اخبار اقتصادی قرقیزستان

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی قرقیزستان در هفته دوم اردیبهشت ماه 1404 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح زیر ارائه می‌گردد:

 افزایش میزان صادرات بنزین از قرقیزستان به افغانستان

کمیته ملی آمار قرقیزستان با انتشار گزارشی اعلام کرد این کشور دربازه زمانی ژانویه تا فوریه سال جاری میلادی 27 میلیون و 252 هزار لیتر سوخت (بنزین موتور) به ارزش 12.4 میلیون دلار صادر کرده است.

برای مقایسه، در ژانویه تا فوریه 2024، قرقیزستان تنها 779.2 هزار لیتر مواد سوخت را به قیمت 355.2 هزار دلار به خارج از کشور عرضه کرده بود.

در این گزارش همچنین آمده است که قرقیزستان در ماه‌های ژانویه تا فوریه سال جاری 24 میلیون و 944.3 هزار لیتر سوخت و روان کننده به ارزش 11.5 میلیون دلار به افغانستان صادر کرده است. در همین مدت همچنین 2 میلیون و 308 هزار لیتر به ازبکستان فروخته شد که ارزش آن 961.5 هزار دلار بود.

لازم به ذکر است که قرقیزستان در سال 2024 میلادی فروش سوخت را به افغانستان افزایش داد که در این سال 96 میلیون و 266.1 هزار لیتر به قیمت 43.9 میلیون دلار به آن کشور فروخته شد. برای مقایسه: در سال 2023، صادرات سوخت به افغانستان تنها 700.7 هزار لیتر بوده است.

انجمن بازرگانان نفت قرقیزستان فرض کرد که قرقیزستان می‌تواند بنزین و نفت کوره AI-80 را به ازبکستان و افغانستان عرضه کند. با این حال، داده‌های کمیته ملی آمار بیان می‌کند که این بنزین است که صادر می‌شود.

https://kaktus.media/doc/522393_kyrgyzstan_prodoljaet_eksportirovat_gsm_v_afganistan.html

 

بانک ملی قرقیزستان عملیات با روبل را محدود به یک بانک نمود

بموجب مصوبه دولت قرقیزستان، از تاریخ ۱۴ آوریل تا ۱۷ سپتامبر ۲۰۲۵ کلیه معاملات با روبل روسیه منحصراً از طریق کاپیتال بانک آسیای مرکزی  قرقیزستان انجام می‌شود.  در مرحله اول تراکنش های نقدی و از اول ماه مه تراکنش های غیر نقدی از جمله نقل و انتقال حواله‌های مالی مهاجران قرقیزی مقیم خارج کشور و پرداخت های فرامرزی شرکت ها انجام خواهد شد. دیگر بانک‌ ها از این پس می‌ توانند معاملات روبلی را تنها از طریق کاپیتال بانک که به عنوان  واسطه عمل می‌ کند انجام دهند. این بخشی از یک پروژه آزمایشی است که بر اساس مصوبه بانک ملی تصویب شده است. بموجب این مصوبه :

تراکنش‌های غیرنقدی از جمله حواله‌های مهاجرین به / از خارج از کشور و تسویه حسابهای تجاری به روبل  از تاریخ اول مه ۲۰۲۵ صرفا توسط بانک سرمایه قابل انجام خواهد بود.

بانک ملی قرقیزستان بر اجرای این پروژه آزمایشی نظارت دارد تا از انطباق با قوانین اطمینان حاصل کند و هرگونه چالش عملیاتی را برطرف سازد.

در طول دوره آزمایشی، تراکنش‌های روبل تمامی‌بانکهای قرقیزی صرفا از طریق بانک سرمایه انجام خواهد شد که این امر ممکن است بر فرآیندهای عملیاتی و خدمات مشتریان آنها تأثیر بگذارد. ( امکان اعمال بیشتر رویه‌های کنترلی و افزایش اندکی در هزینه و کارمزدهای مربوطه)

با اجرایی شدن طرح مذکور، تمام نقل و انتقالات بانکی، مانند انتقال پول از مهاجران کاری به خانواده‌هایشان، پرداخت برای مواد غذایی، دارو، مصالح ساختمانی، سوخت و سایر کالاها و خدمات مصرفی، صنعتی و سایر کالاهای وارداتی از فدراسیون روسیه، و همچنین نقل و انتقالات از جمهوری قرقیزستان به فدراسیون روسیه منحصراً از طریق بانک سرمایه آسیای مرکزی انجام خواهد شد."

براساس گزارش بانک ملی قرقیزستان، در سال ۲۰۲۴، حدود 93 درصد از کل جریان ناخالص ورودی حواله پول به قرقیزستان از مبداء فدراسیون روسیه بوده و 83 درصد از کل جریان خروجی پول از قرقیزستان در سال گذشته به مقصد فدراسیون روسیه انجام شده است.

https://www.vb.kg/doc/445193_nacbank_kyrgyzstana_ogranichil_operacii_s_ryblem_odnim_bankom.html

 

اختصاص وام 121 میلیون دلاری بانک جهانی جهت ارتقاء وضعیت آب بهداشتی در قرقیزستان

به گزارش دفتر نمایندگی گروه بانک جهانی، شورای مدیران اجرایی این بانک، 121 میلیون دلار برای مرحله اول برنامه جهانی تامین آب و بهداشت در قرقیزستان را تصویب کرد.

این پروژه از طریق اختصاص وام 50 میلیون دلاری از بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا، وام 20 میلیون دلاری از صندوق سازمان کشورهای صادر کننده نفت (اوپک)، کمک مالی 9 میلیون دلاری از سوی آژانس توسعه و همکاری سوئیس و کمک مالی 3.75 میلیون دلاری از سوی بانک آسیایی سرمایه گذاری زیر ساخت AIIB  اجرایی خواهد شد.  خاطرنشان می ‌شود که این پروژه بخشی از یک رویکرد گسترده‌ تر، با مجموع بودجه کل 400 میلیون دلار در طول ده سال اجرا و تکمیل خواهد شد. با عملیاتی شدن پروژه مذکور،  امکان دسترسی همگانی به آب بهداشتی در قرقیزستان مهیا خواهد شد. ضمن اینکه پایداری خدمات تامین آب و فاضلاب در سراسر کشور ارتقاء خواهد یافت.  رییس گروه بانک جهانی اظهار داشت طی دهه آینده، این برنامه برای یک میلیون شهروند قرقیز دسترسی به آب سالم و بهداشتی را فراهم می‌کند که به طور مستقیم کیفیت زندگی را ارتقاء می دهد، سرمایه انسانی را تقویت و رفاه نسل های آینده را افزایش می دهد.

در نتیجه این بهبودها، خدمات با کیفیت بهتر و قابل دسترس تر برای همه ساکنان مناطق شرکت کننده در پروژه ارائه خواهد شد.  این پروژه نمونه درخشانی از یک مشارکت قوی میان سازمان‌های بین المللی پیشرو برای کمک به دولت قرقیزستان در اجرای برنامه توسعه بلند پروازانه خود است.

این پروژه شامل تامین مالی حوزه‌های کلیدی مانند: سرمایه گذاری‌های تامین آب با هدف ساخت و ارتقای سیستم های تامین آب با تمرکز بر فناوری‌های کارآمد انرژی و زیرساخت های پایدار؛ توسعه بهداشت بر روی سیستم‌ های بهداشتی غیر متمرکز برای بهبود دسترسی به شرایط بهداشتی برای اقشار آسیب ‌پذیر، از جمله ساخت تأسیسات بهداشتی پایدار در مدارس، مهدکودک ‌ها، تأسیسات بهداشتی و خانواده‌ های آسیب‌ پذیر و بهبود مدیریت پسماند های فاضلاب برای کاهش آلودگی محیط ‌زیست متمرکز است.

این پروژه تا سال 2029 با رعایت استانداردهای  بین المللی از جمله تدارکات، مدیریت مالی و سیاست های مبارزه با فساد اجرایی خواهد شد.

برنامه بانک جهانی در قرقیزستان در حال حاضر شامل 23 پروژه با هدف نوسازی و توسعه بخش های مختلف است که مجموعاً 1.2 میلیارد دلار تعهد دارد.

https://ru.kabar.kg/news/kyrgyzstan-zapuskaet-pervuyu-fazu-programmy-vseobshij-dostup-k-vodosnabzheniyu-i-sanitarii/

 

رشد تولید ناخالص داخلی جمهوری قرقیزستان در   سه ماهه اول سال 2025  به 13.1 درصد رسید

در گزارش اخیر بانک توسعه اوراسیا گفته شده ، رشد تولید ناخالص داخلی جمهوری قرقیزستان در ژانویه تا مارس 2025 به 13.1 درصد در سال افزایش یافته است.  یک ماه قبل، در ژانویه تا فوریه 2025، رشد 10.7 درصد سالانه بود. براساس گزارش مذکور، بخش عمران و ساخت و ساز نقش کلیدی در این افزایش قابل توجه فعالیتهای اقتصادی در قرقیزستان بر عهده داشته است.

بر اساس تحلیل داده‌های موجود، تأثیر اضافی، شتاب رشد در حجم تولید در بخش های تولیدی بود که عمدتاً به دلیل افزایش تولید فرآورده‌های نفتی (1.9 برابر) و محصولات غذایی (1.7 برابر) است.

همچنین افزایش نرخ رشد سرمایه‌گذاری در دارایی‌های ثابت به 90.6 درصد سالانه در ژانویه تا مارس 2025 (13.4 درصد سالانه در ژانویه تا فوریه) در شرایط اجرای برنامه ساخت مسکن در چارچوب برنامه وام مسکن دولتی مشاهده شد.

https://www.tazabek.kg/news:2261196?from=portal&place=last

 

در سه ماهه اول سال 2025، دارایی‌های بانک ملی جمهوری قرقیزستان از 620 میلیارد صوم فراتر رفت،

 طبق نتایج پایان سه ماهه اول سال 2025، دارایی‌های بانک ملی جمهوری قرقیزستان به 620.3 میلیارد صوم رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 33.3 درصد افزایش داشته است. این طبق گزارش وضعیت مالی تنظیم کننده در 31 مارس است.

سهم اصلی در رشد با افزایش حجم طلای پولی - از 158 میلیارد به 292.4 میلیارد صوم - ارائه شد. وجه نقد در بانک ها و سایر مؤسسات مالی نیز افزایش یافته است - از 120.9 میلیارد به 127.3 میلیارد صوم، سرمایه گذاری در اوراق بهادار  از33.6 میلیارد به 51.2 میلیارد صوم همچنین با هزینه مستهلک شده - از 12.4 میلیارد به 20.1 میلیارد صوم.ذخایر غیر پولی طلا و طلا از 128 میلیارد به 114.8 میلیارد صوم کاهش کرد، در حالی که حجم سایر دارایی‌ها تقریباً دو برابر شد - از 2.7 میلیارد به 4.5 میلیارد صوم.

مجموع بدهی‌های بانک ملی به 494.1 میلیارد صوم رسید که از 383.7 میلیارد صوم در سال افزایش یافت. بیشترین رشد را صندوق های بانک ها و سایر سازمان‌های مالی نشان دادند - از 59.3 میلیارد به 181 میلیارد صوم. حجم بودجه اختصاص داده شده توسط کابینه وزیران جمهوری قرقیزستان به 44.9 میلیارد در مقایسه با 30.3 میلیارد در سال گذشته رسید.

 همزمان، انتشار اوراق بدهی بیش از هشت برابر کاهش یافت - از 81.8 میلیارد به 10 میلیارد صوم . تعهدات تحت حقوق برداشت ویژه از صندوق بین المللی پول به 14.7 میلیارد صوم افزایش یافت. اسکناس و مسکوک در گردش به ارزش 241.7 میلیارد صوم، در مقایسه با 201.8 میلیارد صوم در سال.

سرمایه بانک ملی به 126.2 میلیارد صوم در مقابل 81.7 میلیارد سال قبل افزایش یافت. ذخیره تجدید ارزیابی ارز خارجی و طلای پولی تقریباً دو برابر شد - از 57.4 میلیارد به 106.6 میلیارد تومان. سود دوره گزارش 7.4 میلیار دصوم در مقابل زیان 128 هزار صوم دوره مشابه در سال 2024 بود.

https://economist.kg/ekonomika/2025/04/18/v-i-kvartalie-aktivy-nb-kr-prievysili-620-mlrd-somov-pribyl-7-4-mlrd-kliuchievyie-itoghi/

 

کمک بانک توسعه آسیا برای بهبود آبرسانی در نارین

قرقیزستان 38.8 میلیون دلار از بانک توسعه آسیا برای بهبود تامین آب در منطقه نارین دریافت خواهد کرد.

صادیر جاپاروف رییس جمهوری قرقیزستان قانون درباره توافقنامه وام میان قرقیزستان و بانک توسعه آسیا برای پروژه توسعه آبرسانی روستایی در استان نارین – تامین مالی اضافی و توافقنامه کمک بالاعوض این بانک برای پروژه برنامه توسعه آبرسانی در استان نارین را امضا کرد. این توافقنامه ‌ها، تأمین آب آشامیدنی با کیفیت بالا برای جمعیت ۲۳ منطقه مسکونی نارین و نصب تأسیسات تصفیه آب محلی را فراهم می ‌کند. انتظار می ‌رود این برنامه با بهبود سلامت جمعیت، به کاهش فقر کمک کند.

منابع مالی برای اجرای پروژه برنامه توسعه آبرسانی و تصفیه روستایی در استان نارین - تأمین مالی اضافی به مبلغ ۳۸.۸ میلیون دلار تأمین شده است: کمک هزینه – ۵.۳۵ میلیون دلار ؛  وام - 27.0 میلیون دلار ؛ - تأمین مالی مشترک از قرقیزستان - 6.45 میلیون دلار.

وام بانک توسعه آسیا برای مدت ۳۲ سال، شامل یک دوره خواب ۸ ساله، با نرخ بهره ۱٪ در سال در طول دوره تنفس و ۱.۵٪ در هر سال پس از آن ارائه می ‌شود. دوره اجرای برنامه 6 سال است.

https://ru.kabar.kg/news/kyrgyzstan-poluchit-ot-abr-388-mln-na-uluchshenie-vodosnabzheniya-v-naryne/

  

پروژه توسعه بازار مالی پایدار برای شرکت های جمهوری قرقیزستان

دفتر نمایندگی گروه بانک جهانی گزارش داد: هیئت مدیره بانک جهانی  ۱۲۰ میلیون دلار برای پروژه توسعه بازار مالی پایدار برای شرکت های کوچک و متوسط در جمهوری قرقیزستان تصویب کرد. این ابتکار مهم با وام ۵۰ میلیون دلاری از بانک سرمایه گذاری زیرساخت آسیا تامین مالی خواهد شد که نشان دهنده مشارکت قوی با هدف حمایت از رشد اقتصادی پایدار در جمهوری قرقیزستان است. هیو ریدل رئیس دفتر گروه بانک جهانی گفت: ایجاد شغل توسط بخش خصوصی - بخش مهمی از چارچوب مشارکت بانک جهانی با جمهوری قرقیزستان است. این پروژه به طور مستقیم از بنگاه‌ها و مؤسسات مالی خرد، کوچک و متوسط حمایت می‌کند که به نوبه خود به رشد اقتصادی پایدار و ایجاد هزاران شغل جدید کمک می‌ کند.

این پروژه با هدف توسعه دو حوزه کلیدی خواهد بود: تامین مالی پایدار برای شرکت های خرد، کوچک و متوسط. این جزء بر موارد زیر تمرکز خواهد کرد:

۱ تامین مالی عمده فروشی از طریق بانک های مشارکت کننده که آنها را قادر می سازد تا به بنگاه‌های خرد، کوچک و متوسط برای اجرای سرمایه گذاری‌های سبز و پایدار وام دهند

۲ حمایت از ایجاد صندوق تأمین مالی سبز - ابتکار مهم دولت کشور. اولویت به پروژه‌هایی داده خواهد شد که بهره وری انرژی، استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و معرفی سایر روش های زیست محیطی پایدار را ارتقا می دهند

https://ru.kabar.kg/news/proekt-razvitiya-ustojchivogo-finrynka-dlya-predpriyatij-v-kr-v-vb-odobrili-vydelenie-120-mln/

 

اختصاص ۴۵ میلیون دلار بانک توسعه اسلامی‌به قرقیزستان

قراردادی به ارزش 45.11 میلیون دلار بین قرقیزستان و بانک توسعه اسلامی در چارچوب پروژه کمک به مکانیزاسیون کشاورزی در قرقیزستان» امضا شد.

دیداری بین هیات نمایندگی بانک توسعه اسلامی و ریاست وزارت منابع آب، کشاورزی و صنایع تبدیلی قرقیزستان و نمایندگان بانک های دولتی برگزار شد.

این پروژه با هدف تامین نیازهای فعلی کشاورزان و با در نظر گرفتن روندهای جهانی در زمینه مکانیزاسیون کشاورزی انجام می‌شود. انتظار می رود اجرای آن باعث افزایش بهره وری تولیدکنندگان محصولات کشاورزی و همچنین به توسعه صنعت تبدیل شود. طرفین همچنین موضوعات مربوط به اجرای پروژه، ضرب الاجل، مراحل کلیدی، بررسی پروژه‌های مشابه قبلی، جنبه‌های مثبت و منفی احتمالی اجرای پروژه، نتایج و نظارت بر پروژه را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

برای خرید در مرحله اول برنامه ریزی شده است:  - 600 تراکتور از مارک های مختلف؛- 100  دستگاه برداشت غلات و علوفه؛ حدود 1000 واحد ماشین آلات و تجهیزات کشاورزی از جمله تجهیزات کارخانه‌های فرآوری.

https://www.utrk.kg/ru/news/s/86148

https://ru.kabar.kg/news/ibr-vydelit-kyrgyzstanu-45-mln-dlya-zakupki-