اولویت‌های کلیدی برای رشد متوازن اقتصادی جمهوری بلاروس
معاون اول نخست وزیر بلاروس طی سخنانی با عنوان وضعیت کنونی اقتصاد و اولویت های کلیدی برای رشد متعادل اقتصادی بلاروس در نشست مشترک مجلس نمایندگان و شورای جمهوری، مطالبی در خصوص وضعیت اقتصادی کشورش مطرح نمود. گزیده ای از سخنان وی به شرح زیر ارائه می گردد.
وظیفه فعلی دولت ایجاد زمینه برای رشد با کیفیت بالا در دوره پنج ساله آینده است. مهم ترین امر در عملکرد دولت، مکانیسم و اصول اجرای این محورها و اهداف است. مهمترین این اهداف عبارتند از: توسعه فناوری و تخصصی شدن صنایع؛ تحول دیجیتالی؛ حل مسائل جمعیتی و توسعه منابع انسانی؛ توسعه منطقه ای.
دولت اقدامات سیستماتیکی را برای تشویق خرید به ویژه از محل بودجه از تولیدکنندگان داخلی انجام خواهد داد. امروزه در عمل، برخی از بنگاه‌ها با تکمیل طرح جایگزینی واردات به دلایلی با مشکل فروش محصولات خود در بازار مواجه هستند. باید به طور سیستماتیک به این موضوع پرداخت. این مربوط به رویه‌های رقابتی و شرایط تجاری در اتحادیه‌های داخل کشور است. به طوری که هیچ ترجیحی برای تولیدکننده ملی ایجاد نکنیم. در عین حال، الزامات اساسی خاصی برای یک محصول خاص وجود داشته باشد. مثلاً دارای علامت کیفیت باشد و عملکرد اجتماعی خاصی را انجام دهد.گاهی اوقات تعجب آور است که محصولی در آن طرف جاده(اشاره به داخل کشور) وجود دارد که می‌توانیم بخریم، اما آن را از جایی می آوریم(اشاره به واردات).
در حال حاضر حدود 800 پروژه سرمایه گذاری در بلاروس با مجموع سرمایه گذاری 8.5 میلیارد روبل در حال اجرا است. دولت در حال تقویت پتانسیل صنعتی مناطق است، در این خصوص 208 پروژه در سال جاری در حال اجرا است که برای ایجاد بیش از 10 هزار شغل برنامه ریزی شده است. دستور کار سرمایه گذاری فعال، تاثیری بر وضعیت مالی اقتصاد بنگاه داری نگذاشته است. بار بدهی کاهش یافته، سود فروش 6.4 درصد و سود خالص 8.4 درصد افزایش یافته است همچنین، سهم سازمان‌های زیان ده کاهش یافته است. نظم تسویه حساب های متقابل رو به بهبود و سهم بدهی‌های مشکل دار در کل بدهی‌ها در حال کاهش است.
جریان تجارت خارجی علیرغم فشارهای مداوم در دوره پنج ساله جاری رشد نشان می دهد.در نتیجه، امسال به هدف پنج ساله صادرات معادل 50 میلیارد دلار بسیار نزدیک شده ایم. حجم صادرات "از دست رفته" در بازارهای کشورهای غربی و اوکراین نه تنها طی سه سال گذشته جبران شده، بلکه به میزان قابل توجهی از آن فراتر رفته است. حجم فیزیکی عرضه کالاهای اساسی بازار به طور کامل احیا شده است.
اقداماتی برای احیای سرمایه گذاری پس از پاییز 2021-2022 انجام شده است. در پایان سال 2023، ما توانستیم به نرخ رشد سرمایه گذاری دو رقمی نزدیک به 115 درصد برسیم. روند مثبت امسال همچنان ادامه دارد. نیکولای اسنوپکوف توضیح داد که بر اساس نتایج 9 ماهه، نرخ رشد سرمایه گذاری 107.6 درصد با هدف سالانه 103.9 درصد بوده است.
-در سال 2025، ما تخمین می زنیم که در مقایسه با سال 2021، میزان بودجه تحت برنامه سرمایه گذاری دولتی تقریباً سه برابر و به میزان 2.2 میلیارد روبل افزایش یابد و از قابلیت های وام دهی بانک ها به طور گسترده استفاده شود.
سبد وام های بلندمدت بانک ها رشد قابل توجهی داشته است. حجم وام های بلندمدت صادر شده تقریباًیک و نیم برابر افزایش یافته و در طی 8 ماه به 24 میلیارد روبل رسید. به طور سنتی، شرکت ها در توسعه و امکانات خود سرمایه گذاری می‌کنند.بیشترین سهم آنها در سرمایه گذاری‌ها - به طور مداوم بیش از 46 درصد است. اساساً آنچه برای بخش اقتصادی واقعی مهم است، سرمایه گذاری در بخش فعال دارایی‌های ثابت است.
در طول سال گذشته، سرعت سرمایه گذاری در ماشین آلات و تجهیزات رو به رشد بوده و از رشد سرمایه گذاری در کار ساخت و ساز پیشی گرفته است و امسال نیز وضعیت مشابه است. بلاروس از نظر تامین مسکن برای شهروندان خود از کشورهای پیشرو در بین کشورهایCIS میباشد.دولت به طور فعال وظیفه تامین مسکن شهروندان را انجام می دهد. در سال های 2021-2023، 12.8 میلیون متر مربع به بهره برداری رسیده است، در حالی که 12.5 میلیون متر مربع در برنامه ساخت و ساز مسکن دولتی اعلام شده بود. ما امسال نیزبه همین شکل عمل خواهیم کرد.
دولت دستورات رئیس جمهور را برای حل حساس ترین مسائل برای مردم اجرا می‌کند. این دستورات شامل ایجاد زیرساخت ها در مناطق مختلف، بهبود کیفیت جاده‌ها، همچنین فعالیت بر روی موسسات بهداشتی و مسکن و خدمات عمومی است.
به عنوان بخشی از برنامه دولتی "سلامت ملت"، 19 کلینیک به بهره برداری رسید، 9 ساختمان بیمارستان جدید و بخش های تخصصی ساخته شد. بیش از 60 مرکز بهداشتی و درمانی از جمله مرکز علمی و عملی جمهوری«مادر و کودک»، مراکز قلب و عروق و بیش از 20 بیمارستان مراکز منطقه ای بازسازی شده است.
برای مشارکت همه جانبه افراد دارای معلولیت در بیش از 1500 محیط اجتماعی زیرساخت محیطی قابل دسترسی ایجاد شده است. به منظور ایجاد شرایط مطلوب جهت رفت و آمد، بیش از 7.8 هزار کیلومتر جاده در چارچوب برنامه دولتی "جاده‌های بلاروس" در دوره پنج ساله فعلی تعمیر می‌شود. و همچنین 120 پل مرمت شده است.
برای اطمینان از دسترسی به آموزش، 41 مهدکودک و 15 مدرسه در سال 2021 تا 2023 به بهره برداری رسید و 491 اتوبوس مدرسه برای انتقال کودکان در مناطق روستایی خریداری شد.
«بنابراین، به لطف تصمیمات اتخاذ شده، تعهدات برنامه توسعه اجتماعی-اقتصادی جمهوری برای دوره پنج ساله جاری جهت ایجاد تسهیلات اجتماعی قابل توجه به طور کامل اجرا خواهد شد.
طی 8 ماه سال 2024، صادرات بلاروس به کشورهای آفریقایی از ارقام سال های گذشته فراتر رفت. صادرات به کشورهای آفریقایی در سال جاری طی 8 ماه تقریباً 4 برابر شد و به 497 میلیون دلار رسید. این حداکثر حجم صادرات است که از ارقام سالانه تمام سال های گذشته بیشتر است.
رئیس دولت، شخصا از طریق توافقات، چهار کشور آفریقایی حامی را شناسایی کرد. مجموع تولید ناخالص داخلی آنها به تنهایی بیش از 520 میلیارد دلار است و کل تولید ناخالص داخلی قاره آفریقا 3 تریلیون دلار است. برای ما، این در واقع یک بازار بی انتها برای فروش محصولات ما و تعامل با کشورهای دوست آفریقایی است.
همکاری با چین به بلاروس اجازه می دهد بلندپروازانه ترین برنامه‌ها را برای نوسازی فنی اجرا کند. برای این منظور، وزارتخانه‌های صنایع بلاروس و چین استراتژی جامع توسعه صنعتی مشترک و طرح تفصیلی پروژه‌ها را در چارچوب یک استراتژی جامع امضا کردند. معاون اول نخست‌وزیر گفت: پروژه‌های سرمایه‌گذاری مشخصی گنجانده شده و محورهای آینده دار برای اجرای پروژه‌ها در حوزه‌های خودروسازی، میکروالکترونیک، پتروشیمی و صنایع چوب تا سال ۲۰۲۵ و پس از آن مشخص شده است.
گیربکس، موتور، جرثقیل کامیون، خودرو، ابرخازن اتوبوس های برقی آن چیزی است که تاکنون با مشارکت شرکای چینی و بر اساس فناوری‌های چینی در بلاروس تولید شده است و به طور موثر پتانسیل صنعتی بلاروس را تکمیل می‌کند. تعدادی از طراحی‌های شرکت های چینی اکنون در مرحله اجرا و آزمایش در تولیدی‌ها و واحدهای جداگانه فنی بلاروسی هستند.
پروژه‌های زیادی در دست توسعه هستند. به ویژه، 15 پروژه بزرگ فناوری جدید با سرمایه گذاری تا مبلغ 3 میلیارد دلار در مرحله اجرا هستند. به عنوان مثال، ساخت کارخانه تولید خمیر کرافت سفید شده و نئوپان. هم خطوط اعتباری چینی و هم فناوری‌های چینی در اینجا دخیل هستند. این همچنین شامل سازماندهی ریخته گری خودکار مدرن، تولید موتور، پلی پروپیلن، اوره، کلرات سدیم، پراکسید هیدروژن، خاکستر سودا می‌شود. کشور همچنان به سمت تولید داخلی خودروی سواری از منظر توسعه مستمر پیشرفت فناوری و مهندسی پیشروی می‌کند.
امسال به تولید مشترک خودرو برند «بل-جی» روی آوردیم. طرف بلاروسی مجوزی را خریداری کرده است که امکان بومی سازی 100 درصدی این خودرو و ایجاد مدل های جدید در آینده را فراهم می‌کند. به عنوان بخشی از سفر نخست وزیر شورای دولتی چین به بلاروس در آگوست 2024، کشورها یک سال را سال همکاری در زمینه علم، فناوری و نوآوری اعلام کردند. نیکولای اسنوپکوف به طور خلاصه اشاره کرده که مشارکت صنعتی استراتژیک فعلی، مبتنی بر گسترش همکاری‌های صنعتی با استفاده از فناوری‌های جدید چینی است.
دستمزد نیروی کار متناسب با سایر هزینه‌ها در حال افزایش است. سهم دستمزد نیروی کار نسبت به کل هزینه‌ها تقریباً بدون تغییر و نسبت به هزینه‌ها در همان سطح 22 درصد باقی مانده است. اولا این بدان معنی است که دستمزد اضافی پرداخت نمی‌شود. ثانیاً، اصولاً هیچ نشانه‌ای از جمله دستمزدها از شتاب تورمی وجود ندارد، زیرا افزایش ماهانه تورم اصلی، تورم تعدیل‌شده فصلی است، یعنی بدون در نظر گرفتن افزایش قیمت‌ها برای کالاهای فصلی، همچنان در سطح قیمتی 0.4 -0.5 درصد برای 11 ماه متوالی باقی می‌ماند.سوما، اصولا فشاری به بازار ارز وارد نمی‌شود. مردم برای هفتمین ماه متوالی به عنوان فروشنده خالص ارز عمل کردند و از ابتدای سال تاکنون 900 میلیون دلار ارز فروخته اند. عامل چهارم. سهم هزینه‌های محصولات غیرخوراکی، خرید خودرو و املاک رو به رشد است. در سبد مخارج از 11.7 درصد در سال 2023 به 13 درصد در سال 2024. در عین حال، اختلاف قیمت و دستمزد منطقی با روسیه حفظ می‌شود. با رشد فعلی، تفاوت دستمزد حدود 30 درصد باقی می ماند و به طور متوسط درسالهای گذشته، اختلاف قیمت و دستمزد صحیح 25 تا 35 درصد در این محدوده است. بنابراین، دولت نیازی به محدود کردن دستمزدها نمی‌بیند.
متوسط دستمزدهادرسال 2024 به بالاترین میزان خود در 10 سال گذشته رسیده است. میانگین حقوق در ژانویه - آگوست سال جاری از 2.2 هزار روبل یا معادل 687 دلار فراتر رفت. این حداکثر مقدار متوسط حقوق یک بلاروسی در 10 سال گذشته است.
استفاده از ظرفیت تولید در دوره پنج ساله به 77 درصد افزایش یافته است. درسال 2023، طی 5 سال گذشته، رکورد تعداد کامیون، اتومبیل، کمپرسی، کمباین، تلویزیون و اجاق‌های مایکروویو از خطوط مونتاژ شرکت‌های ما شکسته شد. معاون اول نخست‌وزیر خاطرنشان کرد: در مجموع، استفاده از ظرفیت تولید در دوره پنج ساله ۷۷ درصد افزایش یافته است. تولید محصولات نوآورانه در حال گسترش است. سهم آن طی 5 سال از 16 به 22.2 درصد افزایش یافته است. علاوه بر این، او محورهای اصلی را برای افزایش بیشتر رقابت پذیری و نوآوری در کشور نام برد.
در چارچوب برنامه هدفمند، 41 پروژه با سرمایه گذاری کل 5 میلیارد روبل در حال اجرا است. نتیجه تولید انواع جدید پشم معدنی، مقوا و مصالح ساختمانی خواهد بود. در دستور کار امروز یک کارخانه جدید برای تولید تخته نئوپان و همچنین دومین کارخانه برای تولید سلولز است که امکان ساخت زنجیره‌های تکنولوژیکی را فراهم می‌کند که از طریق آنها می‌توان سلولز ویسکوز را به عنوان پایه ای برای تولید سلولز به دست آورد. نیکلای اسنوپکوف به صنایع نساجی و محصولات بهداشتی، محصولات بسته بندی کاغذی جدید و انواع دیگر محصولاتاشاره کرد. یعنی تولید محصولاتی با ارزش افزوده بالاتر بر اساس ماده اولیه اصلی ما، مانند چوب.
85 پروژه با مجموع سرمایه گذاری 7 میلیارد روبل برای تولید موتورهای الکتریکی، ژئوتکستایل و فرآوری چرخه کامل دانه‌های کاکائو وجود دارد.پیش بینی می‌شود امسال 18 پروژه تکمیل شود. برای سال 2025، 73 پروژه دیگر با ارزش کل سرمایه گذاری 10 میلیارد روبل پیش بینی شده است. و در سال 2025، 25 پروژه دیگر از این لیست تکمیل خواهد شد.
این پروژه‌ها شامل تولید دستگاه‌های یدک کش، قطعات تجهیزات حمل و نقل و انتقال محصولات گاز پتروشیمی، ماشین‌هایCNC، پلی پروپیلن، داروهای دامپزشکی، بطری‌های شیشه ای، درب های داخل یساختمان هستند. همه موضوعاتی که به ماموریت اصلی جایگزینی واردات مربوط می‌شود، معاون اول نخست وزیر گفت: جهت ترویج جایگزینی واردات، طبق فرمان رئیس جمهور که به تصویب رسیده است، تجهیزات فنی، قطعات اصلی و قطعات یدکی آنها را که مشابه آن در بلاروس تولید نمی‌شود، از مالیات بر ارزش افزوده معاف می‌کند که برای اجرای موارد مربوطه و پروژه‌های سرمایه گذاری به خاک کشور ما وارد می‌شود.
محور بعدی پروژه‌های ادغامی‌با روسیه است. نیکولای اسنوپکوف توجه‌ها را به این واقعیت جلب کرد که بر اساس شرکت های پیشروو مجری در بلاروس مانندBelAZ، Amkodor، Integral، Gomselmash، 27 پروژه به مبلغ کل 170 میلیارد روبل روسیه با استفاده از وام های دولتی روسیه اجرا می‌شود.
امکانات تولیدی برای تولید محصولات جدید ایجاد می‌شود این امکانات شامل تجهیزات چوب بری، اجزا و مجموعه‌های کمباین، طیف گسترده ای از اجزای هیدرولیک و یاتاقان‌ها هستند. مبنای نهادی اجرای این پروژه‌ها و پروژه‌های دیگر، امضای فرمان شورای عالی دولتی ایالت این اتحادیه در مورد به رسمیت شناختن عملیات فناورانه بود. معاون اول نخست وزیر تاکید کرد: این امر به رساندن سطح محصولات بلاروسی برابر با محصولات روسیه و بالعکس کمک می‌کند.
تعداد کل افراد شاغل در اقتصاد برای ژانویه تا آگوست 2024 بالغ بر 4.024 میلیون نفر بوده است. نیکولای اسنوپکوف همچنین گفت که کشور در حال حاضر متخصصان ماهر را از خارج جذب می‌کند. این یک رویه کاملا طبیعی است. دولت فهرستی از مشاغلی را تهیه کرده است که در سال 2024 افراد خارجی را می‌توان بدون در نظر گرفتن محدودیت‌هایی برای حمایت از بازار کار ملی پذیرفت. همچنین در پاسخ به این رویه منفی، تغییراتی در قانون کار برای گسترش اشکال استفاده از دورکاری ایجاد شده است. تغییراتی در قانون شهروندی اعمال شده است که نوآوری‌های آن با هدف حل مشکلات در زمینه سیاست مهاجرت است. در نتیجه، در نیم اول سال 2024، تراز مهاجرت نیروی کار بالغ بر 9.7 هزار نفر بوده است. کم است، اما به نظر ما، یک سیگنالب سیار مثبت است. حدود 44 هزار شهروند خارجی به صورت قراردادی کار می‌کنند که نسبت به سال گذشته 47 درصد افزایشیافته است.
چگونگی استفاده از ابزارهای جدید برای تشویق سرمایه گذاری در مناطق مختلف بلاروس مهم است. دولت از حمایت بدنه مجلس نمایندگان و اعضای شورای جمهوری که به لطف آنها شرایط نهادی توسعه اقتصادی به طور مداوم و با دقت تنظیم می‌شود، بسیار قدردانی می‌کند.ظرف یک سال، قوانینی تصویب شده و در حال حاضر در حال اجرا هستند که به طور سیستماتیک دامنه کاربرد خود را به روز می‌کنند. در حال حاضر حدود 40 پروژه سرمایه گذاری مرتبط با استفاده از ابزارهای جدید برای تشویق سرمایه گذاری در مناطق در حال بررسی است.
نتایج اولیه توسعه اقتصادی-اجتماعی در حال جمع بندی و در حال تعیین اهداف دوره‌های میان مدت و بلندمدت توسعه هستیم. به ویژه به برکت قانون سرمایه گذاری، سازوکارهای جدیدی برای حمایت از طرح های سرمایه گذاری موثر در مناطق، امکان خرید تضمینی محصولات جایگزین واردات و به اصطلاح قرارداد سرمایه گذاری ویژه معرفی شده است.
جبران بخشی از سرمایه گذاری هزینه ای بر اساس نتایج حاصل از رساندن بنگاه‌ها به ظرفیت تولید و همچنین جبران هزینه‌های حمل و نقل و زیرساخت های مهندسی نیز انجام شده است. در حال حاضر برخی از نتایج مشخص آن موجود است.در حال حاضر حدود 40 پروژه سرمایه گذاری برای استفاده از ابزارهای جدید برای تشویق سرمایه گذاری در مناطق در حال بررسی است.
نتیجه اصلی کار مشترک ما احیای حجم تولید ناخالص به قبل از دوران تحریم است. اقتصاد برای دومین سال متوالی با نرخی بالاتر از جهان رشد می‌کند. برای 9 ماه امسال این نرخ 104.5 درصد است. یادآوری می‌کنم که هدف دولت برای سال 103.8 درصد بوده است. از طرف دولت برای سومین سال متوالی این کار بصورت بسیج کردن سازماندهی شده است. پیش نویس وظایف دقیق برای تولید، صادرات، کاهش هزینه‌ها و نتایج مالی با نظارت هفتگی بر اجرای آنها تکمیل شده است. نتیجه آن رشد صنعت 6.4 درصد طی 9 ماه بوده است. اما به طور کلی در دو سال اخیر حداقل 5 تا 6 درصد در تولید صنعتی رشد داشته ایم.
اقتصاد بلاروس در سال 2024 نرخ رشد بالایی داشت، بالاتر از میانگین جهانی بوده است. رشد سریع درآمدهای نقدی واقعی جمعیت و سرمایه گذاری‌ها بدون عدم تعادل و بدتر شدن وضعیت مالی شاخص های کلی کشور و شرکت های خاص در بخش واقعی اقتصاد تضمین شده است. مانند دو سال گذشته، رشد اقتصادی با نرخی بالاتر از نرخ جهانی ( 4.1 درصد ) برنامه ریزی شده است. بدست آمدن این امرکار آسانی نیست.