بازار گاز ال پی جی در تانزانیا

تانزانیا بعد از کنیا دومین وارد کننده و مصرف کننده بزرگ گاز ال پی جی در شرق آفریقاست.

گاز ال پی جی - تانزانیا

گاز ال پی جی یکی از بخش‌های در حال توسعه در کشور تانزانیا است. این کشور، تولیدکننده گاز ال پی جی نبوده و تمام نیاز خود را از کشورهای دیگر و توسط شرکت‌های محلی ثبت شده در این کشور وارد می‌کند. تانزانیا بعد از کنیا دومین وارد کننده و مصرف کننده بزرگ گاز ال پی جی در شرق آفریقاست و حجم گاز وارداتی این کشور رو به افزایش بوده و به عنوان مثال از 30 هزار تن در سال 2010 به 150 هزار تن در سال 2021 و نهایتاً، 170 هزار تن در سال 2023 رسیده است. البته در کنار حجم گاز وارداتی برای مصرف داخلی، قریب به 80 هزار تن گاز آل پی جی وارد شده به بنادر این کشور، از طریق خطوط حمل و نقل زمینی، به کشورهای همسایه صادر می‌شود.

برنامه‌های دولت تانزانیا برای حمایت از مصرف ال پی جی

دولت این کشور هم برای کاهش آسیب به محیط زیست و همزمان با رشد طبقه متوسط شهرنشین به دنبال بهره‌گیری از گاز ال پی جی برای مصرف خانوارهاست. برنامه آشپزی پاک Clean Cooking خانم سامیا سولوحو حسن نویدبخش این موضوع است که برای اجرای آن، از حمایت نهادهای بین‌المللی و اهداکنندگان کمک‌های مالی بین‌المللی استفاده می‌کند. برنامه آشپزی پاک که به آن اشاره شد، یک برنامه‌ریزی دولتی سه ساله با صرف حدود چهار میلیون دلار است که قرار است سطح مصرف گاز ال پی جی را در راستای کاهش آسیب به طبیعت و حفاظت از محیط زیست، افزایش دهد.

دو نهاد اصلی دولتی فعال در حوزه گاز ال پی جی که فعالان این بخش با آنها در ارتباط خواهند بود: یک) وزارت انرژی: مسئول تنظیم سیاست‌های کلی حوزه انرژی، نظارت و برنامه‌ریزی، دو) اداره تنظیم مقررات آب و انرژی (EWURA): نظارت بر طرح‌های ال پی جی، صدور مجوزهای لازم، وضع استانداردهای این بخش، تنظیم مقررات و نظارت. ذیل راهبرد کلی دولت تانزانیا در مسیر توسعه استفاده از گاز ال پی جی توسط شهروندان، انجمن‌های غیرانتفاعی مانند موسسه LPG Association شکل گرفته است که هدف کلی‌اش، تا سال 2033 یعنی ده سال پس از تأسیس، سرانه مصرف سالانه گاز ال پی جی، ده کیلو برای هر نفر باشد. از جمله ابتکارات دولت تانزانیا در این زمینه شامل:

• National LPG policy 2013: با تدوین این سیاست تلاش شد از گاز ال پی جی به عنوان یک منبع سوختی به جای قطع درختان و آسیب به محیط زیست استفاده بشود؛
• حذف مالیات بر ارزش افزوده و مالیات‌های واردات گاز ال پی جی به تانزانیا؛
• National LPG strategy 2018-2030: در این راهبرد تلاش شده است خطوط کلی طرج ها و پروژه‌های ال پی جی در دسترس قرار گرفتن آن برای شهروندان، اهداف کلی طرح‌های این حوزه و ... بررسی شود.

مهم‌ترین نکات مدنظر فعالین حوزه گاز ال پی جی در تانزانیا

- عمده‌ترین کشورهای صادرکننده گاز ال پی جی به تانزانیا، کشورهای عربستان، قطر و آمریکا هستند؛

- ظرفیت بندری مطلوب این کشور امکان تخلیه گاز از طریق کشتی‌های بزرگ را به شرکت‌های واردکننده می‌دهد (مطابق با بررسی بعمل آمده، امکان پهلو گرفتن کشتی با بار پنج هزار تن گاز در بندر دارالسلام وجود دارد)؛

- شبکه توزیع گاز در کشور موجود است. البته هر شرکت محلی فعال در این زمینه، شبکه توزیع خود را ایجاد کرده است. شرکت‌های جدیدی که می‌خواهند در این حوزه فعالیت کنند، باید نظام توزیعی خود را ایجاد کنند؛

- سیلندرهای گازی هر شرکت با رنگ، آرم و علائم مختص به خود شرکت در بازار توزیع شده است. هر شرکت، نسبت به جمع‌آوری سیلندرهای خالی و شارژ مجدد آنها اقدام می‌کند. تنها تولیدکننده سیلندر گاز ال پی جی در کشور تانزانیا، شرکت taifa gas است؛

- بنا به ظرفیت و زیرساخت توزیعی طراحی و اجرا شده توسط هر شرکت، امکان گسترش شبکه توزیعی در تمام کشور موجود است؛

- در این بازار رو به رشد، از مهمترین تامین‌کنندگان بین‌المللی می‌توان به شرکت پوما و جئوگاز و از شرکت‌های محلی واردکننده و توزیع‌کننده می‌توان به شرکتهای oryx, total, taifa gas و ... اشاره نمود؛

- دولت تانزانیا نیز با علم به این نیازمند جامعه خود و تلاش برای پاسخگویی به این نیاز، نقش حمایتی خود را ایفا می‌کند. در این خصوص، با کسب مجوزهای لازم و تحصیل شرایط مورد نیاز امکان فعالیت وجود دارد. به عبارت دیگر، فضا رقابتی است ولی با این حال، زمینه کار هم مهیا می‌باشد؛

- تغییر رویه مردم از سمت سوخت‌های چوب و ذغال سنگ به سمت سوخت‌های ارزان‌تر و پاک‌تر، چنان برای دولت این کشور و سایر کشورهای منطقه شرق آفریقا مهم است که یک رویداد سالانه (نمایشگاه اکسپو ال پی جی) برای آن تعریف کرده‌اند که تاکنون دو بار برگزار شده است؛ سال 2023 در تانزانیا و سال 2024 در کشور موزامبیک؛

در چهار زمینه می‌توان به فعالیت در بازار ال پی جی اقدام نمود:

• حمل ال پی جی با کشتی به بنادر تانگا و دارالسلام و فروش به شرکت‌های محلی؛
• یک گام فراتر، ایجاد انبار ذخیره گاز در تانزانیا، وارد کردن گاز به تانزانیا و ذخیره در مخازن گاز و فروش به شرکت‌های محلی؛
• تأسیس ایستگاه‌های شارژ مجدد سیلندرها؛
• ایجاد شبکه توزیعی مویرگی در سراسر پهنه تانزانیا؛