اخبار اقتصادی ترکیه - ارزروم

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی منطقه شرق و جنوب شرق ترکیه در نیمه دوم مردادماه 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

گشایش فرودگاه اغدیر برای پروازهای بین‌المللی

یک تصمیم مهم که به قدرت حمل و نقل منطقه‌ای اغدیر کمک شایانی خواهد کرد، در روزنامه رسمی منتشر شد. با تصمیم رئیس‌جمهور به شماره 10175 مورخ 6 آگوست 2025، فرودگاه شهید بُلَنت آیدین اغدیر به عنوان یک گذرگاه هوایی دائمی مرزی برای ورود و خروج بین‌المللی اعلام شد.

این تصمیم مطابق با ماده 1 قانون گذرنامه شماره 5682 اتخاذ شده است و در تاریخ 7 آگوست 2025 پنج‌شنبه در روزنامه رسمی منتشر شده و به اجرا درآمد. با این تحولی تاریخی، اکنون پروازهای مستقیم از خارج به فرودگاه اغدیر و از آن به مقصدهای بین‌المللی امکان‌پذیر است. این تصمیم به ویژه برای مردم منطقه و همچنین اغدیری‌های مقیم خارج از کشور بسیار خوشحال‌کننده بود.

(2025/08/07، اغدیر)

 تغییر تعریف «کسب‌وکارهای کوچک و متوسط»

 بر اساس مقررات جدیدی که با امضای  رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهور و با عنوان «آیین‌نامه اصلاح آیین‌نامه KOBİ ۷ آگوست ۲۰۲۵ در روزنامه رسمی منتشر شد، سقف درآمد خالص سالانه یا مجموع دارایی‌های ترازنامه مالی از ۵۰۰ میلیون لیر به ۱ میلیارد لیر ترکیه افزایش یافت.

بر این اساس، از این پس KOBİ به این صورت تعریف می‌شود:

«کسب‌وکارهایی که کمتر از ۲۵۰ کارمند دارند و درآمد خالص سالانه یا مجموع دارایی‌های ترازنامه مالی آن‌ها از ۱ میلیارد لیر ترکیه فراتر نمی‌رود.» این تعریف جدید، واحدهای اقتصادی با اندازه متوسط را نیز دربر می‌گیرد.

محمد فاتیح کاچیر، وزیر صنعت و فناوری، در پیام خود در شبکه‌های اجتماعی اعلام کرد:

«با تصمیمی‌که امروز با امضای رئیس‌جمهور در روزنامه رسمی منتشر شد، سقف درآمد خالص یا دارایی‌های ترازنامه مالی KOBİ از ۵۰۰ میلیون لیر به ۱ میلیارد لیر افزایش یافت. ما به حمایت قوی از KOBİ‌ها در فرآیندهای سرمایه‌گذاری، اشتغال و تأمین مالی ادامه خواهیم داد. این تغییر برای دنیای کسب‌وکار مبارک باشد.»

 (2025/08/07)

 

آمار ورود بیشترین گردشگران خارجی به ترکیه از گذرگاه‌های مرزی

بر اساس گزارش «آمار مرزی» منتشر شده از سوی وزارت فرهنگ و گردشگری ترکیه، در ماه ژوئن ۲۰۲۵ مجموعاً ۵ میلیون و ۷۷۲ هزار و ۳۲۸ گردشگر خارجی وارد ترکیه شده است. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱٫۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.

در این دوره، آمار ورود خارجی‌ها از گمرک کاپی کوی وان نیز مشخص شد. بر این اساس، تعداد کل گردشگران خارجی که از طریق این گذرگاه وارد وان شدند ۶۳ هزار و ۵۹۷ نفر بوده است. همچنین در همین مدت، ورود از طریق خط راه‌آهن به وان ۲ هزار و ۵۰۲ نفر گزارش شد. در مجموع، در ژوئن ۲۰۲۵ تعداد کل بازدیدکنندگان خارجی وان ۶۶ هزار و ۹۹ نفر بوده است.

فهرست ۱۰ استان دارای بیشترین ورودی گردشگران خارجی در ژوئن ۲۰۲۵ به شرح زیر است:

آنتالیا — ۲۲۳۰۰۲۵ نفر

استانبول — ۱۶۳۱۱۷۷ نفر

موغلا — ۵۳۵۱۹۲ نفر

ادیرنه — ۳۸۲۵۵۷ نفر

ازمیر — ۱۸۸۷۸۵ نفر

آرتوین — ۱۳۰۰۳۵ نفر

آیدین — ۱۴۶۷۴۹ نفر

وان — ۶۶۰۹۹ نفر

شرناق — ۶۴۹۴۵ نفر

تکیر داغ — ۶۰۴۳۵ نفر

(2025/08/11، وان)

 

آمار صادرات زردآلوی خشک مالاتیا در ماه ژوئن

رئیس بورس کالای مالاتیا، رمضان اوزجان، آمار صادرات زردآلوی خشک را برای ماه ژوئن و همچنین برای فصل یک‌ساله بین اول آگوست ۲۰۲۴ تا ۳۱ ژوئن ۲۰۲۵ اعلام کرد.

اوزجان در نشست خبری خود گفت:

«همان‌طور که می‌دانید، ما هر ماه آمار صادرات زردآلوی خشک مالاتیا به چهار گوشه جهان را با افکار عمومی‌به اشتراک می‌گذاریم. این ماه علاوه بر داده‌های ماه جولای، آمار صادرات یک‌ساله را که از ۱ آگوست ۲۰۲۴ تا ۱ آگوست ۲۰۲۵ ادامه داشته نیز ارائه می‌کنیم. پس از وقوع یخبندان کشاورزی در ۱۲ آوریل، شاهد کاهش نسبی در حجم صادرات بودیم و طی چهار ماه گذشته این افت به‌صورت دوره‌ای ادامه یافته است.»

صادرات یک‌ساله: بیش از ۷۴ هزار تن و ۳۷۷ میلیون دلار درآمد

وی با اشاره به صادرات جولای افزود:

«در ماه ژوئن، ۲ هزار و ۸۲۰ تن زردآلوی خشک صادر کردیم که از این طریق ۲۱ میلیون و ۳۴۳ هزار دلار درآمد داشتیم. نسبت به ژوئن سال گذشته، مقداری کاهش در حجم صادرات مشاهده می‌شود. اما در مجموع، در فصل یک‌ساله از ۱ آگوست ۲۰۲۴ تا ۳۱ ژوئن ۲۰۲۵، توانستیم ۷۴ هزار و ۷۷۴ تن زردآلوی خشک صادر کنیم که در مقابل آن ۳۷۷ میلیون و ۳۷۱ هزار دلار درآمد حاصل شده است. اگر یخبندان کشاورزی ماه آوریل رخ نداده بود، ما برای دستیابی به هدف ۱۰۰ هزار تن صادرات در سال جاری به‌طور جدی متمرکز شده بودیم. در سال ۲۰۲۴، میزان صادرات ما ۶۶ هزار و ۷۱۸ تن و درآمد حاصل ۳۹۸ میلیون دلار بود.»

(2025/08/08،  مالاتیا)

  

برداشت گندم سیاه در مالاتیا

در شهرستان دوغان‌شهیر استان مالاتیا، برداشت گندم سیاه که به‌صورت آزمایشی کشت شده بود، انجام گرفت.

در چارچوب پروژه «افزایش بهره‌وری از اراضی کشاورزی» که از سوی وزارت کشاورزی و جنگلداری اجرا می‌شود، گندم سیاه کشت‌شده در محله سورگی با ۷۵ درصد حمایت بلاعوض برداشت شد.

در مراسم برداشت، احمد فاتیح سونگور، فرماندار دوغان‌شهیر، با بیان اینکه حدود ۵ هزار متر مربع گندم سیاه کشت شده است، تأکید کرد که این محصول فاقد گلوتن بوده و منبع غذایی ارزشمندی برای بیماران مبتلا به سلیاک محسوب می‌شود.

سونگور افزود: برای هر دکار (هزار متر مربع) ۸ تا ۱۰ کیلوگرم بذر کشت شده و این محصول پربرکت، منبع درآمد جایگزینی برای کشاورزان فراهم کرده است.

عثمان آقار، مدیر کل کشاورزی و جنگلداری استان نیز گفت که کشت گندم سیاه در زمین‌هایی که از نظر اقتصادی امکان کشت دارند، در سال‌های آینده به‌طور فزاینده ادامه خواهد یافت.

در این مراسم برداشت، عصمت چیلغین، رئیس اداره کشاورزی و جنگلداری شهرستان دوغان‌شهیر، زینب آنا، رئیس تعاونی زنان و توبا چیچک اعضای این تعاونی حضور داشتند.

 (2025/08/13، مالاتیا)

 

 افزایش تولید نمک سیاه به ۲ هزار تُن

در معدن نمکی که در روستای "کومور" از توابع شهرستان کماح استان ارزنجان قرار دارد، تولید نمک همچنان با وجود گرمای ۴۰ درجه ادامه دارد. این نمک که با روش‌های سنتی و قرن‌ها قدمت تولید می‌شود، دارای نشان جغرافیایی بوده و به سراسر کشور ترکیه ارسال می‌شود.

معدن نمک مذکور که تنها ۴ کیلومتر با مرکز شهرستان کماح فاصله دارد، سابقه‌ای ۴۵۰ ساله دارد. پس از سال‌ها فعالیت زیر نظر "مدیریت کل تأسیسات نمک ترکیه"، این معدن خصوصی‌سازی شده و امروز نیاز نمک منطقه آناتولی شرقی را تأمین می‌کند.

ذکر نام این نمک در سفرنامه "اولیا چلبی"

در کتاب مشهور سفرنامه اولیا چلبی نیز با تحسین از این معدن یاد شده است. این معدن در دوره عثمانی توسط ارامنه اداره می‌شد. آب شور که از تونلی به عمق حدود ۱۰۰ متر به سطح می‌رسد، در بیش از ۱۵۰ حوضچه نگهداری می‌شود. پس از تبخیر آب، کارگران نمک باقی‌مانده در حوض‌ها را جمع‌آوری می‌کنند.

در این معدن که در مساحتی حدود ۶۰ هزار متر مربع گسترش یافته، به دلیل گرمای بالاتر از حد نرمال فصلی، روزهای پربرکتی سپری می‌شود. نمک کماح که در گرمایی نزدیک به ۴۰ درجه تولید می‌شود، علاوه بر طعم خاص خود، به دلیل توانایی در افزایش ماندگاری مواد غذایی نیز ارزشمند است. این نمک به‌ویژه در تولید پنیر محلی ارزنجان (تولوم پینیر)، توسط پنیرسازان، عشایر و شورکنندگان مورد استفاده قرار می‌گیرد و به استان‌های مختلف از جمله استانبول، آنکارا و ازمیر ارسال می‌شود.

"تنها گلخانه نمک جهان در کماح ساخته شده است"

متین تانریکولو، مدیر کارخانه تولید نمک کماح در این رابطه گفت:

«نمک‌زار کماح یکی از بزرگ‌ترین منابع نمک در شرق آناتولی است. ویژگی خاص نمک کماح این است که از منبع طبیعی آب شور کوهستانی تأمین می‌شود. یعنی آب شور از دل کوه‌ها عبور کرده و در مسیر خود با سنگ نمک تماس می‌گیرد. در این مسیر طولانی، فلزات سنگین و رسوبات حذف شده و آب شور خالص به صورت "بلورین" به سطح می‌رسد. ما آن را با روش سنتی، خشک‌کردن با نور خورشید، فرآوری می‌کنیم.»

وی ادامه داد:

«ما پیشرفته‌ترین سیستم خشک‌کردن با نور خورشید را اجرا کرده‌ایم. ۲۰ هزار متر مربع سقف‌های شیشه‌ای ساخته‌ایم. ما گلخانه‌هایی از شیشه طراحی کردیم. گلخانه گوجه‌فرنگی در سراسر جهان وجود دارد، اما تنها گلخانه نمک در جهان در کماح قرار دارد. ما سالم‌ترین نمک دنیا را تولید می‌کنیم. علاوه بر ارزنجان و استان‌های اطراف، به سراسر ترکیه ارسال می‌کنیم. ان‌شاءالله با سرمایه‌گذاری‌های جدید، تولید را افزایش خواهیم داد و پس از پاسخگویی به نیاز داخلی، به صادرات نیز خواهیم پرداخت. تولید سالانه ما بسته به شرایط طبیعی مانند آفتاب و باران، بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تُن متغیر است.»

(2025/08/07، ارزنجان)

 

افزایش تقاضا به آب معدنی اکشی‌سو

آب معدنی تولید شده در ارزنجان و در منطقه به نام اکشی‌سو شناخته شده است، با افزایش تقاضا به دلیل دمای بالای هوا، ظرفیت تولید آن دو برابر شده و به‌زودی به آمریکا، چین و هلند نیز صادر خواهد شد.

در تأسیسات آب معدنی طبیعی ارزنجان بوگرت اکشی‌سو که در منطقه تفریحی اکشی‌سو و در فاصله ۱۴ کیلومتری مرکز شهر ارزنجان قرار دارد، به‌خاطر دمای هوای منطقه که به ۴۰ درجه می‌رسد، برای پاسخگویی به افزایش تقاضا، تعداد شیفت‌ها و ظرفیت تولید دو برابر شده است.

اکشی‌سو که به هضم آسان غذا کمک می‌کند و کمبود مواد معدنی و نمک بدن را در کوتاه‌ترین زمان جبران می‌نماید، در انواع ساده، با طعم لیمو، با طعم سیب و با طعم انار تولید می‌شود و اخیراً به صورت نوشابه گازدار نیز در شهرهای مختلف داخل کشور توزیع می‌شود و به آلمان، عربستان سعودی و سوئیس صادر می‌گردد.

با توجه به افزایش تقاضا، انتظار می‌رود به زودی صادرات این آب معدنی به آمریکا، چین و هلند نیز آغاز شود.

آب معدنی طبیعی ارزنجان بوگرت اکشی‌سو که اولین محصول با علامت جغرافیایی ثبت‌شده در ترکیه و دومین در جهان است، به دلیل داشتن مواد معدنی غنی، به عنوان منبع شفابخش شناخته می‌شود.

صادرات به هلند، آمریکا و چین آغاز خواهد شد

کنان چریباشی، مدیر کارخانه آب معدنی بوگرت ارزنجان، گفت با وجود دو برابر شدن ظرفیت تولید، همچنان در تأمین تقاضا مشکل دارند.

وی که فروش در فصل تابستان به اوج می‌رسد را بیان کرد و افزود تقاضای قابل توجهی از داخل و خارج کشور وجود دارد و آن‌ها تمام تلاش خود را برای پاسخگویی به این درخواست‌ها به کار می‌گیرند.

چریباشی افزود: «هم ظرفیت را افزایش دادیم و هم سیستم کاری را به دو شیفت تغییر دادیم. تا قبل از خرداد ماه، روزانه ۱۲ هزار بطری و به صورت تک شیفت تولید داشتیم، اما از ماه آگوست به ۱۵ هزار بطری در ساعت و دو شیفت کاری رسیدیم. یعنی به جای ۸ ساعت، ۱۶ ساعت فعالیت داریم و تولیدمان دو برابر شده است. محصولات ما قبلاً به آلمان، عربستان سعودی و سوئیس ارسال می‌شد و از این ماه به هلند هم صادر خواهیم کرد. آمریکا و چین نیز در نوبت بعدی صادرات هستند. اولین محموله به چین را پایان آگوست ارسال خواهیم کرد.»

چریباشی درباره اهمیت محصول خود گفت:

«ما دومین محصول در جهان و اولین در ترکیه هستیم که دارای علامت جغرافیایی ثبت شده هستیم. درخواست‌هایمان تایید شده است. با قرار دادن نشان آن روی برچسب، تولید با برچسب جدید را آغاز خواهیم کرد. این محصول ۱۰۰ درصد سالم است. مقدار منیزیم آن ۵۳۳ است و محصولی است که می‌توان به آن خاصیت درمانی نسبت داد چون نیاز بدن به مواد معدنی را تأمین می‌کند. به همین دلیل به همه توصیه می‌کنیم روزانه حداقل دو بطری آب معدنی بوگرت مصرف کنند.»

وی افزود که از دسامبر خط تولید جدیدی راه‌اندازی خواهند کرد و گفت: «با راه‌اندازی خط جدید، ظرفیت ما حدود سه برابر خواهد شد و قادر خواهیم بود به صورت ۲۴ ساعته تولید کنیم. در این صورت به تدریج به برندی بسیار شناخته شده و قابل دسترس در بازار تبدیل خواهیم شد.»

(2025/08/12، ارزرنجان)

حمایت DAKA از پروژه‌ها در بیتلیس، حکاری، موش و وان

آژانس توسعه آناتولی شرقی DAKA از تاریخ ۲۱ جولای ۲۰۲۵ برنامه حمایت مالی زیرساختی کوچک‌مقیاس با هدف توسعه بخش گردشگری سال ۲۰۲۵ را اعلام کرد. این برنامه در سراسر استان‌های بیتلیس، حکاری، موش و وان اجرا خواهد شد و مجموع بودجه تخصیص‌یافته برای آن ۱۰۰ میلیون لیر ترکیه است.

بر اساس این برنامه، نهادهای دولتی و دانشگاه‌هایی که در منطقه TRB2 شامل بیتلیس، حکاری، موش و وان فعالیت می‌کنند، می‌توانند درخواست دهند.

برای هر پروژه‌ای که تحت این برنامه تأمین مالی شود، حداقل و حداکثر بودجه تعیین شده است:

حداقل بودجه: ۵.۰۰۰.۰۰۰ لیر

حداکثر بودجه: ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ لیر

DAKA در اطلاعیه خود اعلام کرد:

«درخواست‌های پروژه باید تا ساعت ۲۳:۵۹ روز ۵ سپتامبر ۲۰۲۵ از طریق سامانه مدیریت آژانس‌های توسعه KAYS  تکمیل و تأیید شوند. برای تکمیل درخواست، تعهدنامه دریافت‌شده از KAYS باید تا ساعت ۱۸:۰۰ روز ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۵ به صورت امضای الکترونیک تأیید گردد. در صورت عدم استفاده از امضای الکترونیک، تعهدنامه باید توسط متقاضی با امضای دستی تا مهلت مقرر به صورت حضوری یا پستی به آژانس تحویل شود. تأخیرهای پستی پذیرفته نخواهد شد. پروژه‌هایی که در KAYS به صورت پیش‌نویس باقی بمانند یا تعهدنامه آنها در موعد مقرر به DAKA تحویل داده نشود، ارزیابی نخواهند شد.»

جزئیات برنامه حمایت مالی:

نام برنامه: حمایت مالی زیرساختی کوچک‌مقیاس با هدف توسعه بخش گردشگری

هدف کلی: کمک به توسعه منطقه‌ای از طریق معرفی و بهره‌برداری از ظرفیت‌های فرهنگی، تاریخی و طبیعی در بخش گردشگری منطقه TRB2

اولویت‌ها:

حفاظت و معرفی ظرفیت‌های فرهنگی و تاریخی در گردشگری

حفاظت و معرفی ظرفیت‌های طبیعی در گردشگری

متقاضیان واجد شرایط:

نهادهای دولتی و دانشگاه‌های فعال در منطقه TRB2، مدیریت‌های محلی (استانداری‌ها، ادارات نظارت و هماهنگی سرمایه‌گذاری، شهرداری‌ها)، مدیریت‌های منطقه‌ای و استانی، فرمانداری‌ها و دانشگاه‌ها.

بودجه برنامه: ۱۰۰.۰۰۰.۰۰۰ لیر

میزان حمایت آژانس: حداقل ۵.۰۰۰.۰۰۰ لیر، حداکثر ۱۵.۰۰۰.۰۰۰ لیر

نرخ حمایت آژانس: حداقل ۲۵٪، حداکثر ۷۵٪

مدت اجرای پروژه: حداقل ۱۸ ماه، حداکثر ۲۴ ماه

تاریخ‌های مهم:

آغاز ثبت درخواست در KAYS: ۲ آگوست ۲۰۲۵، ساعت ۰۰:۰۰

پایان ثبت درخواست در KAYS: ۵ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۲۳:۵۹

مهلت نهایی تحویل تعهدنامه: ۱۲ سپتامبر ۲۰۲۵، ساعت ۱۸:۰۰

همچنین، برای معرفی برنامه و کمک به متقاضیان در فرآیند آماده‌سازی پروژه‌ها، جلسات اطلاع‌رسانی و آموزش‌های رایگان برگزار خواهد شد.

(2025/08/08، وان )

 

  ساخت یک نیروگاه عظیم خورشیدی در وان

شهرداری کلان‌شهر وان ساخت نیروگاه خورشیدی GES را آغاز کرده است که هزینه‌های انرژی اداره آب و فاضلاب وان VASKİ را تأمین خواهد کرد.

این پروژه در منطقه چیچکلی از توابع اِدرمیت و در زمینی به وسعت ۵۰۰ هزار مترمربع در حال احداث است و در مرحله نخست 5.38 مگاوات انرژی تولید خواهد کرد.

با اجرای این پروژه، بار سنگین هزینه‌های انرژی اداره VASKİ تا حد زیادی کاهش خواهد یافت. پیش‌بینی می‌شود با بهره‌برداری از این نیروگاه، این اداره سالانه حدود ۴۵۰ میلیون لیر صرفه‌جویی کند.

جزئیات فنی پروژه

این نیروگاه با سرمایه‌گذاری 2.1 میلیارد لیر احداث می‌شود و یکی از بزرگ‌ترین هزینه‌های VASKİ یعنی هزینه برق را به شکل چشمگیری کاهش خواهد داد.

سردال مِرت، مدیر پروژه GES، با بیان اینکه کارها با سرعت ادامه دارد، گفت:

«زیرساخت‌های مربوط به نصب سازه‌های پنل‌های خورشیدی در حال انجام است. پروژه ما با ظرفیت 5.38 مگاوات طی چهار ماه تکمیل و به اداره تحویل داده خواهد شد.

در این مجموعه ۶۹ هزار و ۸۸۸ پنل خورشیدی با بازدهی بالا، ۱۰۵ اینورتر ۳۵۰ کیلوواتی، ۷ ترانسفورماتور ۵ MVA و یک مرکز توزیع وجود خواهد داشت. انرژی تولیدشده نیز به پست برق انگیل منتقل خواهد شد.

در پروژه ما از پنل‌های سلولی Topcon با آخرین فناوری استفاده خواهد شد و تولید انرژی از طریق سیستم اتوماسیون با مصرف VASKİ تهاتر خواهد شد.»

افزایش ظرفیت و صرفه‌جویی کلان

شهرداری وان پس از تکمیل نیروگاه 5.38 مگاواتی، ظرف ۸ ماه ظرفیت آن را به ۶۸ مگاوات خواهد رساند و بدین ترتیب حدود ۸۰۰ میلیون لیر در خزانه شهرداری باقی خواهد ماند.

این پروژه که با حمایت وزارت محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی و بانک شهرها اجرا می‌شود، هم به لحاظ اقتصادی و هم به لحاظ زیست‌محیطی، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌ها برای آینده وان ارزیابی می‌شود.

(2025/08/20، وان)

 

 فروش میوه‌های خشک شده در آفتاب در بازار اغدیر

در اغدیر، مردم با چیدن آلو، سیب و زردآلو از باغ‌های خود و خشک‌کردن آن‌ها در گرمایی که به ۴۰ درجه می‌رسد، محصولاتشان را در بازار به فروش رسانده و درآمد کسب می‌کنند.

اهالی اغدیر با برداشت آلو و سیب‌های باغ‌هایشان، آماده‌سازی برای زمستان را آغاز کرده‌اند. در روزهایی که دمای هوا نزدیک به ۴۰ درجه است، تولیدکنندگان با فعالیتی پرشور، میوه‌های برداشت‌شده را پس از شست‌وشو به روش‌های سنتی در آفتاب خشک می‌کنند. آلو و سیب‌هایی که به روش طبیعی خشک می‌شوند، هم برای مصرف در ماه‌های سرد سال ذخیره شده و هم با فروش در بازار، به اقتصاد خانواده کمک می‌کند. مردم با وجود گرمای هوا، تلاش می‌کنند روش‌های سنتی را زنده نگه داشته و محصولاتی سالم و بدون مواد افزودنی تولید کنند.

(2025/08/12، اغدیر)

 

  آغاز برداشت طلای سبز (پسته) در دیاربکر

در شهرستان «چنار» از توابع استان دیاربکر، برداشت محصول پسته که از آن به عنوان «طلای سبز» یاد می‌شود، آغاز شد.

در سال‌های اخیر، پسته دیاربکر در میان محصولات کشاورزی مورد علاقه کشاورزان این منطقه جای گرفته و اکنون فصل برداشت آن فرارسیده است. در اراضی وسیع شهرستان چنار، خوشه‌های پسته رسیده بر روی هزاران درخت، به‌صورت دستی یکی‌یکی چیده و جمع‌آوری می‌شوند.

به گفته کشاورزان، به دلیل خشکسالی امسال، میزان محصول به حد انتظار نرسیده است. قیمت هر کیلو پسته تازه در مزرعه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ لیر فروخته می‌شود.

سلیم بنکلی، یکی از تولیدکنندگان پسته، اظهار داشت که در شهرستان چنار دیاربکر مشغول برداشت پسته هستند. او توضیح داد که پیش‌تر پسته فقط در استان‌های سیرت و غازی آنتپ کشت می‌شد و در دیاربکر پسته‌ای وجود نداشت، اما طی سال‌های اخیر کشت و برداشت آن آغاز شده است.

بنکلی با اشاره به تأثیر خشکسالی بر کمیت و کیفیت محصول امسال گفت:

«سال گذشته وضعیت خوب بود، اما امسال به دلیل خشکسالی محصول کم و کیفیت مغز پسته‌ها نیز چندان خوب نیست. وقتی محصول کم باشد، قیمت آن برای خشکبارفروشان و شیرینی‌پزها (مانند باقلوافروشان) بالا می‌رود. پسته یک سال محصول فراوان دارد و یک سال کم. امسال هم محصول کم بود و هم خشکسالی شروع شد.»

او افزود:

«قیمت هر کیلو پسته تازه در مزرعه بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ لیر متغیر است. وقتی فرآیند سوالتی انجام می‌دهیم، قیمت تا ۲۴۰ لیر هم می‌رسد. در این روش، پسته‌های سالم و پرمغز به زیر آب فرو می‌روند و پسته‌های پوک روی آب می‌آیند. زمانی که پسته به مرحله برشته شدن می‌رسد، قیمت آن به ۶۰۰ تا ۶۵۰ لیر هم می‌رسد. محصول از ۵ تا ۱۰ مرحله عبور می‌کند تا به بازار برسد. پسته مرغوب در هر جا که باشد، ارزش بالایی دارد.»

 (2025/08/12، دیاربکر)

  

فریاد خاموش آرداهان! تعداد دام تلف شده به ابعاد وحشتناکی رسید

به دلیل بیماری تب برفکی در آرداهان بیش از ۱۰ هزار راس دام بزرگ تلف شده و خسارت آن بیش از ۱.۵ میلیارد لیر تخمین زده می‌شود. تولیدکنندگان خواستار اعلام منطقه بحران شده‌اند و دامپزشکان بر افزایش واکسیناسیون و ضدعفونی تأکید دارند.

بیماری تب برفکی که در ماه جولای در سراسر ترکیه شیوع یافت، در آرداهان و اطراف آن به سطح بحرانی رسید. صدها خانواده که امرار معاششان از طریق دامداری بود، منبع درآمد خود را از دست دادند، به طوری که تعداد حیوانات تلف شده از ۱۰ هزار رأس فراتر رفته و خسارت مالی بیش از یک میلیارد و پانصد میلیون لیر برآورد می‌شود.

مرگ حیوانات به سطح رکوردی رسید

بر اساس آمار اداره کل کشاورزی و منابع طبیعی آرداهان، در کل استان ۱۳ هزار و ۲۸۶ واحد دامداری وجود دارد که مجموعاً ۳۵۴ هزار و ۴۵۳ رأس دام بزرگ را نگهداری می‌کنند. با این حال، تنها در یک ماه بیش از ۱۰ هزار رأس از این دام‌ها به دلیل بیماری تب برفکی تلف شده‌اند. این بیماری به ویژه در روستاهایی که معیشت مردم به دامداری وابسته است، اثرات ویرانگری داشته است.

واکسن‌زنی ادامه دارد اما نگرانی‌ها پایان نمی‌یابد

تیم‌های اداره کشاورزی استان در محل مشغول واکسیناسیون و اطلاع‌رسانی هستند. با این وجود، جلوگیری از مرگ و میرها ممکن نشده و این موضوع نگرانی تولیدکنندگان را افزایش داده است. 

(2025/08/12، آرداهان)