روند سرمایه گذاری مستقیم خارجی در بنگلادش

بر اساس آخرین داده‌های بانک مرکزی بنگلادش ورودی خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از 1.61 میلیارد دلار در سال مالی 2023 به 1.47 میلیارد دلار در سال مالی 2024 کاهش یافته است .

سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) در بنگلادش طی سال مالی 2024  در پی ناآرامی‌های سیاسی اخیر و مشکلات اقتصادی 8.8 درصد کاهش یافت. بر اساس آخرین داده‌های بانک مرکزی  این کشور ورودی خالص سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی از 1.61 میلیارد دلار در سال مالی 2023 به 1.47 میلیارد دلار در سال مالی 2024 کاهش یافته است که کاهشی 140 میلیون دلاری را نشان می‌دهد.

علاوه بر این، میزان FDI انباشته از ایالات متحده طی شش ماه گذشته ۲.۹۲ میلیارد دلار کاهش یافته است.

از عوامل کاهش سرمایه‌گذاری خارجی میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

1.برگزاری انتخابات: در شرایط عادی در بنگلادش معمولا در سال‌های انتخابات ورود سرمایه‌گذاری خارجی کاهش می‌یابد و انتخابات عمومی ۲۰۲۴ بنگلادش نیز احتمالاً در این روند مؤثر بوده است.

۲. نوسانات اقتصادی: هرچند بحران کمبود دلار و کاهش ذخایر ارزی در کشور تا حدی فروکش کرده است، اما بی‌ثباتی‌های اقتصادی از جمله کاهش ارزش پول ملی، باعث شده سرمایه‌گذاران رویکرد «صبر و مشاهده» را در پیش بگیرند.

۳. تنزل رتبه اعتباری کشور: کاهش رتبه اعتباری توسط مؤسسات بین‌المللی، جذابیت سرمایه‌گذاری در بنگلادش را کاهش داده است و بر بازدهی تعدیل‌ شده سرمایه‌گذاری‌ها تأثیر منفی گذاشته است.

تنزل رتبه اعتباری و پیامدهای آن بر سرمایه‌گذاری

کاهش رتبه اعتباری بنگلادش ممکن است سرمایه‌گذاری خارجی را بیش از پیش تحت تأثیر قرار دهد. در جولای ۲۰۲۴، مؤسسه S&P Global Ratings چشم‌انداز بنگلادش را از «باثبات» به «منفی» تغییر داد و به کاهش نقدینگی و ریسک‌های احتمالی ناشی از شرایط سیاسی داخلی اشاره کرد. همچنین، مؤسسه Moody’s در ماه می رتبه اعتباری بنگلادش را از Ba3 به B1 کاهش داد، هرچند در برآورد چشم‌انداز بلندمدت بنگلادش شرایط «باثبات» را حفظ کرده است که نشان‌دهنده عدم وجود خطر فوری برای اعتبار اقتصادی این کشور است.

تأثیر کاهش FDI بر نرخ ارز

کاهش FDI بر نرخ ارز طی یک سال گذشته نیز تأثیر گذاشته است. براساس داده‌های بانک مرکزی، نرخ دلار در جولای 2024 به ۱۲۱ تاکا رسید که نسبت به ۱۰۸.۴۰ تاکا در جولای ۲۰۲۳، افزایش ۱۰.۷ درصدی را نشان می‌دهد.

نقش سودهای سرمایه‌گذاری‌شده مجدد در FDI

داده‌های بانک مرکزی نشان می‌دهد که ۶۱۵ میلیون دلار از FDI خالص سال مالی ۲۰۲۴ مربوط به سودهای سرمایه‌گذاری‌شده مجدد بوده است. ۴۲ درصد از FDI خالص طی ۹ ماه اول این سال مالی از سودهای سرمایه‌گذاری‌شده مجدد حاصل شده است که نشان می‌دهد بخش قابل توجهی از FDI از بازده سرمایه‌گذاری‌های خارجی موجود نشأت گرفته است.

این ارقام نشان دهنده بازده سرمایه‌گذاری در بنگلادش است که بسیاری از سرمایه‌گذاران را ترغیب به سرمایه‌گذاری مجدد کرده است. البته نباید این نکته را فراموش کرد که کمبود ارز در بنگلادش موجب بروز مشکلاتی در انتقال سود به خارج از کشور شده است و این اتفاق باعث شده تا سرمایه‌گذاران سودهای خود را به جای برداشت، مجدداً سرمایه‌گذاری کنند.

بیشترین سرمایه‌گذاری در بخش نساجی و پوشاک

در سال مالی ۲۰۲۴، بیشترین سرمایه‌گذاری در بخش نساجی و پوشاک انجام شده که مجموعاً ۴۳۶ میلیون دلار بوده است. پس از آن، بخش بانکی با جذب ۲۳۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری در جایگاه دوم قرار دارد. همچنین بخش‌های داروسازی ، انرژی، گاز و نفت، و صنایع غذایی نیز سرمایه‌گذاری‌های قابل توجهی دریافت کرده‌اند.

کاهش  FDI از برخی کشورها

بر اساس آمارهای اعلامی‌بانک مرکزی موجودی FDI از ایالات متحده در نیمه اول سال ۲۰۲۴ به شدت کاهش یافته و از ۳.۹۴ میلیارد دلار در دسامبر ۲۰۲۳ به ۱.۰۲ میلیارد دلار در جولای ۲۰۲۴ رسیده است؛ این کاهش ۲.۹۲ میلیارد دلاری ۹۷ درصد از کاهش کلی ۳ میلیارد دلاری FDI در این دوره را شامل می‌شود.سایر کشورها مانند بریتانیا، سنگاپور، و کره جنوبی نیز طی شش ماه گذشته با کاهش موجودی FDI در بنگلادش مواجه بوده اند.