اخبار اقتصادی ترکیه - ارزروم

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی منطقه شرق و جنوب شرق ترکیه در نیمه اول فروردین 1404 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

آمار گردشگران خارجی وان در در ماه فوریه

مدیریت کلی سرمایه‌گذاری‌ها و مشاغل وزارت گردشگری و فرهنگ آمار مرزی مربوط به ماه فوریه سال ۲۰۲۵ را منتشر کرد.

بر اساس این داده‌ها، از دروازه گمرک کاپی‌کوی ۴۹ هزار و ۸۱ گردشگر خارجی وارد وان شدند.

وان در رتبه ششم در فهرست استان‌هایی که بیشترین ورود گردشگران خارجی از طریق دروازه‌های مرزی را داشته اند، قرار گرفت.

بر اساس داده‌های موقتی که از فرماندهی کل پلیس گرفته شده است؛ در ماه فوریه ۲۰۲۵، تعداد گردشگران خارجی که کشور ما را بازدید کردند، نسبت به ماه مشابه سال گذشته با کاهش ۵٫۳۴ درصدی به ۲ میلیون و ۱۷۱ هزار و ۹۴۲ نفر رسید.

تعداد گردشگران خارجی که در همان دوره به وان سفر کردند، ۴۹ هزار و ۸۱ نفر بود.

در رتبه‌بندی استان‌هایی که بیشترین تعداد گردشگران خارجی از طریق مرزهای آنها وارد کشور ما شدند، وان در رتبه ششم قرار گرفت.

شش استانی که بیشترین تعداد گردشگران خارجی از طریق مرزهای آنها وارد کشور ما شدند، به شرح زیر بودند:

استانبول؛ ۱ میلیون و ۲۵۵ هزار و ۴۵۹ نفر (۵۷٫۸۰ درصد)، ادیرنه؛ ۲۳۰ هزار و ۱۵۳ نفر (۱۰٫۶۰ درصد)، آنتالیا؛ ۲۰۵ هزار و ۷۱۲ نفر (۹٫۴۷ درصد)، آرتوین؛ ۷۵ هزار و ۶۶۵ نفر (۳٫۴۸ درصد)، حکاری؛ ۶۲ هزار و ۷۹۶ نفر (۲٫۸۹ درصد)، وان؛ ۴۹ هزار و ۸۱ نفر (۲٫۲۶ درصد).

در این دوره، تعداد گردشگران خارجی که از طریق هواپیما به وان آمده‌اند به ۱ نفر ثبت شده است، تعداد گردشگران خارجی که از طریق راه‌آهن وارد شده‌اند ۱۰ نفر بوده و تعداد گردشگران خارجی که از طریق جاده وارد وان شده‌اند ۴۹ هزار و ۷۰ نفر اعلام شد.

 (2025/03/21، وان)

 

درخواست برقراری پرواز مستقیم از ایران به وان

در روزهای گذشته، پس از پنج سال وقفه، قطار مسافربری تهران– وان دوباره آغاز به کار کرد.

گردشگران ایرانی که تا پیش از این تنها از طریق جاده به وان سفر می‌کردند، اکنون با راه‌اندازی مجدد این خط، می‌توانند با حمل‌ونقل ریلی نیز به این شهر دسترسی داشته باشند.

هم‌زمان با تعطیلات سیزده‌روزه نوروز، گردشگران ایرانی که از طریق مرز کاپیکوی وارد وان شده‌اند، با راه‌اندازی این قطار، رفت‌وآمدی آسان‌تر و راحت‌تر را تجربه کردند.

قطار مسافربری وان–تهران در روزهای یکشنبه و چهارشنبه از تهران و در روزهای دوشنبه و پنج‌شنبه از وان حرکت می‌کند. مسافران در مدت زمان حدود ۲۲ ساعت، سفری آرام و لذت‌بخش را با قطار تجربه می‌کنند.

گردشگران ایرانی که تصمیم گرفته‌اند تعطیلات نوروزی خود را در ترکیه سپری کنند، امسال علاوه بر گذر از مرز کاپیکوی، با استفاده از قطار تهران–وان که پس از پنج سال مجدداً راه‌اندازی شده است، وارد شهر وان شدند.

فوزی چلیک‌تاش، نایب رئیس هیئت مدیره اتاق تجارت و صنایع وان (Van TSO)، در گفت‌وگو با وان‌حابر اظهار داشت:

«شروع مجدد قطار تهران–وان، هم برای اقتصاد شهر وان و هم برای اقتصاد کشور مفید است. در کنار آن، راه‌اندازی قطار تبریز–وان و همچنین پرواز مستقیم از ایران به وان نیز ضروری است.»

قطار تهران–وان کاملاً پر است

وی با اشاره به کاهش ازدحام در مرز کاپی کوی، گفت:

«پس از اعلام خبر راه‌اندازی قطار تهران–وان توسط وزارت حمل‌ونقل و زیرساخت، این خدمات به‌سرعت آغاز شد. اکنون هفته‌ای دو بار گردشگران ایرانی با این قطار وارد وان می‌شوند. در حال حاضر، تمام واگن‌ها پر است و مسافران ایرانی با ورود به وان لحظاتی خوش را سپری کرده و از خرید و گردش لذت می‌برند.»

چلیک‌تاش با اشاره به اینکه وان به یکی از مقاصد جذاب گردشگری برای ایرانی‌ها تبدیل شده است، افزود:

«چند روز پیش، میهمانان ایرانی را در مرز کاپیکوی با گل استقبال کردیم. این استقبال باعث رضایت و خوشحالی آنان شد. بسیاری از آن‌ها پیش‌تر نیز بارها وان را به‌عنوان مقصد خود انتخاب کرده بودند. این قطار مسیر جایگزین و مفیدی برای آنان فراهم کرده است.»

قطار تبریز–وان نیز باید راه‌اندازی شود

فوزی چلیک‌تاش، در ادامه با تأکید بر اهمیت ترکیب حمل‌ونقل جاده‌ای و ریلی، چنین گفت:

«راه‌اندازی قطار تهران–وان بسیار مثبت و مفید بوده است. شهری مانند وان که نزد ایرانی‌ها جذابیت زیادی دارد، نیازمند برنامه‌ریزی‌های گسترده‌تر است. همچنین راه‌اندازی خط قطار تبریز–وان نیز بسیار ضروری است.

برای توسعه روابط بین دو کشور و گسترش حوزه گردشگری در ارتباط با وان، لازم است که پروازهای مستقیم از تبریز و تهران به وان نیز برقرار شود. این اقدام هم فشار بر مرز کاپیکوی را کاهش خواهد داد و هم برای گردشگران ایرانی که وان را به‌عنوان مقصد انتخاب می‌کنند، مزیت بزرگی خواهد بود.»

(2025/03/31، وان)

 

 نمایشگاه مواد غذایی خاورمیانه پلی به سوی فرصت‌های تجاری بین المللی

مرکز خاورمیانه برای برگزاری بزرگ‌ترین نمایشگاه مواد غذایی خاورمیانه، “نمایشگاه مواد غذایی MFF خاورمیانه”، در حال آماده‌سازی است. این رویداد که از ۷ تا ۹ می ۲۰۲۵ در مرکز نمایشگاهی خاورمیانه  (OFM)  برگزار خواهد شد، با گردهم آوردن نمایندگان محلی و جهانی صنعت غذا، فرصت‌های همکاری جدید و امکان‌های تجاری را فراهم خواهد کرد. این نمایشگاه تحت حمایت اتحادیه اتاق‌ها و بورس‌های ترکیه  (TOBB) و با همکاری اتاق صنعت غازی‌آنتپ، و با حمایت اتاق تجارت (GTO)، اتحادیه‌های صادرکنندگان جنوب شرق آناتولی  (GAİB) و بورس کالای غازی‌آنتپ  (GTB) برگزار می‌شود و هدف آن انتقال قدرت و محصولات نوآورانه صنایع غذایی منطقه به عرصه بین‌المللی است.

این نمایشگاه که بخش‌های مواد غذایی، ماشین‌آلات صنایع غذایی و بسته‌بندی را در کنار هم گرد هم می‌آورد، میزبان ۳۵۰ شرکت خریدار معتبر از ۲۴ کشور، از جمله عراق، ایران، عربستان سعودی، مصر، لیبی، روسیه، جمهوری‌های ترک و کشورهای آفریقایی، به همراه هیئت خرید سازمان ملل متحد خواهد بود. در این رویداد، ملاقات‌های دو جانبه (B2B)  برنامه‌ریزی شده است و نمایشگاه، میراث غنی کشاورزی و غذاشناسی منطقه را با جهان به اشتراک خواهد گذاشت. همچنین با ایجاد پیوندهای تجاری، زمینه‌ساز ورود شرکت‌ها به بازارهای جدید و پیگیری پیشرفت‌ها و نوآوری‌های این صنعت خواهد شد.

در زمانی که به دلیل گرمایش جهانی، تغییرات اقلیمی، جنگ‌ها و بحران‌ها، مواد غذایی به یک موضوع حیاتی و استراتژیک تبدیل شده است، انتظار می‌رود این نمایشگاه نقش مهمی در تقویت روابط تجاری میان کشورها و افزایش تجارت دوجانبه میان شرکت‌ها ایفا کند.

(2025/03/28، ارزروم)

 

صادرات غازی آنتپ در سه ماهه نخست سال به 2.5 میلیارد رسید

صادرات غازی‌آنتپ با افزایش ۱.۷ درصدی به سطح ۸۶۱.۵ میلیون دلار رسید. این شهر در ماه مارس نیز به عنوان ششمین شهر برتر صادرکننده ترکیه معرفی شد و در سه‌ماهه نخست سال، مجموعاً ۲.۵ میلیارد دلار صادرات انجام داد. تونجای ییلدریم، رئیس اتاق بازرگانی، ضمن قدردانی از تمامی افرادی که به این موفقیت کمک کرده‌اند، آدنان اونوردی، رئیس اتاق صنایع، نیز با اشاره به نوسانات ارزی در ماه مارس، تأکید کرد که اقدامات اتخاذ شده نتایج مثبتی داشته و برای داشتن اقتصادی قوی، ترکیه باید تولید کرده و محصولات خود را صادر نماید. رئیس هماهنگ‌کننده اتحادیه‌های صادرکنندگان جنوب شرق آناتولی (GAİB)، آحمت فیکرت کیلجی نیز، به احیای اقتصاد منطقه اشاره کرد و در عین حال ادامه وضعیت نامشخص اقتصادی جهانی و داخلی را خاطرنشان ساخت.

ییلدریم قدردانی کرد

تونجای ییلدریم، رئیس اتاق بازرگانی، گفت: «در ماه مارس نسبت به مدت مشابه سال گذشته با افزایش ۱.۷ درصدی، ۸۶۱ میلیون و ۵۷۳ هزار دلار صادرات انجام دادیم. در سه‌ماهه نخست سال نیز به ۲ میلیارد و ۴۷۶ میلیون دلار رسیدیم. از تمامی اعضای صادرکننده، کارآفرینان و کارکنان ارزشمندی که با تولید، ایجاد اشتغال و کمک به اقتصاد شهر و کشور نقش‌آفرینی کردند، صمیمانه تشکر می‌کنم.»

وی ضمن ارزیابی سه‌ماهه نخست سال و با وجود افزایش ماهانه، به کاهش صادرات در بازه زمانی ژانویه تا مارس اشاره کرد و افزود: «در ماه مارس نسبت به سال گذشته ۱.۷ درصد رشد داشتیم اما در سه‌ماهه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۱.۹۷ درصد افت کردیم. در حالی که سه‌ماهه نخست سال ۲۰۲۴ را با ۲ میلیارد و ۵۲۶ میلیون دلار صادرات به پایان رساندیم، امسال این رقم به ۲ میلیارد و ۴۷۶ میلیون دلار رسید. با این ارقام، غازی‌آنتپ همچنان ششمین شهر برتر صادرکننده در ترکیه باقی مانده است.»

(2025/04/05، غازی آنتپ)

افزایش وابستگی وان به تجارت خارجی

سازمان آمار ترکیه (TUIK) داده‌های تجارت خارجی را که توسط وزارت تجارت در چارچوب سیستم تجارت عمومی آماده شده است، منتشر کرد. گزارش تجارت خارجی مربوط به وان نیز در داده‌های فوریه 2025 گنجانده شده است. حجم واردات وان در فوریه 2025 نسبت به ماه مشابه سال گذشته شاهد افزایش قابل توجهی بوده و تقریباً 5.6 برابر بیشتر شده است. در فوریه 2024، واردات وان 1 میلیون و 626 هزار دلار بود، در حالی که در فوریه 2025 به 9 میلیون و 120 هزار دلار افزایش یافت.

واردات وان در فوریه 2025 نسبت به فوریه 2024 رشد 460 درصدی را نشان داد.

در مورد ارقام صادرات، واردات وان در فوریه 2025 به 3 میلیون و 213 هزار دلار رسید. این رقم در همین دوره سال گذشته 1 میلیون و 868 هزار دلار ثبت شده بود. بنابراین، صادرات وان نسبت به سال گذشته حدود 1.7 برابر افزایش نشان داد.

بر اساس سیستم تجارت عمومی، کسری کل تجارت خارجی وان در فوریه 2025 به 5 میلیون و 907 هزار دلار رسید. این نشان می‌دهد که در وان، با افزایش سریع‌تر واردات نسبت به صادرات، کسری بزرگ در تراز تجاری خارجی ایجاد شده است.

داده‌های کل کشور:

بر اساس داده‌های موقت تجارت خارجی که در چارچوب سیستم تجارت عمومی و همکاری سازمان آمار ترکیه و وزارت تجارت تولید شده است، صادرات در فوریه 2025 نسبت به ماه مشابه سال گذشته 1.6% کاهش یافته و به 20 میلیارد و 761 میلیون دلار رسید، در حالی که واردات 2.4% افزایش یافته و به 28 میلیارد و 533 میلیون دلار رسید.

بر اساس سیستم تجارت عمومی، صادرات در دوره ژانویه-فوریه 2025 نسبت به دوره مشابه سال گذشته 2.0% افزایش یافته و به 41 میلیارد و 921 میلیون دلار رسید، در حالی که واردات 5.9% افزایش یافته و به 57 میلیارد و 235 میلیون دلار رسید.

صادرات بدون در نظر گرفتن محصولات انرژی و طلاهای غیرنقدی در فوریه 2025 به میزان 2.3% کاهش یافته و از 19 میلیارد و 577 میلیون دلار به 19 میلیارد و 127 میلیون دلار رسید.

در فوریه، واردات بدون در نظر گرفتن محصولات انرژی و طلاهای غیرنقدی 3.1% کاهش یافته و از 20 میلیارد و 996 میلیون دلار به 20 میلیارد و 337 میلیون دلار رسید.

(2025/03/27، وان)

 

عسل گَوَن آغری برای ثبت نشان جغرافیایی اتحادیه اروپا درخواست داد

عسل گَوَن آغری با هدف یافتن جایگاه در عرصه بین‌المللی، برای ثبت نشان جغرافیایی در اتحادیه اروپا درخواست داده است. این روند باعث تقویت زنبورداری منطقه و کمک به توسعه اقتصادی خواهد شد.

در طبیعت منحصربه‌فرد آغری، عسلی که از مراتع مرتفع این منطقه جمع‌آوری می‌شود و رایحه گیاه گَوَن را در خود دارد، اکنون در آستانه‌ی ورود به مرحله‌ای تازه جهت دستیابی به ارزش شایسته خود در سطح جهانی است. این عسل خاص که در سال ۲۰۲۲ با حمایت آژانس توسعه سرحد  (Serhat Kalkınma Ajansı) به نمایندگی از اتحادیه پرورش‌دهندگان زنبور عسل استان آغری نشان جغرافیایی ملی دریافت کرده بود، اکنون وارد فرآیند ثبت نشان جغرافیایی اتحادیه اروپا شده است.

در راستای پیشبرد این درخواست، با حضور نورالله کاراجا دبیرکل آژانس توسعه سرحد، محمد حسین‌اوغلو مدیرکل کشاورزی و جنگلداری استان آغری و طاها کاراکوچ نایب رئیس اتحادیه پرورش‌دهندگان زنبور عسل آغری، یک پروتکل همکاری به امضا رسید. این پروتکل صرفاً یک سند اداری نیست، بلکه گامی‌برای پاسداشت میراث کشاورزی آغری و ارج نهادن به زحمت تولیدکنندگان عسل در سطح بین‌المللی است.

نخستین‌بار در منطقه سرحد

درخواست ثبت نشان جغرافیایی عسل گَوَن آغری در اتحادیه اروپا، برای منطقه سرحد یک اتفاق بی‌سابقه محسوب می‌شود. با این اقدام، هدف آن است که عسل گَوَن آغری نه‌تنها در ترکیه، بلکه در بازار اروپا نیز ارزش یافته و برای تولیدکنندگان آن توان اقتصادی به ارمغان بیاورد. ثبت در اتحادیه اروپا، خلوص، کیفیت و منشأ این عسل را به‌صورت رسمی تضمین کرده و موجب افزایش شهرت جهانی آن خواهد شد.

طبیعتی بی‌رقیب؛ تفاوت عسل گَوَن آغری

پوشش گیاهی غنی و طبیعت پاک آغری، مزیتی بزرگ برای زنبورداری در این منطقه به‌شمار می‌آید. منطقه‌ای که گیاه گَوَن در آن غالب است، به این عسل طعم، رایحه و توازن معدنی منحصربه‌فردی می‌بخشد. علاوه بر این، میزان بسیار اندک استفاده از سموم کشاورزی در منطقه، باعث شده که طبیعی‌بودن عسل گَوَن آغری به بالاترین سطح ممکن برسد. این عسل با ویژگی‌های منحصربه‌فرد خود، جایگاهی در بزرگ‌ترین بازارهای اروپا پیدا خواهد کرد و با نشان جغرافیایی، به برندی مطمئن و معتبر تبدیل خواهد شد.

تولیدکننده بهره‌مند می‌شود، منطقه توسعه می‌یابد

نشان جغرافیایی صرفاً یک مدرک نیست، بلکه سپری است برای حفاظت از زحمت تولیدکنندگان و ارزش‌گذاری بر کار آن‌ها. در صورت موفقیت این فرآیند، فعالیت‌های زنبورداری در آغری جهشی بزرگ پیدا خواهند کرد. عسل گَوَن آغری که به جایگاه شایسته خود در بازار جهانی می‌رسد، کمک شایانی به اقتصاد منطقه خواهد کرد.

این ابتکار، آغری را نه تنها به عنوان یک منطقه جغرافیایی، بلکه به‌عنوان شهری با محصولات طبیعی دارای ارزش برند جهانی معرفی خواهد کرد. این گام، نقطه عطفی مهم برای ثبت بین‌المللی ثروت‌های طبیعی و فرهنگ تولید سنتی آغری به‌شمار می‌رود.

(2025/04/03، آغری)

   

وان رکورد قبلی خود در ثبت برند را شکست!

وزارت صنعت و فناوری ترکیه و مؤسسه ثبت اختراعات و علائم تجاری ترکیه (TÜRKPATENT)  آمار ثبت برندهای سال ۲۰۲۴ را اعلام کردند. در گزارش آماری منتشرشده، اطلاعات مربوط به استان وان نیز به تفصیل ارائه شده است.

بر اساس نتایج ثبت برند سال ۲۰۲۴ که از سوی وزارت صنعت و فناوری و مؤسسه ثبت اختراعات و علائم تجاری ترکیه اعلام شده است، در سراسر کشور مجموعاً ۱۷۰ هزار و ۳۶۸ درخواست ثبت برند صورت گرفته است.

در این دوره، استان استانبول با ۷۱ هزار و ۵۹۰ درخواست در صدر جدول بیشترین ثبت برندها قرار گرفت، در حالی که استان تونجلی با تنها ۲۲ درخواست کمترین آمار را به خود اختصاص داد.

بر اساس داده‌هایی که بازه زمانی ۱۹۹۵ تا ۲۰۲۴ را در بر می‌گیرند، استان وان در سال ۲۰۲۴، بیشترین تعداد ثبت برند را در طول ۲۹ سال گذشته به ثبت رسانده و با ۳۸۱ درخواست، رکورد جدیدی برای خود به جا گذاشته است.

در سال ۲۰۲۴، در میان استان‌های منطقه آناتولی شرقی، استان مالاطیا با ۶۹۹ درخواست ثبت برند در جایگاه نخست قرار گرفت. پس از آن، الازیغ با ۴۸۴ درخواست در رتبه دوم، ارزروم با ۴۳۹ درخواست در رتبه سوم و وان با ۳۸۱ درخواست در رتبه چهارم قرار گرفت.

تعداد درخواست‌های ثبت برند در وان طی ده سال گذشته به شرح زیر است:

سال ۲۰۱۵: ۱۶۳

سال ۲۰۱۶: ۱۳۹

سال ۲۰۱۷: ۱۷۴

سال ۲۰۱۸: ۱۶۵

سال ۲۰۱۹: ۲۱۹

سال ۲۰۲۰: ۳۷۹

سال ۲۰۲۱: ۳۷۹

سال ۲۰۲۲: ۳۷۰

سال ۲۰۲۳: ۳۶۸

سال ۲۰۲۴: ۳۸۱

(2025/04/03، وان)