معاونت دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران

۱۴۰۳/۰۲/۳۰- ۰۸:۰۰ - مشاهده: ۱۰۹

اخبار اقتصادی گرجستان - باتومی

گزیده اخبار و تحولات اقتصادی کشور گرجستان در نیمه دوم اردیبهشت ماه 1403 مندرج در رسانه‌های این کشور به شرح ذیل ارائه می‌گردد:

افزایش آمار گردشگری گرجستان در سه ماهه اول سال 2024

بر اساس اطلاعات اداره ملی گردشگری، در سه ماهه اول سال 2024، 938644 بازدید توریستی در گرجستان انجام شده که نسبت به سال 2023 افزایش 11 درصدی داشته و نسبت به سال 2019 افزایش 6.4 درصدی داشته است. رئیس اداره ملی گردشگری عنوان کرد: در بازه زمانی ژانویه تا مارس، بازدید مسافران بین‌المللی به مرز 1.3 میلیون نفر رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7.6درصد افزایش داشته است.

سازمان جهانی گردشگری گفت: تعداد مسافران بین‌المللی و بازدیدهای گردشگران بین‌المللی بر اساس روش‌شناسی تدوین‌شده بر اساس توصیه سازمان جهانی گردشگری محاسبه می‌شود و شامل بازدیدهای انجام‌شده و تکمیل‌شده است.

https://imedinews.ge/ge/ekonomika/334379/2024-tslis-pirvel-kvartalshi-turistulma-vizitebma-2019-tslis-monatsemebs-64it-gadaacharba

 ورود بیش از یک میلیون گردشگر به گرجستان و رکورد بالا در سه ماهه اول سال 2024

مریم کوریویشویلی، معاون وزیر اقتصاد گرجستان روز دوشنبه گفت که این کشور در سه ماه اول سال جاری بیش از 1.3 میلیون مسافر بین المللی پذیرفته است. او گفت که یک میلیون گردشگر مستقیم - افزایش 11 درصدی نسبت به مدت مشابه در سال 2023 - بخشی از این رقم بودند که در میان تعداد بازدیدکنندگان بین‌المللی از کشورهای اتحادیه اروپا «بالاترین رکورد» را کسب نمود.

کوریویشویلی گفت: این اعداد نشان می دهد که بخش گردشگری داخلی پس از همه گیری کووید-19 "به طور کامل بهبود یافته است". وی همچنین خاطرنشان کرد: در مقایسه با مدت مشابه در سال 2019، هفت درصد افزایش بازدیدکنندگان بین المللی داشته است. معاون وزیر افزود که جریان گردشگران از کشورهای اروپایی - به ویژه آلمان و لهستان - و همچنین کشورهای حوزه خلیج فارس در حال افزایش است. او افزود:صنعت گردشگری در گرجستان در حال حفظ پویایی مهمی است و تنوع بخشی نقش کلیدی ایفا می‌کند [...] این کشور به سیاست تنوع بخشی خود برای ارتقای خود در صحنه بین المللی و جذب مسافران بین المللی و درآمد بیشتر از صنعت گردشگری ادامه می دهد.

اداره ملی گردشگری گفت که تعداد بازدید از کشورهای اتحادیه اروپا و بریتانیا با 44.4 درصد افزایش نسبت به ارقام سال 2019 "رشد بی سابقه" داشته است. لهستان با 67.1 درصد افزایش نسبت به سال 2019، مبدأ بیشترین تعداد بازدید در سه ماهه اول بوده است، پس از آن آلمان با 46.1 درصد افزایش و بریتانیا با 27 درصد رشد قرار دارند. این اداره افزود: تعداد بازدید از بازارهای توریستی با هزینه بالا نیز افزایش یافته است، با افزایش 27.9 درصدی از کشورهای حاشیه خلیج فارس نسبت به سال 2019، افزایش 33.5 درصدی از عربستان سعودی و افزایش 66.3 درصدی از کویت. این نهاد گفت که داده‌ها بر اساس روش شناسی توسعه یافته بر اساس توصیه‌های سازمان جهانی گردشگری و اندازه گیری بازدیدهای تکمیل شده محاسبه شده است.

https://agenda.ge/en/news/2024/38788

 اجرای طرح‌هایی برای ساخت ترمینال «مدرن» در فرودگاه مستیا در شمال غرب گرجستان

نخست وزیر ایراکلی کوباخیدزه روز دوشنبه در جلسه دولت گفت که ترمینال جدیدی در فرودگاه ملکه تامار در شهر مرتفع مستیا در شمال غربی گرجستان ساخته خواهد شد تا پتانسیل گردشگری داخلی را افزایش دهد. کوباخیدزه افزود که شرکت گرین استودیو برای ساخت ترمینال در شهر در منطقه سوانتی انتخاب شده است و افزود که این تسهیلات "استانداردهای مدرن" را برآورده خواهد کرد.

او در جلسه هفتگی گفت: توسعه فرودگاه‌های داخلی و ترافیک منطقه ای برای ما مهم است. جریانات گردشگری در کشور رو به افزایش است و پویایی بسیار خوبی داریم. سه ماهه اول نیز بسیار خوب بود  [جایی که] ما 11 درصد افزایش [سال به سال] در تعداد بازدیدکنندگان داشتیم. ما میزبان بیش از یک میلیون و 300 هزار بازدید کننده بودیم که از این تعداد یک میلیون نفر گردشگر بودند، بنابراین باید زیرساخت ها را توسعه دهیم تا حداکثر شرایط را برای گردشگران در گرجستان ایجاد کنیم.

او همچنین خاطرنشان کرد که توسعه فرودگاه‌های داخلی "برای ارتقای تحرک داخلی" از جمله برای ارتقای سفر بین مناطق و شهرها ضروری است. کوباخیدزه گفت برای این کار، ترمینال جدیدی در فرودگاه مستیا ساخته خواهد شد همانطور که همه می دانید، سوانتی [و] مستیا دو منطقه از جذاب ترین مناطق گردشگری هستند - بنابراین ترمینال جدید به افزایش بیشتر تعداد گردشگران در سوانتی و به توسعه منطقه به طور کلی کمک خواهد کرد و سطح رفاه را برای جمعیت محلی بالا می‌برد. او افزود که ترمینال جدید شامل امکانات تغذیه، فضاهای خرید و «کلیه خدمات مربوطه» خواهد بود. ساخت این تاسیسات در سال جاری آغاز و در سال 2025 تکمیل خواهد شد. کوباخیدزه همچنین گفت که دولت به کار "فعال تر" برای ارتقای توسعه پتانسیل گردشگری در کشور ادامه خواهد داد.

براساس این گزارش،همچنین یک ترمینال جدید برای فرودگاه تلاوی در منطقه شرقی کاختی در نظر گرفته شده است، به عنوان بخشی از پروژه ای که شامل نوسازی باند موجود برای گسترش آن به 1.7 کیلومتر و همچنین سیستم های ناوبری مدرن و یک برج ناوبری جدید است. نخست وزیر اوایل این ماه همچنین اعلام کرد که یک فرودگاه بین المللی جدید در نزدیکی شهر تفلیس ساخته خواهد شد.

https://agenda.ge/en/news/2024/38789

باتومی میزبان بازی‌های المپیک زمستانی جوانان در سال 2025  

رئیس دولت خودمختار آجارا، تورنیکه ریژوادزه، در جلسه دولت محلی درباره اجرای یک پروژه بزرگ در این منطقه به صحبت پرداخت. به گفته وی یک سالن(قصر) پاتیناژ و استخر جدید با استانداردهای بین المللی در باتومی ساخته می‌شود. مشارالیه خاطرنشان ساخت: " دولت ما توانست در ازای پروژه‌های ویران شده و ناگوار، پروژه‌های جدید بسازد و به پایان برساند.  استادیوم باتومی‌ که مدت ها در انتظارش بود ساخته شد که میزبان رویدادهای مهم بسیاری بود و شهرت بین المللی به دست آورد. همچنین  دولت تصمیمی‌ برای ساخت و تکمیل ساخت  سالن(قصر) پاتیناژ و استخر جدید با استانداردهای بین المللی در باتومی‌ که میزبان بازی‌های المپیک زمستانی در سال 2025 خواهد بود، گرفته است. 

او خاطر نشان ساخت، مایلم از دولت گرجستان، به خصوص از آقای ایراکلی کوباخیدزه نخست وزیر و همه وزارتخانه‌هایی که به دولت جمهوری خودمختارآجارا در اجرای پروژه‌های ذکر شده کمک می‌کنند تشکر کنم، با اجرای این پروژه بزرگ، باتومی دارای یک قصر یخی با ظرفیت 1500 تماشاگر و یک استخر شنا با ظرفیت 800 تماشاگر خواهد شد. چیدمان میدان(سالن) پاتیناژ و دو استخر طبق استانداردهای بین المللی المپیک انجام می‌شود. در مرحله جدید پروژه، مجموع حجم فضایی هر دو ساختمان افزایش یافته، ضلع معماری - بصری ساختمان‌ها تغییر و بهبود می یابد. مشخص شده است که پیست یخ میزبان بازی‌های المپیک زمستانی جوانان در سال 2025 خواهد بود.

https://imedinews.ge/ge/regioni/334814

رشد بی سابقه در درآمدهای گردشگری در سه ماهه اول سال 2024

به گزارش اداره ملی گردشگری در سه ماهه اول سال 2024، درآمد حاصل از گردشگری بین المللی در گرجستان به رکورد 807.7 میلیون دلار رسیده است. بر اساس داده‌های اداره ملی گردشگری، در سال 2024 درآمدهای دریافتی از گردشگری بین المللی 39.6 درصد (معادل 229 میلیون دلار آمریکا) نسبت به سال 2019 و 1.5+ درصد (معدل 12.3 میلیون دلار آمریکا) نسبت به داده‌های آماری سال 2023 فراتر رفته است.

 در بیانیه اداره ملی گردشگری آمده است که "گردشگری گرجستان از بازارهای هدفمند و جدید گردشگری، در نتیجه کمپین‌های بازاریابی فعال دولت در سطح بین المللی، درآمدهای حاصل از گردشگری در این کشور به شدت افزایش یافته است.

 https://rustavi2.ge/ka/news/281275 

ارزیابی Galt&taggart  در مورد آمار گردشگران

به گزارش موسسه مالی "گالت اند تاگارت Galt&taggart بر اساس بررسی بخش گردشگری در سه ماهه اول سال 2024، تعداد بازدیدکنندگان بین المللی از گرجستان سالانه 8.6 درصد افزایش یافته و به 1.2 میلیون نفر رسید. در این مطالعه اشاره شده است که افزایش در دوره گزارش به دلیل افزایش تعداد بازدیدکنندگان از ترکیه، ارمنستان، آذربایجان و رژیم صهیونیستی بوده است. همچنین به گفته نویسندگان این مطالعه، تعداد گردشگران از روسیه و اوکراین در سه ماهه اول کاهش یافته است، در حالی که تعداد گردشگران از لهستان، آلمان و یونان افزایش یافته است. با این حال، طبق پیش‌بینی Galt&taggart، تعداد گردشگران در سال 2024 به طور کامل بهبود می‌یابد و به سطح قبل از همه‌گیری باز می‌گردد.

پیش بینی می‌شود تا سال 2025 تعداد گردشگران به سطح قبل از همه گیری بازگردد. یک موضوع با آذربایجان وجود دارد، به خصوص مرز زمینی با آذربایجان از زمان شیوع بیماری همه گیر بسته شده است که از هجوم گردشگران جلوگیری می‌کند. بر اساس این مطالعه، رفع این معضل در بخش مذکور ممکن است روند بهبودی را تا سال 2025 تمدید کند.

https://www.bpn.ge/article/124295-turistebis-raodenoba-pandemiamdel-nishnuls-shesazloa-2025-clamde-ar-daubrundes/

ارزیابی تحلیلی در مورد قانون جدید شفافیت نفوذ خارجی و تهدید گردشگری گرجستان

ایا تاباگری، تحلیلگر گردشگری در برنامه‌های رادیویی "پالیترا" و "پالیترانیوس"موضوع تهدیدات گردشگری را مورد بررسی قرار داد. به گفته وی اگر پیش نویس قانون شفافیت نفوذ خارجی" پس گرفته نشود، به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کل تجارت هتلداری/گردشگری تأثیر خواهد گذاشت. وی در مورد نتایج احتمالی صحبت کرد که عبارتند از:

اول- در این زمینه احساس ناامنی ایجاد خواهد شد، این بدان معناست که اپراتورهای تورهای غربی دیگر احتمالا مایل به فعالیت در گرجستان نخواهند بود.

دوم - گردشگران اروپایی‌ها احتمالا مایل نخواهند بود که به کشور تحریم شده گرجستان سفر نمایند.

سوم -   این قانون بر پروژه‌ها یا سرمایه گذاری‌های آتی تأثیر خواهد داشت. همانطور که می دانیم اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها سمینارها و دوره‌های آموزشی متعددی را در گرجستان تامین مالی و برگزار کرده اند و این موضوع پس از تصویب قانون فوق مثل سابق باقی نخواهد ماند و ادامه نخواهد داشت. 

 چهارم- مشاغل به شدت کاهش می یابد. در حالی که گردشگری سریع‌ترین منبع اشتغال در حال رشد است، وقتی اتفاقی در یک کشور می‌افتد، از دست دادن شغل نیز آسان است. کاهش سریع مشاغل با خروج نیروهای ماهر از کشور  نیز همراه است.

ایا تاباگری معتقد است، که این یک واکنش زنجیره ای خواهد بود که فضای کسب و کار گرجستان را به کلی تغییر خواهد داد.  در پایان وی افزود که این کشور در حدی توسعه  نیافته است که طی 10 سال متوالی فضای خوب ثابتی برای تجارت گردشگری داشته باشد. 

https://www.bpn.ge/article/124293-samushao-adgilebi-mkvetrad-shemcirdeba-axali-kanoni-da-saprtxeebi-turizmistvis/#:~:text=

 

وضعیت گرجستان از نظر سیستم مراقبت های بهداشتی در منطقه

بر اساس شاخص محافظت از سلامت Numbeo ، کیفیت کلی سیستم مراقبت های بهداشتی درتایوان(86 امتیاز) و  پس از آن کره جنوبی (82.7 امتیاز) و ژاپن (79.3 امتیاز) بالاترین رتبه را دارد. در این رتبه کشور گرجستان با 54.5 امتیاز در رده 79 قرار دارد. در مورد کشورهای همسایه ­گرجستان، اوکراین با 55.4 امتیاز در رده 75، روسیه با 60.9 امتیاز در رده 55، ج.آذربایجان با 47.7 امتیاز  در رده 89 و ، ترکیه با 70.1 امتیاز در رده 25 قرار دارند. داده های ارمنستان در این رتبه بندی یافت نشده است.

فهرست 20 رتبه برتر، با بالاترین کیفیت کلی نظام سلامت به شرح زیر است:

تایوان86.0 امتیاز;

کره جنوبی 82.7 امتیاز;

ژاپن79.3 امتیاز;

هلند78.9 امتیاز;

فرانسه78.1 امتیاز;

دانمارک78.0 امتیاز;

اسپانیا77.6 امتیاز;

فنلاند77.3 امتیاز;

تایلند77.2 امتیاز;

اتریش76.6 امتیاز;

لوکزامبورگ76.3 امتیاز;

استونی76.3 امتیاز;

نروژ75.7 امتیاز;

جمهوری چک75.5 امتیاز;

بلژیک75.3 امتیاز;

لیتوانی74.4 امتیاز;

رژیم صهیونیستی73.5 امتیاز;

انگلستان73.5 امتیاز;

پرتغال72.7 امتیاز;

سوئیس72.6 امتیاز.

به گفته Numbeo، شاخص حفاظت از سلامت، کیفیت کلی سیستم مراقبت های بهداشتی را در چهارچوب عواملی مانند متخصصان مراقبت های بهداشتی، تجهیزات، کارکنان، پزشکان و هزینه ها ارزیابی می کند. این  یک ارزیابی از زیرساخت های بهداشتی، خدمات و منابع در یک مکان خاص ارائه می دهد.

https://commersant.ge/news/finances/natia-turnava-jp-morgan-is-vitse-prezidents-shekhvda#"

افزایش حجم معاملات بار در کریدور میانی

بر اساس داده‌های انجمن مسیرهای حمل‌ونقل بین‌المللی ترانس خزر، حجم معاملات بار در کریدور میانی افزایش یافته است.بر اساس اطلاعات این انجمن، در ماه ژانویه تا مارس 2024،  771 هزار تن محموله در مسیر ترانس خزر جابه جا شد که 77.8 درصد نسبت به سه ماهه اول سال 2023 بیشتر بوده است. سال گذشته در مجموع  2.76 میلیون تن بار در مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر جابجا شد که 86 درصد بیشتر از رقم سال 2022 بود و تعداد کانتینرهای حمل شده نیز 20200 دستگاه بود.

لازم به ذکر است که مسیر حمل و نقل بین المللی ترانس خزر، چین، قزاقستان، دریای خزر، ج.آذربایجان، گرجستان و سایر کشورهای اروپایی را به هم متصل می‌کند.

https://commersant.ge/news/economic/shua-derefanshi-tvirtbrunva-gaizarda/

 

اعلام تاریخ افتتاح راه آهن باکو - تفلیس - قارص 

تاریخ دقیق افتتاح راه آهن باکو - تفلیس - قارص که کشورهای ج.اذربایجان، گرجستان و ترکیه را به یکدیگر متصل می‌کند، توسط رئیس راه آهن ج.آذربایجان اعلام شد. به گفته روشن رستم اف، قرار است این خط آهن تا 20 می 2024 افتتاح گردد.

شایان ذکر است که این مسیر در سال  2017 ، به بهره برداری رسید، اما برای اتصال ج.آذربایجان به ترکیه، بازسازی بخش موجود تفلیس به آخالکلاکی و اتصال آخالکلاکی به قارص ترکیه ضروری بود. پیش بینی می‌شود پس از نوسازی این مسیر -که از بهار گذشته حمل و نقل کالا و مسافر در آن متوقف شده بود-، حجم حمل و نقل بار به 5 برابر افزایش یابد و در مرحله اول، جابجایی کالا به حجم  6.5 میلیون تن و تعداد مسافران به یک میلیون نفر در سال برسد.

 https://commersant.ge/news/economic/baqo-tbilisi-yarsis-rkinigza-20-maiss-gaikhsneba

دیدار لوان داویتاشویلی با مدیر اجرایی بانک جهانی

لوان داویتاشویلی، معاون اول نخست وزیر و وزیر اقتصاد و توسعه پایدار گرجستان، با یوجین روگنات، مدیر اجرایی بانک جهانی دیدار کرد. در این نشست روندهای اقتصادی و پیش بینی‌ها در خصوص گرجستان و منطقه و همچنین پروژه‌های در حال اجرا و برنامه ریزی شده بانک جهانی در گرجستان مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

در این ملاقات گفته شد: بانک جهانی در طول 30 سال همکاری با گرجستان بیش از 4 میلیارد دلار در بخش‌های مختلف اقتصاد این کشور -از جمله در حوزه زیرساخت‌های جاده‌ای، انرژی، فناوری اطلاعات، اکوسیستم دیجیتال، دسترسی به منابع مالی و توسعه نهادی بیشتر و حمایت از کشاورزی-، طرح هایی را اجرا کرده است.... تهیه  یک سند چارچوب جدید برای همکاری بین گرجستان و بانک جهانی در حال انجام است که درآن، بر توجه به جهت‌های اقتصادی اولویت‌دار تمرکز خواهد شد، که توسعه آن به رشد اقتصادی گرجستان کمک می‌کند.

همچنین در این نشست، احیای فعالیت‌های اقتصادی در دوره پس از همه‌گیری، در زمینه‌هایی مانند: گردشگری، هواپیمایی کشوری، حمل‌ونقل و لجستیک، انرژی، خدمات مختلف و غیره.... مثبت ارزیابی گردید. بر این اساس گفته شد: توجه بر اهمیت اجرای پروژه‌های زیربنایی مانند: بندر عمیق آناکلیا، کابل زیردریایی دریای سیاه و غیره متمرکز خواهد شد. طرفین همچنین همکاری در توسعه بازار سرمایه، اصلاحات قوانین بازنشستگی، سیاست‌های بیمه و سایر جهت‌های اولویت‌دار در گرجستان را مثبت ارزیابی کردند.

همچنین پروژه «حمایت از کارخانه (شرکت) های کوچک و متوسط» که بانک جهانی در چارچوب همکاری با وزارت اقتصاد و توسعه پایدار و آژانس « در گرجستان تولید کنید» اجرا می‌کند، مورد بحث و بررسی قرار گرفت. این پروژه به ارزش 85 میلیون یورو در تابستان سال 2026 تکمیل و در چارچوب این طرح، مراکز مشاوره منطقه ای حمایت از کارآفرینی به صورت دوره ای در مناطق مختلف گرجستان راه اندازی می‌شود. در این مرحله، سه مرکز مشاوره در گرجستان در حال فعالیت هستند؛ در زوگدیدی، باتومی و تلاوی. تا پایان سال 2025، در مجموع 11 مرکز مشاوره در سراسر گرجستان فعالیت خواهند کرد. در مورد سایر اولویت‌ها، پروژه‌های جاری و آتی در حوزه‌های گردشگری، انرژی، حمل‌ونقل و لجستیک و فناوری اطلاعات نیز مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

https://commersant.ge/news/economic/levan-davitashvili-msoflio-bankis-aghmasrulebel-direqtors-iujin-rugenaats-shekhvda

سخنرانی وزیر دارایی گرجستان در نشست سالانه بانک توسعه آسیایی

 لاشا خوتسیشویلی وزیر دارایی در مراسم افتتاحیه پنجاه و هفتمین نشست سالانه بانک توسعه آسیایی عنوان کرد:" گرجستان با قرار گرفتن در نقطه اتصال اروپا و آسیا، که دسترسی منحصر به فرد به بازارهای در حال توسعه را فراهم می‌کند، دارای موقعیت استراتژیک می‌باشد. به گفته وی، در بحث های موضوعی به بسیاری از موضوعات آموزنده از جمله چشم انداز اروپایی و امکانات کریدور میانه، ابزارهای ادغام بازارهای مرزی در نظام مالی جهانی با تاکید بر بازار ارز داخلی، بیشتر توجه می‌شود. پنجاه و هفتمین نشست سالانه بانک توسعه آسیایی از دوم تا پنجم می در گرجستان برگزار گردید.

https://commersant.ge/news/world/eleqtroenergiis-msoflio-tsarmoebashi-ganakhlebadi-energiis-tsilma-pirvelad-30-s-gadaacharba

گفته‌های وزیر اقتصاد گرجستان در خصوص کریدور میانی

لوان داویتاشویلی وزیر اقتصاد و توسعه پایدار گرجستان در مراسم افتتاحیه سمینار گرجستان، در چارچوب پنجاه و هفتمین نشست بانک توسعه آسیایی عنوان کرد: کریدور میانه به عنوان یک جایگزین فوق العاده برای تسهیل جریان‌های تجاری بین اروپا و آسیا، از طریق بنادر دریای سیاه یا مسیرهای زمینی، به سرعت در حال کسب محبوبیت است. به گفته وی، "گرجستان همکاری دیرینه ای با بانک توسعه آسیایی دارد، سرمایه گذاری‌هایی بالغ بر 4.5 میلیارد دلار برای پروژه‌های مختلف زیرساختی مهم انجام شده است و این مسئله برای ارتقای توسعه مشترک و پایدار، به ویژه با توجه به چالش‌های موجود در منطقه در نتیجه همه‌گیری و درگیری‌های ژئوپلیتیکی، بسیار مهم است. بر اساس ارزیابی این مقام گرجی، علیرغم تأثیرات کلان اقتصادی بزرگ ناشی از همه گیری کووید19، بحران‌های منطقه ای نیز باعث ایجاد رویکردهای جدید و ایده‌های نوآورانه برای تمرکز مجدد و تقویت تلاش‌ها در جهت تسریع توسعه اقتصادی منطقه‌ شده است. 

https://commersant.ge/news/tourism/georgian-wings-ma-tbilisi-praghis-mimartulebit-regularuli-frenebi-daitsyo

گفته‌های وزیر توسعه منطقه ای و زیرساخت گرجستان در خصوص کریدور میانی

وزیر توسعه منطقه ای و زیرساخت گرجستان، ایراکلی کارسلادزه، در میزگردی در قالب پنجاه و هفتمین نشست سالانه "بانک توسعه آسیایی" شرکت کرد. این میزگرد با موضوع –" اتصال اروپا و کریدور میانی" برگزار شد. هدف از این بحث تاکید بر نقش گرجستان در کریدور میانی، توسعه رشد اقتصادی و یکپارچگی منطقه ای از طریق احیای مسیرهای تجاری تاریخی، بحث در مورد پتانسیل کریدور میانی و پیشنهاد جایگزین‌های استراتژیک برای تجارت بین آسیا و اروپا بوده است. آقای کارسلادزه در سخنرانی خود در مورد پروژه‌های زیرساختی مهم جاده ای در حال اجرا در گرجستان  به صحبت پرداخت، که پتانسیل این کشور را به عنوان بخشی از کریدور میانی افزایش می دهد. وزیر توسعه منطقه ای و زیرساخت گرجستان در این نشست عنوان کرد:"تاکنون 64 درصد یا 276 کیلومتر از بزرگراه بین المللی شرق به غرب برای تردد جاده ای باز شده است و کار در 66.1 کیلومتر از بزرگراه ادامه دارد که ظرفیت کریدور را به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. ایراکلی کارسلادزه همچنین در مورد پروژه جاده جدید "ریکوتی" که بخشی از بزرگراه شرق به غرب است -که 70 درصد آن در حال حاضر توسط حمل و نقل جاده ای استفاده می‌شود – افزود: 36 کیلومتر بزرگراه افتتاح شده است، 89 پل از 97 پل ساخته شده و 50 تونل از 51 تونل تکمیل شده، که هفته گذشته از نتایج موفقیت‌آمیز این دو پروژه مهم مورد حمایت بانک توسعه آسیایی، تجلیل شده است. راه اصلی کمربندی زستاپونی به طول 9 کیلومتر افتتاح و تونل به طول 9 کیلومتر و قطر 15 متر که روستای "کوشتی" را به روستای کوبی متصل می‌کند، با دستگاه TBM (دستگاه حفاری تونل) تکمیل شد. این یک نتیجه منحصر به فرد در تاریخ بانک توسعه آسیایی بود.

https://commersant.ge/news/infrastructure/irakli-qarseladzem-aziis-ganvitarebis-bankis-tsliuri-shekhvedris-farglebshi-panelur-diskusiashi-miigho-monatsileoba

اختصاص  5.3 میلیون لاری از صندوق ذخیره دولت  برای جشن 26 می (روز ملی)

بر اساس دستور دولت گرجستان که توسط آقای ایراکلی کوباخیدزه، نخست وزیر گرجستان امضاء شد، دولت گرجستان 5.3 میلیون لاری از صندوق ذخیره را برای جشن 26 می اختصاص داد . در این فرمان که در تاریخ ۲۶ اوریل  صادر شد، آمده است که وزارت دارایی 5 میلیون و 300 هزار لاری را از صندوق ذخیره به دولت گرجستان اختصاص داده است.

https://commersant.ge/news/world/8-tveshi-sasaqonlo-birzhebze-337-301-t-tkhili-gaiyida

 کاهش واردات قیر نفتی و افزایش واردات گازهای مایع در ماه فوریه 2024

بر اساس بیانیه اتحادیه واردکنندگان فرآورده‌های نفتی، واردات قیر نفتی در ماه فوریه  سال  2024 به میزان 4 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال 2023 (9.2 هزار تن) 5.2 هزار تن معادل 56.5 درصد کاهش داشته است. در ماه فوریه  سال جاری بیشترین حجم واردات قیر نفتی از عراق با 3.1 هزار تن انجام شد که 77.5 درصد کل واردات را شامل می‌شود. روسیه  با  0.9 هزار تن (22.5درصد)در رتبه بعدی قرار دارد. واردات گاز مایع (LPG) در ماه فوریه 2024 بالغ بر 6.47 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته (3.10 هزار تن) 3.37 هزار تن معادل 108.7 درصد افزایش داشته است. در ماه فوریه، 99.8 درصد (6.46 هزار تن) واردات گاز مایع (LPG) از فدراسیون روسیه انجام شد.

https://commersant.ge/news/economic/tebervalshi-sanavtobo-bitumis-importi-shemtsirda-gatkhevadebuli-airebis-ki-gaizarda#:~:text=   

 

ارزیابی تحلیلی در مورد قانون جدید شفافیت نفوذ خارجی و تهدید گردشگری گرجستان

ایا تاباگری، تحلیلگر گردشگری در برنامه‌های رادیویی "پالیترا" و "پالیترانیوس"موضوع تهدیدات بخش گردشگری را مورد بررسی قرار داد. به گفته وی اگر پیش نویس قانون شفافیت نفوذ خارجی پس گرفته نشود، به طور مستقیم یا غیرمستقیم بر کل تجارت هتلداری/گردشگری تأثیر خواهد گذاشت. وی در مورد نتایج احتمالی صحبت کرد که عبارتند از:

اول- در این زمینه احساس ناامنی ایجاد خواهد شد، این بدان معناست که اپراتورهای تورهای غربی دیگر احتمالا مایل به فعالیت در گرجستان نخواهند بود.

دوم - گردشگران اروپایی‌ها احتمالا مایل نخواهند بود که به کشور تحریم شده گرجستان سفر نمایند.

سوم - این قانون بر پروژه‌ها یا سرمایه گذاری‌های آتی تأثیر خواهد داشت. همانطور که می دانیم اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها سمینارها و دوره‌های آموزشی متعددی را در گرجستان تامین مالی و برگزار کرده اند و این موضوع پس از تصویب قانون فوق مثل سابق باقی نخواهد ماند و ادامه نخواهد داشت. 

 چهارم- مشاغل به شدت کاهش می یابد. در حالی که گردشگری سریع‌ترین منبع اشتغال در حال رشد است، وقتی اتفاقی در یک کشور می‌افتد، از دست دادن شغل نیز آسان است. کاهش سریع مشاغل با خروج نیروهای ماهر از کشور  نیز همراه است.

ایا تاباگری همچنین عنوان کرد که این یک واکنش زنجیره ای خواهد بود که فضای کسب و کار گرجستان را به کلی تغییر خواهد داد.  در پایان وی اضافه کرد که این کشور در حدی توسعه  نیافته است که طی 10 سال متوالی فضای خوب ثابتی برای تجارت گردشگری داشته باشد. 

https://www.bpn.ge/article/124293-samushao-adgilebi-mkvetrad-shemcirdeba-axali-kanoni-da-saprtxeebi-turizmistvis/#:~:text=

کاهش تعداد رزرو درهتل های تفلیس و باتومی   

در بررسی اجمالی بخش گردشگری توسط  موسسه مالی "گالت اند تاگارت  Galt&taggart  ، آمده است:  در سه ماهه اول سال 2024، تعداد رزرو هتل در پلتفرم Airbnb در تفلیس و باتومی‌کاهش یافته است. بر اساس این تحقیق، در طول دوره گزارش، تعداد رزروهای Airbnb در تفلیس با 3.1 درصد کاهش سالانه به 120.700 نفر و باتومی، تعداد رزرو هتل سالانه 30.2 درصد کاهش یافت و به 42.900 نفر رسیده است.

https://www.bpn.ge/article/124291-tbilissa-da-batumshi-javshnebi-shemcirda-ra-girs-sastumroshi-gantavseba/=

آمار واردات کدو تنبل و کدو سبز به گرجستان

به گزارش اداره ملی آمار گرجستان، در ژانویه تا مارس 2024، 433.39 تن کدو تنبل و کدو سبز به ارزش 192.630 دلار وارد گرجستان شد. همانطور که از داده‌ها مشخص است، کشور اصلی وارد کننده ترکیه است. تعداد محصولات وارداتی به تفکیک کشور به شرح زیر است:

ترکیه - 430.14 تن به ارزش 190930 دلار

ایران - 3.2 تن به ارزش 1160 دلار

فرانسه - 0.04 تن به ارزش 540 دلار

آمار واردات سالانه، نیز به این صورت است:

واردات 2019

548.32 تن به ارزش 151.350 دلار

  واردات در سال  2020

725.720 تن به ارزش 169.150 دلار

واردات در سال 2021

680.90 تن به ارزش 138.400 دلار

واردات در سال ۲۰۲۲

 935.35 تن به ارزش 195.010 دلار

واردات در سال2023

914.00 تن به ارزش 175.450 دلار

https://commersant.ge/news/economic/ianvar-martshi-saqartveloshi-433-000-kg-gogra-da-yabayi-shemovida-importiori-qveynebi

آغاز بررسی طرح پروژه هتل سازی در کدا

به گزارش گئورگی دولیدزه، مدیر HSC Group Hospitality، ساخت یک مجتمع تفریحی(resort type complex) با کیفیت بالا، در بخشداری کدا، برنامه ریزی شده است. به گفته وی صحبت از ساخت یک هتل 80 اتاقه با کلاس و کیفیت بالا و راه اندازی کارخانه تولید آب میوه و فضاهای تفریحی و پذیرائی است. دولیدزه اظهار داشت: آجارای مرتفع کوهستانی باید توسعه یابد. در اینجا هیچ امکانات پیشرفته ای وجود ندارد. اگرچه سرمایه گذار Bluesky Tower قصد دارد یک مجتمع درجه یک در کدا بسازد. یک فضای تفریحی و پذیرائی بسیار بزرگ، یک رستوران، یک هتل با کلاس و کیفیت بالا با حداکثر80 اتاق، که همانجا یک کارخانه تولید نوشیدنی ایجاد خواهد شد. در حال حاضر پروژه در مرحله برنامه ریزی است که خیلی زود تکمیل می‌شود....قسمت اول پروژه تا پایان سال 2027 افتتاح  می‌شود.

https://bm.ge/news/sakonditro-kompania-sandomi-diabetur-khazze-itsyebs-mushaobas

افزایش خرید گاز از گازپروم روسیه توسط گرجستان

بر اساس گزارش تجارت خارجی گرجستان، این کشور خرید گاز طبیعی روسیه را به میزان قابل توجهی افزایش داده است. گرجستان در 3 ماه اول سال 2024، 91 میلیون دلار گاز طبیعی از روسیه خریداری کرده است که 22 درصد بیشتر از سال گذشته است. برای مقایسه؛ گرجستان این حجم گاز طبیعی روسیه را در سه ماهه اول هیچ سال خریداری نکرده است. میانگین حجم واردات از روسیه در محدوده 25 تا 30 میلیون دلار بوده است، اما در دو سال اخیر وابستگی به گاز طبیعی روسیه افزایش یافته و ابتدا در سال 2022 به 35 میلیون دلار و در سال 2023 به 75 میلیون دلار رسیده است. در سه ماهه اول 2024  91 میلیون دلار (347 هزار تن) سهم از کل واردات 49.5 درصد و سهم حجمی 38 درصد شده است.

در عین حال واردات گاز طبیعی از ج.آذربایجان، با 39 درصد کاهش، به 93 میلیون دلار و 556 هزار تن رسید. در نتیجه سهم کل واردات 51.5 درصد و سهم حجم 62 درصد شده است.

https://commersant.ge/news/economic/saqartvelom-gazprom-isgan-gazis-shesyidva-gazarda

آمار سفر گرجی‌ها به خارج از کشور

براساس گزارش اداره ملی آمار گرجستان، در سه ماهه اول سال جاری ، 15200 سفر از گرجستان به خارج از کشور، برای درمان انجام شده است. در سه ماهه اول سال 2024، تعداد سفر اتباع گرجستان به خارج از کشور سالانه 16.3 درصد افزایش یافت و به 521.6 هزار نفر رسیده است. هدف اکثر آنها( 34.6 درصد)، دیدار دوستان یا اقوام بوده است. 33.7 درصد بازدیدها برای خرید و هدف  16.3 درصد از مسافران استراحت، سرگرمی و تفریح بوده اند.

https://bm.ge/news/i-kvartalshi-saqartvelodan-utskhoetshi-mkurnalobis-miznit-15-200-viziti-gankhortsielda

به رسمیت شناخته شدن گواهینامه ملوانی گرجستانی توسط بلغارستان

گورام گورامیشویلی معاون وزیر اقتصاد به همراه رئیس آژانس حمل و نقل دریایی الکسی آخولدیانی به بلغارستان سفر نمودند.در چارچوب این سفر بلغارستان گواهینامه‌های ملوانان گرجی را که در قایقرانی ساحلی درگیر هستند به رسمیت شناخت و تفاهم نامه مربوطه در صوفیا امضاء و به امضای مدیر آژانس حمل و نقل دریایی گرجستان، الکسی آخولدیانی، و مدیر اجرایی اداره دریایی آژانس اجرایی جمهوری بلغارستان، ونسیسلاو ایوانوف رسید. براساس ارزیابی معاون وزیر اقتصاد و توسعه پایدار، شناسایی دوجانبه گواهینامه‌های ملوانی دریانوردی ساحلی برای حمایت از فعالیت های ملوانان گرجستانی بسیار مهم است. شایان ذکر است، چهار کشور دریای سیاه ترکیه، رومانی، اوکراین و بلغارستان در حال حاضر گواهینامه‌های ملوانان گرجستانی در حوزه دریانوردی ساحلی را به رسمیت می‌شناسند که این امر فرصت ها و دامنه اشتغال ملوانان گرجی را در منطقه دریای سیاه افزایش می دهد.

https://1tv.ge/news/saqartvelom-da-bulgaretma-sanapiro-naosnobashi-chartuli-mezghvaurebis-sertifikatebi-aghiares/

تأثیر «شفافیت نفوذ خارجی» بر سرمایه گذاری

زویاد خورگواشویلی، کارشناس اقتصادی می‌گوید که تنش کنونی پیرامون پیش نویس قانون و حتی بحث در مورد قوانین مشابه به طور کلی، تأثیر بسیار بدی بر فضای سرمایه گذاری کشور خواهد داشت. وی گفت :" چه کسی در روسیه سرمایه گذاری می‌کند؟ سرمایه گذار کانادایی یا بریتانیایی؟ هیچکس، (در بازار  سرمایه گذاری) فقط دولت(روسیه ) وجود دارد.

آکاکی تسومایا کارشناس اقتصاد نیز معتقد است که اگر تغییرات مهم و سودمندی رخ ندهد، سازمان‌های بین المللی، مالی و سرمایه گذاری به کلی کشور را ترک خواهند کرد و صحبت از ورود سرمایه‌ها بی دلیل است. ما با این واقعیت روبرو هستیم که سازمان‌های بین المللی به تدریج گرجستان را ترک خواهند کرد، EBRD و موسسات مالی و همچنین سرمایه گذاری‌های بین المللی که در سال های اخیر با روند کاهشی مشخص شده اند، گرحستان را ترک خواهند کرد.

https://commersant.ge/news/economic/investorebi-chvens-qveyanaze-uars-ityvian-ets-rusuli-kanonis-efeqti-investitsiebze

دیدار تورنیکه ریژوادزه، رئیس دولت خودمختار آجارا با استانداران جمهوری ترکیه

تورنیکه ریژوادزه، رئیس دولت خودمختار آجارا با آقای عزیز ییلدیریم، استاندار  طرابزون و آقای چنگیز اونسال، استاندار آرتوین  که به باتومی سفر کرده اند، دیدار و گفتگو کرد. در این نشست که در دفتر دولت خودمختار آجارا برگزار شد، طرفین در باره اهمیت همکاری‌های استراتژیک، تجاری و اقتصادی بین گرجستان و ترکیه به صحبت پرداختند.

ترکیه جایگاه یکی از بزرگترین شرکای تجاری و سرمایه گذار گرجستان را حفظ کرده است. قرار شد پروژه‌های مشترکی در جهت تجاری و صنعتی اجرا شود. در این نشست آقای جابا پوتکارادزه وزیر دارایی و اقتصاد آجارا، خانم تینا زوئیدزه رئیس اداره دولتی، آقای جابا سورمانیدزه رئیس دفتردولت خودمختار، آقای  گریگول بسلیا رئیس اداره پلیس جمهوری خودمختار آجارا، فرمانده ژاندارمری طرابزون، سرلشکر مصطفی اردم و سرکنسول ترکیه در باتومی آقای رضا کاغان ایلماز حضور داشتند.

http://adjara.gov.ge/description.aspx?gtid=1234727

شرکت تورنیکه ریژوادزه در نمایشگاه بین المللی گردشگری و تجهیزات هتلداری EBIT 2024

تورنیکه ریژوادزه، رئیس دولت خودمختار آجارا در پانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و تجهیزات هتلداری - EBIT 2024 شرکت کرد. حدود 80 شرکت داخلی و بین المللی در نمایشگاه تجهیزات گردشگری و هتلداری حضور دارند. داویت  گابایدزه، رئیس شورای عالی آجارا، اعضای دولت خودمختار آجارا، نهاد قانونگذاری، شهرداری و شورای شهر باتومی، استانداران طرابزون و آرتوین ترکیه، دیپلمات های مقیم باتومی و نمایندگان محافل تجاری در نمایشگاه بین المللی گردشگری شرکت کردند. پانزدهمین نمایشگاه بین المللی گردشگری و تجهیزات هتلداری توسط شرکت اکسپو باتومی ‌برگزار گردید.

https://www.facebook.com/AdjaraGovGe

بیانیه یوگنی ژوکوف، مدیر کل بخش آسیای مرکزی و غربی بانک توسعه آسیایی ADB   

 یوگنی ژوکوف، مدیر کل بخش آسیای مرکزی و غربی بانک توسعه آسیایی ADB، گفت بانک توسعه آسیایی در حال همکاری با دولت های گرجستان و آذربایجان برای ایجاد یک سیستم گمرکی یکپارچه است که حمل و نقل را تسهیل می‌کند. وی افزود:" ما روی پروژه ای کار می‌کنیم که کریدور میانی را بهبود می‌بخشد. به طور خاص، ما درحال مذاکره با دولت های آذربایجان و گرجستان درمورد امکان داشتن یک سیستم گمرکی واحد هستیم که حرکت حمل و نقل را تسهیل کند. علاوه بر این، داشتن چارچوب قانونی نظارتی برای پایداری رشد اقتصادی در مقایسه با سایر گزینه‌ها ضروری می‌باشد." یوگنی ژوکوف همچنین بر ساخت مداوم بزرگراه مرکزی در گرجستان تاکید کرد و خاطرنشان کرد که توسعه بزرگراه‌ها مهمترین بخش اصلی کریدور میانی است. در هفته‌های اخیر، نخست وزیر گرجستان به همراه نمایندگان بانک توسعه آسیایی بزرگراه دیگری از شرق به غرب را افتتاح کردند و او معتقد است که این بخش مهمی از کریدور میانی است و آنها روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که مستقیماً بر تقویت خطوط گمرکی متمرکز است. وی افزود که از زمان راه اندازی طرح کریدور میانی، بیش از 50 میلیارد دلار در پروژه‌ها از جمله در گرجستان سرمایه گذاری شده است. وی اشاره نمود که آنها سال هاست روی کریدور N2  کار می‌کنند. برنامه "کارک " از سال 2000 میلادی  اجرا می‌شود. آنها 50 میلیارد دلار در این پروژه و پروژه‌های مختلف اتصال در بسیاری از کشورهای منطقه از جمله گرجستان سرمایه گذاری کردند.

https://www.bpn.ge/article/124359-azerbaijanisa-da-sakartvelos-mtavrobebtan-ganvixilavt-shesazleblobas-gvkondes-ertiani-sabazho-punkti/#:~:text=

 آمار جدید کاهش تجارت خارجی گرجستان  

بر اساس اطلاعات اداره  ملی آمار گرجستان  "، گردش تجارت خارجی این کشور در بازه زمانی ژانویه تا آوریل 2024 نسبت به مدت مشابه در سال 2023، 2.7 درصد کاهش یافت و به 6.6 میلیارد دلار آمریکا (بدون احتساب تجارت غیر سازماندهی شده) رسیده است. طی دوره گزارش، این کشور 4.8 میلیارد دلار محصولات وارد کرده است که 3.3 درصد بیشتر از ژانویه تا آوریل 2023 است. تراز تجاری منفی از ابتدای سال 2024 به بیش از 3 میلیارد دلار رسیده است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 7.5 درصد بیشتر است.

گردش مالی تجارت خارجی گرجستان در سال 2023 با 12.5 درصد افزایش نسبت به سال 2022 به 21.5 میلیارد دلار رسیده بود. طبق آمار، محصولات گرجستان به ارزش 6.1 میلیارد دلار در سال گذشته صادر شد که تقریباً 9.1 درصد بیشتر از سال 2022 بود. در سال 2023، این کشور محصولاتی به ارزش 15.4 میلیارد دلار - 14 درصد بیشتر از ژانویه تا نوامبر 2022 وارد کرده بود. 

 https://sputnik-georgia.com/20240514/saqaqrtvelos-sagareo-savachro-brunva-mcirdeba-statistika-287896632.html#:~:text0

افزایش جریان مسافر در فرودگاه‌های تفلیس و باتومی 

بر اساس اطلاعات TAV Georgia، شرکت مدیریت فرودگاه‌های تفلیس و باتومی،  در ژانویه تا آوریل 2024، جریان مسافر در فرودگاه‌های تفلیس و باتومی ‌به ترتیب 31 و 34 درصد افزایش یافته است. بر اساس داده‌های TAV گرجستان، در چهار ماهه امسال فرودگاه تفلیس به 1.3 میلیون مسافر و فرودگاه باتومی‌ به 162.6 هزار مسافر خدمات رسانی کرده است. از نظر آماری، در آوریل سال جاری، گردش مسافر در فرودگاه تفلیس 39 درصد افزایش یافت در حالی که فرودگاه باتومی‌به 36400 مسافر خدمات رسانی کرد. ماه گذشته 59400 مسافر از فرودگاه باتومی استفاده کردند که 35 درصد بیشتر از آوریل 2023 است. شایان ذکر است، شرکت ترکیه ای TAV-Georgia یکی از زیرمجموعه‌های هلدینگ TAV Airports است که در سال 2005 در گرجستان شروع به کار کرد. قرارداد با این شرکت تا سال 2027 اعتبار دارد.

در نتیجه سرمایه گذاری 220 میلیون دلاری در گرجستان، پایانه‌های مسافربری جدید فرودگاه‌های بین المللی تفلیس و باتومی در سال 2007 به بهره برداری رسید.به دنبال سرمایه گذاری‌های انجام شده در سال 2017-2016، باند موجود به طور کامل بازسازی شد و یک ترمینال خروجی جدید در فرودگاه بین المللی تفلیس ساخته شده است. به دلیل سرمایه گذاری‌های چند میلیونی، تاو جورجیا به یکی از قابل اعتمادترین، با ثبات ترین و پویاترین شرکت ها در گرجستان تبدیل شده است. در حال حاضر 1300 نفر در این شرکت مشغول به کار هستند.

https://sputnik-georgia.com/20240514/tbilisis-da-batumis-aeroportebshi-mgzavrtnakadi-izrdeba-287897769.html#:~:text=%  % 93%E1%83%90

ترکیه، روسیه، چین شرکای تجاری بزرگ گرجستان در ژانویه تا مارس 2024

بر اساس داده‌های اداره ملی آمار گرجستان، در ژانویه تا مارس سال 2024، گردش تجارت خارجی کالا در گرجستان به 4.699.3 میلیون دلار آمریکا رسیده است، که نسبت به مدت مشابه سال گذشته  6.5 درصد کاهش داشته است.

از این میزان گردش تجارت خارجی، 1.326 میلیون دلار (9.3- درصد) صادرات و 3.373.3 میلیون دلار (-5.3 درصد) واردات کالا است. تراز تجاری منفی در ژانویه تا مارس  سال2024 به 2.047.3 میلیون دلار رسیده است، که  43.6 درصد از گردش تجارت خارجی را تشکیل می دهد.

همچنین براساس این گزارش در ژانویه تا مارس 2024، سهم ده کشور بزرگ شریک صادراتی در کل صادرات گرجستان 79.3 درصد بود. سه کشوری که کالا به آنجا صادر شده به شرح زیر است:

" قرقیزستان (235.9 میلیون دلار آمریکا)، روسیه (160.8 میلیون دلار آمریکا) و قزاقستان (147.0 میلیون دلار).

طبق داده‌های اداره ملی آمار، در ژانویه تا مارس 2024، سهم ده کشور بزرگ شریک وارداتی از کل واردات گرجستان به 69.3 درصد رسیده است. سه کشور اول که بیشترین حجم واردات کالا به گرجستان را داشته اند عبارتند از: ترکیه (624.6 میلیون دلار آمریکا)، روسیه (458.4 میلیون دلار آمریکا) و چین (298.9 میلیون دلار).

https://tabula.ge/ge/news/717122-turketi-ruseti-chineti-sakartvelos-10-umskhvilesi

متن دیدگاه
نظرات کاربران
تاکنون نظری ثبت نشده است

امتیاز شما