پیامدهای اجرای قانون مالیات کرین در مرز، بر اقتصاد آفریقای جنوبی

اتحادیه اروپا در نظر دارد از 2026، قانون مالیات برکرین را در خصوص کاالایی وارداتی در مرز اعمال کند. گفته می‌شود هدف اتحادیه اروپا، کاهش اثرات گازهای گلخانه ای، حفظ شرایط رقابت پذیری این بلوک و تعیین قیمت منصفانه برای واردات کالاهایی است که در تولید آنها از گازهای گلخانه ای استفاده شده است.

ارزیابی‌ها نشان می دهد با توجه به اینکه اتحادیه اروپا بزرگترین شریک تجاری آفریقای جنوبی است، پیامدهای اجرای این قانون فقط توسط اتحادیه اروپا باعث کاهش 4 درصدی صادرات آن به اروپا و همچنین کاهش 0.2 تولید ناخالص داخلی آن خواهد شد و بیش از 35 هزار فرصت شغلی را تحت تاثیر قرار خواهد داد.

درصورتیکه سازوکار را هم اتحادیه اروپا و هم شرکای اتحادیه اجرا و به تمام صادرات آفریقای جنوبی تعمیم داده شود و سایر کشورها آن را تصویب نمایند، صادرات آفریقای جنوبی در 2025 حدود 10.1 درصد و تولید ناخالص داخلی آن  بیش از 9درصد نسبت به سطح پایه کاهش می یابد و علاوه بر آن بیش از دو میلیون و ششصد هزار فرصت شغلی از آن متاثر خواهد شد.

در این راستا ابراهیم پاتل وزیر تجارت، صنعت و رقابت گفت: در حال بررسی طرح شکایت رسمی در سازمان تجارت جهانی علیه قانون مالیات "محافظت طلبانه " اتحادیه اروپا در مرز کربن است. وی تصریح کرد: امیدواریم قبل از طرح شکایت، به راه حلی دوستانه دست یابیم. پاتل گفت: کشورهای اروپائی بدون درنظرگرفتن سطوح مختلف توسعه کشورها، یک قانون واحد را را به همه شرکت‌ها در سراسر جهان تحمیل می‌کنند.

رزرو بانک آفریقای جنوبی نیز هشدار داد، مکانیسم پیشنهادی تعدیل مرز کربن CBAM صادرات این کشور را 10 درصد کاهش می دهد.

یکی از سخنگویان کمیسیون اروپا در واکنش به افزایش انتقادها از اجرای این طرح گفت: عوارض مرزی برای مطابقت با قوانین سازمان تجارت جهانی طراحی شده است و امکان کسر هرگونه قیمت کربن را که قبلاً در خارج از کشور پرداخت شده است، می دهد. به گفته وی، صنایع داخلی اتحادیه اروپا قیمت کربن را می‌پردازند. ما باید مطمئن شویم که واردکنندگان بر اساس محتوای کربن کالاهای خود، قیمتی معادل را برای جلوگیری از نشت کربن و کمک به کاهش انتشار گازهای گلخانه ای پرداخت می‌کنند.

"نشت کربن" به این خطر اشاره دارد که به جای کاهش انتشار، صنایع اروپایی به سادگی به خارج از کشور حرکت کنند تا از پرداخت قیمت کربن داخلی اتحادیه اروپا اجتناب کنند.

با این حال، برخی کشورها از جمله آفریقای جنوبی می‌گویند که قانون CBAM  کشورهای در حال توسعه را که در تلاش برای افزایش سرمایه گذاری‌های کلان مورد نیاز برای کاهش انتشار CO2 در صنایع خود هستند، جریمه می‌کند.

شایان ذکر است:

- اتحادیه اروپا در اکتبر سال گذشته، مرحله آزمایشی اولین مالیات مرزی کربن در جهان را آغاز کرد که از سال 2026 هزینه‌هایی را بر واردات فولاد، سیمان، آلومینیوم، کودهای شیمیایی، برق و هیدروژن و سایر کالاها تحمیل می‌کند.

- مکانیسم پیشنهادی تعدیل مرز کربن (CBAM) اتحادیه اروپا که برای واردات کالاهای ساخته شده با کربن فشرده هزینه‌هایی را اعمال می‌کند، با انتقاد برخی از کشورها و بخش‌های در حال توسعه از جمله صنعت فولاد چین مواجه شده است.

- اقتصاد آفریقای جنوبی در میان کشورهای گروه 20 بیشترین آسیب را از اجرای قانون کربن خواهد دید؛ این در حالی است که آفریقای جنوبی فقط 1درصد در انتشار گازهای گلخانه ای جهانی سهم دارد، اما دلیل آسیب پذیری زیاد کشور، این که 80 درصد از انرژی آفریقای جنوبی از زغال سنگ تولید می‌شود. اولین بخشی که از اجرای قانون کربن در این کشور تحت تاثیر قرار می‌گیرد، معدن است.

- حتی اگر آفریقای جنوبی در مورد معافیت ها مذاکره کند، همچنان خطرات ناشی از تغییر ذائقه و احساسات مصرف کننده وجود دارد. همچنین اگر سایر رقبای تجاری سریع تر با عوارض مرزی بر کربن سازگاری پیدا کنند و خودشان را انطباق دهند، ممکن است حتی اگر آفریقای جنوبی موفق به استفاده از معافیت های اتحادیه بشود، باز هم شاید متضرر شود.