مروری بر بازار انواع آبزیان در عربستان سعودی و برنامه‌های این کشور در حوزه شیلات

خبرگزاری العربیه در تاریخ 15 اردیبهشت ماه 1404 در صفحه توئیتر خود از پرورش ماهی تیلاپیا به‌صورت هیبریدی در عربستان سعودی خبر داد. گزارش حاضر به آخرین وضعیت تولید و صید آبزیان دریایی در عربستان سعودی می‌پردازد:

عایش فنیطل سرپرست پروژه پرورش ماهی در استان حائل عربستان در مصاحبه با «العربیة» به توضیح جزئیاتی درمورد پرورش هیبریدی ماهی تیلاپیای اصلاح‌نژادی در حومه صحرای «النفود» عربستان پرداخت. او ضمن تأیید استقبال از پرورش بلطی طلایی در حائل افزود، این نوع ماهی در مزارع پرورش از نظر ژنتیکی اصلاح‌شده است و به‌دلیل تقاضای بالا افزون بر مشتریان داخلی به خارج از عربستان ازجمله بحرین، اردن و مصر نیز صادر می‌شود.

پیشتر سازمان آمار سعودی گزارشی از جزئیات بازار ماهی و آبزیان این کشور در سال 2023 منتشر کرد. بر اساس داده‌های این گزارش، میزان تولید و صید انواع ماهی‌ها طی سال گذشته در این کشور 214 هزار تن بوده است.

همچنین میزان تولید و صید انواع میگو نیز طی 2023 در سعودی بیش از 80 هزار تن بوده است. این گزارش تأکید دارد، حدود 65% از ماهی‌ها و 83% از میگوهای تولیدی در این کشور پرورشی بوده‌اند. میزان صادرات تولیدات دریایی این پادشاهی حدود 44 هزار تن و میزان واردات نیز 300 هزار تن است.

روزنامه «الیوم» در مصاحبه با کسبه بازار ماهی‌فروشان در جزیره «سوق السمک» شهرستان «قطیف» از توابع استان «الشرقیه» تأکید کرد، هم‌زمان با نزدیک‌شدن به فصل میگو (موسم الروبیان) قیمت انواع مختلف ماهی در این بازار تا 30% افزایش یافته است.

کسبه این بازار در ادامه افزودند، فصل میگو از ابتدای آگوست آغاز می‌شود و بازار سعودی هرساله در چنین ایامی‌شاهد افزایش قیمت ماهی است. فروشندگان پیش‌بینی می‌کنند، امسال بسته به نوع میگو ارزش آن از 200 ریال تا 1200 ریال (از 3.2 میلیون تا 19.3 میلیون تومان) برای یک جعبه 32 کیلوگرمی قیمت‌گذاری شود.

عبدالرحمن الفضلی وزیر محیط زیست، آب و کشاورزی عربستان سعودی چندی پیش بر نقش حیاتی کشاورزان و مالکان بومی در تضمین سیستم غذایی پایدار تأکید کرد و افزود، ما در حال حاضر به بیش از 190 هزار تن آبزی‌ دست یافته‌ایم که حدود 60 درصد نیازهای داخلی ما را تأمین می‌کند.

ضمنا در همین راستا وزارت محیط‌زیست، آب و کشاورزی عربستان سعودی اعلام کرد، استفاده از آب پرورش ماهی در آبیاری نخل‌ها موجب افزایش بهره‌وری تولید خرما می‌شود.

روزنامه سعودی «مکه» نوشت، علیرغم اینکه در دریای سرخ 8422 قایق به صورت سنتی ماهیگیری می‌کنند اما 66 درصد از صید سنتی ماهی در عربستان در آب‌های خلیج فارس انجام می‌شود و 2133 قایق در این آب‌ها برای این منظور فعالیت می‌کنند.

بازار انواع آبزیان در عربستان سعودی و برنامه‌های این کشور در حوزه شیلات

در سال‌های اخیر عربستان سعودی پیشرفت چشمگیری در زمینه پرورش آبزیان و شیلات داشته است. بر اساس گزارشهای رسمی‌تولید آبزیان در سال ۲۰۲۳ به 214 هزار و 600 تن رسید که نسبت به ۱۱۹ هزار تن در سال ۲۰۲۲، افزایش ۸۰ را نشان میدهد . این رشد عمدتاً به دلیل حمایت های دولتی، سرمایه گذاریهای زیر ساختی و توسعه پروژه‌های پرورش ماهی در آبهای شور و شیرین است.

بخش شیلات عربستان با نرخ رشد تا 6 درصد، یکی از سریع‌ترین بخش‌های در حال رشد در جهان است و در طول سال 2022 میلادی شاهد تولید بیش از 188 هزار تن ماهی به ارزش تخمینی 5.6 میلیارد ریال بوده است که از این مقدار 59.844 تن به ارزش تخمینی 1.1 میلیارد ریال صادر شده و به نرخ خودکفایی 58 درصد دست یافته است. اهمیت این بخش از آنجا ناشی می‌شود که منبع مهمی‌برای امنیت غذایی و یک شاخه اقتصادی برای حمایت از تولید ملی داخلی، ایجاد فرصت‌های شغلی و توسعه جوامع روستایی مطابق با اهداف چشم‌انداز 2030 پادشاهی است.

آمار کلیدی پرورش آبزیان و شیلات در عربستان

• تولید آبزیان در سال ۲۰۲۳: در حدود ۱۴۰ هزار تن از طریق پروژه‌های پرورش آبزیان، شامل گونه‌هایی مانند میگوی سفید تیلاپیا، سی باس و سی بریم.
• صید دریایی: حدود700 تن از دریای سرخ و خلیج فارس که نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش ۱۶درصد داشته است.
• صادرات سالانه: حدود 59.844 تن ماهی و میگو به ارزش 1.1 میلیارد ریال سعودی (۲۹۳ میلیون دلار).
• اهداف ۲۰۳۰: تولید ۶۰۰۰ هزار تن آبزیان در سال و ایجاد حدود ۲۰۰ هزار فرصت شغلی مستقیم و غیرمستقیم در این بخش.

اقدامات و برنامه‌های کلیدی

• برنامه توسعه شیلات ملی: با هدف افزایش سهم شیلات در تولید ناخالص داخلی، بهینه سازی منابع طبیعی و دستیابی به خودکفایی در محصولات دریایی.
• سرمایه گذاری‌های مشترک: همکاری با دانشگاه ملک عبئالله KAUST برای افزایش تولید داخلی از 280 هزار تن در سال ۲۰۲۴ به 530 هزار تن تا سال 2030.
• توسعه بنادر صیادی: طرح توسعه ۱۶ بندر صیادی برای افزایش تولید، ایجاد اشتغال و بهبود امنیت غذایی.
• فناوریهای نوین: استفاده از سیستم های پرورش مدار بسته (RAS) و فناوری بیوفلاک برای بهینه سازی تولید در مناطق خشک و کاهش مصرف آب.

فرصتهای سرمایه گذاری و توسعه

• شرکتهای پیشرو: شرکتهایی مانند و NAQUA و Aqua Bridge و Asmak‏  و ‏Jazadco در حال توسعه پروژه‌های پرورش میگو و ماهی در مقیاس بزرگ هستند.
• پروژه‌های جدید: در نیمه اول سال ۲۰۲۴، ۱۸ مجوز برای پروژه‌های پرش آبزیان در منطقه مکه صادر شده است.
• همکاریهای بین المللی: تفاهم نامه‌هایی با شرکت های چینی برای جذب سرمایه گذاری و انتقال فناوری در بخش آبزی پروری امضا شده است اخبار عرب

منابع:

https://x.com/AlArabiya_KSA/status/1919142554173395048

https://x.com/Stats_Saudi/status/1840637072740380773

https://x.com/i/status/1919142554173395048

https://www.saudigazette.com.sa/article/645518/SAUDI-ARABIA/Minister-nbspAlfadley-Saudi-GDP-levels-rise-35-in-agricultural-sector

https://www.spa.gov.sa/N2041062