فَرارَوی از منابع کرۀ زمین
طبق گزارش شبکهی جهانی ردپا (Global Footprint Network)، 5 ماه قبل از پایان سال 2024، مردمان کرهی زمین تمامی منابعی را که زمین برای یک سال قادر به فراهم آوردن آن بوده را مصرف کردهاند.به زبان اقتصاد، در این سال جهان عملاً بیش از درآمدهای خود خرج کرده است.
طبق گزارش شبکهی جهانی ردپا (Global Footprint Network)، 5 ماه قبل از پایان سال 2024، مردمان کرهی زمین تمامی منابعی را که زمین برای یک سال قادر به فراهم آوردن آن بوده را مصرف کردهاند. از همین رو این سازمان جهانی مردمنهاد بر مبنای محاسبات خود روز اول آگوست سال 2024، برابر با 11 مرداد ماه سال 1403 را، روز فَرارَوی از زمین (Earth overshoot day) تعیین کرده است. به زبان اقتصاد، در این روز جهان عملاً بیش از درآمدهای خود خرج کرده، دچار کسری بودجهی زیستمحیطی شده و با ادامهی این روند و انباشته شدن کسری بودجه، عملاً انسان در نسبت با زمین مقروض شده و گرفتار در چالهی بدهی شده است. این سازمان در ادامه میافزاید که برای حفظ سطح مصرف فعلی، به 1.7 زمین نیاز است که البته این میانگین جهانی است؛ حال آنکه اگر قرار بر آن بود تا تمامی مردمان جهان سطح مصرفی برابر با یک شهروند معمولی هلندی داشته باشند، به چهار کرهی زمین نیاز بود. در طول سالهای اخیر هیچ توازن متناسبی میان این دو عنصر برقرار نبوده و همواره میزان مصرف انسان در آن سال و حتی چند ماه پیش از پایان یافتن سال، از بودجهی زیستمحیطی آن سال فراتر رفته است. آخرین باری که میان این دو تعادلی نسبی برقرار بوده به روز 25 دسامبر سال 1971 میلادی باز میگردد.
روز فَرارَوی از زمین نشاندهندهی پیشی گرفتن میزان مصرف منابع کرهی زمین توسط انسان در آن روز سال از کل ظرفیت زمین برای بازسازی همان منابع در کُلِ طول همان سال است. به بیانی سادهتر، ظرفیت کرهی زمین برای تولید منابع، میزان مشخص و محدودی است حال آنکه میزان مصرف انسان همواره نامحدود بوده و بعضاً از سطح توان زمین تجاوز کرده و فراتر میرود. تاریخ تقویمی این روز بدین شکل محاسبه میشود که ظرفیت زیستی (biocapacity) جهان یا همان مقدار منابع طبیعی تولید شده توسط زمین در همان سال، برمیزان مصرف انسان از منابع طبیعی کرهی زمین در آن سال تقسیم و سپس عدد به دست آمده در 365 روز سال ضرب میشود. این عدد برای سال 2024 روز اول آگوست محاسبه شده است.
(ظرفیت زیستی جهان ÷ سطح تاثیر زیستمحیطی انسان بر جهان) × 365 روز سال= عدد روز فراروی از زمین در تقویم
لازم به ذکر است میزان دسترسی به منابع کرهی زمین اعم از نور خورشید، آب، خشکی (شامل همهی مواد معدنی) پوشش گیاهی و محصولات کشاورزی، میزان سطح درآمدی افراد و توزیع نامتوازن ثروت همگی دست به دست هم داده تا مردمان برخی کشورها در قیاس با شمار پرتعدادی از سایر مردمان جهان، مصرف بیشتری داشته و عملاً نیز در همین تناسب، آسیبهای جدیتری بر پیکرهی نحیف زمین وارد آورند.
منبع خبر:
https://nltimes.nl/2024/08/01/earth-overshoot-day-4-planets-needed-everyone-consumed-like-dutch