گزارش یونیدو: صنعتی سازی در عصر دیجیتال (2020)

سازمان توسعه صنعتی ملل متحد ( یونیدو ) با انتشار گزارشی تحت عنوان "صنعتی سازی در عصر دیجیتال"، ضمن بررسی آخرین تحولات فنی رخ داده در حوزه تولیدات صنعتی، به تشریح نقش فناوری‌های پیشرفته دیجیتال در حوزه تولیدات صنعتی پرداخته و برخی مزایا و پیامدهای موجود در این زمینه را از جمله افزایش سود شرکت ها، بهبود ثبات و سازگاری زیست محیطی، ارتقای کیفیت محصول، افزایش بهره وری زمانی و مصرف انرژی، ارتقای فهم و درک بازار، تقویت ارتباطات بین بخشی، تقویت مشاغل دانش بنیان و ... بیان کرده است. این گزارش همچنین، فاکتورها و ملزومات مورد نیاز کشورها به تفکیک توسعه یافتگی جهت گذار به استفاده از فناوری برآمده از انقلاب صنعتی چهارم را تشریح نموده است.

چرایی اهمیت و توجه به فناوری

       فناوری‌های جدید در مرکز و ثقل یک توسعه صنعتی پایدار و جامع می‌باشند. آنها سبب تولید کالاهای جدیدی می‌شوند که منجر به ظهور صنایع جدیدتر می‌گردند. آنها همچنین سبب افزایش بهره وری تولید که سبب کاهش قیمت ها، رقابتی شدن بازار، افزایش سود و همچنین افزایش سرمایه گذاری می‌شوند، می‌گردند. از دیگر مزایای فناوری‌های جدید کاهش آلودگی‌های زیست محیطی و در نتیجه ثبات زیست محیطی می‌باشد.

شکل شماره 1: فناوری‌های جدید و نقش آن‌ها در توسعه صنعتی جامع و پایدار

چشم انداز فناوری‌های صنعتی

 انقلاب صنعتی اول با موتورهای بخار و مکانیزه نمودن برخی کارهای معمولی و ساخت راه آهن شروع شد. سپس اختراع برق، راه اندازی خطوط تولید و تولیدات گسترده منجر به انقلاب صنعتی دوم در اواخر قرن نوزده و اوایل قرن بیستم شد. اختراع کامپیوتر در دهه 60 میلادی و متعاقب آن اینترنت و موتورهای پیشرفته و عظیم الجثه انقلاب صنعتی سوم را رقم زدند.

 به نظر می رسد که پیشرفت های اخیر فناوری نیز در حال رقم زدن انقلاب چهارم صنعتی می‌باشند. همگرایی فزاینده در ابعاد مختلف فناوری‌های در حال ظهور، شامل فناوری تولید دیجیتال، نانوتکنولوژی‌ها،  زیست فناوری‌ها، و مواد جدید و تکامل آنها در جریان تولید، پایه‌های انقلاب صنعتی چهارم می‌باشند.

نمودار شماره 1: ابعاد گسترده فنی انقلاب صنعتی چهارم

 

"تولید پیشرفته" اصطلاحی است که تصویب این فناوری‌ها را در تولیدات کارخانه ای مشخص می‌کند. در مورد مشخص "تولید دیجیتال پیشرفته([1] ADP) "، کاربرد آنها برای تولید سبب افزایش سیستم های تولید کارخانه ای هوشمند که اصطلاحا به عنوان "صنعت هوشمند" و یا  "صنعت 4" شناخته می‌شوند، منجر می‌گردند.

تولید هوشمند شامل ادغام و کنترل تولید بوسیله سنسورها و تجهیزات متصل به شبکه دیجیتال و نیز تلفیقی از دنیای واقعی و مجازی با پشتیبانی هوش مصنوعی می‌باشد. پیش بینی می‌شود که تغییر به سمت تولیدات کارخانه ای هوشمند یک تغییر طولانی مدت در چشم انداز صنعتی باشد. فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته آخرین مورد در تکامل فناوری‌های تولید صنعتی سنتی هستند. در حقیقت، بسیاری از این فناوری‌ها از همان اصول سازمانی و مهندسی انقلاب های قبلی ظهور و تکامل یافتند.

[1]   (Advanced Digital Production (APD

شکل شماره 2: فناوری‌های تولید از انقلاب صنعتی اول تا انقلاب صنعتی چهارم

فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته از طرف دیگر، حاصل ترکیب سخت افزار، نرم افزار و ارتباط این دو هستند. آنچه که ماشین‌های نسل جدید را متمایز می سازد، ارتباطات و انعطاف پذیری آنان و همچنین کارایی آنان در انجام وظایف و مسئولیت های تولیدی می‌باشد. زمانی که ماشین‌ها قادر باشند فرایند تولید را از طریق حسگرها و سنسورها حس کنند، آنها همچنین قادر خواهند بود تا داده‌ها از را از طریق "اینترنت اشیاء"[1] صنعتی جمع آوری و انتقال دهند. این نوع از ارتباطات، راه را برای تغییر مسیر از یک تولید مرکزی به یک تولید غیر مرکزی باز می نماید.

 فناوری تولید زمانی به طور کامل دیجیتال می‌شود که ارتباطات آنها از طریق نرم افزاری افزایش و ارتقا یابد و اجازه دهد تا آنالیزورهای داده‌های بسیار بزرگ حجم زیادی از داده‌ها را در مدت زمان اندک فرآوری نمایند.

تولید کننده و استفاده کننده از فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته

 تحولات فناوری در طول تاریخ، دنیا را با توجه به تعامل کشورها در تولید و بکارگیری از فناوری‌های در حال ظهور به دو دسته اقتصادهای پیشرو و دنباله رو تقسیم کرده است. در بسیاری از موارد، بخش های مهمی از جهان از این تحولات جاری باز مانده اند و چندین دهه طول می‌کشد تا به این تحولات برسند. این دسته از کشورها زمانی که فناورهای جدید فراگیر و ارزان شد، می‌توانند به آنها دسترسی پیدا کنند. یکی از نگرانی‌های اصلی آغاز انقلاب صنعتی جدید، میزان ادغامی است که همه کشورها به ویژه آنهایی که تازه در حال توسعه ظرفیت های صنعتی پایه هستند، در چشم انداز فناوری‌های در حال ظهور خواهند داشت. پیشرفت های امروز فناوری در حوزه تولید دیجیتال پیشرفته دوباره جهان را بین کشورهای پیشرو، دنباله رو و عقب مانده تقسیم می‌کند. یکی از ویژگی‌های قابل توجه تولید و انتشار فن آوری‌های ADP، تمرکزگرایی شدید، به ویژه حق امتیاز و صادرات است.

  در توزیع حق امتیاز و صادرات، تعداد کشورهای متوسط بسیار زیاد است و فقط چند اقتصاد بالاتر از میزان متوسط وجود دارند. بنابراین، اقتصادهای برتر (بالاتر از میانگین) اکثر فعالیت های جهان در هر منطقه را تعریف و تشریح می‌کنند. فقط 10 کشور اقتصادی بزرگ جهان سهم بازار بالاتر از متوسط را در حق امتیاز و ثبت جهانی از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته را در اختیار دارند. این کشورها به ترتیب سهم بالای خود عبارتند از آمریکا، ژاپن، آلمان، چین، تایوان، فرانسه، سوئیس، انگلیس، کره جنوبی و هلند.

[1] - Internet of Things: مجموعه سیستم های محاسباتی ارتباطی بین دستگاه‌های مختلف است که با استفاده از قابلیت تشخیص دهنده‌های حرفه ای، داده‌ها را میان بخش های مختلف یک فرایند (به طور مثال فرایند تولید) بدون دخالت انسان منتقل و فرآیند را به طور کامل مدیریت و اجرا می‌کنند.

 

جدول شماره 1: چشم انداز فناوری‌های در حال ظهور در قدرت های اقتصادی مختلف (از پیشروها تا عقب مانده‌ها)

  این کشورها با هم، صاحب 91 درصد اختراعات و امتیازات و همچنین 70 درصد کل صادرات دنیا و 46 درصد از واردات دنیا را در اختیار دارند. این ده کشور، کشورهای پیشتاز جهانی در ایجاد فناوری‌های جدید در حوزه تولید دیجیتال پیشرفته می‌باشند. برخی دیگر اقتصادهای دنیا نیز در سطوح پایین تر در فناوری‌های جدید مشارکت دارند. رژیم صهیونیستی، ایتالیا و سوئد نیز دارای سهم نسبتا خوبی در حق امتیاز کالاها و اختراعات هستند؛ در حالی که کانادا و اتریش میزان صادرات بالایی دارند. از طرف دیگر مکزیک، تایلند و ترکیه حجم واردات بالایی دارند. این دسته از کشورها، جزو کشورهای دنباله رو در این زنجیره محسوب می‌شوند.

  از طرف دیگر، حدود 40 کشور در دسته کشورهای متوسط قرار می‌گیرند. این دسته از کشورها حدود 8 درصد از اختراعات و حق امتیازهای جهانی را در اختیار دارند. در مجموع و در میان تمامی‌کشورهای جهان، مجموعا 50 کشور با فناوری‌های جدید سروکار دارند که برخی تولید کننده فناوری و برخی استفاده کننده این دسته از فناوری‌ها می‌باشند.

 انقلاب صنعتی چهارم بخش اندکی از اقتصاد در بسیاری از کشورهای جهان را تحت تاثیر قرار خواهد داد. بیشتر شرکت ها در کشورهای در حال توسعه کماکان در حال استفاده از تکنولوزی انقلاب سوم صنعتی هستند. عدم تسلط مناسب آنها به فناوری‌های انقلاب صنعتی سوم از جمله فناوری ارتباطات و دیجیتال، کار را برای آنها جهت بکارگیری و اتخاذ تدابیر برای استفاده و بکارگیری فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته و انقلاب صنعتی چهارم سخت نموده است. این کشورها مجبورند به تدریج فناوری‌های جدید را با فناوری‌های قبلی ادغام و از این طریق گذار به انقلاب صنعتی چهارم را انجام دهند.

در کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر، تقریبا از هیچ فناوری دیجیتال استفاده نمی‌شود. به عنوان مثال در کشور غنا، حدود 70 درصد از شرکت هایی که مورد بررسی واقع شده اند، کاملا از فناوری آنالوگ استفاده می‌کنند. همچنین باید در نظر داشت که تغییر از یک نسل صنعتی به نسل بعدی نیازمند تغییرات بزرگ می‌باشد؛ به ویژه تغییر زیر ساخت ها از نسل دوم به نسل سوم انقلاب صنعتی. برای گذار به نسل چهارم نیز نیازمند وجود زیرساخت قوی از جمله دستگاه‌های ارتباطی، روبات ها، حسگرها و سنسورهای پیشرفته، داده‌های بزرگ و هوش مصنوعی می‌باشد.

 داده‌های جمع آوری شده از 5 کشور نشان می دهد که تنها تعداد انگشت شماری از کارخانه‌های این کشورها فناوری‌های تولید دیجیتال دارند. در غنا فقط یک و نیم درصد از فناوری‌ها دیجیتال و در برزیل 30 درصد آنها دیجیتال می‌باشد. همچنین، اندک شرکت هایی که از فناوری دیجیتال در این کشورها بهره می‌برند، نمی‌توانند بازدهی مناسب را داشته باشند، چراکه سایر شرکت های همکار با آن‌ها از فناوری آنالوگ و قدیمی استفاده می‌کنند و همین موضوع بهره وری کل فرایند را پایین می آورد.

 

نمودار شماره 2: وضعیت اتخاذ فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته در میان چند کشور در حال توسعه

سوالی که ذهن برخی کشورها به ویژه کشورهای عقب مانده را مشغول کرده این است که چگونه می‌توان به طور جهشی و عدم طی نمودن فرایندهای عادی وارد مرحله استفاده از فناوری دیجیتال شد. باید عنوان نمود که عبور از این مراحل نیازمند ظرفیت ها، دارایی‌ها، ویژگی‌های سازمانی، تلاش های فنی، و همچنین زیرساخت های فنی و شرایط صنعتی کشور می‌باشد و بدون در نظر گرفتن این موارد و داشتن جایگاه مطلوب در این حوزه‌ها نمی‌توان گذار به فناوری دیجیتال را انجام داد.

دو شاخص صنعتی در میان سایر شاخص های صنعتی مهم تر می‌باشند: کامپیوتر و ماشین آلات، و دوم تجهیزات حمل و نقل و جابجایی. اندازه و بزرگی شرکت ها همچنین در اتخاذ فناوری تولید دیجیتال پیشرفته تاثیر گذار می‌باشد. داشتن سرمایه بیشتر ثابت نموده که شرکت را ترغیب به استفاده از فناوری‌های نوین می‌کند. همچنین دایره فعالیت بزرگتر سبب شده تا شرکت ها جهت تسریع در کارها و افزایش بهره وری به سمت استفاده از فناوری‌های نوین حرکت کنند. نتایج تحقیقات انجام شده ذیل این گزارش نیز این موضوع را ثابت نموده است. به عنوان مثال در آرژانتین، اتخاذ تدابیر نوین صنعتی در شرکت های بالای 100 کارگر، حدود 20 درصد بیشتر از  حد متوسط اتخاذ شده می‌باشد. 

 

نمودار شماره 3:  سطح و محدوده اتخاذ شاخص های مختلف فناوری تولید پیشرفته دیجیتال در صنایع مختلف در اروپا

ملزومات مورد نیاز برای ورود به فناوری تولید دیجیتال پیشرفته

 بسیاری از کشورهای در حال توسعه به دلیل داشتن 5 چالش زیر از تبدیل شدن به یک کشور صاحبت تکنولوژی تولید نوین فاصله زیادی دارند. اولین چالش قابلیت های اولیه می‌باشد. توانایی تولید در بسیاری از کشورها ضعیف و یا به طور نامناسب توزیع شده است. لذا زنجیره بازار و ارزش افزوده در این کشورها متعادل نیست و صنایع نمی‌توانند رشد مناسب و پایداری داشته باشند. دومین چالش، تقویت و ادغام می‌باشد. با توجه به اینکه بسیاری از صنایع دارای تکنولوژی قدیمی‌بوده و این فناوری‌ها در تمامی فرایندهای چرخه یک تولید نهادینه شده، لذا ادغام آن با فناوری‌های جدید مشکل می‌باشد. چالش سوم نداشتن زیرساخت های دیجیتال، و چالش چهارم اختلاف زیاد در قابلیت های دیجیتال در میان شرکت های مختلف درون یک کشور می‌باشد. چالش آخر نیز دسترسی به فناوری و قابل تهیه بودن آن می‌باشد. فناوری‌های نوین دیجیتال در اختیار تعداد محدودی از کشورها می‌باشند. لذا اگر حتی برخی کشورهای در حال توسعه بتوانند آن فناوری را وارد کشور خود نمایند، در موضوع تامین سخت افزار و دریافت قطعات و سرویس های دوره ای مجددا وابسته بوده و با هر تنش و یا تغییر سیاسی و جغرافیایی و ... دسترسی آنها به این دسته ار خدمات دچار تغییر می‌شود.

با توجه به مطالب فوق، ساختن قابلیت ها و ظرفیت های صنعتی زیرساخت، پیش شرط ورود به استفاده از نسل چهارم فناوری‌های صنعتی می‌باشد. متاسفانه، قابلیت های صنعتی کشورهای پیشرو و دنباله رو بسیار متفاوت از کشورهای کمتر توسعه یافته و فقیر می‌باشد. در سال 2017، نمودار "عملکرد صنعتی رقابتی" نشان داد که قابلیت های صنعتی کشورهای پیش رو بسیار بیشتر از دیگر گروه‌های کشورها می‌باشد.

 ذکر این نکته ضروری است که قابلیت های صنعتی یک کشور در نهایت وابسته به توانایی شرکت های فعال در آن کشور می‌باشد. لذا، توزیع فناوری تولید دیجیتال پیشرفته متکی بر دستیابی شرکت ها به ظرفیت های ضروری می‌باشد. به هر حال، دستیابی به این قابلیت ها یک فرآیند خطی و ساده نمی‌باشد و نیاز به تلاش و ابتکار شرکت ها دارد.

 سرمایه گذاری، فناوری، و قابلیت های تولیدی فاکتورهای بسیار مهم برای دستیابی و بکارگیری فناوری می‌باشند. این فاکتورها شرکت ها را قادر می سازند تا بتوانند خود را با تغییرات مطابق سازند. تسلط بر قابلیت های اساسی که اغلب مرتبط با تولید هستند، برای استقرار فناوری‌های جدید و حفظ کارایی بسیار مهم هستند. با توجه به اینکه هر کمپانی چالش های توسعه ای متفاوت دارند، مسیر توسعه آنها نیز متفاوت می‌باشد. از طرفی با توجه به اینکه در کشورهای توسعه یافته برخی شرکت ها توسعه یافته و برخی قابلت های کمتری دارند، ناهمگونی‌ها بیشتر شده و به این پدیده، "شکاف ظرفیت دیجیتال" گفته می‌شود. این شکاف می‌تواند هم به شرکت های پیشرفته و هم شرکت های ضعیف ضربه بزند. این شکاف، فرصت ارتقاء فناوری را در کشورهای در حال توسعه تبدیل به یک تنگنای صنعتی دیجیتال می‌کند. شرکت های پیشرفته در این دسته از کشورها چون از عقبه مناسب برخوردار نیستند، هم بهره وری تولید نداشته و هم نمی‌توانند زنجیره بازار مناسبی را برای خود پیدا کنند.

 در موضوع توسعه و تحول، دیدگاه‌های سیاسی بیشتر متمرکز بر سرمایه گذاری و قابلیت های فناوری می‌باشد. با این حال، گزارش توسعه صنعتی در سال 2020 نشان می دهد که ارتقای قابلیت های تولید مهمترین فاکتور در کاهش شکاف ظرفیت های صنعتی می‌باشد. این توانایی می‌تواند از طریق بررسی تجربیات گذشته در بخش تولید به دست آید. سرمایه گذاری و قابلیت های فناوری زمانی که با متغییرهای مختلف قابلیت تولید ادغام شوند، منجبر به ابتکارات و نوآوری‌های بیشتر می‌شوند. از دیگر عوامل تاثیر گذار بر تغییر تکنولوژیک، موضوع مهارت ها می‌باشد. سه نوع مهارت در بخش تولید دیجیتال پیشرفته حائز اهمیت می‌باشد که عبارتند از: مهارت تحلیلی، مهارت های ویژه فنی، و مهارت فناوری اطلاعات و ارتباطات.

مزایای فناوری تولید دیجیتال پیشرفته

  فناوری تولید دیجیتال پیشرفته می‌تواند سود شرکت ها را زیاد نموده و میزان استفاده از سرمایه‌های آنان را نیز افزایش دهد. از طرف دیگر، این فناوری می‌تواند در بهبود ثبات و سازگاری زیست محیطی بسیار موثر باشد. شکل شماره 4 خلاصه ای از محاسن و سودهایی که فناوری تولید دیجیتال پیشرفته می‌تواند داشته باشد را به تصویر کشیده است. فناوری ADP می‌تواند ویژگی‌ها و شاخص های محصولات را که منجر به بهبود درآمد می‌شوند را نیز ارتقا دهد. به طور مثال، آنالیز اطلاعات می‌تواند سبب دسترسی و فهم صحیح از زمان نیاز مشتری به محصولات گردد. ارتقاء بهره وری و بازدهی از دیگر مزایای اتخاذ تدابیر ADP  می‌باشد. تقویت ارتباطات بین بخشی نیز یکی دیگر از مزایای فناوری‌های نوین در نسل چهارم می‌باشند. همچنین فناوری‌های جدید سبب تقویت مشاغل دانش بنیان می‌گردد. این مشاغل به نوبه خود سبب ایجاد ابتکارات و نوآوری و در نتیجه انتقال دانش جدید می‌گردند.

  

شکل شماره 3: مزایای مورد انتظار از فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته

نمودار شماره 4: وضعیت رشد اقتصادی کشورهای استفاده کننده از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته

 

دیدگاه اشتباهی وجود دارد که فناوری‌های جدید سبب اثرات منفی بر بازار کار شده و نیاز به نیروی کار را کاهش خواهد داد و این به نوبه خود سبب افزایش بیکاری می‌گردد. بایستی تاکید گردد که این برداشت نتیجه نگاه کوتاه و مستقیم به این فرآیند است. شاید فناوری‌های جدید و افزایش استفاده از روبات ها سبب کاهش نیروی کار در خطوط تولید شود، اما به طور غیر مستقیم سبب ایجاد مشاغل بیشتری در خارج از کارخانه از جمله ایجاد بازارهای جدید می‌گردد. بین سال های 2000 تا 2014، افزایش روبات های صنعتی در کارخانه‌ها سبب ایجاد مشاغل جدید در سطح جهان شده است.

شکل شماره 4: پیامدهای افزایش استفاده از روبات های صنعتی در صنایع بین 2000 تا 2014

  

همچنین کشورهای پیشرو و دنباله رو با ارتقای فناوری‌های تولیدی خود سبب "ارتقای خدمات کسب و کار دانش محور" می‌شوند.

از جمله دیگر فوائد فناوری‌های نوین عبات است از:

• ارتقای شرایط زندگی و همچنین مشارکت کاری کارگران در فرایند تولید؛
• عدم کاهش نیروی کار در شرکت هایی که به سمت استفاده از این فناوری حرکت کرده اند؛
• شرکت های دارای فناوری نوین تمایل بیشتری به سمت یافتن راه حل های سازگار با محیط زیست دارند؛
• فناوری‌های تولید دیجیتال پیشرفته فرآیند اقتصاد چرخشی را تقویت می‌کنند.

نمودار شماره 5: وضعیت سازگاری فن آوری‌های مختلف با محیط زیست

نمودار شماره 6: سهم شرکت های استفاده کننده از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته در بهبود شاخص های زیست محیطی

با این حال، پیشرفت ها خود به خود رخ نمی دهند و برخی خطرات و ریسک ها را در بر دارند. شرکت های فعال در کشورهای درحال توسعه با چالش سازمان دهی مجدد زنجیره تامین و بازگرداندن کالا به کشور خود مواجه هستند. دیجتالی سازی همچنین می‌تواند رقابت را محدود و تمرکز قدرت بازار را در دست برخی بازیگران خاص افزایش دهد. همچنین ریسک تبعیض جنسیتی در شرکت هایی که به صنعتی شدن گذار می‌کنند، بالا می رود. بررسی‌ها نشان می دهد که شرکت هایی که به علت دیجیتالیزه شدن دستگاه‌ها، اقدام به تعدیل نیرو می نمایند، تعداد بیشتری از زنان را به نسبت مردان اخراج کرده اند. البته علت اصلی اخراج بسیاری از زنان در کارخانه‌ها مهارت کاری کمتر آنها بوده است.

نمودار شماره 8: میزان ریسک اثرگذاری استفاده از فناوری تولید دیجیتال پیشرفته بر اشتغال کارگران به تفکیک زن و مرد

 با این حال، یونیدو معتقد است که افزایش مشارکت برابر زنان سبب ارتقای توسعه صنعتی پایدار و جامع خواهد شد.

 

تدابیر منجر به توسعه صنعتی یکپارچه و ثابت

واکنش های راهبردی کشورها به فناوری تولید پیشرفته دیجیتال در کشورها متفاوت می‌باشد. این واکنش ها به شدت زمینه ای و متنی هستند که بازتاب دهنده میزان صنعتی شدن، میزان نفوذ زیرساخت های دیجیتال، میزان انباشت فناوری و قابلیت های تولیدی، سیاست های اقتصادی و تولیدی کشور، میزان مشارکت بخش خصوصی در صنعت و .... می‌باشد. لذا، هیچ راه حل تمام شمول و همه جانبه ای برای آن وجود ندارد و هنوز هم سخت می‌باشد تا راه حل های آماده ایجاد نمائیم.

 واکنش ها همچنین بسته به موقعیت نسبی اقتصادها دارد. کشورهای پیشتاز، دنباله رو ها و کشورهای کمتر توسعه یافته اهداف و همچنین چالش های مختلفی دارند. پاسخ های سیاسی کشورهای پیشتاز به سمت حفظ یا بازیابی رهبری صنعتی و اهداف اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی متمرکز است. برای کشورهای دنباله رو، مهمترین هدف پر کردن شکاف بین خود و کشورهای پیشرو می‌باشد. برای کشورهای عقب مانده نیز آنچه که مهم است، ایجاد زیرساخت و کسب قابلیت های اولیه برای جذب فناوری‌های نوین می‌باشد.

حوزه‌های مورد نیاز به توجه

اگرچه واکنش های راهبردی بسیار مهم هستند، با این حال، توجه به سه حوزه جهت دستیابی و بهره برداری از فناوری‌های نوین نیز بسیار حائز اهمیت می‌باشند که عبارتند از: ایجاد و توسعه چارچوب ها، تقویت تقاضا و بهره برداری از ابتکارات جاری، و در نهایت تقویت مهارت ها و قابلیت های تحقیقاتی.

 ایجاد و توسعه چارچوب شامل نهادینه شدن "رویکردهای چند ذینفعی" برای تدوین سیاست های صنعتی می‌باشد. تقویت تقاضا نیز نیازمند بودجه و آگاه افزایی می‌باشد. و در نهایت، افزایش قابلیت تحقیقاتی نیازمند توجه دولت ها از طریق ایجاد مراکز پژوهشی و موقعیت های آموزشی می‌باشد. برای طی نمودن فرایند گذار به استفاده از فناوری‌های نوین، کشورها نیاز به تقویت تقاضا و اتخاد تکنولوژی‌های جدید دارند.

همکاری و مشارکت بین المللی

 مزایای مهمی در همکاری میان کشورها در فرایند آماده شدن برای اتخاذ سیاست های توسعه فناوری‌های نوین وجود دارد. در راهبردهای ملی، بسیاری از کشورهای در حال توسعه، همکاری با کشورهای توسعه یافته جهت تحقق اهداف خود درج شده است. با این حال، در زمان اتخاذ راهبردهای بین المللی، می‌توان همکاری با کشورهای همسطح را نیز گنجاند و آن را انجام داد. کشورهای همسطح می‌توانند دانش و یافته‌های خود را با یکدیگر بر یک مبنای اخلاقی به اشتراک گذارند. همچنین جامعه بین المللی بایستی به کشورهای عقب مانده کمک کند تا بتوانند اهداف توسعه ای خود را محقق سازند. نتایج تحقیقات اخیر نشان می دهد که بسیاری از کشورهای کمتر توسعه یافته فاصله بسیار زیادی تا کسب قابلیت استفاده از فناوری‌های نوین دارند. این خود هشداری به جامعه بین الملل برای کمک به این دسته از کشورها می‌باشد.