چگونه بریکس بیشتر از یک شعار شد

ترجمه مقاله منتشره در بلومبرگ تحت عنوان «چگونه بریکس بیشتر از یک شعار شد» به شرح زیر ارائه می گردد.

"چگونه بریکس بیشتر از یک شعار شد"

گروه بریکس (BRICS) که شامل کشورهای بازار نوظهور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است، از یک شعار که دو دهه پیش در یک بانک سرمایه‌گذاری شکل گرفت، به یک باشگاه واقعی تبدیل شده است که یک نهاد چندجانبه را کنترل می‌کند. این گروه در سال 2024 دو برابر شد و چندین تولیدکننده بزرگ انرژی را با برخی از بزرگترین مصرف‌کنندگان در میان کشورهای در حال توسعه همراه کرد و پتانسیل اقتصادی این گروه را در جهانی که تحت تسلط آمریکا قرار دارد، تقویت کرد.

1- اعضای جدید بریکس چه کسانی هستند؟

گروه بریکس از 1 ژانویه با حضور ایران، امارات متحده عربی، اتیوپی و مصر گسترش یافت. عربستان سعودی نیز به عنوان یک عضو جدید اعلام شد، اما این کشور بعداً گفت که هنوز در حال بررسی دعوت است. آرژانتین نیز دعوت شد، اما رئیس‌جمهور خاویر میلی که در 10 دسامبر به قدرت رسید، تصمیم گرفت که به این گروه نپیوندد. او در طول کمپین خود اعلام کرده بود که سیاست خارجی کشورش را از چین و برزیل دور خواهد کرد و گفت: "تراز ژئوپلیتیک ما با ایالات متحده و اسرائیل است. ما قصد نداریم با کمونیست‌ها متحد شویم." برنامه‌های دیگری برای گسترش بیشتر در دست بررسی است، زیرا مالزی و تایلند نیز اعلام کرده‌اند که قصد پیوستن دارند.

2- انگیزه گسترش چیست؟

این فشار عمدتاً توسط چین، که اکنون قدرت صنعتی برجسته جهان است، هدایت شده است که سعی دارد با جذب کشورهایی که به طور سنتی با آمریکا متحد هستند، نفوذ جهانی خود را افزایش دهد. آفریقای جنوبی و روسیه نیز از این گسترش حمایت کرده‌اند. هند ابتدا به دلیل نگرانی از اینکه بریکس بزرگتر به تریبونی برای چین تبدیل شود، مردد بود، در حالی که برزیل نگران از بین رفتن روابط با غرب بود. با این حال، هر دو کشور در نهایت با گسترش موافقت کردند. برای اعضای جدید، بریکس امکاناتی برای دسترسی آسان‌تر به تأمین مالی از اعضای ثروتمندتر خود و یک عرصه سیاسی مستقل از نفوذ واشنگتن فراهم می‌کند. به گفته ماریس سانگیامپونگسا، وزیر امور خارجه تایلند، این بلوک "یک چارچوب همکاری جنوب-جنوب را که تایلند مدتها خواستار عضویت در آن بوده است" فراهم می‌کند.

3-بریکس بزرگتر چه معنایی برای جهان دارد؟

افزودن تولیدکنندگان بزرگ سوخت‌های فسیلی ممکن است به این گروه امکان بیشتری برای به چالش کشیدن تسلط دلار در تجارت نفت و گاز با تغییر به ارزهای دیگر بدهد، که به آن "دلارزدایی" گفته می‌شود. با این حال، گسترش بیشتر جنبه سیاسی دارد تا اقتصادی. اتحاد بزرگتر ممکن است به عنوان یک وزن متقابل قوی‌تر در برابر گروه هفت (G7) تبدیل شود. چین در حال تلاش برای ساختن یک نظم جهانی جایگزین با کشیدن کشورهای نیمکره جنوبی به مدار اقتصادی خود است. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، نیز که توسط آمریکا و متحدانش به دلیل جنگ در اوکراین منزوی شده است، مشتاق است که نفوذ جهانی واشنگتن کاهش یابد. دیگر گروه‌هایی که در حال حاضر به سمت یک جهان چندقطبی بیشتر حرکت می‌کنند و از تسلط پس از جنگ سرد آمریکا فاصله می‌گیرند، شامل اوپک، سازمان همکاری شانگهای، بازار مشترک جنوب (مرکوسور) و اتحادیه آفریقا هستند.

4- بریکس چه کار می‌کند؟

بزرگترین دستاوردهای این گروه مالی بوده است. کشورهای عضو توافق کردند که 100 میلیارد دلار از ذخایر ارز خارجی خود را جمع کنند که می‌توانند در مواقع اضطراری به یکدیگر قرض بدهند. این تسهیلات نقدینگی در سال 2016 عملیاتی شد. آنها بانک توسعه جدیدی تأسیس کردند که از زمان آغاز به کار در سال 2015 تقریباً 33 میلیارد دلار وام تأیید کرده است - عمدتاً برای پروژه‌های آب، حمل و نقل و سایر پروژه‌های زیرساختی. (آفریقای جنوبی در سال 2020 یک میلیارد دلار برای مبارزه با پاندمی‌کووید-19 قرض گرفت.) در مقایسه، بانک جهانی در سال مالی 2023 به کشورهای شریک خود 72.8 میلیارد دلار تعهد کرد.

5- روابط تجاری چگونه تغییر کرده است؟

تجارت بین پنج عضو اولیه گروه از 2017 تا 2022 به میزان 56 درصد افزایش یافته و به 422 میلیارد دلار رسیده است. منابع طبیعی و محصولات کشاورزی برزیل و روسیه آنها را به شرکای طبیعی برای تقاضای چین تبدیل کرده است. هند و چین روابط تجاری ضعیف‌تری با یکدیگر دارند، که بخشی از آن به دلیل رقابت ژئوپلیتیکی و اختلافات مرزی تلخ است.

6- بریکس چگونه آغاز شد؟

اصطلاح "بریک" در سال 2001 توسط اقتصاددان جیم اونیل در گلدمن ساکس ابداع شد تا به نرخ‌های رشد اقتصادی قوی در برزیل، روسیه، هند و چین توجه کند. این اصطلاح به عنوان یک سناریوی خوشبینانه برای سرمایه‌گذاران در میان بدبینی بازار پس از حملات تروریستی در ایالات متحده در 11 سپتامبر آن سال ابداع شد. چهار کشور مفهوم را پذیرفتند و اولین نشست وزرای خارجه بریک در سال 2006 در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل متحد برگزار شد. گروه اولین اجلاس سران خود را در سال 2009 برگزار کرد و آفریقای جنوبی در سال 2010 به عضویت دعوت شد و حرف "S" به نام گروه اضافه شد.

7- چه کسی در رأس است؟

برای بیشتر زمانی که بریکس وجود داشته است، تولید ناخالص داخلی چین بیش از دو برابر اندازه چهار عضو موجود دیگر بوده است. به لحاظ نظری، این باید به چین بیشترین نفوذ را بدهد. در عمل، هند که اخیراً از نظر جمعیت از چین پیشی گرفته است، به عنوان یک وزن متقابل عمل کرده است. بریکس تاکنون رسماً از طرح بزرگ چین برای ساخت زیرساخت‌ها در خارج از کشور، معروف به ابتکار کمربند و جاده، حمایت نکرده است. بخشی از این به دلیل اعتراض هند به چنین پروژه‌هایی در قلمرو مورد اختلاف که توسط پاکستان، همسایه و رقیب اصلی آن، مربوط می‌شود. بانک توسعه جدید هیچ سهامدار غالبی ندارد و هر عضو سهم برابر دارد. بانک در شانگهای مستقر است، اما توسط یک هندی و دو برزیلی، اخیراً رئیس جمهور سابق دیلما روسف، هدایت شده است.

8- جنگ روسیه و اوکراین چگونه گروه را تحت تأثیر قرار داده است؟

سایر کشورهای بریکس به طور کلی موضع بی‌طرفی نسبت به جنگ اتخاذ کرده‌اند و آن را بیشتر به عنوان یک مسئله منطقه‌ای می‌بینند تا یک بحران جهانی. با این حال، جنگ روابط روسیه با مؤسسات بریکس را تغییر داده است. بانک توسعه جدید به سرعت پروژه‌های روسیه را متوقف کرد و مسکو نتوانست به دلار از طریق سیستم مشترک ارز خارجی بریکس دسترسی پیدا کند. اساساً، با افزایش تحریم‌های ایالات متحده، سایر کشورهای بریکس دسترسی مداوم به سیستم مالی مبتنی بر دلار را بر کمک به روسیه اولویت دادند.

9- آیا سرمایه‌گذاران هنوز به بریکس علاقه دارند؟

هنوز علاقه شدید به بازارهای نوظهور وجود دارد. اما به عنوان یک موضوع سرمایه‌گذاری، بریکس امروز به دلیل تغییرات ژئوپلیتیکی و مسیرهای اقتصادی مختلف اعضایش، به شدت مرتبط نیست. تحریم‌های تحت هدایت آمریکا، روسیه را برای اکثر سرمایه‌گذاران خارجی خارج از دسترس قرار داده است و برخی از بخش‌های چین - به ویژه شرکت‌های فناوری - نیز تحریم شده یا با ممنوعیت‌های سرمایه‌گذاری احتمالی مواجه هستند. چین همچنین یک اقتصاد بالغ است که به طور فزاینده‌ای از سایر بازارهای نوظهور جدا شده و با کندی ساختاری مواجه است. اقتصاد برزیل پس از پایان رونق کالایی جهانی حدود یک دهه پیش به شدت کند شده است. آفریقای جنوبی سال‌ها با خاموشی‌های مداوم برق مواجه شده است، زیرا شرکت خدمات عمومی دولتی نمی‌تواند به اندازه کافی برق تولید کند تا تقاضا را برآورده کند و همچنین با مشکلات لجستیکی مواجه است. هند هنوز یک داستان رشد است که بانک‌های سرمایه‌گذاری آن را با چین 10 یا 15 سال پیش مقایسه می‌کنند، اگرچه مشخص نیست که آیا می‌تواند مدل تولید محور چین را دنبال کند یا خیر.