صنایع خلاق در رومانی: استارت آپ ها

استارت آپ ها ( شرکت های نوپا یا نوآفرین ) عامل اصلی توسعه صنعت نرم افزار در رومانی هستند. علی رغم اینکه اندیشمندان معتقدند بسیاری از پتانسیل های استارت آپ ها در رومانی به منصه ظهور نرسیده است، این شرکت ها جایگاه ویژه ای در اقتصاد این کشور به خود اختصاص داده اند. میزان سرمایه ای که استارت آپ ها در سال 2017 جذب کردند، نسبت به سال 2016 سه برابر بود و از رقم 11 میلیون یورو به 38.4 میلیون یورو رسید.

بنا به درخواست رومانی در سال 2015 ، کمیسیون اروپا در سال 2017 در خصوص وضعیت فعلی استارت آپ ها در این کشور و شیوه بهبود این فعالیت ها در رومانی گزارشی جامع منتشر نمود. این گزارش تخصصی توسط نهاد های ذیربط در رومانی به عنوان نقشه راه فعالیت استارت آپ ها قرار گرفت.

صنایع خلاق از جایگاه ویژه ای در اقتصاد رومانی برخوردار هستند و گردش مالی بالغ بر 10 میلیارد یورو در سال دارند. صنعت نرم افزار، صنایع دستی و معماری از جمله مهمترین صنایع خلاق هستند که بالاترین میزان گردش مالی در این حوزه را به خود اختصاص داده اند. صنعت نرم افزار در بین دو صنعت دیگر از جایگاه بالاتری برخوردار است و از سال 2007 تا کنون روند رو به رشدی داشته است. مهم ترین عامل توسعه صنعت نرم افزار رومانی استارت آپ ها هستند و دولت رومانی برای توسعه استارت آپ ها بصورت سالانه، برنامه ای ویژه تدوین می‌کند. 

• استارت آپ ها در رومانی

اکوسیستم استارت آپ ها در رومانی در مراحل اولیه خود است، با این وجود اندیشمندان رومانیایی معتقدند این کشور دارای  ظرفیت بالایی برای تبدیل شدن به یکی از پر رونق ترین مراکز نوآوری در اروپای مرکزی و شرقی است. در نیمه دوم سال 2017 رومانی بالاترین رونق تاریخ خود در حوزه تکنولوژی را داشت و میزان سرمایه ای که استارت آپ ها در سال 2017 جذب کردند، نسبت به سال 2016 سه برابر بود و از رقم 11 میلیون یورو به 38.4 میلیون یورو رسید. در واقع توجهات بخش دولتی و خصوصی نسبت به استارت آپ ها پس از اینکه یونیپس[1] (نخستین استارت آپ رومانی) به وضعیت یونیکرن رسید افزایش یافت.

• حمایت کمیسیون اروپا از استارت آپ ها در رومانی

برای حمایت از کشورها در اصلاح سیستم های پژوهش و نوآوری، اداره کل تحقیقات و نوآوری (DG RTD) کمیسیون اروپا (EC) تسهیلات حمایت از سیاست (PSF) را تحت برنامه Horizon 2020 با هدف "بهبود طراحی، پیاده سازی و ارزیابی سیاست های پژوهش و نوآوری ایجاد نمود.  PSF ارائه کننده راهکارهای بهترین عملکرد، برترین تخصص و مشورت به کشورهای عضو و کشورهای وابسته (به صورت داوطلبانه) از طریق طیف وسیعی از خدمات برای پاسخگویی به نیازهای خاص آنان است.

مقامات رومانی طی نامه ای در سال 2015 از DGRTD درخواست عضویت در برنامه یاد شده را نمودند. بر اساس این درخواست گزارشی تخصصی در خصوص وضعیت استارت آپ ها در رومانی و نحوه ارتقاء این شرکت ها به این کشور ارائه گردید. مهمترین این پیشنهادات که مبنای سیاست گذاری دولت رومانی قرار گرفت و به نوعی در ارتقاء وضعیت اقتصادی رومانی در سال 2017 موثر افتاد به شرح زیر است:

• نقش سازمان‌های دولتی و نهادها:

ایجاد مکانیسم شورای نوآوری و کارآفرینی جدید رومانیایی بر پایه فعالیت بخش خصوصی: این شورا باید متشکل از افراد سرشناس در حوزه تحقیقات، آموزش و پرورش و کسب و کار باشد که بر اساس ظرفیت های شخصی خود و به عنوان فرد بیطرف و غیر سیاسی برای ارتقاء اکوسیستم کارآفرینی فعالیت کنند.

• ادغام و ارتقاء اکوسیستم کارآفرینی رومانیایی:

* ایجاد مرکز اتصال به عنوان بستری تسهیل کننده برای ادغام و ارتقاء اکوسیستم کارآفرینی رومانی،

* ایجاد جوایز کارآفرینی تحت حمایت رئیس جمهور رومانی برای ترویج سرمایه گذاری‌های موفقیت آمیز که در اکوسیستم رومانی اتفاق افتادند و همچنین برای جلب کارآفرینی و شناخت کارآفرینان پیشرو،

* ایجاد پرتالی که در آن اطلاعات مربوط به و در خصوص استارت آپ ها بصورت شفاف وجود داشته باشد.

• مبارزه با بوروکراسی، خطوط قرمز و فساد:

ایجاد "فروشگاهی یکپارچه" به عنوان مرکز خدمات دیجیتال برای کارآفرینان تا خدمات دولتی را بصورت الکترونیک و یکپارچه به آنها ارائه کند.

• ایجاد انگیزه‌های مالی برای استارت آپ ها:

* نظارت و تنظیم سیستم های مالیاتی و حقوق کار برای تشویق سرمایه گذاری در راستای تحرک اکوسیستم کارآفرینی،

*تمدید معافیت های مالیاتی.

• سرعت بخشیدن به تغییرات از طریق آژانس های کارآفرینی رومانیایی:

آژانس کارآفرینی رومانیایی (REA) را به عنوان یک آژانس تأمین مالی اختصاص داده شده برای نوآوری و کارآفرینی ایجاد کنید.

• آموزش کارآفرینی در رومانی:

* دعوت از مدارس، کارآفرینان، دانش آموزان و معلمان (از طریق انجمن‌ها یا نمایندگان مناسب) به بحث آزاد در مورد چگونگی تغییر رویکرد آموزشی در راستای حمایت از کارآفرینی.

*اختصاص بودجه به مدارس ابتدایی و متوسطه برای سازماندهی پروژه‌ها و فعالیت های کارآفرینی، از جمله باشگاه‌های کارآفرینی، مسابقات برنامه ریزی کسب و کار و مواردی از این قبیل.

• ایجاد طرح های مالی یکپارچه برای استارت آپ ها.
• بودجه بخش بانکی:

بودجه  به اندازه کافی به صندوق ضمانت (FRC) اختصاص دهید تا صندوق ضمانت ملی بتواند به بانک ها برای تامین مالی  SMEs ضمانتنامه بدهد. 

• ایجاد و پشتیبانی از شبکه‌های تجارت پر خطر در راستای فرهنگ سازی برای سرمایه گذاری‌های پر خطر در بین مردم رومانی.

• موانع موجود جهت توسعه استارت آپ ها در رومانی:

مقایسۀ حوزه استارت آپ ها در حال حاضر نسبت به یک دهه قبل در رومانی نشانگر پیشرفت چشمگیری در این حوزه است.  دولت رومانی با توجه به توصیه‌هایی‌هایی که در سال 2017 از DGRTD دریافت نمود، شروع به تنظیم فضای این کشور برای توسعه نقش استارت آپ ها در اقتصاد  نمود. در این راستا قوانینی مختص این شرکت ها بصورت سالانه تدوین می‌شود، زیر ساخت های دیجیتال ایجاد شده اند، موسسات آموزشی در حوزه کارآفرینی، قوانین مالیاتی، بودجه و بانکی بصورت مستمر مورد اصلاح و بازبینی قرار می‌گیرند، رویدادهایی بصورت اختصاصی  جهت ارتقاء وضعیت این شرکت ها بصورت سالانه ترتیب داده شده است، برای شبکه سازی افراد فعال در این حوزه مراکز مجازی و غیر مجازی ایجاد شده اند و ... با این وجود، در مقایسه با سایر کشورهای اتحادیه اروپا شکاف هایی در این عرصه در رومانی مشاهده می‌شود. مهمترین این موانع عبارتند از:

• مشکلات بنیادی:

برخی از بزرگترین مهار کننده‌های بنیادین پیشرفت در حوزه استارت آپ های رومانی عبارتند از عدم اعتماد و شفافیت، پشتیبانی بسیار کم دولت و یا شوراهای محلی و ظرفیت محدود موسسات آموزش عالی برای داشتن نقش فعال به عنوان مشارکت کننده در اکوسیستم کارآفرینی.

• تنگناهای بوروکراتیک:

علی رغم توصیه DGRTD برای رفع موانع بوروکراتیک موجود در رومانی در خصوص استارت آپ ها، دولت رومانی هنوز موفق به از بین بردن این موانع نشده است. برای مثال سه سال پیش رومانی تغییرات مثبتی را برای کمک به کارآفرینان با هدف آغاز سریعتر کسب و کار ایجاد نمود. بعد از دو سال پیشرفت حاصل شده از میان رفت و  با افزایش زمان ثبت مالیات بر ارزش افزوده، سیری قهقرایی ایجاد گردید.

• توسعه محدود فرهنگ کارآفرینی:

براساس پیش بینی اسکربرد نوآوری اروپا[2]، یکی از موانع پیشرفت استارت آپ ها در رومانی در قیاس با برخی دیگر از کشورهای اتحادیه اروپا به عدم توسعه فرهنگ کارآفرینی باز می‌گردد. این امر سبب می‌شود تمایلی برای سرمایه گذاری مخاطره آمیز وجود نداشته باشد. در نتیجه این امر میزان شرکت های استارت آپ و یا بقای آنها کاهش می یابد. هزینه ای برای تحقیق و توسعه اختصاص داده نمی‌شود. به دلیل وجود زمزمه‌های شکست فرهنگ کارآفرینی توسعه نمی یابد. فقدان فرهنگ مذکور همچنین مانع از همکاری شرکت های کوچک و متوسط ( SMEs  ) با یکدیگر است.

بر اساس آمار [3]EBAN میزان میانگین سرمایه گذاری فرشته[4] در رومانی بین سال های 2014 تا 2016 بالغ بر 1.3 میلیون یورو بوده است. این در حالیست که این مقدار برای انگلیس 98 میلیون یورو، اسپانیا 66 میلیون یورو و آلمان 51 میلیون یورو بوده است.

• عدم شکل گیری چرخه اقتصادی صحیح :

می‌توان گفت در حوزه استارت آپ ها رومانی با کمبود نیروی ماهر روبرو نیست اما در  تولید محصولات خوب و قابل رقابت با نمونه‌های موجود در بازار جهانی، فروش و بازاریابی محصولات با مشکلات اساسی مواجه است.

• استارت آپ های برتر رومانی در سال 2018

استارت آپ های برتر رومانی در سال 2018 که در مراسم [5]CESAR معرفی شدند عبارتند از:

بهترین شتاب دهنده یا انکیباتور: انکیباتور اسفریک[6]

اسفریک با هدف ارتقای اکوسیستم استارت آپ های محلی و استارت آپ هایی که دارای ظرفیت های بین المللی هستند، تکنولوژی، آموزش و فرصت های سرمایه گذاری را بصورت یک مجموعه ارائه می دهد.

استارت آپ برترین تاثیر اجتماعی - کتاب دالیا[7]

کتاب دالیا یک سازمان غیر انتفاعی است که هدف آن ترویج آموزش در میان همه کودکان از طریق تکنولوژی است.

بهترین استارت آپ در حوزه بلاکچین[8]- بیت وات[9]

بیت وات راه حلی برای بهینه سازی معاملات مربوط به انرژی و استفاده از آن به عنوان یک ارز است که در بازار بین المللی عرضه شده است.

بهترین استارت آپ از نظر بهترین فضای همکاری- نود ماکراسپیس[10]

نود ماکراسپیس یک فضای همکاری مجهز به کارگاه‌های تولیدی برای صنایع خلاق است.

بهترین استارت آپ در حوزه زیست فناوری یا بایو تک- نوتریت آی او[11]

نوتریت آی او برنامه ای است که فعالیت متخصصان تغذیه را موثرتر می سازد و به بیماران بیشتری کمک می‌کند تا در زمان کوتاه تری به اهداف خود دست یابند.

بهترین استارت آپ در حوزه هوش مصنوعی- ویساج کلود[12]

ویساج کلود به دموکراتیزه کردن مزایا و استفاده از موارد مرتبط به استفاده از طبقه بندی، تشخیص چهره و تکنولوژی‌های بینایی، در حالی که برای شرکت های کوچک، متوسط و بزرگ هزینه مقرون به صرفه است، کمک می‌کند.

بهترین استارت آپ در حوزه اینترنت اشیا [13] - راید سیف تکنولوژی[14]

راید سیف یک پلتفرمIOT و اپلیکیشن موبایل است که برای امنیت بیشتر موتور سیکلت سواران تعبیه شده است.

بهترین تازه وارد – کارگو پلنینگ[15]

کارگو پلنینگ یک بازار دیجیتال برای برنامه ریزی در خصوص حمل و نقل کالا و تدارکات توسط کارخانه‌ها و انبارها است.

سرمایه گذار سال – متی دو میترسکو[16]

متی دومترسکو معاون رئیس انجمن سرمایه گذاران تکتنگلز[17] است. این انجمن بخشی از بزرگترین شتاب دهنده CEE سرمایه گذار جهانی در حوزه استارت آپ ها در رومانی و منطقه است.

بنیانگذار سال – الکساندرو ایلیسکو[18]

ایلیسکو یکی از موسسان و مدیر عامل شرکت ماندلی[19]، شناخته شده ترین و محبوب ترین برنامه یادگیری زبان خارجی است.

• استارت آپ ها با بالاترین میزان سرمایه گذاری در سال 2018

اوی پس[20]- بیش از 400 میلیون دلار

بالاترین میزان سرمایه گذاری در سال 2018 در نخستین اونی کرن[21]  رومانی یعنی اوی پس و به مبلغ حدود 400 میلیون دلار صورت گرفت. ارزش نهایی این استارت آپ نزدیک به سه میلیون دلار است.

برنچ[22]- بیش از 129 میلیون دلار

استارت آپ برنچ به برند ها برای ارتباط سازی بین وب سایت ها و اپلیکیشن‌ها کمک می‌کند. میزان جذب سرمایه این شرکت در سال 2018  رقم 129 میلیون دلار بوده است.

هک جاب[23]- بیش از 6.7 میلیون دلار

این استارت آپ توسط یک کارآفرین رومانیایی در لندن تأسیس شد. کار عمده این شرکت استفاده از هوش مصنوعی برای وصل کردن متقاضیان شغل و کارفرمایان است. هک جاب در سال 2018 نزدیک به 6.7 میلیون دلار سرمایه جذب نمود.

• وب سایت های تخصصی استارت آپ ها در رومانی

https://www.RomanianStartups.com

 این وب سایت کلیه استارت آپ های فعال در حوزه تکنولوژی و اینترنت را در کنار یکدیگر قرار می دهد. در این وب سایت همچنین اطلاعات مربوط به شتاب دهنده / انکوباتورها، حوادث، فضاهایی همکاری، مربیان، سرمایه گذاران وجود دارد. مکان جغرافیایی این استارت آپ ها، شتاب دهنده‌ها / انکوباتورها و شرکت های تاسیس شده در صورتی که حداقل یکی از بنیانگذاران این موسسات رومانیایی باشد، مهم نیست. به عبارتی این محل می‌تواند در رومانی یا خارج از آن باشد.

https://www.startupranking.com/top/romania

 در این وب سایت همانگونه که از نام آن بر می آید رتبه بندی مرتبط با استارت آپ های رومانی در این کشور و در جهان مشخص شده است. در این سایت همچنین توضیحاتی در خصوص شرکت ها و ارزش سهام آنها نیز وجود دارد.

https://www.startupblink.com/startups/romania

در این سایت مکان استارت آپ ها در رومانی به همراه رتبه بندی و برخی اطلاعات پایه دیگر موجود است.

https://www.clujstartups.com/

این وب سایت یکی دیگر از سایت های حمایت کننده از استارت آپها از نظر اطلاعاتی است.

• مهمترین کنفرانس ها و نشست های رومانی در خصوص استارت آپ ها
• کنفرانس ها:

Techsylvania, Codiax, IT Days, Internet & Mobile World, ICEE Fest, HowToWeb, TechFest, TeCOMM, Startup Weekend, MK4IT, Codecamp, GPeC, Webstock, DefCamp, HackTM.

 

• نشست ها:

DevTalks, TodaySoftware, Cluj JavaScripters, Bucharest Java Hackers, Fullstack Cluj, Product Tank, Startup Grind, Code4Romania, FreshBlood, UX Bucharest, UX City Cluj, Cryptoland

• هاب ها و فضاهای همکاری مشترک:

TechHub, ClujCowork, thatdevspace, Commons, ClujHub, thinkspace, Hub onezero, Demisol, Hub 1317, Cowork Timisoara, ImpactHUB

• موسسات آموزشی:

School for Startups Romania

مدرسه استارت آپ های رومانی، اولین مدرسه کارآفرینی رومانی، بر مبنای رویکرد آموزش غیررسمی است که هدف آن کمک به کارآفرینان مشتاق، ایجاد پایه ای برای کسب و کار موفق و توسعه آستارت آپ هایی که قبلا آغاز به کار کرده اند است.

پی نوشت ها :

1-یکی از پر کاربردترین پلتفرم های خودکار سازی فرآیند روباتیک  ( RPA)

[2] European Innovation Scoreboard

[3] European Business Angel Network 

[4] ANGLE Investment

[5] Central European Startup Awards Romania 2018

[6] Spherik Accelerator

[7] Dalia’s book

[8] Blockchain

[9] BittWatt

[10] Nod Makerspace

[11] NutritIO

[12] VisageCloud

[13] IOT

[14] Ridesafe Technology

[15] CargoPlanning

[16] Matei Dumitrescu

[17] Techangels

[18] Alexandru Iliescu

[19] Mondly

[20] UiPath

[21] unicorn

[22] Branch

[23] hackajob