صادرات بنگلادش در سال مالی2025-2024
صادرات بنگلادش با وجود چالش‌های داخلی و خارجی، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. در بازه زمانی این سال مالی که از جولای ۲۰۲۴ تا ژوئن ۲۰۲۵ را در بر می‌گیرد، بنگلادش موفق شد عملکرد صادراتی خوبی از خود به جا گذاشته و درآمد صادراتی این کشور به ۴۸.۲۸ میلیارد دلار رسید.
سال مالی ۲۰۲۵ برای بنگلادش، سالی همراه با افزایش تاریخی حواله‌ها و رشد صادرات است. همچنین کمک‌های مالی بین‌المللی در تثبیت اقتصاد نقش کلیدی ایفا کردند. تورم بالا، آسیب‌پذیری مالی و کاهش سرمایه‌گذاری همچنان به عنوان چالش‌های اساسی باقی مانده‌اند. چشم انداز اقتصاد بنگلادش بهبود نسبی را نشان می‌دهد، مشروط بر آن‌که دولت موقت بنگلادش اصلاحات ساختاری را با جدیت پیگیری کند و به تنوع بخشی اقتصاد فراتر از بخش پوشاک توجه نماید. صادرات بنگلادش با وجود چالش‌های داخلی و خارجی، رشد قابل‌توجهی را تجربه کرد. در بازه زمانی این سال مالی که از جولای ۲۰۲۴ تا ژوئن ۲۰۲۵ را در بر می‌گیرد، بنگلادش موفق شد عملکرد صادراتی خوبی از خود به جا گذاشته و درآمد صادراتی این کشور به ۴۸.۲۸ میلیارد دلار رسید. این رقم در مقایسه با ۴۴.۴۶ میلیارد دلار درآمد صادراتی سال مالی قبل، رشدی ۸.۵۸ درصدی را نشان می‌دهد. بخش پوشاک آماده (RMG) با صادراتی بالغ بر ۳۹.۳۵ میلیارد دلار، محور اصلی این رشد بوده و نسبت به سال قبل، افزایش ۸.۸۴ درصدی را ثبت کرده است. در کنار آن، صادرات چرم با ۱.۱۵ میلیارد دلار (رشد ۱۰.۱۹٪) و محصولات کشاورزی با ۹۸۸.۶ میلیون دلار (رشد ۲.۵۲٪) نیز به سهم خود در این موفقیت نقش داشته‌اند. با وجود این دستاوردها صادرات در برخی ماه‌ها با افت شدید همراه بودند؛ به عنوان مثال، صادرات در آوریل ۲۰۲۵ به پایین‌ترین سطح یعنی ۳.۰۲ میلیارد دلار رسید که ناشی از بحران‌های انرژی و ناآرامی‌های سیاسی بود. یکی از جدی‌ترین تهدیدهای پیش روی صادرات بنگلادش، اعمال تعرفه‌های سنگین از سوی ایالات متحده است. آمریکا از آوریل ۲۰۲۵ تعرفه‌ای ۳۷ درصدی بر کالاهای وارداتی از بنگلادش (خصوصاً پوشاک) وضع کرد که از اول اوت ۲۰۲۵ به ۳۵ درصد کاهش یافت. این تعرفه‌ها بخشی از سیاست «تعرفه‌های متقابل» دولت ترامپ برای مقابله با کسری تجاری آمریکا هستند. در واکنش، دولت موقت بنگلادش به ریاست محمد یونس مذاکراتی با آمریکا آغاز کرده است. یکی از این تلاش‌ها شامل توافق واردات ۷۰۰ هزار تن گندم از آمریکا در سال بوده تا از فشار تعرفه‌ای بکاهد؛ با این حال، سرنوشت این مذاکرات تا کنون نامشخص باقی مانده است.
برترین بازارهای صادراتی بنگلادش
اتحادیه اروپا: ۲۱.۳۸ میلیارد دلار (۴۴.۲۹٪)
ایالات متحده: ۸.۶۹ میلیارد دلار (۱۸٪)
کانادا: ۱.۴۶ میلیارد دلار (۳.۰۳٪)
ژاپن: ۱.۴۱ میلیارد دلار (۲.۹۲٪)
این کشورها در مجموع ۶۸.۲۵٪ از صادرات بنگلادش را به خود اختصاص داده‌اند.
بازارهای اصلی صادراتی بنگلادش در سال مالی 2024–2025
همچنین کشورهای دیگری چون کره جنوبی، هنگ‌کنگ، امارات متحده عربی، برزیل، عربستان، مکزیک، مالزی، سنگاپور، آفریقای جنوبی، نروژ، شیلی، سوئیس، ایران، پاکستان، مصر، اندونزی، ویتنام، تایلند و نیوزیلند از مشتریان صادرات بنگلادش در این سال بوده‌اند. صادرات بنگلادش در سال مالی2024-2025 روندی مثبت و پرشتاب را طی کرد. افزایش درآمد صادراتی، تنوع بخشی در بازارهای هدف و رشد در بسیاری از گروه‌های کالایی حاکی از پایداری مسیر توسعه صادرات این کشور است. با وجود برخی کاهش‌ها در صادرات به چند بازار محدود، بنگلادش توانست علی رغم بی ثباتی سیاسی و مشکلات داخلی سهم خود را در بازارهای جهانی تثبیت و تقویت کند.
مهم‌ترین کالاهای صادراتی بنگلادش عبارت اند از :
پوشاک بافتنی با درآمد ۲۱.۱۵ میلیارد دلار نسبت به سال قبل ۹.۷۳٪ رشد داشت و ۴۳.۸۲٪ از کل صادرات را به خود اختصاص داد.
سایر پوشاک با درآمد ۱۸.۱۸ میلیارد دلار رشد ۷.۸۲٪ را تجربه کرد و ۳۷.۶۷٪ از کل صادرات را پوشش داد
منسوجات خانگی به ۸۷۱.۵۷ میلیون دلار رسید که رشد ۲.۴۲٪ را نشان می‌دهد.
محصولات چرمی و کفش با درآمد ۱.۱۴ میلیارد دلار رشد ۱۰.۱۹٪ داشته است.
ماهی و سخت‌پوستان با درآمد ۴۴۱.۵۸ میلیون دلار رشد ۱۷.۲۳٪ داشتند. از این میزان، صادرات سخت‌پوستان به ۳۱۰.۰۳ میلیون دلار رسید که رشد ۲۰.۳۷٪ را ثبت کرده است.
محصولات کشاورزی به ۱ میلیارد دلار رسیدند و رشد ۲.۶۵٪ داشته‌اند.
دارو با درآمد ۲۱۳.۱۶ میلیون دلار رشد ۳.۷۴٪ داشت.
محصولات پلاستیکی و ملامین با رشد ۱۶.۲۱٪ به ۲۸۴.۰۵ میلیون دلار رسیدند.
محصولات کنفی با ۸۲۰.۱۶ میلیون دلار درآمد، کاهش ۴.۱٪ را تجربه کردند.
دوچرخه رشد قابل‌توجه ۴۱.۱۴٪ داشته و به ۱۱۶.۴۴ میلیون دلار رسیده است.
محصولات مهندسی نیز با رشد ۱۰.۰۳٪ درآمد ۵۳۵.۵۶ میلیون دلاری داشته‌اند.
افزایش هزینه‌های صادراتی
در سال ۲۰۲۵، مجموعه‌ای از عوامل داخلی و بین‌المللی باعث افزایش محسوس هزینه‌های صادراتی شده‌اند که بر رقابت‌پذیری بنگلادش تأثیر منفی گذاشته‌اند:
1 .بحران انرژی: کاهش فشار گاز در مناطق صنعتی باعث شد که ظرفیت تولید کارخانه‌ها به ۳۰ تا ۴۰ درصد برسد و هزینه‌های تولید بالا برود.
2.کاهش ارزش پول ملی (تاکا): بین سال‌های ۲۰۲۲ تا ۲۰۲۵، تاکا حدود ۳۹.۵۳ درصد از ارزش خود را از دست داد که منجر به افزایش قیمت مواد اولیه وارداتی شد.
3.تورم: نرخ تورم عمومی‌به ۱۱ درصد و نرخ تورم مواد غذایی به ۱۴ درصد رسید که ناشی از افزایش قیمت جهانی انرژی و تداوم جنگ روسیه و اوکراین است.
4.هزینه‌های بالای لجستیکی: بنگلادش در شاخص عملکرد لجستیکی رتبه ۱۰۰ را دارد. متخصصان معتقدند کاهش ۲۵ درصدی هزینه‌های لجستیک می‌تواند رشد صادرات را تا ۲۰ درصد افزایش دهد.
5.ناآرامی‌های سیاسی: اعتراضات گسترده و سقوط دولت در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ باعث افزایش ریسک سرمایه‌گذاری و بی‌ثباتی در محیط تجاری شده‌اند.
6.محدودیت‌های تجاری با هند: به دلیل اعمال محدودیت‌هایی بر تجارت زمینی با شمال شرق هند، کالاها ناچار از مسیرهای دریایی پرهزینه جابه‌جا می‌شوند.
جمع بندی:
سال ۲۰۲۵ برای اقتصاد بنگلادش سالی با رشد صادراتی مثبت اما شکننده بود. بنگلادش توانست با وجود فشارهای تورمی، بحران انرژی و تهدیدهای تجاری، جایگاه جهانی خود را حفظ کند. با این حال، تکیه شدید بر صادرات پوشاک و تمرکز بر بازارهایی محدود، اقتصاد کشور را در معرض ریسک‌های بیرونی بالا قرار داده است. تعرفه‌های آمریکا نشان دادند که چگونه وابستگی به یک شریک تجاری می‌تواند مسیر رشد را با یک تصمیم سیاسی تغییر دهد. از سوی دیگر، بی‌ثباتی‌های داخلی مانند ناآرامی‌های سیاسی و ضعف در سیاست‌گذاری اقتصادی، اعتماد سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی را تضعیف کرده است. اقتصاد بنگلادش اکنون نیازمند چرخش راهبردی از اقتصاد صرفاً مبتنی بر نیروی کار ارزان به سمت اقتصاد دانش محور و بهره‌ور است. بدون این چرخش، پایداری رشد صادراتی و توسعه پایدار در بلند مدت با مشکلات احتمالی مواجه خواهد شد.