آمار واردات نفت خام اسپانیا
نفت خام قاره آمریکا امروزه نقش اصلی سمت عرضه در اسپانیا را ایفاء می‌کند، در حالی که نقش کشورهای آسیایی در تامین نفت خام اسپانیا در حال کاهش میباشد.
بازار نفت دائما در حال تحول میباشد و جنگ‌ها و تنش‌های ژئوپلیتیکیِ سال‌های اخیر باعث دگرگونی قابل توجهی در جریان خرید نفت خام در سطح جهان شده است. اسپانیا نیز از این تغییرات مصون نمی‌باشد. تنها هفت سال پیش، یافتن یک بشکه نفت آمریکایی در اسپانیا غیرممکن بود، در حالی که امروزه، اگر برای سوخت‌گیری به پمپ بنزین بروید، احتمال اینکه سوختی که خریداری کرده‌اید از پالایش نفت آمریکا باشد، از دیگر مناطق جهان بیشتر است. اگر بنزین آمریکایی نباشد، به احتمال زیاد از سایر کشورهای قاره آمریکا مانند مکزیک، برزیل و کانادا است. ورود نفت قاره آمریکا عمدتا از طریق بنادر «آلخسیراس»، «اوئلوا» و «لاکرونیا» که پالایشگاه‌های مهمی دارد صورت می‌گیرد و از آنجا در سراسر اسپانیا توزیع می‌شود. در مجموع، اسپانیا در حال دور شدن از نفت خام شرق و استقبال از نفت خام آمریکا است و پالایشگاه‌های اسپانیا به دلیل تنش‌ها در خاورمیانه، حملات در دریای سرخ و تحریم‌های نفتی روسیه، مصرف نفت آسیا (عربستان و عراق) را به دلیل خطرناک‌تر بودن مسیرها، با سرعت کاهش می‌دهند.
از سویی تولید نفت در آمریکا همچنان در حال افزایش میباشد و این امر باعث شده است که نفت خام این قاره بیشترین استفاده را در اسپانیا داشته باشد، اگرچه برای رسیدن به بنادر اسپانیا باید از یک اقیانوس کامل (اطلس) عبور کند. تجارت بین اسپانیا و آمریکا در حوزه نفت و محصولات نفتی در حال رسیدن به حداکثر اوج تاریخی خود میباشد. از سوی دیگر، از آنجایی که اسپانیا ظرفیت پالایشی دارد که بیش از مصرف داخلی این محصولات است، پالایشگاه‌ها می‌توانند بخش کوچکی از نفت تبدیل شده را صادر کنند.
در ماه‌های اول سال 2024، اسپانیا روزانه حدود 1.3 میلیون بشکه نفت خام وارد کرد. از این مقدار، حدود 760 هزار بشکه مستقیما از قاره آمریکا وارد شد. برزیل، آمریکا و مکزیک هر کدام با حدود 220 هزار بشکه در روز پیشتاز عرضه بودند و ونزوئلا با 65 هزار بشکه و کانادا با 35 هزار بشکه در روز در مکان‌های بعدی بودند. این افزایش بیش از حد قابل توجه بوده است، زیرا در سال 2015، میزان نفت خام وارد شده به اسپانیا از قاره آمریکا کمتر از نیمی از این رقم بود.
در میان کشورهای قاره آمریکا، برزیل و آمریکا بیشترین میزان افزایش صادرات نفت خام به اسپانیا را داشته‌اند. واردات نفت خام اسپانیا از برزیل نسبت به سال‌های 2015 و 2016 به دلیل افزایش تولید نفت خام آن که در حال حاضر به بیش از 3 میلیون بشکه در روز رسیده، پنج برابر شده است. در مورد آمریکا، نه تنها رونق نفت ناشی از فرکینگ (تکنیکی در استخراج نفت) بسیار مهم بوده است، بلکه لغو ممنوعیت‌های تاریخی صادرات نفت که تا سال 2015 در این کشور وجود داشت، باعث شد این کشور آمریکای شمالی بتواند نفت خام خود را صادر کند و اسپانیا به یکی از مشتریان اصلی آن تبدیل شده است؛ در مقابل، نفت خامی‌که از خاورمیانه می‌آید کاهش یافته است. در ماه‌های اول سال 2024، حدود 71 هزار بشکه نفت خام در روز وارد اسپانیا شد که عربستان و عراق تنها تأمین کنندگان آن بودند. در سال 2015، این کشورها تقریبا 300 هزار بشکه نفت در روز به اسپانیا ارسال کردند. در مورد روسیه نیز روندی مشابه رخ داده است، زیرا از زمان آغاز جنگ اوکراین و اعمال تحریم‌ها، محموله‌های نفت خام آن به اسپانیا به صفر رسیده است. در سال‌های 2015 تا 2016، روسیه حدود 100 هزار بشکه در روز به اسپانیا ارسال می‌کرد.
فراتر از تنش‌ها و وقفه‌ها در حمل‌ونقل، قیمت نیز تحت تاثیر تغییرات در جریان نفت خام ورودی به اسپانیا قرار دارد. اگرچه هیچ داده مشخصی در مورد قیمت هر محموله وجود ندارد، اما می‌توان تصور کرد که نفت آمریکا، برای مثال، با قیمتی مشابه یا حتی پایین‌تر از عربستان سعودی فروخته می‌شود. به عنوان مثال، هفته گذشته علنی شد که کره جنوبی نیز در حال کاهش واردات نفت خام عربستان و افزایش واردات نفت خام آمریکا برای دومین ماه متوالی به دلیل قیمت بهتر نفت آن میباشد. مرکز تحلیلی آمریکایی «اس پی گلوبال» توضیح می‌دهد که پالایشگاه‌ها به طور متوسط 85.25 دلار به ازای هر بشکه نفت خام عربستان پرداخت می‌کنند که 1.55 دلار گران‌تر از هر بشکه نفت خام آمریکایی میباشد. یعنی در حال حاضر برخی گریدهای نفت خام آمریکا ارزانتر از نفت خام عربستان است.
منابع بازار که مستقیما با خرید نفت خام آمریکا در اسپانیا درگیر هستند به روزنامه «ال اکونومیستا» توضیح می‌دهند در میان عواملی که تقاضا برای نفت خام را تعیین می‌کند، قیمت محصول اصلی‌ترین میباشد. انواع مختلف نفت خام دارای کیفیت متفاوتی هستند که به مجموعه‌ای از محصولات تصفیه شده با ارزش بیشتر یا کمتر تبدیل می‌شوند. به طور کلی، گران‌ترین نفت‌های خام، نفت‌هایی می‌باشند که محصولات با ارزش بالاتر (سبک‌تر و با گوگرد کم) تولید می‌کنند و ارزان‌ترین نفت‌ها، نفت‌های سنگین و با گوگرد بیشتر هستند. نفت خام آمریکا، و به طور خاص، نفت خام وست تگزاس اینترمیدیت (WTI)، به دلیل سبکی و گوگرد کمتر، یک نفت خام گران‌قیمت است. با این حال، تولیدکنندگان آمریکایی از وجود تنش در خاورمیانه و تحریم بر روسیه استفاده می‌کنند و ورود این نفت خام به اروپا را گران‌تر هم می‌کنند.
یکی دیگر از تأمین کنندگان اصلی نفت اسپانیا آفریقا است. اگر چه ممکن است عجیب باشد، اما این منطقه، پایدارترین قاره تأمین کننده نفت خام اسپانیا در دهه گذشته بوده است. از سال 2015، قاره آفریقا روزانه حدود 460 هزار بشکه نفت خام به اسپانیا فروخته است. در میان کشورهای آفریقایی، نیجریه (بزرگترین تولیدکننده نفت خام در آفریقا)، لیبی، آنگولا و الجزایر تأمین کنندگان اصلی نفت اسپانیا می‌باشند. در میان تولیدکنندگان نفت خام قاره آفریقا، در ماه‌های اخیر، نیجریه بیشترین صادرات نفت را به اسپانیا داشته است، اما در سال‌های قبل تأمین کنندگان اصلی، لیبی یا آنگولا بودند. تولید نفت خام نیجریه در سال‌های اخیر بهبود یافته و در حال حاضر به 1 میلیون و 400 هزار بشکه در روز رسیده است.
طبق داده‌های رسمی‌شرکت دولتی ذخایر استراتژیک فرآورده‌های نفتی (CORES)، پالایشگاه‌های اسپانیا در ماه فوریه بیشترین محصولات پالایش شده را در پنج سال گذشته تولید کردند که به افزایش تولید دیزل و سوخت جت کمک کرد. مجموع تولید، 16 درصد بیشتر از سال قبل بود و به 1 میلیون و 390 هزار بشکه در روز رسید. این پالایشگاه‌ها در دومین ماه میلادی سال 2023، روزانه حدود 244 هزار بشکه نفت سفید (کروزن)، 550 هزار بشکه گازوئیل، 205 هزار بشکه بنزین، 46 هزار بشکه نفتا و 72 هزار بشکه نفت کوره تولید کردند. در مجموع، نفت خام قاره آمریکا امروزه نقش اصلی سمت عرضه در اسپانیا را ایفاء می‌کند، در حالی که نفت‌های کشورهای آسیایی در حال کاهش اهمیت برای اسپانیا می‌باشند. همچنین تحریم‌های روسیه به اسپانیا اجازه می‌دهد تا مقدار بیشتری از محصولات پالایش شده مانند گازوئیل و نفت سفید را صادر کند.
روزنامه «ال اکونومیستا»، 13 اردیبهشت 1403