشد کرد اما وزیر دارایی اطمینان داد دولت امکانات ضروری برای اجرای همه تعهدات خود در برابر شهروندان را دارد. وقتی قیمت نفت از سطح تعیین شده در بودجه پایین‌تر برود دولت خرج ذخایر ارزی صندوق رفاه ملی برای جبران کمبود درآمد را آغاز می‌کند. اگر قیمت نفت "یورالس" روسیه در حدود 37.4 دلار باشد کسری درآمد نفتی روسیه به 300 میلیون دلار در ماه بالغ می‌شود. اما حجم نقدینگی در صندوق رفاه ملی 150 میلیارد دلار می‌باشد.
صاحبنظر اقتصادی می‌گوید اقدامات وزارت دارایی و بانک مرکزی معقول بوده و از سقوط نرخ روبل جلوگیری می‌کند. بنظر وی، رسیدن نرخ دلار به 73 تا 74 روبل در شرایط کنونی امر موجهی است. خبرنگاران نشریه می‌گویند خرید ارز در سنت پطرزبورگ مشکل نداشت، در نووسیبیرسک تمام نقدینگی ارز طرف صبح تمام شد، خرید ارز در راستوف نا دانو دشوار بود و فروشندگان قاچاق دلار را با نرخ 90 روبل می‌فروختند .

آیا تکرار اوضاع سال 2014 در اقتصاد روسیه ممکن است؟
آنتون تاباخ (Anton tabakh) اقتصاد دان کل شرکت رتبه سنجی "اکسپرت ار.آ"
روزنامه تجاری "ار ب کا"، 11/03/ 2020
سقوط روز سه‌شنبه در بازار سهام روسیه نتیجه دو پدیده نامطلوب – سراسیمگی از شیوع همه گیری کرونا و بهم خوردن معامله اوپک+ - بود. حین بررسی دورنمای اوضاع مالی باید بازار داخلی را از بازار جهانی جدا کرد. اگر بانک‌های مرکزی حمایت از اقتصاد را پیشه کنند، قیمت نفت می‌تواند بزودی دوباره از 40 دلار فراتر برود. امور بعدی به موفقیت در مبارزه با همه گیری و توانایی اوپک و روسیه برای نیل به توافق بستگی خواهد داشت. مهم است در لحظه سقوط بازار نفت از آغاز جنگ قیمت جلوگیری شود. اما اوضاع بازار داخلی به مدت ادامه شوک نفتی و عمق آن بستگی خواهد داشت. اقدام فوری و هماهنگ بانک مرکزی و وزارت دارایی روسیه نشان می‌دهد درس‌ها و اشتباهات سال‌های 2014 و 2018 در نظر گرفته شده است. در عین حال رشد اقتصاد روسیه زیر سئوال می‌رود. بانک مرکزی از قرار نیازی به افزایش درصد بهره نخواهد داشت. در مجموع سببی برای نگرانی هست ولی سراسیمگی خطرناک خواهد بود .

رقص جالب نفت
دمیتری بوترین (Dmitri Butrin) معاون امور اقتصادی سردبیر
روزنامه کمرسانت، 10/03/ 2020
هفته شروع شده آزمون استقامت ساختار اقتصادی روسیه خواهد بود. سقوط بازارهای جهانی که روز دوشنبه آغاز شد تا یک چهارم کار دست روسیه بود. وخامت شدید احوال در بخش شیوع بیماری کرونا در اروپا با قصد روسیه و عربستان سعودی برای رقابت سرسخت در بازار نفت جمع زده شد. قیمت سهام شرکت‌های روسی در بورس لندن و نیویورک بین 7 تا 22% و قیمت نفت 30% سقوط کرد. نرخ دلار تا 74 روبل رشد داشت. اوضاع نهایی طی روزهای آینده روشن‌تر می‌شود. واقعیت این است که هم بودجه، هم بانک مرکزی و هم شرکت‌ها ممکن است وخامت شدید اوضاع در بخش بازرگانی خارجی را احساس نکنند، ولی کسی سامانه را برای سقوط احوال و هرج و مرج اقدامات ضد بحران آینده آماده نکرده بود .
در مقاله دیگر روزنامه دیدگاه مفسر آن بر این است که بهم زدن معامله نفتی از قرار دلایل ژئوپلتیک هم داشته که از آنها اطلاع نداریم. ولی دلیل بازاری اقدام روسیه روشن می‌باشد. ریاض در آخرین جلسه در وین به اخاذی روسیه پرداخته و درخواست داشت مسکو تولید نفت خود را نیم میلیون بشکه در روز کاهش دهد. روسیه به اخاذی تن نداد. حالا ریاض آمادگی وارد شدن به جنگ قیمت را نشان می‌دهد، ولی بودجه روسیه در شرایط بشکه‌ای 42 دلار مازاد درآمد خواهد داشت در حالی که این رقم برای عربستان سعودی 80 دلار است. در هر حال، این موقعیت ناگزیر باید بروز می‌کرد و روسیه با اندوختن ذخایر محسوس برای آن آماده شده بود.
 

هرچه برای سچین خوب باشد، برای کرملین خوب است، اما مردم بروند پی کارشان
یولیا لاتینینا (Yulia Latynina) مفسر روزنامه نووایا گازتا
روزنامه نووایا گازتا، 11/03/ 2020
میخاییل میشوستین نخست وزیر روسیه جرأت نکرد با خواسته‌های ایگور سچین (Igor Sechin) رئیس شرکت روس‌نفت مخالفت کند و در نتیجه امروز دستمزد ارزی همه مردم روسیه 10% کاهش یافت. عربستان سعودی هم در پاسخ اعلام کرد صادرات نفت خود را به شدت افزایش می‌دهد. همان عربستان سعودی که در توطئه‌ای با ریگان استخراج نفت خود را افزایش داده و از این طریق به یکی از قاتلین شوروی تبدیل شد. حالا ایگور سچین نقش ریگان را ایفا می‌کند. کرملین از قرار از اوضاع جاری نگران نیست. ثروتمندان مشکل نخواهند داشت. البته مردم گرسنه گرسنه‌تر می‌شوند ولی خوب که چی؟ در مقابل به مردم "وحدت ملی"، "تاریخ هزار ساله"، و گرامیداشت خاطره نیاکان عرضه می‌شود.
مشکل اصلی این است که کرملین در بخش نفت و گاز هم در "دنیای دیگر" زندگی می‌کند. به ما قول داده بودند "ابرقدرت انرژی" می‌شویم، اروپا را در کارتنک خطوط لوله گاز خود اسیر می‌کنیم، و به "حباب نفت شیل" پایان خواهیم داد. و هر بار این رؤیاها در نتیجه ناتوانی کرملین از درک قوانین بازار در هم می‌شکست. نمی‌شود چنان نقشه‌ای طراحی کرد که در خارج سر همه کلاه بگذاری. در خانه می‌شود، ولی در خارج نه. در خارج کسی ابرقدرت حوزه انرژی نیست، کشورهای ناچار به فروش مواد اولیه هست. در خارج نمی‌شود به نفت شیل پایان داد، و عربستان سعودی با نفت خیلی بیشتر و جمعیت خیلی کمتر می‌تواند خیلی مؤثرتر از روسیه از نفت به عنوان اسلحه استفاده کند. واقعیاتی که حین فروپاشی شوروی به نمایش گذاشته شد. و حالا سچین در لحظه‌ای مناسب می‌خواهد نقش ریگان را ایفا کند .

میشوستین را "زیر دوش آب سرد گذاشتند"
نیکولای واردول (Nikolay Vardul)
روزنامه ماسکوفسکی کامسامولتس، 10/03/ 2020
دیوان بازرس برنامه‌های اجتماعی و اقتصادی دولت میخاییل میشوستین نخست وزیر روسیه را زیر سئوال برده است. بازرسان دیوان معتقدند اقدامات پیشنهادی برای مبارزه با فقر که در پیام سالانه رئیس‌جمهور بیان شد مؤثر نخواهد بود و ثانیاً اقتصاد روسیه امسال نمی‌تواند به میزان 1.9% (سطح پیش بینی شده از طرف دولت) پیشرفت کند. واقعیت این است که سطح فقر در روسیه بجای کاهش، رشد می‌کند. دیوان بازرس در واقع دولت میخاییل میشوستین را به مبارزه طلبیده و "نقاط ضعف" سیاست پیاده شونده را ترسیم کرد. حالا دولت باید وارد میدان شده و تحقق پذیر بودن مقاصد خود را اثبات نماید .