وضعیت صادرات انرژی روسیه در سال 2024

مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک(CREA)، گزارشی در خصوص وضعیت صادرات انرژی روسیه در سال گذشته میلادی را در تاریخ 6 اسفند 1403 منتشر نموده که مهم ترین محورهای آن به شرح زیر می‌باشد:

با وجود طیف گسترده ای از تحریم‌ها، واردات سوخت‌های فسیلی اتحادیه اروپا از روسیه در سال 2024، تا حد زیادی بدون تغییر باقی مانده و در مجموع به 21.9 میلیارد رسید. ( کاهش 6 درصدی از لحاظ ارزش و 1 درصدی از لحاظ حجم نسبت به 2023)

ارزش واردات سوخت‌های فسیلی روسیه توسط اتحادیه اروپا در سال سوم جنگ روسیه و اوکراین، از 18.7 میلیارد یورو کمک مالی که آنها به اوکراین در سال 2024 ارسال کردند، فراتر رفت.

مجموع درآمد روسیه از صادرات سوخت‌های فسیلی در سال 2024 (با کاهش 3 درصدی نسبت به سال گذشته میلادی) به 242 میلیارد یورو رسید. این رقم شامل 104 میلیارد یورو نفت خام، 75 میلیارد یورو محصولات نفتی، 40 میلیارد یورو گاز و 23 میلیارد یورو زغال سنگ می‌شود.

روسیه در سال گذشته میلادی، جایگاه خود را در بازارهای جدید استحکام بخشید. سه خریدار بزرگ سوخت‌های فسیلی روسیه، چین (78 میلیارد یورو)، هند (49 میلیارد یورو) و ترکیه (34 میلیارد یورو)، منبع 74 درصد از کل درآمد روسیه از سوخت‌های فسیلی در سال 2024 بودند. ارزش واردات هند و ترکیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته به ترتیب 8 و 6 درصد افزایش داشته است.

« ناوگان سایه» روسیه، همچنان مسیر صادرات نفت این کشور به کشورهای غیرتحریم کننده را تغییر جهت می دهد. تعداد 558 نفتکش «سایه» روسیه 167 میلیون تن یا 61 درصد از کل صادرات نفتی روسیه را به ارزش 83 میلیارد یورو از طریق دریا حمل کردند. این ناوگان، مسئولیت جابجایی 78 درصد از محموله‌های نفت خام دریایی روسیه به ارزش 57 میلیارد یورو و 37 درصد از فرآورده‌های نفتی به ارزش 26 میلیارد یورو را بر عهده داشت.

با وجود تحریم های گسترده، درآمد روسیه در سال سوم نسبت به سال قبل از جنگ با اوکراین تنها 8 درصد کاهش یافته است. از زمان آغاز جنگ تاکنون، روسیه حدود 847 میلیارد یورو از صادرات سوخت های فسیلی در سطح جهان به دست آورده است.

تاثیر تحریم ها بر نفت خام اورال روسیه در 2024 نسبت به سال قبل 70 درصد کمتر بود و تحریم ها باعث کاهش 6 درصدی درآمدها شد که مجموعاً 2.6 میلیارد یورو بود. این موضوع، عمدتاً به دلیل افزایش استفاده روسیه از تانکرهای «سایه» برای انتقال نفت به بازارهای جدید است که این امکان را فراهم می‌کند تا سقف قیمت تعیین شده را دور بزنند.

با وجود طیف گسترده ای از تحریم ها، کشورهای عضو اتحادیه اروپا در سومین سال جنگ، 7 میلیارد یورو برای LNG روسیه هزینه کردند که حجم آن نسبت به سال قبل، 9 درصد افزایش یافت.

کشورهای عضو G7+، هجده میلیارد یورو فرآورده نفتی از شش پالایشگاه در هند و ترکیه وارد کردند که حدود 9 میلیارد یورو آن از نفت خام روسیه پالایش شده بود. واردات محصولات نفتی آنها از نفت خام روسیه حدود 4 میلیارد یورو درآمد مالیاتی برای روسیه ایجاد کرد.

بر اساس ادعای CREA، تحریم‌های شدیدتر می‌تواند درآمد کرملین را سالانه بیش از 50 میلیارد یورو (20 درصد) کاهش دهد.