اخبار اقتصادی ترکیه - آنکارا

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی ترکیه در هفته اول آبان ماه 1403 مندرج در روزنامه‌ها و رسانه‌های این کشور به شرح زیر می‌باشد:

تداوم افزایش قیمت ها در ترکیه این بار در دارو

دولت ترکیه اعلام نمود، از اول 25 اکتبر 2024 قیمت تمامی داروها 23.5 درصد افزایش یافت. روند گرانی‌ها در ترکیه که با اجرای مدل جدید اقتصادی مبنی بر کاهش نرخ بهره که از نوامبر سال 2021 آغاز شده بود، علیرغم انتخابات ریاست جمهوری در ژوئن 2023 و آمدن تیم جدید اقتصادی و تغییر رویه مبنتی بر افزایش نرخ بهره که آن را از 8.5 درصد به 50 درصد رسانده است، همچنان ادامه دارد. از ابتدای سال  2022 افزایش قیمتها بنحوی بوده است که حتی افزایش 5 برابری میزان حقوق و دستمزد به هیچ عنوان کفاف زندگی و هزینه‌های گزاف آن را نمی دهد. طی دو سال اخیر اوضاع معیشت در ترکیه آنچنان بغرنج شده است که  رهبر حزب جمهوری خلق بعنوان رهبر حزب اپوزیسیون خواستار برگزار هر چه سریعتر انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری در سال 2025 شده است.

گروه تحقیقات نرخ تورم متشکل از اکادمیسن‌های اقتصادی ترکیه که بصورت ماهانه نرخ تورم را محاسبه و منتشر می نمایند، نرخ تورم در ماه سپتامبر 2024 را 88.6 درصد اعلام کرده است. براساس اعلام کنفدراسیون سندیکاهای کارگری ترکیه، میزان خط فقر برای یک خانواده چهارنقری در ماه سپتامبر 2024 بالغ بر 70 هزارو 835 لیر معادل 1970 یورو و مرز گرسنگی 20 هزار و 487 لیر معادل 570 یورو اعلام شده است. نرخ تورم موادغذایی از سال 2021 تاکنون در برخی از اقلام 10 برابر رشد داشته است تنها طی شش ماه اخیر قیمت مرغ 200 درصد افزایش یافته و نسبت به دو سال قبل بیش از 7 برابر رشد داشته است. گوشت قرمز نیز همین روز گذشته در مناطق مختلف تا 8.9 درصد افزایش مجدد یافت. قیمت گوشت در ترکیه انقدر بالا می‌باشد که گزارشها نشان می دهد، سرانه مصرف گوشت در ترکیه به سطحی کاهش یافته است که می‌تواند مشکلات سلامتی ایجاد کند. به طوری که در حالی که مصرف سرانه گوشت قرمز سالانه به کمتر از 10 کیلوگرم می رسد، این میزان در کشورهایی مانند آمریکا، اسپانیا و انگلیس بیش از 30 کیلوگرم است.

طبق داده‌های انجمن صنعتگران و تولیدکنندگان گوشت قرمز ترکیه؛ مصرف گوشت که در سال 2019 به طور متوسط 12 کیلوگرم بود، تا سال 2020 به کمتر از 10 کیلوگرم کاهش یافته است. در حالی که یک خانواده 4 نفره در سال 2019 48 کیلوگرم گوشت مصرف نموده است، این رقم پس از سال 2020 به 28 کیلوگرم کاهش یافته است. به گزارش خبرگزاری‌هابر گلوبال، در حالی که آمار مصرف فعلی گوشت بسیار کمتر از ساکنان کشورهای سازمان توسعه اقتصادی و همکاری (OECD) است، تولیدکنندگان گوشت در ترکیه می‌گویند که قیمت ها افزایش و قدرت خرید شهروندان کاهش یافته است. پیش بینی می‌شود که ترکیه تا 10 سال آینده مجبور به واردات گوشت باشد. ترکیه برای حل بحران گوشت که از سال 2010 آغاز شد، با واردات دام زنده و گوشت تلاش هایی را هر چند بی ثمر انجام داد. پس از سال 2010، 6.5 میلیون راس گاو و 3.2 میلیون راس گوسفند و 337 هزار تن گوشت وارد و 10.7 میلیارد دلار پرداخت نمود. اما بازهم موفق به کنترل قیمت ها نشد. گفتنی است میزان تولید گوشت قرمز در ترکیه در سال 2023 بالغ بر 2 میلیون و 348 هزار تن بوده است.

گرانی‌های شدید و عدم کفاف حقوق و دستمزد در ترکیه سبب شده تا مردم این کشور به استفاده بیش از حد از کارتهای اعتباری بانکی روی آورند ولی در بازپرداخت بدهی‌های کارتهای اعتباری خود با مشکل مواجه شوند. بر اساس داده‌های مرکز ریسک انجمن بانک‌های ترکیه، تعداد افرادی که نتوانستند بدهی کارت اعتباری خود را هشت ماهه ۲۰۲۴ پرداخت کنند، نسبت به مدت مشابه سال قبل بیش از ۶۵ درصد افزایش یافته است. میزان بدهی کارت های اعتباری  بدهی شهروندان ترک تا 4 اکتبر 2024 از مرز 1.6 تریلیون لیر عبور کرده است.

در ذیل منحنی میزان بدهی کارتهای اعتباری شهروندان ترکیه که پرداخت نشده است برای ماه سپتامبر در سالهای 2024-2019 نشان داده شده است:

https://www.gozlemgazetesi.com /

https://www.dogrulukpayi.com

https://www.ekonomim.com/ekonomi

الزام در پرداخت مبالغ بیش از هفت هزار لیر از طریق شبکه بانکی در ترکیه

براساس ابلاغیه وزارت خزانه داری و دارایی  ترکیه که در مورخ 18 اکتبر 2023 در روزنامه رسمی منتشر شده است، وصول و پرداخت بیش از 7 هزار لیر از طریق بانک ها یا مؤسسات مالی الزامی است. در صورت عدم پرداخت از طریق سیستم بانکی و یا به عبارت دیگر، درصورت پرداخت بصورت نقدی هم فروشنده کالا و هم  مصرف کننده نهایی کالا و خدمات 10 درصد مبلغ کل جریمه خواهد شد که 10 درصد نباید از 5 هزار لیر کمتر باشد.. بعنوان مثال اگر کالایی 50 هزار لیر قیمت داشته باشد و خریدار بصورت نقدی آن را پرداخت نماید، دولت 10 درصد مبلغ مذکور معادل 5 هزار لیر هم فروشنده هم خریدار را جریمه خواهد کرد. حداقل میزان جریمه 5 هزار لیر می‌باشد. یعنی اگر کالایی 30 هزار لیر باشد 10 درصد جریمه معادل 3 هزار لیر خواهد بود اما چون قانونگذار حداقل 5 هزار لیر تعیین نموده است، لذا هم فروشنده و هم مصر ف کننده نهایی بجای 3 هزار لیر 5 هزار لیر جریمه پرداخت خواهند کرد.

در خصوص اتباع خارجی و یا گردشگران خارجی که کارت بانکی ندارند، فروشنده موظف است شماره پاسپورت افراد را بر روی فاکتور درج و سپس با مراجعه به بانک، عملایات بانکی مربوطه را شخصا انجام دهد.

آندسته از شهروندان ترکیه ای که هیچگونه حساب بانکی نیز ندارند باید به یکی از شعبات اداره پست و یا شعبی که فروشنده در آن بانک حساب دارد مراجعه و عملیات پرداخت را از ان طریق انجام دهند.

https://www.ntv.com.tr/ntvpara

روند صعودی در مشترکان تلفن همراه در ترکیه

براساس اعلام سازمان مخابرات ترکیه، تعداد مشترکان تلفن همراه که در حال حاضر 93.3 میلیون نفر است  پیش بینی می‌شود تا پایان سالجاری میلادی به 95 میلیون نفر ، در سال 2025 به به 96 میلیون و 500 هزار، در سال 2026 به 98 میلیون و 100 هزار و در سال 2027 به 99 میلیون و 700 هزار برسد.

بنابراین، تعداد مشترکین تلفن همراه که انتظار می رود در سال 2027 به آن برسد، از جمعیت 179 کشور بیشتر می‌باشد.

ضریب نفوذ مشترکان پهن باند سیار که در پایان سال جاری 90 درصد برنامه ریزی شده است، در سال 2025 به 92.2 درصد، در سال 2026 به 94.8 درصد و در سال 2027 به 97.4 درصد خواهد رسید.

طول کابل های فیبر نوری که در ارتباط سیستمی 5G  و پرسرعت کاربرد دارد نیز قرار است تا پایان سال به 600 هزار کیلومتر برسد. هدف ترکیه افزایش طول کابل های فیبر نوری به 650 هزار کیلومتر در سال 2025، 750 هزار کیلومتر در سال 2026 و 850 هزار کیلومتر در سال 2027 به می‌باشد. همچنین پیش‌بینی می‌شود تعداد مشترکان اینترنت فیبرنوری تا پایان سالجاری میلادی به ۹ میلیون نفر ، سال 2025 به ۱۰ میلیون و ۵۰۰ هزار، در سال ۲۰۲۶ به ۱۲ میلیون و در سال 2027 به ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برسد.

https://www.trthaber.com/haber/ekonomi

رکورد در میزان ذخایر بانک مرکزی ترکیه

براساس اعلام بانک مرکزی ترکیه، مجموع ذخایر این بانک در هفته منتهی به 18 اکتبر به بالاترین میزان خود یعنی 159 میلیارد و 365 میلیون دلار رسید که نسبت به هفته قبل یک میلیارد و 979 میلیون دلار افزایش نشان می دهد. برپایه این گزارش، ذخایر طلا از 63 میلیارد و 743 میلیون دلار به 65 میلیارد و 574 میلیون دلار و ذخایر ارزی از 93 میلیارد و 643 میلیون دلار به 93 میلیارد و 791 میلیون دلار افزایش یافت.

همچنین سازمان آمار ترکیه، شاخص اعتماد اقتصادی این کشور در ماه اکتبر 2024 را اعلام کرد. بر این اساس این شاخص که در ماه سپتامبر 95 واحد بود در ماه اکتبر با با 3.2 درصد افزایش به  98.2 واحد رسید.

https://www.milliyet.com.tr/ekonomi

https://www.trthaber.com/haber

افزایش واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی ترکیه در آگوست 2024

بر اساس گزارش بازار نفت سازمان تنظیم مقررات بازار انرژی ترکیه در ماه اوت 2024، مجموع واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی ترکیه در ماه آگوست با افزایش 1.85 درصدی نسبت به مدت مشابه سال قبل به 4 میلیون و 431 هزار و 668 تن رسید که از این میزان، واردات نفت خام با 7.11 درصد کاهش به 2 میلیون و 649 هزار و 870 تن، واردات انواع گازوئیل با 22.5 درصد کاهش به یک میلیون و 273 هزار و 878 تن  و 507 هزار و 920 تن مابقی نیز متعلق به واردات سوخت های هوایی و دریایی، انواع بنزین، نفت کوره و سایر فرآورده‌ها بوده است.

بیشترین واردات نفت خام و فرآورده‌های نفتی ترکیه از کشورهای روسیه با یک میلیون و 313 هزار و 38 تن و پس از آن عراق با 487 هزار و 683 تن و قزاقستان با 316 هزار و 212 تن بوده است.

همچنین فروش داخلی بنزین در آگوست 2024 با 40.2 درصد افزایش نسبت به ماه مشابه سال قبل به 519 هزار و 186 تن و فروش گازوئیل  نیز با 9 درصد افزایش به 2 میلیون و 429 هزار و 967 تن رسید.

صادرات سوخت هوانوردی ترکیه در ماه آگوست 2024 نسبت به مدت مشابه سال قبل با 0.42 درصد افزایش به 574 هزار و 316 تن و صادرات سوخت دریایی نیز با 104.7 درصد افزایش به 159 هزار و 37 تن رسید.

صادرات انواع بنزین با 67.2 درصد کاهش به 8 هزار و 687 تن و صادرات انواع گازوئیل نیز با 42.1 درصد افزایش به 257 هزار و 192 تن رسید.

تولید انواع گازوئیل در آگوست 2024 با 10.2 درصد کاهش نسبت به ماه مشابه سال قبل به یک میلیون و 304 هزار و 879 تن رسید. تولید انواع بنزین نیز در این مدت با 5 درصد افزایش به 471 هزار و 999 تن و تولید سوخت های هواپیمایی با 0.44 درصد کاهش به 644 هزار و 751 تن و تولید سوخت دریایی  نیز با 95.9 درصد افزایش به 165 هزار و 27 تن رسید.

https://www.trthaber.com/haber/ekonomi

برنامه انرژی  هسته ای ترکیه

آلپ ارسلان بایراکتار، وزیر انرژی و منابع طبیعی، در حساب کاربری شبکه اجتماعی ایکس خود اظهار داشت که با Qiao Gang، معاون مدیر عامل شرکت انرژی هسته‌ای چین(CNOS) در مورد فرصت‌های همکاری احتمالی برای احداث راکتورهای بزرگ و کوچک در ترکیه، گفتگو  نموده اند. وی اعلام کرد که هدف از این ملاقات، تضمین امنیت تامین انرژی و کاهش وابستگی ترکیه به خارج در حوزه انرژی می‌باشد.

بایراکتار با اشاره به اینکه ظرفیت انرژی هسته ای 20 هزار مگاواتی تا سال 2050 راه اندازی می‌شود، گفت: ما علاوه بر راکتورهایی که در آکویو و سینوپ ایجاد خواهیم کرد قصد داریم، راکتورهای کوچک با ظرفیت 5 هزار مگاواتی را به سبد انرژی هسته ای خود اضافه نمائیم.

https://www.aa.com.tr/tr

آغاز مذاکرات برای تصویب بودجه 2025 ترکیه  در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ملی

مذاکرات در خصوص بودجه سال 2025 ترکیه در کمیسیون برنامه و بودجه مجلس ملی این کشورآغاز گردید. بودجه ترکیه برای سال 2025 درآمد ها 12 تریلیون و 800 میلیارد لیر و مصارف 14 تریلیون و 731 میلیارد لیر برآورد شده است. براساس بودجه تدوین شده 11 تریلیون و 138 میلیارد لیر از درآمد بودجه از طریق اخذ مالیاتها خواهد بود. کار بررسی بودجه در کمیسیون برنامه و بودجه تا پایان ماه نوامبر ادامه خواهد داشت. انتظار می رود بودجه سال 2025 در اوائل ماه دسامبر به صحن علنی مجلس ارائه شود.

 بودجه تخصیص یافته به وزارتخانه‌های ترکیه به شرح ذیل می‌باشد:

• مجلس ملی ترکیه: 17 میلیارد و 817 میلیون و 190 هزار لیر
• ریاست جمهوری: 16 میلیارد و 928 میلیون و 146 هزار لیر
• دادگاه قانون اساسی: ۷۸۹ میلیون و ۴۶۶ هزار لیر
• دیوان عالی کشور: 4 میلیارد و 10 میلیون و 716 هزار لیر
• دیوان عدالت اداری: 2 میلیارد و 389 میلیون 43 هزار لیر
• شورای قضات و دادستانها: یک میلیارد و 187 میلیون و 203 هزار لیر
• دیوان محاسبات: 3 میلیارد و 259 میلیون و 505 هزار لیر
• وزارت خزانه داری و دارایی: 6 تریلیون و 598 میلیارد و 875 میلیون و 177 هزار لیر
• وزارت آموزش ملی: یک تریلیون و 451 میلیارد و 715 میلیون و 540 هزار لیر
• وزارت بهداشت: یک تریلیون و 20 میلیارد و 317 میلیون و 291 هزار لیر
• وزارت دادگستری: 280 میلیارد و 275 میلیون و 802 هزار لیر
• وزارت دفاع ملی: 623 میلیارد و 899 میلیون و 190 هزار لیر
• وزارت کشور: 96 میلیارد و 401 میلیون و 694 هزار لیر
• وزارت امور خارجه: 39 میلیارد و 35 میلیون و 706 هزار لیر
• وزارت حمل و نقل و زیر ساخت: 479 میلیارد و 273 میلیون و 718 هزار لیر
• وزارت خانواده و خدمات اجتماعی: 407 میلیارد و 10 میلیون و 627 هزار لیر
• وزارت انرژی و منابع طبیعی: 45 میلیارد و 332 میلیون و 20 هزار لیر
• وزارت فرهنگ و گردشگری: 53 میلیارد و 202 میلیون و 392 هزار لیر
• وزارت صنعت و فناوری: 124 میلیارد و 497 میلیون و 913 هزار لیر
• وزارت محیط زیست، شهرسازی و تغییرات اقلیمی: 219 میلیارد و 294 میلیون و 468 هزار لیر
• وزارت کار و تامین اجتماعی: 865 میلیارد و 536 میلیون و 500 هزار لیر
• وزارت تجارت: 56 میلیارد و 233 میلیون و 383 هزار لیر
• وزارت ورزش و جوانان: 231 میلیارد و 922 میلیون و 274 هزار لیر
• وزارت کشاورزی و جنگلداری: 438 میلیارد و 122 میلیون و 123 هزار لیر
• دبیرخانه شورای امنیت ملی: 380 میلیون و 778 هزار لیر
• سازمان اطلاعات ملی: 28 میلیارد و 896 میلیون و 461 هزار لیر
• فرماندهی ژاندارمری: 261 میلیارد و 262 میلیون و 624 هزار لیر
• فرماندهی گارد ساحلی: 16 میلیارد و 766 میلیون و 308 هزار لیر
• فرماندهی نیروی انتظامی: 416 میلیارد و 426 میلیون و 543 هزار لیر
• سازمان دیانت: 130 میلیارد و 119 میلیون و 153 هزار لیر
• سازمان مدیریت بلایای طبیعی : 266 میلیارد و 923 میلیون و 268 هزار لیره
• اداره مهاجرت: 36 میلیارد و 205 میلیون و 532 هزار لیر
• آرشیو ریاست جمهوری: یک میلیارد و 217 میلیون و 806 هزار لیر
• مدیریت ارتباطات دفتر ریاست جمهوری: 6 میلیارد و 155 میلیون 14 هزار لیر
• ریاست کاخ های ملی: 3 میلیارد و 113 میلیون و 542 هزار لیر
• ریاست استراتژی و بودجه: 290 میلیارد و 238 میلیون و 912 هزار لیر

https://www.ensonhaber.com/ekonom